|
2007
|
|
|
Testuinguruari dagokionez, arloak, lekuak, erakundeak, pertsonak, objektuak, gertaerak, jarduerak eta testuak bereizten ditu. Argi ikus daiteke banaketa
|
honen
eta EBPN eta Bai Euskarari Plan Estrategikoaren arteko lotura. Elementu hauek guztiak baliatuko ditugu ikas prozesua antolatu eta esanguraz jantzitako jarduera didaktikoak antolatzeko.
|
|
|
80ko hamarkadan, Euskal Herriko soziolinguistikan aitzindari izan dugun Iñaki Larrañagaren ekimenez landu zuen SIADECO Ikerketa Elkarteak eta geroztik, Euskal Herriko hamaika herri eta eremutan eraman du eta darama praktikara. Metodo
|
honi
eta ondorengo urteetan EKBk, SEIk eta enparauek egindako bilketa lan erraldoiari esker, dugu langai informazio aberats eta osotu hau. Berau eskuratzea posible egin duten guztiei, bihoazkie lerrootatik nire eskerrik beroenak. soziolinguistika klusterra soziolinguistika klusterra martin ugalde, kp/ 20140 andoain 33
|
|
2008
|
|
|
Ingelesezko Wikipediak 2.289.158 artikulu ditu une
|
honetan
eta euskarazkoak, berriz, 24.669 Hiztun gutxiko herri batek dituen mugak nabarmentzen ditu datu horrek.
|
|
|
Ingelesezko Wikipediak 2.289.158 artikulu ditu une
|
honetan
eta euskarazkoak, berriz, 24.669 Hiztun gutxiko herri batek dituen mugak nabarmentzen ditu datu horrek.
|
|
|
Bizitza honetan askotan suertatuko zaie gure ikasleei jendaurrean hitz egin behar izatea eta zenbat eta lehenago hasi, orduan eta hobeto. Jakintza Ikastolan saiakera ezberdinak egin ditugu alor
|
honetan
eta oraintsu ari gara jendaurreko azalpenetan lau hizkuntzetan jarraitu beharreko protokoloaren txosten bateratua prestatzen (etapa guztietan eta gai guztietan fisika edo matematikan, gizarte zein ekonomian mota honetako jardunetan jarraitu beharreko urratsak identifikatu eta zehazten).
|
|
2009
|
|
|
40 Urte
|
honetan
eta lehenengo aldiz eskaini da eredua eremu ez euskalduneko udalerri jakin batzuetan (Noain, Beriain, Aranguren eta Eguesibar), gainekotan ez. Udalerri horiek guztiek Iruñea ondoan daude eta hiri honekin continium bat osatzen dute.
|
|
|
Beraz, irakurleak proiektuaren testuingurua aurkituko du artikulu
|
honetan
eta balorazioaren zertzelada nagusiak.
|
|
2010
|
|
|
%13 eta %5, hurrenez hurren. elebitasuna, bi hizkuntzen parekidetzea, ikusten du gehiengo batek gizarte honen elkarbizitzarako aukera egokien bezala, baina badira, gutxiengoa izanik ere, hizkuntza bat zein bestearen elebakartasuna nahi dutenak. hizkuntza bat zein bestea nahiago izatea aukera pertsonal bat izan daiteke, baina gauza ezberdina da herri bezala aukerak egin behar direnean. gure gizartean bi hizkuntzek presentzia erreala izan eta hizkuntza bakar baten aukera eginez gero, gure gizarteko hizkuntza bati bestearengan nagusitasuna aitortzea esan nahi du. Jarrera
|
honek
eta ondorengo jokabideek hizkuntzaren eta hiztunen menpekotza eta gizarte banaketa sortzeko arriskua dakarte. hiztunen artean arerioak sortzea eta baita gure herriaren lurralde banaketa areagotzeko arriskua ere. bide horretatik gatazkak pizten dira eta herritarren elkarbizitzari ez zaio laguntzen.
