|
2004
|
|
|
Arazo
|
honi buruz
Descartesen argudioaren haria alde batera utzita, guk geuk egin dezakegu puntu honetan zalantza egiteko ahalegina. Demagun lagun baten argazkia erakusten digutela.
|
|
|
Horretaz gain Chomskyk gogoratuko du Descartesek nabarmenduko duela giza hizketaren ezaugarria dela mugagabea izatea, hau da, gauza berriak esateko amaigabeko gaitasuna izatea.37 Hori guztia dela eta, giza jokaera adimentsuaren bereizgarria izango litzateke pentsatzea ez modu mekaniko batean eta ezta aginte baten esanei makurtuta ere, askatasunez eta arrazoimenaz baliatuz baino. Ikuspegi
|
honetatik
Descartesen eginahalak bi norabidetatik joko du: alde batetik, gizabanakoaren oinarrizko egitura razional unibertsalak aurkitzera eta, bestetik, naturaren ezagutzaren bidean aurrera egitera.
|
|
|
alde batetik, perfekzioa naturaren zati guztietan eman litzatekeela eta, bestetik, gizabanakoak, zatia den neurrian, akastuna izan duela. Azter dezagun, beraz, sosegu handiagoz arazo korapilatsu
|
hau
Descartesen argudioari jarraituz:
|
|
|
Izan ere, ezagutza teorikoari dagokionean, matematiken frogapenek erakusten duten segurtasuna askoz handiagoa izango da nagusigoaren indarraren bide hutsez ebazten diren eztabaidak baino. Baina, zientziak ere bere indarra nagusigoan, guztiok onartu beharreko baieztapen batzuetan, oinarrituko balu, eta badago horren arriskua, filosofia eskolastikoaren aldats beretik jausiko litzateke; eta
|
honegatik
Descartesen lana zuzenduko da zientzian oinarritutako ezagutzari segurtasuna emango dioten hastapenak aurkitzera, arrazoimenezko hastapenak, ez aginte batean oinarriturikoak, irekiak eta norbanakoaren eskura egongo direnak. Eurek gaituko lukete ezagutza zientifikoa filosofiaren testu klasikoetako planteamenduak astintzeko eta fedearen eta arrazoimenaren artean marra garbia ezartzeko.
|
|
|
Azken batean, gaur egun segurtasuna eskaintzen duen zientzia fisiko matematikoa, makina bat sinesmen oso eztabaidagarriren jatorria, Descartesekin indartzen den ereduan datza. Husserlek aipaturiko Cartesiar meditazioetan adierazten duen moduan, Descartesentzat berez ulertzen den gauza da zientzia unibertsalak eredu deduktiboa jarraitu behar duela.18 Baina esan al daiteke
|
honekin
Descartesek zientziaren nagusitasunaren aldeko fundamentalismoaren zuzia iziotzen duela. Murriztu litzateke ezagutza beti zientziara eta arrazoi matematikora?
|
|
|
Nola irten ni pentsatzaile huts horretatik? Bere argudiapenaren une
|
honetan
Descartesek adieraziko digu ideia horien jatorriaz hausnarketa egitean ez zaiola iruditzen ezer berririk ikasten duenik, ez behintzat kanpotik datorkionik. Bere buruan aurki ditzakeen determinazioak lirateke, ez kanpoan, eta ikasteko aurrebaldintza gisa ulertu lirateke.
|
|
2010
|
|
|
Interes eklektikoa da nirea. Klasikoak gustatzen zaizkit, filosofoak (nahiz eta gezurra esango nukeen azken aldi
|
honetan
Descartes irakurri dudala esango banu), espedizioei eta ospe handiko abenturei buruzko kontakizunak, gaur eguneko literatura eta, oro har, nire arreta deitzen duen guztia. Betidanik gustatu izan zait, baita, idaztea.
|