|
2003
|
|
|
Datorren asterako ipini dut hitzordua, egun batzuetarako bakea erostearren. Ez urrunegi hala ere, susmo txarrik
|
har
ez dezaten. Ez dute dudarik egin eman dizkiedan datuez.
|
|
2004
|
|
|
–Edonon, edonor sekretura hurbiltzen bada, edota, are gehiago, jakinaren gainean egon eta jendarteratu nahi badu, hitz eman behar dugu gainontzekook haren lana belztuko, gutxietsiko eta erraustuko dugula. Prestigioa zapaldu diogu, beste inork haren lana kontuan
|
har
ez dezan.
|
|
2008
|
|
|
Neure alabez maiteminduta nago? , eta, esan berri zuena inork bihurrera
|
har
ez zezan, erantsi zuen?: Zentzurik onenean, jakina.
|
|
|
Neure alabez maiteminduta nago... –eta, esan berri zuena inork bihurrera
|
har
ez zezan, erantsi zuen–: Zentzurik onenean, jakina.
|
|
2009
|
|
|
Lankideek, ordea, ez zuten nik bezala pentsatu, eta telebistaren inguruan jarri ziren guztiak, gerentea barne, zenbaitek internet bidez informazioa osatzen zuten bitartean. Bihozgabetzat
|
har
ez nintzaten nik ere gerturatu behar izan nuen azkenean. Atentatu bat zen, hori onartu beharra zegoen.
|
|
|
Orainaldia garaiezina zen ordea. Ordurako tabernako argiak apalduak zituzten, plastikozko botilak hustuta parketik bueltan zetozen hamalau urteko umeek begietan minik
|
har
ez zezaten. Gure balentria borobiltzeko, kafea eta patxarana bertan hartzeko asmoa genuen arren, kafe makina itzalia zutela jakinarazi zigun zerbitzariak.
|
|
|
–ekin zion Maria Bibianak, eta nola ikusten baitzuen ezen neba aho zabalik utzi zuela, argibideak eman zizkion?: Adak laguna bakean utz dezazun nahi du, nik hala uste, lagunak salataritzat
|
har
ez dezan, eta zu horraino irits zintezke, baldin eta Adak eskura ekarriko balizu kontu honetan guztian garrantzitsuena dena: liburua.
|
|
|
inork, ezta irakurlerik begi zolienak ere? partzialtzat eta alderdikoitzat
|
har
ez gaitzan.
|
|
|
–ekin zion Maria Bibianak, eta nola ikusten baitzuen ezen neba aho zabalik utzi zuela, argibideak eman zizkion–: Adak laguna bakean utz dezazun nahi du, nik hala uste, lagunak salataritzat
|
har
ez dezan, eta zu horraino irits zintezke, baldin eta Adak eskura ekarriko balizu kontu honetan guztian garrantzitsuena dena: liburua.
|
|
|
Hauxe duzue Renan, bere garaiko sail orotako zientziak epaitua, jendetza erlijiogabearen txalo sutsuek gorakatzen zutenean, guztiak infernuko orgia bat zirudiela, Lurraren lau haizeetatik. Azalpen honetan, uko egin diogu Renanek eremu katolikotik jaso zuèn kritika azaltzeari, irakurlea ohartuko zen horretaz, jakina... inork –ezta irakurlerik begi zolienak ere– partzialtzat eta alderdikoitzat
|
har
ez gaitzan.
|
|
2010
|
|
|
Guztiaz ere, ni ez naiz nobelagilea, eta bizkorrago ibili dut, zu aspertu nahi ezean. Jainkoaren existentziaren aurkako argudioak ere eman dizkizut noizbait!?, bai baitakait zu bezalako poetazale bati astun gerta dakiokeela nire estilo hau: estilo zientifikoa, nolabait esatearren, zehatza izaten saiatzen ari naiz behintzat!?; sasizientifikoa ere dei diezaiokezu, adjektiboei indarra ematen zaienean nagusitzen da axalkeria, eta beldur naiz adjektibo gehiegi ez ote doazkidan??, harroputz burgoitzat
|
har
ez nazazun?