|
|
2011
|
|
|
Lehenik eta oroz gain. horri buruzko gogoetak argitaratu ziren ordea, BAT aldizkariaren 77 zenbakian, eta han esandakoak ez ditut hemen alderik alde errepikatuko. egia da, bestalde, nekeza gertatu izan zaidala (klusterrak laguntasunik eskaini badit ere horretan) bertako adituen irakurketa patxadatsurik egiten. gotzon garateren eta Joxe Manuel odriozolaren, Maria Jose Azurmendiren eta patxi Juaristiren, bai eta beste zenbaiten oharrak (gutxitan artikulu osatuak) irakurri eta balioztatzeko aukera izan dut. denbora faltak horretan ere muga hertsia ezarri dit ordea. Litekeena da, hori guztia dela medio, kontuan izan behar nuen hainbat gogoetagileren ekarpenak bide bazterrean utzi izana. diodan, halere, jakinaren gainean heldu diodala bide
|
honi
eta, horrenbestez, nire moztadeen (goiko horien eta beste zenbaiten) jakitun eta erantzule naizela. guztian ez naiz, gainera, hain hain mugaturik ibili: 2002ko eztabaida saioa, International Journal of the Sociology of Language n 157 zenbakikoa, oso osorik ez baina bai hiru laurdenetik gora berrirakurri dut eta, horrenbestez, ustez mende honetan diglosiaz egin den gogoeta saio akademiko sakonena16 buruan dudala heldu diot lumari.
|
|
|
azaldu nahi nuena ez dut ondo azaldu, zenbait ohargilek ez du nik esandakoa ondo ulertu edo biak batera. ez naiz esaten hasiko, hiru aukera horietatik zein den itxurazkoena. gauza batzuk enpirikoki froga litezke, dena den: ez txosten
|
honetan
eta ez gainerakoetan idatzi dut inoiz Maria Josek ulertu omen didana32 Aspaldiko urteotan esaten ari naizena, funtsaren funtsean33, honako hau da: a) euskal hiztun elkarteak, eskola bidez lortu duen buru jasotze ohargarria hor egonik ere eAen (ahulago dabil Nafarroan eta are ahulago Iparraldean), jardun gune jaso formaletan ez baina eguneroko bizimodu arrunt, errepikakor, masibo eta informal horretan ageri du, hemen eta orain, atzerakada nagusia.
|
|
|
...s (1991ean egin zen euskarazko itzulpena, Soziolinguistika Gazteentzat) 14 aldiz berrargitaratu zen lehen 10 urteetan. erreferentziak egin zitzaizkion eta ikastaroak antolatu ziren doktoreen eta Lizentziadunen elkargoan eta katalandun lurraldeetako hainbat hezkuntza erakundetan. garai hartako uBIko eta Batxilergoko liburuek eduki soziolinguistiko asko izaten zituzten eta, hein handi batean, liburu
|
honetan
eta irakasleen eskura zeuden beste batzuetan oinarrituta zeuden, curriculum ofizialetako edukiek horrela xedatzen baitzuten.
|
|
|
Aspaldian ez naiz etorri euskal herrira, baina sinets iezadazue: ezohiko prozesua da. egindako aurrerabideari begiratuta —argi dago, hainbat arrazoi tarteko, nahi genukeen baino gutxiago egin dela aurrera—, zorionak eman behar dizkiot talde
|
honi
eta, batez ere, hizkuntzaren alde lan egiteko bildutako udalerriei (ueMA). etortzen naizen bakoitzean txunditu egiten nau zer nolako gaitasuna duen herrialde honek, edo, herritarrek, hobeto esanda, antolatzeko eta, irudimenaren bidez, ekiteko modu berriak asmatzeko eta behin betiko konponbideak aurkitzeko. Nik ideia batzuk baino ez ditut; dena den, konturatu naiz zuen teorizazio maila handia dela eta ekintza ugari dituzuela abian.
|
|
2012
|
|
|
ez da hirian bizi, hiria esperimentatu eta gero badoa handik. Biziera honek ez du hiriarekiko lotura handia sortzen, askoz jota hiria esperientzia pertsonal gisan hartzen da. eta axola gutxi du hiriak arazo eta istilu kolektiboak dituen ala ez, beti baitago beste inora joatea. errez uztartuko ditugu azken bizipen
|
hau
eta hipermodernitatea. hiri hipermodernoan, hala nola gizarte hipermodernoan, pasabideak eta kontsumoedo zerbitzu hornitegiak dira nagusi. eremu pribatuak, besteentzat gero eta pribatuagoak, hazi eta gogortu ahala, agerian geratzen den oro, hau da, eremu zabal publikoa, autopistaz eta zerbitzugunez beteko da. Lanaz landa, kanpoan egin behar den guztia zerbitzuguneetara laster eta seguru joatea baino ez da.
