|
2023
|
|
|
Arau hauste
|
honetan
eta epigrafe honetako hurrengo puntuetako jokabideetan ez da zuzenean kalte ekonomikorik sortuko baina geroko iruzurra prestatzeko egintzak dira. Lortu ere, itzulketak eskatu direnean, arau haustearen tipoak behar du itzulketak lortu ez izana; jokabidea zigortuko da diruzko isun proportziozkoarekin, bidegabe eskatutako itzulketaren %15eko zehapenarekin.
|
|
|
Arau hauste
|
hau
eta hurrengo artikuluarena errentak egozteko araubidean dauden erakundeentzat ezarri da, erakunde horien errentak eta kenkariak euren bazkideei" gardendu" egiten dizkiete. Zehatz esateko, halako erakundeak dira hiru Lurralde Historikoen Sozietateen gaineko Zergaren foru arauetako VI. tituluko tributu araubide berezia aplikatzen duten Aldi Baterako Enpresa elkartea eta Ekonomia intereseko Elkartea.
|
|
|
|
Honekin
eta gaur egun erakunde bermearen teoriak jaso duen garapena ikusirik (Bonneko Konstituzioak ere erakunde bermera jotzen duelako, EKak bezala), erakunde bermea hitz xehez esateko honako hau izango litzaeteke: erakunde batek izandako garapenagatik konstituzioaz gaineko eduki bat dauka, uneanunean gizarteak aitortzen diona eta legegileak inondik inora ezin duena gainditu.
|
|
|
Gaur egun aurrekontu egonkortasunaren printzipioak eta loturik daraman finantza jasangarritasunaren printzipioak finantza jarduera guztia ukitzen dute. Toki erakundeen esparruan pisu handia hartu du kontzeptu
|
hau
eta finantza zaintza deituriko kontrol jarduera indartu egin du. EKk toki erakundeak euren jarduera aurrekontu egonkortasunaren arau fiskaletara egokitzera behartu egiten ditu.
|
|
|
Ez gaude administrazio egintza jakin baten gaineko zaintzan ezta organoen gaineko zaintzan, baizik eta jarduera konkretu baten gainean eta bere osotasunean hartzen diren zaintzaedo kontrol neurriak eta tresnak. Esangura
|
honetan
eta kontuan izanik EK aurretiazko sistema politiko diktatoriala, argi esan daiteke zaintzapeko edo kontrolpeko jardueraren gaineko zuzendaritza zuela zaintzaileak. Gogora dezagun, besteak beste, Estatuak udalen jarduerarako ikuskaritza ahala zuela Tokiko Araubidearen Oinarriei buruzko 41/ 1975 Legearen 43 oinarriaren arabera (354 artikulua) eta 1955eko Testu Artikulatuak Udal Korporazioen Ikuskaritzarako eta Aholkularitzarako Nazio Zerbitzua eratu zuela.
|
|
|
EKren 142 artikuluaren arabera, toki ogasunek euren oinarrizko baliabideak euren tributuetatik bertatik lortuko dituzte, baina, esan bezala, lege lerruneko arauak egiteko eskumenik ez dute eta Estatuaren edo autonomi erkidegoen legeei itxaron behar diete. Ikuspuntu
|
honetatik
eta muga ezaguturik, tributuen esparrua autonomia hurrengo moduan ulertu daiteke.
|
|
|
Errekerimenduari epean ez bazaio erantzuten edo toki erakundeak errekerimendua errefusatzen badu, orduan Estatuko Administrazioak edo autonomia erkidegoaren Administrazioak bi hilabeteko epea izango dute administrazioarekiko auzibidean errekurtsoa jartzeko. Beraz, kasu
|
honetan
eta Ballesteros FernAndez jarraituz273, toki erakundeek errekerimenduaren aurrean hiru aukera dituzte: egintza, ebazpena edo akordioa deuseztatu; egintza, ebazpena edo akordioa antolamenduaren kontrakoa ez dela erantzun; errekerimenduari erantzunik ez eman.