|
|
|
Guztiaz ere, ni ez naiz nobelagilea, eta bizkorrago ibili dut, zu aspertu nahi ezean —Jainkoaren existentziaren aurkako argudioak ere eman dizkizut noizbait! —, bai baitakait zu bezalako poetazale bati astun gerta dakiokeela nire estilo hau: estilo zientifikoa, nolabait esatearren —zehatza izaten saiatzen ari naiz behintzat! —; sasizientifikoa ere dei diezaiokezu —adjektiboei indarra ematen zaienean nagusitzen da axalkeria, eta beldur naiz adjektibo gehiegi ez ote doazkidan... —, harroputz burgoitzat
|
har
ez nazazun...
|
|
2011
|
|
|
Kometa bat ez baizik bi egingo dituela erabaki du berehala Itxarok. Andereñok, armairuko tiradera ireki, eta haurrek min
|
har
ez dezaten erabili ohi diren artazi bereziak banatu ditu ikasgelakoen artean, mutur zorrotzik gabeko horietakoak. Kometak osatzeko kanaberazko armazoi bi ditu, ez daki emango dizkion.
|
|
2012
|
|
|
Euskal Herriko mitologian, atsedenik
|
har
ez dezakeen ehiztaria da Mateo Txistu. Ehiztari porrokatua, ehiza grinari eutsi ezinik, ematen ari zen meza utzi eta ehizara joan zen Mateo Txistu apaiza bere txakurrak hartuta, eta geroztik hor dabil etengabeko ehizaldian.
|
|
|
Ez nuela ogi bila joateko premiarik, berak ahal zuena egingo zuela niri laguntzeko, eta saiatuko zela goraipatzen zidan bizimodu horretan era erosoenean ni sarrarazten. Eta ez baldin banuen bizimodu lasaia eta zoriontsua lortzen, halabeharraren errua edo nirea izango zela, eta berak ez zuela haren erantzukizunik izango; izan ere, nire kalterako erabakirik
|
har
ez nezan aholku eman baitzidan, eta bere eginkizuna betetzat uzten baitzuen; hitz batean, laguntza emateko prest zegoela, berak agindu bezala, etxean geratzen banintzen, baina ez zuela zerikusirik izan nahi nire ezbeharretan, eta ez zidala alde egiteko baimenik emango. Eta hura dena amaitzeko, anaia zaharrena adibide gisa har nezakeela esan zidan, hari ere aholkuak eman zizkiola Herbehereetako guduetara ez joateko, baina ezin izan zituela menderatu hura armadara bultzatzen zuten gazte garaiko nahiak; eta hantxe hil zela.
|
|
|
Eta idazmahaira joan zen, kajoi guztiak miatu zituen, paperak nahastu zituen eta azkenerako hainbesteraino galdu zuen burua non Charlesek biziki gomendatu baitzion, ordainagiri mixerigarri haiengatik halako nekerik
|
har
ez zezan.
|
|
2013
|
|
|
Eta ez dakit lotsaz ala tentuz, baina neure burua mozorrotu nuen, igorlearen nortasuna asmatu. Deitura, bederen, kamuflatu beharra neukan ezinbestean, hartzaileak txantxa merkearen taxua
|
har
ez ziezaion. Senarrarena baliatuko nuen, edo, familia deitura?, frantsesek hainbestetan egin didaten jukutria gogora ekarrita.
|
|
2014
|
|
|
Sukaldera joan eta adio egin zion neskameari, Little America ra joanen balitz bezala. Behin, gerran, beretzat hartu zuen auto bat plantak egiteko asmoz, eta New Yorketik Washingtonera baino ez zuen gidatu, desertoretzat
|
har
ez zezaten. Orain, adi zegoen kale kantoian, semaforoa noiz aldatuko, gazteak ondotik igarotzen ziren bitartean, trafikoari axolagabe.
|
|
|
Egoera jasangaitza egiten ari zaio Maiderri. Zerbait esan beharra dauka, amak ezeren susmorik
|
har
ez dezan.
|
|
|
Jontxu jaio eta egun batzuetara, bi txupete erosi zituen,, bat galtzen bazaigu eta farmaziak itxita badaude ere, arazorik ez edukitzeko?. Jontxuk 11 hilabete konplitu zituenean, etxeko zorua kuxinez bete zuen,, erortzen bada, minik
|
har
ez dezan?. Oso berandu ikasi zuen Jontxuk oinez, nola ez.
|
|
2015
|
|
|
Egibarrek, esate baterako: . ETAk jakinarazi zigunetik su etena teknikoki suspentsoan zegoela, badakit Arnaldo Otegik, izen bat esateagatik, baina taldeak oro har, ahal zuen guztia egin zuela ETAk erabaki hori
|
har
ez zezan. Mundu eta esparru ezberdinetatik era guztietako gogoetak helarazi zizkioten ETAri, su etena hautsi ez zezaten?.