|
|
2013
|
|
|
Ikuspegi zabaleko ikerkuntza soziolinguistikoaren hainbat oinarri – F. Xavier Vila i Moreno gara bat datozela eredu
|
hau
eta Silversteinen (1985) proposamenaren zati bat. Bestalde, Nicolásen (1998) proposamenek ere lagundu dute lau dimentsio horiek piramide moduan adierazten.
|
|
|
Nola sentitzen dute euskara? Geure buruari halako galderak eginez hasi dugu lan
|
hau
eta egindako galdetegiaren erantzunak ikusita argitzen saiatuko gara.
|
|
2014
|
|
|
Bai, neskek beren artean mutilen hitanoa erabiltzen dute (neskena ez dakitelako). Zer pentsatua ematen du fenomeno berri
|
honek
eta hausnarketa eta eztabaida sortu lituzke epe motzera. Nolako hitanoa nahi dugu etorkizunean?
|
|
|
Batetik bostera 4,31ko batez besteko puntuazioarekin, Azpeitiko batxilergoko lehenengo mailako ikasleek euskararekiko lotura afektibo estua dutela erakusten dute. Gainera puntuazio altuena jaso duen blokea izan da
|
hau
eta gazteek euskararekiko jarrera positiboa dutela adierazten du honek guztiak.
|
|
|
Mundu mailan code switching izenez ezagutzen da termino
|
hau
eta hainbat iturritan begiratuz jakin ahal izan dugu 70 hamarkadara arte baztertua egon zela. BAT soziolinguistika aldizkarian aipatzen den moduan" semihiztunek ekoiztutako gramatikarik gabeko hizkuntzen nahasketa edo mordoilotzat hartua izan da" (Inma Muñoa, 2002; BAT soziolinguistika aldizkaria.
|
|
2015
|
|
|
Bestaldetik, José Mar� a Sánchez Carriónek," Txepetx" Un futuro para nuestro pasado doktore tesian hizkuntzari atxikitzen zaizkion zazpi funtzioen artean3 familiari lotutakoa azpimarratzen du. Jakina denez, egilearen ustez, funtzio
|
hau
eta identitatearekin lotutakoa oinarrizkoak lirateke hizkuntzaren mantenuan eta eskurapen prozesuan. Hauek garatu gabe hizkuntz aldaketarako aukerak nabarmen handituko lirateke.
|
|
|
Gero eta esperientzia gehiago garatzen ari dira bide
|
honetatik
eta oso kontuan hartu beharreko esparrua da.
|
|
|
Egilearen ustetan, dauden eskala guztiak deskribatu dira, Kincade, Krauss eta Wurm ena (in Crystal, 2000) izan ezik. Azken hauek ez liokete ekarpen esanguratsurik egingo honako lan
|
honi
eta horregatik baztertu dira.
|
|
|
9 faktore proposatu zituen aditu talde
|
honek
eta faktore bakoitza 0tik 5era puntua liteke.
|
|
2016
|
|
|
Igeri eginez ikasten da igeri egiten, gainean jarri eta pedalei emanaz ikasten da bizikletan ibiltzen... ingurukoekin
|
honetaz
eta hartaz hitz eginaz ikasten da erraz eta lasai hitz egiten. (Zalbide, 2001:
|
|
|
Beraz, euskararen intentsitate indize batera joko bagenu euskararen ezagutza tasa eta euskaldunak eskualdeka nola banatzen diren ikusiz eta uztartuz, euskarari legozkiokeen kontuetan Donostialdeak Bilbo Handiari nagusigoa kentzen dio eta azken honi asko hurbiltzen zaio Urola Kosta. Bai eskualde
|
honek
eta baita bere atzetik datozenek barne hartzen duten euskaldunen kopuruko zifra baino altuagoa lortzen dute intentsitate indizean, beraz estrategikoak dira euskara eta hiriaren arteko talkan. Besteak beste, Debagoiena, Goierri, Gernika Bermeo, Tolosaldea, Durangaldea eta beste zenbait.
