Bilaketa
dist.
non
lema/forma
nola
bilaketa
kategoria
Iragazkiak

Emaitzak: 19

2007
‎Aranak, iraileko bilera hartan parte hartu ez bazuen ere, gaixorik baitzegoen?, jean Pierre Arbelbide lehendakari izendatzea proposatu zuen, Adéma adintsuaren ordez; ados agertu zen Pierre Broussain proposamenokin, eta bereziki Arbelbide Adémaren ordezkoa izatearekin. Izan ere, Broussainen ustez, Resurreccion Mª Azkue gazteegia zen buru izateko eta Arana, Campion eta Guilbeau politika gizonak izandakoak ziren, eta ez ziren egokiak akademia berriaren buruak izateko:
2008
‎– objekturik hartzen ez dutenean (adib. urak> irakin; > bazkaldu);
‎– nork sintagma hartzen ez dutenean (adib. euria> hasi> du, > hotz> handia> egiten>);
‎Lazarragaren erabileran aipagarri zenbatzaile honen kategoria aniztasuna izan daiteke. Izen multzoaren determinatzaile kategoria du gehien gehienetan, haren eskuma partean jarririk edota bakarrik, baina mugatzailerik hartzen ez duela. Hala darabil sarritan:
2009
‎Adostasuna bilatu nahita abiatu zen Euskaltzaindia ortografia sisteman barrena. Batzuek horrela hartu ez bazuten ere, erdibidea bilatu zen, guztizko irabazle edo galtzailerik egon ez zedin.
2010
‎Isabel Zelaak bestelako ondorioa nabarmendu du: . Abagune egokiak izan arren, 16 urte luze hauetan inork lege hura aldatu ez duenez, inork gaia berriz ere ukitzeko asmorik azaldu ez duenez, ez ikastolek ezta Hezkuntza sailburuek ere aldatzeko inolako iniziatibarik hartu ez dutenez, lege hark sorturiko egoeran eroso sentitzen direnaren seinaletzat jotzen dut nik?.
‎Gizarte eragileek borondatez eta gogoz ikastetxeetan lan hura garatzeko konpromisotik harago zegoen proiektua, administrazio publikoak derrigorrezko curriculum ofizialaren kategoria eman baitzion. Eta beraz, prozesu horretan parte hartu ez zuten eragileak konturatu ziren tren hura galdu egin zutela.
‎–Beste operazio bat hasi zen orduan?, gogoratu du J. Iñaki Etxezarretak. . Sare publikoko sektore hura Iztueta presionatzen hasi zen; PSOEk eta CCOOk, adibidez, salatu zuten nola izan zitekeen lan hura ofiziala haiek parte hartu ez zutenean; prozesuaren lidergoa Hezkuntza Sailak hartzea eskatzen hasi ziren??.
2012
‎Sperber eta Wilsonek (1981, 1986/ 95), bada, uste dute, Gricek ez bezala, ironia orotan ez dela esaten denaren aurkakoa aditzera ematen, baizik eta aurkezten den esanahia da testuinguru jakin horretan batere egokia ez dena (ridikulua ere bada). Eta desegokia den enuntziatu horrek beste enuntziazio batgogora ekartzen du, zeinetan esatariak enuntziatuan esaten den horren egiarekin konpromisorik hartuko ez lukeen.
‎101 Dena den, Euskaltzaindiak (1994: 49) arau orokor horri men egiten ez dioten egiturak ere aipatzen ditu eta juntadura pluraltzat hartzen ez duten kasuen artean, itxura batean behintzat, goiko adibidearekin zuzeneko lotura izan zezakeen honako hau dago: –kideko sintagmak?
2016
‎Ospe handiko pertsonaiak herriko pertsonaiarekin du elkarrizketa, elkarrizketa arrunta, egoeraren aurrean zer ikuspuntu ukan lezakeen edozein euskaldunek aipatzeko. Alderdirik hartzen ez duen pertsonari hitz egiten dio Matalasek haren zaintzen gelditu den zaindariari. Euskaldun fededunari erantzuten dio:
2021
‎Meteorologiako gertakariak adierazten dituzten euria egin, elurra egin, izotza egin... aditzetan lehen osagaiak badu mugatzailea, baina hori da har dezaketen determinatzaile bakarra; ezin dute, adibidez, erakuslerik hartu(* elur hori egin,* izotz hau egin). Mugatzailerik hartzen ez duen lehen osagaia izateak berarekin dakar aditz hauek ez erreferentzialak izatea; hau da, erreferentzia jakina baino areago, erreferentzia generikoa dute (lan egin/ agindu dizuten lana egin). Honetan ere bat hitz elkartuen erreferentzia generikoarekin.
‎Ondoren ikusiko dugun mendebaldeko tza1 atzizkiaren baliokide da (§ 4.1.5). Badira bestelako adibideak ere, baina zaharkiturik daudenak eta eratorri berriak sortzeko eredutzat hartzen ez ditugunak (bekaizgo, gaitzerizko, hegigo, onerizko...).
‎Horrelaxe ere gehiago ageri da gaurko idazleen artean. Holaxe gehiago ageri da tradizioan, baina gaur egun honelaxe bezalatsu, hain segur batzuek ereduzko formatzat hartzen ez dutelako, nahiz azken urteetan gehiago erabiltzeko joera ikusten den.
‎23.2.1.3.1c Mugatzailerik hartzen ez duen lehen osagaia izateak berarekin dakar aditz hauek ez erreferentzialak izatea; hau da, erreferentzia jakina baino areago, erreferentzia generikoa dute (lan egin/ agindu dizuten lana egin). Honetan ere bat hitz elkartuen erreferentzia generikoarekin.
‎23.2.2.2a Subjektu funtzio sintaktikoa betetzen duen argumentua baino hautatzen ez duen aditzari esaten zaio aditz intrantsitibo; objekturik hartzen ez duenari. Da laguntzailea hartzen dute aditz intrantsitibo gehienek (intrantsitibo absolutibodunek, alegia); eta perpausean absolutibo kasua hartzen du aditzaren argumentu bakarrak.
‎23.2.2.4h Badira du/ dio alternantzia erakusten duten aditzak, baina dio aldaeran ageriko objekturik hartzen ez dutenak: deitu du/ dio, lagundu du/ dio, tiratu du/ dio.
‎Gaurko testuetan gehiago erabiltzen da: Baditu jadanik egun batzuk Tourvel andrea eta biok akort garela geure sendimenduez (Aristi); Momentu bat iritsi zen damu izan zena lehenbiziko deia hartu ez zuelako, baina berandu zen jada erantzuteko ere (Saizarbitoria). Zer den adierazi nahi dena, ziplo eta agudo adberbioak moduzkoak ere izan daitezke.
‎Bestetik, adjektiboek gradu maila hartzen ahal dute: Etxe hau beste hura baino politagoa da esaten dugu, adjektiboari gradua emanez (§ 14.10), baina izenek gradurik hartzen ez dutenez, nekez esango dugu* gazte hau beste hura baino kaputxadunagoa da, edo* zezen hori arras adarduna da. Horrek erakusten du dun hitz horiek izenak direla.
Emaitza gehiago eskuratzen...
Loading...