|
|
|
Guraso guztiak joandakoan haiekin etxera itzultzeko gogoz gelditu da bakarren bat, disimulatuaz hala ere, gaztanbera biguntzat
|
har
ez dezaten; gehientsuenak, baina, lasaiago sentitu dira, udako beren umezurztegi partikular horretan beste astebeterako askatasunaz gozatzeko pronto.
|
|
|
Batez ere ume eta pertsona nagusiei. Hori dela-eta jarri dut oraingo argazki bat artikulu honen bukaeran, ikusten nauzuenean ezustekorik
|
har
ez dezazuen.
|
|
|
Sei urte gutxiago izan daitezke. Nola egin, ordea, jabetzat
|
har
ez zaitzaten?
|
|
|
kontuan
|
har
ez dezakegun kidea bezala
|
|
|
Haatik, aingerukeria eta sadismoa pozik daude indarkeriaren gaiztoaz kalakari, zauria benetan sendatzen ahalegindu barik, alegia, elkarrizketari, negoziazioari eta erreforma politikoei ekin gabe. Premiazkoa, geurean, biolentzia inork zilegi eta arrazoizkotzat
|
har
ez dezan da. Baina aurretik:
|
|
2016
|
|
|
Liburu debekatua aipatu zigularik, orduko liburutegiaren berri bazeukala erakutsi zigun, hantxe hautsez beteriko liburuen artean, bazegoelako bat, inork
|
har
ez zezakeena, botere magikoak omen baitzituen. Hantxe zegoen, goiko apal hartan, nehork ukitu ez zezan; eta fraile arduradunak begiratze berezi bat botatzen zion, ea leku sakratu horretatik mugitzen ez zen.
|
|
|
Kondeak irribarre egin zuen hain sarrera bitxiagatik; eta ikusi ninduenez zurbilxe nengoela eta gaixo antza nuela, behin eta berriz esaten zidan besaulki bat har nezan; horrenbestez, bada, eseri nintzen; eta kondeak susmo txarrik
|
har
ez ziezaion bisita, arau guztietatik at zegoen bati, soilik kontatu nion liburu saltzailearen dendan gertaturikoa, eta nola dendako pasadizo horrek bultzatu ninduen Frantziako beste edozein gizonengana baino lehenago harengana jotzera nire estutasunaren gaineko kontuarekin.
|
|
|
Zer egin handirik ez nuenez, neure buruari galdetu nion zergatik egingo ote duten emakume batzuek zuriaren aldeko hautua eta beltzaren aldekoa besteek, eta erabaki horretan izaera edo aldartea, zein ote den erabakigarriago. Gerrikoa kendu eta ez ote nion neskari gona pitin bat jaitsi ere pentsatu nuen, angelu zuri distiratsua estali arte gutxienez, ezagunen batek ikusita ere susmo txarrik
|
har
ez zezan, batez ere. Baina loak aldi berean intimotasunaren babesa ematen dio lo dagoenari, erreparoa ematen zuen ezer ukitzen hasteak, eta bururatu zitzaidan horrelako zerbait sentituko duela hiltzaileak hilotza bertan dela krimenaren agertokia atontzen hasten denean.
|
|
|
Jaikitzen zenean, gelako alde batetik bestera oin puntetan ibiltzen ikusten genuen, ukondoak gerriari erantsita zituela. Irrati gramofonoko diskoak aldatzen zituen bata bestearen ondoren, oso adi soinuaren bolumenak gure ahotsei gaina
|
har
ez ziezaien; hautsontziak begipean izaten zituen, betetzen zirenean bainugelan husteko; zeharkako argien intentsitatea erregulatzen zuen; beste te pixka bat hartzeko gogoa ote genuen galdetzen zuen emeki; objektu batzuen kokaera aldatzen zuen. Hau da, gauza bakarraz, alegia, gonbidatuen garun garrantzitsuak ahalik eta giro baldintzarik onenetan funtzionatzeko moduan egoteaz?
