|
2000
|
|
|
Eta, ene hitzak aditu bezain fite, erresortak bulkaturik bezala, ukabila altxatu zidan, ez ordea Italiako
|
hartan
bezala goian geldi uzteko, baina muturreko baten emaiteko, muturreko beldurgarria... Eta muturrekoarekin batean iduritu zitzaidan ezen urteetan argitu izan ninduen eguzkia bat batean iraungi eta mila zatitan hautsi zitzaidala.
|
|
|
Eta, segidan, nola bainekusan ezen gizon hura egiazkotasun handiz ari zitzaidala, egiazki solastatzerat deliberatu nintzen nihaur ere, neure asmoen berri emaiten niola: nola nik ere libre izan nahi nuen, eta nola ene gutizia gutiziatsua zen Urbiaindik ahalik eta urrunen joaitea eta, hargatik, kapitainaren untzian itsasoratzea, ez bidaiari gisa, Italiako
|
hartan
bezala, baina marinel bezala eta marinel bat gehiago bezala, tratu berezirik gabe, zeren eta nik ez bainuen kapitaina neure zerbitzurat nahi, nola erran baitzidan hark jauregirat etorri zèn egun hartan, baina ni harenerat.
|
|
2003
|
|
|
Tamalez, asko dakigu torturaz gure herri txiki honetan. Kasu izugarriak deskribatu izan dira, Eva Foresten Testimonios de lucha y resistencia
|
hartan
bezala (Hordago, 1979). Berriro irakurri nituen duela gutxi, eta biziro hunkitu ninduten, neure garaikoak direlako, neure adineko neskei egindakoak kontatzen dituelako, ankerrak guztiz, sexu mailako laidoz eta jazarpenez beteak.
|
|
2008
|
|
|
ni Ama Birjina banintz, zu bezalakoei agertuko nintzaieke? baina ez Guadabrezoko
|
hartan
bezala, agertu gabe agertu zitzaigula, baizik eta agertu agertu: ulertzen didazu?
|
|
|
Ilun-bistan jaiki bide zen, orduantxe ari baitzuen eguna argitzen; eta lasterka saietera batera joan eta kanpora begiratu nuenean, lurrun herrestarian zango erdiraino sartuta ikusi nuen, Silver beste
|
hartan
bezala.
|
|
|
Hara, Regina: ni Ama Birjina banintz, zu bezalakoei agertuko nintzaieke... baina ez Guadabrezoko
|
hartan
bezala, agertu gabe agertu zitzaigula, baizik eta agertu agertu: ulertzen didazu?
|
|
2009
|
|
|
zer dela-eta???, baita bere burua apaldu ere jarraian: beste biktima bat behar baduzu, Jauna, aukera nazazu ni anai arreba guztien artean, eta zauri nazazu, ez zauri bakar batez, emakume egin ninduzun
|
hartan
bezala, baina beste mila zauriz; guztiaz ere, utz iezadazu Gabinori laguntzen, azken bolada honetan izeba Ernestinarekin joan izan naiz Gurutze Gorrira, baita hiriko Erruki Etxera ere?
|
|
|
hain penatuta sentitzen zen, bai, non Jainkoaren aurka errebelatzen baitzen –" Gabinok Zuri globoak eskaintzen dizkizu, eta Zuk hari, ordainean, baziloak... zer dela-eta?" –, baita bere burua apaldu ere jarraian: beste biktima bat behar baduzu, Jauna, aukera nazazu ni anai arreba guztien artean, eta zauri nazazu, ez zauri bakar batez, emakume egin ninduzun
|
hartan
bezala, baina beste mila zauriz; guztiaz ere, utz iezadazu Gabinori laguntzen... azken bolada honetan izeba Ernestinarekin joan izan naiz Gurutze Gorrira, baita hiriko Erruki Etxera ere... erizain bezala ere aritu naiz egun batzuetan Gurutze Gorrian, gustura baino gusturago, eta badakizu Gabinorentzat ere erizain ona izan naitekeela...
|
|
2010
|
|
|
po po po... Felixinek asmatu ezin zuen
|
hartan
bezala.
|
|
|
Luze jardun zuen egun hartan ere H.k, lehenbiziko azalpenak eman zizkidaneko
|
hartan
bezala. Han ez bezala, ordea, inportanteena hasieran esandako hura zen, eta ondorengo guztia hitz haien arrazoiketa edo zuribidea.
|
|
2011
|
|
|
ganbaran egon ohi zen babarruna aletzeko makina bitxi hura, esaterako, berak ekarria zen; edota txerria hiltzeko kaiola moduko hura, txerriari labana kokospetik sartzerakoan lana errazteko pentsatutako tramankulutzarra, aberea bertan itxi eta ez baitauka mugitzerik, eta, hartara, hiltzaileak lasaiago jardun dezake bere zereginean, dakidala, apenas usatu duten behin edo bitan Betiorrenen?. Edo, beste
|
hartan
bezala, esan baitzion baten batek euliak uxatzeko modurik onena ura botila batean jartzea zela, euliak ikaratu egiten direla, nonbait, beren irudi urak handituaren kariaz; eta han ipini zituen baserriko sukaldeko apal guztietan urez betetako garrafoiak, uda partean izaten ziren euli boladak gogaikarri zitzaizkion eta. Bere garaiko gizona zen, hori ezin da ukatu, baina aldi berean bazuen bere garaiko anitzek ez duten zerbait, aurrera begiratzeko joera bat.
|
|
|
Nola ez zen, ba, aldatuko, Lehen, guka ere maiz egiten huen, orain apenas. Lehen ez bezala, inork ez zidanan gehiago galdetzen hire kontuez, hire ama ospitalean egon zen
|
hartan
bezala, zenbat lankide ez ote zitzaidan etorri zerbait jakingo nuelakoan?, inor ez zitzaidanan gehiago etorriko, hi lanetik azaldu ez eta, hire berririk ba ote nekien galdezka.
