|
2006
|
|
|
Gurasotasunerako trantsizioan ikusten dugun beste desberdintasun batlitzateke bikote harremanaren satisfazioaren galera gizonen kasuan txikiagoa izatendela emakumeekin alderatuta (Belsky, Spanier eta Rovine, 1983; Levy Shiff, 1994), seguru asko gizonek behar emozional fisiko gutxiago bizitzen dituztelakogarai honetan. Bestetik, Feldman eta Nash ek (1984) aurkitu zuten gizonekaipatzen zituztela aldaketa positibo gutxiago haien gurasoekiko harremanetan etaaldaketa negatibo gutxiago ere
|
hartutako
rol berrietan. Emozionalki, emakumeeksarriago autoestimuaren galera adierazten zuten, eta gizonek, berriz, herstura, behar eta bakardade sentimenduak gehiago.
|
|
2012
|
|
|
Eta parte hartze soila eta parte hartze eraldatzailea bereiztea. Hain zuzen, lehenago adierazi denez, emakumeen parte
|
hartzea
rol tradizionalak betetzeari lotuta egon ohi da behin baino gehiagotan. Egia da tokiko partaidetzak etxeko hormetatik harago bizitzea esan nahi duela emakume askorentzat, autoestimu eta boteretze prozesuak eskuratzea ere badakarrela.
|
|
2015
|
|
|
batetik, Txapelketa Nagusiko finalean jarritako gai guztien analisi orokorra egingo dugu. Bestetik, finaleko bertso saio batzuk soilik aukeratuko ditugu, eta horietan jarritako gaiak, bertsolariek
|
hartutako
rolak eta rol horietatik abestutako bertsoen testuak aztertuko ditugu.
|
|
|
Hain justu, gaiei buruz eginiko azterketa bera izango dugu horretarako abiapuntu; izan ere, gaia bera izango da bertso saioak hautatzeko erabiliko dugun lehenengo irizpidea, batzuk beste batzuk baino esanguratsuagoak baitira genero ikuspuntutik aztertzeko. Bertsolariek
|
harturiko
rola beste irizpide bat izango da. Bestetik, ariketa mota ere irizpidetzat hartuko dugu, batetik bestera alderik badagoen ikusi ahal izateko.
|
|
|
Halaber, adinekoen sexualitateari eta intimitateari buruz umorea egiteko dagoen joera ere deigarria da. Bikote harremanak aipatu ditugunez, ez dago soberan bikote eredu tradizionalaren nagusitasuna gertatzen dela esatea, nola gaietan hala bertsolariek
|
hartutako
roletan ere. Familiaren figurak ere pisu handia du, analisian ikusiko dugun moduan.
|
|
|
Bertsolariek
|
hartutako
rolei eta horietatik botatako bertsoei erreparatzen badiegu, gehienak jendartean agintzen duten ohitura, tradizio eta joeren isla dira. Nabarmentzekoa da esaterako, generoa zehazten ez den kasuetan bakoitzak beretik jardun arren, emakumearen pertsonaia eraikitzea erabaki zutela bi gizonezko bertsolarik, prostituta paperetik kantatzean.
|
|
|
Laburbilduz, azken urteotan genero ikuspuntutik egindako hausnarketek eragina izan arren, 2013ko Txapelketa Nagusiko finalean ikusi bezala, oraindik ere ezberdintasunak badira. Izan ere, bertsolariek
|
hartutako
rolek eta eraikitako pertsonaiek orokorrean jendartean nagusitzen diren ereduak erreproduzitzen dituzte. Bada, zerk eragiten du horretan?
|
|
2018
|
|
|
Garapen Programan lanean aritu naizen urteetan ikusi dut oso herrialde gutxik dituztela emakumeak goreneko postuetan. Ez da zuzena soilik gizartearen erdiak izatea erabakiak
|
hartzeko
rola. Emakumeok erabat ordezkatuak izateko eskubidea dugu eta horretarako parlamentuen %50a izan genuke.
|
|
|
Zorionez, istorioak aldatzen ari dira. Ahalduntzea dela medio, kantukidea errespetatuta (edota gaiari heltzeko
|
hartutako
rola) egoerari, geure buruari eta sistemari barre egiten ikasi dugu. Lehen edertasun, estereotipo eta topikoen artean zirikatzeko ohitura gehiago zegoelakoan nago.
|
|
|
Euskaltzaleen Topagunetik datorren egitasmoa da eta" Euskaraldian
|
hartutako
rolak eta ohiturak etxean eta familia giroan finkatzeko aukera eskaintzeko" erabiliko dute Oñatin, Euskarako Udal teknikari Iñaki Azkizuk azaldu duen moduan. Euskararen transmisioa familian sendotzea da egitasmo horren helburua, Akizuk dioenez:
|
|
2022
|
|
|
Gorte Gorenak
|
hartutako
rola bai eredu anitzen eta bai federazioa gauzatzearen legitimitatea negoziazioaren prozesu eta emaitza gisa aitortzen duen erabaki baten parte izan daiteke. [...] Gainera, Gorteak bitartekari rola du negoziazio honetan, dela esplizituki, dela inplizituki[...].
|
|
|
Oraindik ere lan egiteko modu horren adibide argiak ikus daitezke arlo ezberdinetan, esate baterako elikagai gabeziari emandako erantzunetan. Perspektiba horri gurean laurogeiko hamarkada hasieran hasi zitzaion alternatibarik argiena ematen udalek
|
hartutako
rol protagonistaren bitartez. Udal demokratikoen eskutik hasi ziren sistema alternatibo baten
|