|
|
|
Une horretantxe, Josebak Iratiren eskua sentitu zuen bere besoan, deskarga elektriko txiki baten antzera, susto bat emanez ia, baina berehala baretasun orokor batek gorputz osoa inbaditzen ziola iruditu zitzaion. Zerbinetta Ariadnari aholkuak ematen saiatzen zitzaion, dena hain serio
|
har
ez zezan, gizon asko baitzeuden munduan; bera, adibidez, askorekin egon zen, batzuetan bi maitale batera izan zituen, eta berak bezala egiteko esaten zion. Zerbinettaren papera egiten zuen kantariak nahiko abiadura normalean kantatu zituen notak hasieran, baina bi gizonen arteko dudatze jokoari ekin zionean, nota agudo asko jaulki zituen eta hitzik gabeko andana luze eta zail batekin bukatu zuen aria, modu apoteosikoan.
|
|
2017
|
|
|
Braseroa piztu zidan, ezarri zuen brikia33 surtan, prestatu zuen kafea niretzat, bota zuen nire oinetara manta bat hotzik
|
har
ez nezan, eta kanpora irten zen guztizko kontentuan.
|
|
|
Bihotza erdibituta ez, mila zati egin eta txirtxilatuta daukat, eta kontsolamendutzat
|
har
ez banezake ere, zama itogarri honen aringarri bazait behintzat, nire bekatuen berri paperera pasa ahal izatea, tintarekin batean nire odol poxoitua ere isuriko banu bezala, nahiz eta, isuriaz isuriaz, azkenik ez odol ez bihotz gera naitekeen, garai bateko gaixoak izainen zurrupaketen ondorioz geratzen ziren legez. Dagoeneko ez dakit nire gutunak irakurtzen ote dituzun ere, nahiago nuke hala balitz; papertxo hauek ate bat direla otutzen zait, eta atea zabaltzean zu zaudela beste aldean, nire malkoak txukatzeko ez bada ere nire nahigabe eta dohakaitzak entzuteko bederen, baina hala ez balitz ere segi egingo dut, ate ez bada ispilu izan dakidan jardun hau, naizen piztia beltza naizela jakiteak ez bainau zuloan nagoen baino gehiago amilduko eta bai agian bihotz emango, berriz otoitz indarberrituz Jainkoari erregu eta arren egiteko.
|
|
|
Malguki batez jaurtia bezala altxatu zen, izuaren izuz. Nik, arineketan, ikasleek ezer aldatzeko denborarik
|
har
ez zezaten, Nadimen inguruko ikasle guztien paperak ikusi nituen: zortzitik bostek bekatu egin zuten idatzita, gainontzeko hirurek huts egin.
|
|
|
Erantzun beharra zegoen Iturri andrearen hitzak ahaztuak izan baino lehen. Bi egun itxaron genituen gurea beroalditzat
|
har
ez zezaten. Irratiko elkarrizketa baten bidez egitea erabaki genuen.
|
|
|
txapa zilarreztatu ugari zituen taldetxo bat irten zen kalera. Irribarre egin nuen nahi gabe eta begirada desbideratu, txartzat
|
har
ez zezaten.
|
|
|
Zentzumenez bitartez? , tonu irribarretsua eman nahi izan nion esan behar nuenari, besteak serioegi
|
har
ez zezan?. Zentzuak gezurtiak dira, dongeak, engainatu egiten gaituzte...
|
|
|
Etxeak oso alarma sistema sofistikatua zeukan, baina ebasleek indargabetzea lortu zuten. Segurtasun kamerak ere hackeatu zituzten, irudirik
|
har
ez zezaten. Kutxa gotorra zabaldu zuten lantza termiko batekin.
|
|
2018
|
|
|
Ez nuen alabarik, noski, besterik gabe ez nion billetea osorik eman nahi eta aldi berean ez nuen neure burua zuhurregitzat ikusi nahi. Azkenean, ergela sentitzea lortu nuen, besterik ez.) Kasu honetan, Léak morbosatzat
|
har
ez nintzan esan nuela uste dut, bioi sinetsarazteko interes sakon, profesional eta, beraz, onargarria zegoela nire obsesioaren atzean. Lakonikoki erantzuten zien nire mezuei, bai, baina ziur nengoen aurrez aurre elkar ikusiz gero bestelakoa izango zela haren jarrera, benetako entendimentu bat izango genuela, elkarrizketa zintzo eta argigarria.
|
|
2019
|
|
|
Badakit euskara, gure territorio libre bakarra? dela (edo, erdaldunek honi ere antzik
|
har
ez diezaioten: gure lurralde aske bakarra).