|
|
|
Hasterako sumatzen ninan horretan maisu behar nuela. Duela hilabete elkarrekin bazkaltzen izan gineneko
|
hartan
bezala: juxtu entzun nahi ez nuena entzuteko artea ez nuen, bada, egin, hirekin azken bazkalondo triste hartan, geroago eta gutxiago egoten ginela batera, eta ea pena ematen ote ninan edo tematu nintzelarik, hi haserretzeraino, tematu ere?, azkenean nahi ez nuen huraxe entzuteko, horrela segituz gero, gaizkika eta beti, hobe izango genuela elkar ez ikustea gehiago.
|
|
|
Hizkuntza menderatuan bizi ez denak ez du bere larruan duintasun zauririk jasan. Are gutxiago segregazio sozialik, Eduardo Landetak, garai bateko euskaldun hutsak gogoan, ondo asko deskribatu zuen egoera lazgarri
|
hartan
bezala. Gaur egun euskaldun gutxi dago euskaldun ezin izanaren minak era sanda:
|
|
2012
|
|
|
Biblioteka eta bulegoa ikusteak, apartamentu osoa alegia, bere alaitasuna kitzikatu egiten zuen; eta Emma asaldatzen zuten mila iseka Charlesi buruz egiteari ezin izaten zion eutsi. Seriosago ikusi nahi izango zukeen, eta aukeran dramatikoago ere bai, kanpoko bidean urrats hotsak hurbiltzen entzun uste izan zuen
|
hartan
bezala.
|
|
|
Vaubyessardtik itzultzean bezala, kuadrillak bere buruan zurrunbilokatzen ziren
|
hartan
bezala, malenkonia hits bat zeukan, etsimendu soraio bat. Leon berragertzen zen handiago, ederrago, eztiago, lainotsuago, beragandik aldendua zen arren, ez zuen utzia, hura hantxe zegoen, etxeko hormek haren errainua gordetzen zutela zirudien.
|
|
2013
|
|
|
Ipini du zuloaren gainean, zulo beltzaren alboan ipini du hamar sokako gitarraren esamoldea, eta ez zaio gustatu, atzera egin du pauso bat beste munduraino. Zergatik eta zertarako jarraitu, eta loreak ximeldu dira, eta itsasoa atzera etorri da zutaz galdezka baina zubirik gabe, eta zuk zubi bat nahi duzu, nahi zenuen guztia zubi bat zen, nongo alkate zerade
|
hartan
bezala, hegan egiteko amaren betseinetara, eta urrunago betiere, uhartetik at elurretara, oi elurretara, zertarako itxaron gehiago, hilotzak goroldioari baino ez dio itxaroten. Ipini du palmondoan esaldia, eta ez zaio gustatu, eta orduan harrika jaurti du harria nenufare baten gisa, urrun eta izterrez zabalik, beti betiko, Versusek.
|
|
|
Eta orduantxe jakin nuen, hain zuzen horrexegatik jakin nuen, 75 urtez ezkutatutako egia ate joka ari zitzaidala. Txirrindulariarena gertatu zeneko
|
hartan
bezala, sentitu egin bainuen. Sentitu egin baitzintudan.
|
|
2015
|
|
|
–Bai. Mek ez du burua altxatzen eta lurrera begira doa, kontzentratuta antza?. Raymond Chandlerren liburu
|
hartakoa
bezala adibidez.
|
|
|
hegaldi labur hark iraun bitartean zurezko gaztelu ñimiñoa taupadaka ariko balitz bezalaxe sentitu nuen hatzen artean. Zain gelditu nintzen, izuak harturik, bost urte lehenago egongelako lanpara lurrera bota nueneko
|
hartan
bezala, aita korridorean barrena oihuka entzuten nuelarik.
|
|
2016
|
|
|
Honakoan, ordea, sukaldean inor ez, dutxa hartzen nengoela. Bata soinean hartu nuen gosaria, orduko
|
hartan
bezala.
|
|
|
Bien bitartean, hiritarren tragedia txikiak bide galduetan antzezten zirela, palazioetako korridore dotoreetan jokatu zen Frantziaren geroa: mila presio, maniobra, trikimailu eta hautsi mautsiren ondoren, Petain marexalari eman zioten gobernuaren buruzagitza, Gerla Handiko heroi handiari, eta herritar askoren bihotzetan loratu zen esperantza, orduko
|
hartan
bezala aleman harroputzei berenak eta asto beltzarenak emango zizkietela; oso bestelakoak ziren, ordea, marexal xaharraren asmoak: ordurako Paris etsaiaren eskuetan zegoen, gobernua Bordelen, eta armada egunik egun atzerantz, Wehrmacht aren oldarrari eutsi ezinik.
|
|
2020
|
|
|
Pasatzaile lanez gainera, sorosle lanak egitea ere egokitu zitzaion behin baino gehiagotan. Gau beltzean, baserri atarian, marokoar bat arropak blai, patrikak hutsik agertu zitzaieneko
|
hartan
bezala. Nora jo ez zekiela zebilen zurezko maleta bat arrastaka.
|
|
2021
|
|
|
lehoia txoria hiltzera etorri dela eta txoria hil egin behar dela. Ez dakit ez ote duen Maitek pena apur bat sentituko, nire haurtzaroko Maite eta txoria
|
hartan
bezala, lehoia berak ekarri duela konturatzerakoan, baina badakit lehoia ez dela errukituko, eta, pena izatekotan, Maitek emango diola pena, txori nazkagarri horrekin bizi behar izateagatik. Gorroto dudala txoria, hori sentitzen dut, barru barruan.
|