Bilaketarako laguntza: adibideak

Oinarrizko galderak
katu "katu" lema duten agerpen guztiak bilatu
!katuaren "katuaren" formaren agerpenak bilatu
katu* "katu" hasiera duten lema guztiak bilatzen ditu
!katu* "katu" hasiera duten forma guztiak bilatzen ditu
*ganatu "ganatu" bukaera duten lema guztiak bilatzen ditu
!*ganatu "ganatu" bukaera duten forma guztiak bilatzen ditu
katu + handi "katu" eta "handi" lemak jarraian bilatu
katu + !handia "katu" lema eta "handia" forma jarraian bilatu
Distantziak
katu +3 handi "katu" eta "handi" lemak 3 elementuetako distantzian bilatu
katu +2 !handia "katu" lema eta "handia" forma 2 elementuetako distantzian bilatu
katu +2 !handi* "katu" lema eta "handi"z hasten diren formak 2 elementuetako distantzian bilatu
Formen konbinazioa desberdinak
bero + handi | asko "bero" lema eta jarraian "handi" edo "asko" lemak bilatu
bero +2 !handi* | !asko* "bero" lema eta jarraian "handi"z edo "asko"z hasten diren formak
!bero + handi|asko|gutxi|txiki "bero" forma eta jarraian "handi", "asko", "gutxi", "txiki" lemak
Ezaugarri morfologikoekin
proba + m:adj "proba" lema eta jarraian adjketibo bat
proba +2 m:adj "proba" lema eta bi hitzetako distantziak adjektibo bat adjketibo bat
bero + handi|asko + m:adi "bero" lema jarraian "handi" edo "asko" eta jarraian aditz bat
proba + m:izearr-erg "proba" lema eta ergatibo kasuan dagoen izen arrunta

Ezaugarri morfologikoak

KATEGORIA
adb adberbioa
adi aditza
adilok aditz-lokuzioa
adj adjektiboa
det determinatzailea
ior izenordaina
izearr izen arrunta
izepib pertsona-izena
izelib leku-izena
izeizb erakunde-izena
lbt laburtzapena
lotjnt juntagailua
lotlok lokailua
esr esaera
esk esklamazioa
prt partikula
ono onomatopeia
tit titulua
KASUA
abs absolutiboa
abl ablatiboa
ala adlatiboa
ban banatzailea
dat datiboa
des destinatiboa
erg ergatiboa
abz hurbiltze-adlatiboa
ine inesiboa
ins instrumentala
gel leku-genitiboa
mot motibatiboa
abu muga-adlatiboa
par partitiboa
psp postposizioa
pro prolatiboa
soz soziatiboa
MUGATASUNA/NUMEROA
mg mugagabea
ms mugatu singularra
mp mugatu plurala
mph mugatu plural hurbila
ADITZ MOTA
da da
du du
dio dio
zaio zaio
da-du da-du
du-zaio du-zaio
dio-zaio dio-zaio
da-zaio da-zaio
du-dio du-dio
da-zaio-du da-zaio-du
da-zaio-du-dio da-zaio-du-dio

Euskararen Erreferentzia Corpusa Euskararen Erreferentzia Corpusa (EEC)
© 2025 Euskaltzaindia