|
|
|
Pertsiako erregeek, kontatzen du Montaignek, haien jakinduria ontzat jota? deitzen zituzten beren emazteak bazkarietan laguntzeko; baina ardoak gogotik berotzen zituenean eta atseginaren brida laxatu behar zenean, beren geletara igortzen zituzten, beren neurrigabeko txirrintetan parte
|
har
ez zezaten, eta ekarrarazten zituzten haien ordez begirune hori zor ez zieten emakumeak.
|
|
|
Gogoko zuen bere burua lore hazle ontzat hartzea, betiere aldaxkez inguratua behar zuena egon benetan zoriontsua izango bazen[...] Jendeari kontatu ohi zionez, isilpeko aitorpentxoak eginez kontatu ere, loreak maite zituen. Desenkusa antzekoa ere bazen ia, gauzak esateko adierazpide samur hura, mintzaideei barkamen eske edo ariko balitzaie bezala, bere gustuak xelebrekeriatzat
|
har
ez ziezazkioten, arren eta otoika. Bazirudien, nolabait, entzuleak beren baitara bil zitezen iguriki zuela, beraren hitzekin ikaratuta bezala eta ezinbestean oihuka:
|
|
|
–Berorren maiestatea antsika eta oihuka entzun dut eta sartu egin naiz, adierazi zuen?. Berorren maiestateak seguru asko amets astunen bat izan du, eta horregatik aritu da antsika eta oihuka, eta agian hobe zen berorren maiestatea esnatzea, beste behin ere
|
har
ez dezan male di testak. Kanpoan jende asko dago audientzia eske.
|
|
|
erantzun omen zion. Gainera, zaindariak susmorik
|
har
ez zezan, nire baimenaz ari zela erantsi zuen. Segurtasun arduradunari baietz esan nion, Carme lan garrantzitsua egiten ari zela eta, nire fitxategia kontsultatu behar zuenez, baimena eman niola nire bulegoan egoteko.
|
|
2020
|
|
|
–Badakit –eten zidan, esaldia bukatzeko lanik
|
har
ez nezan.
|
|
2021
|
|
|
–Errepresaliak espero ditut –esan zuen– Kolaborazio politika ezinezkoa izan dadin, Frantzia loak
|
har
ez dezan, odol frantsesa isuri beharra dago.
|
|
2022
|
|
|
Alabak neskato helduak dira, ausartak, eta nire istorioa den bezalaxe kontatu ahal izan diet, min
|
har
ez zezaten ezer makillatu beharrik gabe, ezkutatu gabe. Entzuteko heldutasuna dute, adi egoten dira, ulertzen dute, baina, era berean, erreklamo izugarria sentitzen nuen, hutsune amaigabe bat, gaitzespen etengabekoa.
|
|
|
Une horretan, halabeharrez, erabiltzen hasi behar izan zuen abenturak, ondo mozorrotuz noski, Arantxarentzako asmatzen ari zen amets berri bihurtzeko, Julen Ezeizabarrena emaztearenetan egiten ari zen infiltrazio lana orekatzeko, nolabait. Ez zuen beti egiten, jakina, ezta oso jarraian ere, Arantxak susmorik
|
har
ez zezan: ez infideltasunarena –apaintze lanak ondo burutzen zituelakoan zegoen Roberto–, baizik eta asmazioena, amets horiek guztiak fantasia hutsa zirela jakitera irits ez zedin:
|
|
2023
|
|
|
Hainbestetan bizi izango zenituen erreakzio melodramatiko haietariko bat neutralizatu nahian. Eraso prebentibo bat izan zen, atxilotuaren lepoan belauna tinkatzea bezala arnasa
|
har
ez dezan.
|
|
|
Pazientziarekin, seta handiarekin, ume umetatik sinetsarazi zidaten ezkontza bizitzako pasadizo soil bat baino ez dela, ikasketen eta lanaren ondoren datorrena, mutil batentzat bezalaxe. Gure pasealdietan, amak askotariko adibideak jartzen dizkit, eredutzat
|
har
ez ditzadan: neskatila hura ezin jatorragoa eta buruargia zena, nola deitzen zen, batxilergoa ateratzeke gelditu zena ezkon hitza eman zuelako, edota beste hura, ezkontzeko irrika bizian zegoena baina azkenean abandonatu egin zutena txakur zaharra bezala.
|