|
|
2017
|
|
|
Ondoren, egile honen txanda izan zen eta bere aurkezpenean" Euskararen gatazkarik ba al dago?" gaia jorratu zuen, euskararen inguruko diskurtso gatazkatsuen azterketa kritikoetatik abiatutako lana, alegia. 16 pertsona bertaratu ziren aurkezpen
|
honetara
eta hainbat galdera izan ziren 10 minutuko tarte horretan, bereziki gatazka armatuak hizkuntzaren gaineko diskurtsoetan izandako eragina eta euskararen babes ofiziala hizpide.
|
|
|
Hau da, hitz egiterako orduan berdintasunean sinesten dute eta etorkizunean beraz, guztiok guztiekin hitanoan hitz egiteko egoeran aurki gaitezke. Egun, ez gazteek bakarrik, jende heldu batzuk ere esango nuke ez denak noski baina batzuk baijarrera zabala dute gai
|
honekiko
eta ez dute gaizki ikusten hitanoaren erabilera zabaltzen joatea denon artean.
|
|
|
lehenbizikoen kasuan %47, 6, eta bigarrengoenean %42, 9 horrela, hizkuntzaren kale erabileraren neurketan azaldu ohi den joera berbera islatzen du hemengo emaitzak: emakumezkoek gizonezkoek baino gehiago egiten dute euskaraz. hala ere, kasu
|
honetan
eta %95eko konfiantza mailarekin aldea ez da estatistikoki adierazgarria21 baina baliteke horren arrazoia, benetako alderik eza baino, laginaren tamaina txikiegia izatea. orain gauza bera begiratuko da, baina adinaren arabera, hau da, ea euskararen erabileran alderik ote dagoen adin taldeen artean. hona taula eta grafikoa:
|
|
2018
|
|
|
Egoera
|
honetan
eta ikasten ari garenetik abiatuz, erantzun beharreko galdera da norantz abiatu. Alegia, iparra ongi zehaztu, ondoren horri eutsiko dion estrategia diseinatu ahal izateko.
|
|
|
Puntu honetan guztiz bidezkoa iruditzen zaigu Fernándezek" andereñoen mugimenduaren" inguruan egiten duen aldarrikapena ekartzea. Jaxinto F. Setienek erabili omen zuen lehenengo aldiz kontzeptu
|
hau
eta Fernándezen ustez:
|
|
|
Baina" hizkuntza sozializazioaren" ideia ekartzea gustatuko litzaidake honako atal honetan. Hau da, noketaren galera
|
honetan
eta toketaren biziraupenean zer nolako eragina izan du hizkuntzaren —kasu honetan hitanoaren— inguruan eman den sozializazioak?
|
|
2019
|
|
|
Bertako biztanleek ez dute Cervantes-en garaikoek bezala hitz egiten justu justu. ordukoek bezala gaztelaniaz egiten dute ordea, orain ere, beti edo ia ia beti. han ere aldatuz doa mintzajardunaren gizarte moldaera, baina aldakuntza horrek ez du eten urratu sakonik ekarri: graduala eta selektiboa (izan) da, ezer izatekotan, Soriako mintzajardunaren aldakuntza; oraingo soriarrek darabilten hizkeraren barne osaera aldatuz joan delarik ere
|
honetan
eta hartan, jarraipen oinarria bere indar bizian gorde du: gaztelaniaz egiten zuten orain dela ehun urte, eta gaztelaniaz egiten dute orain. orain ere, lehen bezala, gaztelania da Soriako kalean eta lurralde osoko herri herrixketan jaun eta jabe. mintzajardun arruntaren belaunez belauneko jarraipena osorik gorde dute Sorian, etengabeko gizarte aldakuntzaren altzoan. hori ez da Soriako bitxitasuna. horrela izan ohi dira kontuak, munduan barrena, osasun oneko hiztun elkarteetan.