|
|
|
Batasun printzipio honen ikuspuntu orokorra bestelako printzipio batzuen euskarri ere bada. Printzipio
|
honetan
eta honekin batera dauden bestelako printzipioetan kontrol jarduera legitimaturik gelditzen dela lan honen lehenengo zatian aipatu dugu. Ez dugu ahaztu behar finantza jardueran ere EKk sistema koherente bat eratu nahi duela.
|
|
|
Horretan oinarriturik, APOLren 7.3 artikuluak honako hau xedatzen du: " Ondare ondasunak eta eskubideak eskuratzeko, administratzeko, defendatzeko eta besterentzeko araubidea lege
|
honetan
eta lege hau garatzen edo osatzen duten xedapenetan ezarritakoa izango da. Osagarri gisa, administrazio zuzenbideko arauak aplikatuko dira, dagozkion egintzak onartzeko eskumenari eta horretarako jarraitu beharreko prozedurari buruzko gai guztietan, bai eta zuzenbide pribatuko arauak ere, araubide juridikoaren gainerako alderdiei dagokienez".
|
|
|
Legea aplikatzean, eta dagozkien koordinazioeta zaintza ahalmenei kalterik egin gabe, zerbitzuakeskaintzeko moduari Toki amubidearen oinarriakarautzen dituen legearen 26.2 artikuluan jasotzen denariburuzko eskumena foru aldundiei dagokie, ukitutako udalerriek aurretiaz beren adostasuna ematen badute".
|
Honen inguruan
eta VELSACO CABALLEROren hitzak jarraituz, TAAJLren 1 xedapen gehigarriak salbuespen berriak jasotzen ditu Estatuko toki zuzenbidea EAEn aplikatzeko. Horren arabera, legea EAEn aplikatuko da, EAEko Autonomia Estatutuak, AEFJLOk eta foru lurraldeen eskubide historikoak eguneratzen dituzten gainerako arauek dakartzaten berezitasunei kalterik egin gabe.
|
|
|
alde batetik, lurralde historikoak diren heinean, eskubide historikoen garapenean, Estatutuak eta EAE barruko antolamendu juridikoaren arauek zehazten dituen eskumenak izango dituzte; eta bestetik, Diputazio probintzialak diren heinean, TAOLk aitortzen dizkion eskumenak izango ditu. Xedapen
|
honetan
eta guri dagokigun toki erakundeen finantza araubidearen gaian, xedapen gehigarriak horrela adierazten du: " Euskal Autonomia Erkidegoko lurralde historikoek beren araubide berezia izaten jarraituko dute udal gaietan, ekonomiaeta finantza araubideari dagokionez, Ekonomia Itunari buruzko Legearen arabera, baina horrek ez du esan nahi EAEko toki korporazioek gainerako toki korporazioek dutena baino autonomia maila txikiagoa dutenik, hargatik eragotzi gabe lege honen 115 artikuluan xedatutakoa eta Autonomia Erkidegoari arlo horretan dagozkion eskumenak aplikatzea".
|
|
|
Beraz, aurrekontu jarduera guztian finantza kontrola informazioa ematearekin gauzatuko da, baina TOLTBk ez du esaten informazio horrekin zer gertatuko den. Modu
|
honetara
eta jatorrizko lehenengo galderarekin lotzeko asmoarekin, aurrekontu jardueran (onespenean, betearazpenean eta likidazioan) finantza zaintza emango da ebazpena eman eta gero. Hau toki autonomiarekin guztiz bateragarria da eta toki erakundeek duten finantza autonomiaren isla da.
|
|
|
Lehen adierazi dugunez, finantza zaintzari dagozkion tekniken aplikazioa Estatuari edota autonomia erkidegoari egotzi ahal zaizkio. Bi administrazioen arteko eskumen banaketak zeresan handia dauka
|
honetan
eta eskumena nori dagokion ikusirik finantza zaintzako organo eskuduna bata edo bestea izango da, nahiz eta aukera kontrolak beti Estatuarenak diren.
|