|
|
|
2 elkarrizketaren gaiaren arabera: " gai honetaz erdaraz egiten dugu" edo" pertsona
|
honekin
eta gai honetaz erdaraz egiten dugu". 3 tokiaren arabera:
|
|
|
Labur bilduz: bestelakorik falta ez den arren hitzezko jarduna da, orain ere, arnasguneen eguneroko ardatz eta iturri. hitzezko jardun horrek lehen baino idatziaren eragin biziagoa du, baina berez bere dabil. eskertzekoa da Xabierrek puntu hori ere mahaigainera ekarri izana. ez dago bide hoberik,
|
honetaz
eta hartaz ditugun zalantzak eta bereizbideak elkarren artean argitzen saiatzeko.
|
|
|
Guk, ordea, sekula ez dugu kalkulatu, hain zuzen, oso zalantzagarria delako baieztatzea pertsona batek titulua eskuratu duela, besteak beste, Berbalagunen ibili delako. Izan ere, astean behin ordu batez taberna batean
|
honetaz
eta hartaz aritu izanak zenbateraino lagundu dio gure neskamutilari, adibidez, Lertxundiren testu hura laburbiltzen, eta hari buruzko iritzi egoki, koherente, kohesionatu, aberats eta zuzena ematen azterketaren testuinguru desatsegin eta estresagarrian?
|
|
2021
|
|
|
• Gure aurreikuspenen arabera, ondoko urteotan programa
|
honen
eta gisako ekimenen beharra areagotu eginen dira. Eskualdean finkatzen ari diren migratuak gero eta gehiago dira, eta pentsa daiteke familia proiektuak ere bertan garatuko dituztela.
|
|
|
Egingarria da gure ustez. Maila guztietan har dezakete protagonismoa gazteek, baina bereziki gertuko espazioetan, kasurako, herrian, ikastetxean edo kirol taldean indar handia har dezake proposamen
|
honek
eta oso eraginkorra izan daiteke.
|
|
|
(Grafiko
|
honetan
eta bilakaerari dagokion beste edozein grafikotan: Pixka bat= 1/ 10 Asko= 3/ 10 Ikaragarri= 5+/ 10)
|
|
|
Euskaraz Pulunpa! Ikasleak euskaran eta euskaraz bustitzen dira lehen egun
|
honetan
eta hezitzaileek haiekin egiten dute pulunpa, ondorengo saio eta bidaiari heltzeko.
|
|
|
Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna (SESB) munduko herrialderik handiena izan zen existitu zen garaian, eta bere atal izan ziren estatuek gaur egungo Europaren erdia baino gehiago hartzen dute. Europaren eta Asiaren arteko muga ezartzeko hainbat modu daudenez, artikulu
|
honetan
eta, zenbaki honetan bertan hurrengoan, aztertuko dugun eremua hauxe izango da: herrialde Baltikoak (Estonia, Letonia, Lituania), Bielorrusia, Ukraina, Moldavia, Errusiar Federazioa (Ural mendilerroa arte) eta baita Kaukasoko hegoaldean dauden Georgia, Armenia eta Azerbaijan ere.
|
|
2023
|
|
|
Galderen zurrunbiloan sartuta, euskararen normalizaziorako kezkatik eta euskararen biziberritzerako gogotik hasi nuen lan hau, zeinaren hezurdura Oarsoaldeko langile eta biztanleen lantokietako hizkuntzaegoeraren berri jasotzeko galdetegiak osatzen duen. Eskualdean bizi direnen artean zabaldu dut galdetegi
|
hau
eta espero gabeko erantzuna jaso zuen. Guztira, 753 norbanakok erantzun dute galdetegia, eta horri esker, Oarsoaldeko (eta inguruko herrietako) 8.000 bat datu jaso ahal izan ditut.
|
|
|
Mihigintzatik Marikobasora egindako bidaia baten kronika da
|
hau
eta, bidaia amaitutakoan (edo, hobeto esanda, bidaiaren beste fase batean sartuta) ohikoa izaten da ondorioak ateratzea.
|
|
|
e. Talde ekintzak eta aisialdia: Mundu zabaleko gazteak gerturatu ziren Gasteizeko topaketa
|
honetara
eta partaideei ongi etorria egitea eta gure lurraldea ezagutzera ematea izan da helburua. Horretaz gain, aisialdi zein talde ekintzak, talde izaera garatzeko eta elkar ezagutzeko bideratu dira.
|