|
2000
|
|
|
alkatea ez beste, ez zela inor bisitatzera joango, bere etxea zabalik egonen zela. Goikoetxea alkateak alde egin eta
|
handik
gutxira hasi ziren gezur eta hilketak.
|
|
|
Apaiz hori Pedro Diez de Ulzurrun zen, Sakana aldekoa eta ordurako apaizgintzatik erretiratuta zegoen. Uste dut Euskaltzaindiako urgazle zela, eta Arantzazukoa eta
|
handik
gutxira hasi ginen klaseekin. " Dut" eta horrelakoak ikasi ditut, garai hartan jada apaizak modu horretan ematen zizkigulako eskolak.
|
|
|
Tolosan 1983an sortu genuen jaialdia eta
|
handik
gutxira egin ginen UNIMAko bazkide. Mundu osoan, 70 herrialdetako 10.000 bazkide inguru izango gara.
|
|
|
Azken honetatik 700 metrora eskuinera Gaintzarako bidea hasten da, eta berau hartuko dugu. Lehenbizi Uztegitik pasatuko gara, eta
|
handik
gutxira, zuzen eta gorantz jarraituz, Txindoki inguruko mendien bista ikusgarria eskaintzen digun Gaintza herriska atsegina harrapatuko dugu.
|
|
|
Izkinatxoan jartzen zen, justu bezerorik ez zegoenean Txemak bere txokotzat hartua zuen izkina berean. Ez da arraroa, beraz,
|
handik
gutxira biak lagun bihurtzea. Eta nola Rocío García de Mainueta delakoa bezerorik gabeko uneetan agertzen zen bertara, ba are errazagoa zen euren arteko kontaktua.
|
|
|
Rocío García de Mainueta ez zen gehiago agertu tabernatik. Eta agertu bazen ere Txemak ez zekien, zeren
|
handik
gutxira aurkitu baitzuen lana abokatuen bulego txiki hartan, eta duda erdirik gabe tabernari ofizioa albo batera utzi.
|
|
|
Azkenean, nire begirakunea eusten ninduen Rubenen begi oraingoan tinkoei zuzendu, eta aurrena negar muskietan hasi naiz, eta hurrena negarrez hipaka. Baina
|
handik
gutxira, azken hasperen eta ahuenekin tartekaturik, irriz hasi naiz, eta gero irriz karkailaka artean eusten ninduen Ruben harrituaren aurrean (haur denboran, kasik aldi berean barre zein negar egiten nuenean, ongi oroitzen dut amonak honela esaten zidala: " Negar eta barre, kaka berde").
|
|
|
Gaur goizean, garbigailua zentrifugatzen hasten denean bezala, hiru aldiz sentitu dut bihotza golkotik irteteko zorian. Aurrena, gelan, telefonoaren dei zaratatsuek eta ez naiz exajeratzen ari paradisutik atera nau gaituztenean(" Goizeko bost eta erdiak dira", ohartarazi digute harrera gelatik Danen aginduz); hurrena,
|
handik
gutxira guk geuk jarria genuen iratzargailuak; eta azkena, aireportura bidean Preteritok bat batean oihu egin, eta biharamuna nabaritzen hasiak ziren bidailagunak esnatu dituenean:
|
|
|
Neure harridurarako, barreka ari zena Karmelo zen eta, piztean, Tom ikusi dut esku minberari gora eta behera eraginez. Larriturik, berehala beste bidailagun batzuk ere etorri dira Preterito makila batekin ez, baina bideoarekin agertu da; eta Ruben gerritik gora biluzik, iskanbilak eranzten harrapatu izan balu bezala, eta
|
handik
gutxira Dan bera. Baina eraso egin didan piztiaren izena Tom zen eta, sorbaldak jaso bitartean," Sorry, txatxita" esan, eta buztana hankartean zuela joan da.
|
|
|
Handik puska batera, hariaz bestaldekoa bera agertu zen taberna zulo hartara: Ava Gadner alegia, eta film bateko THE END zoriontsua balitz bezala,
|
handik
gutxira biak desagertu ziren Madrileko gau eder hartan barrena.
|
|
|
Sortu zi  tzaidan amorrazio, egonezin, tristura eta auskalo zer gehiagoren sentimendu bulkada haren eraginez, ohetik jaiki behar izan nuen eta Dabid atzetik etorri zitzaidan, isatsa apaldua duen txakurraren antzera. Eztabaida salara lekuz aldatu, eta hantxe amaitu zen,
|
handik
gutxira, zuloaren eskultura jaurti, huts egin, eta kalera irten nahi nuela esan nionean. " Bakarrik?", besterik ez zitzaion atera Dabidi.
|
|
|
Aurrera begiratu, beti aurrera". Baina Luis joan, eta,
|
handik
gutxira Esther etorri denean ere, loezak joa, ezin izan diot oroitzeari utzi. Jaikitzeko ordu gutxi falta arren, gaua urik gabe eta mazapan pilo batekin zeharkatu beharreko basamortua egin zait:
|
|
|
Nire aholkuen kontrara, gertakariak bere alde azaldu nahi hartan eta lana behar bezala egin zuela adieraztearren, nahitara zauri bat eragin zion bere buruari. Baina
|
handik
gutxira lapurrak harrapatu zituztenean, denen begien bistan geratu zen Dabiden koldarkeria jokabide okerra.
|
|
|
Baina horrekin batera eta, hain zuzen ere oso gogorra iruditu zitzaidalako, nik ezin hobeki oroitzen dut nobelako pasarte hau: ...ta jende gutxiago ikusten du kalean, gero eta ikasle gutxiago joaten zaio eskolara; hala ere, horrek ez du askorik kezkatzen herrixkako arotz batekin maitemindu delako; halako batean, gau ilun batez, arotza ezustean joango zaio etxera eta berarekin joateko eskatu, baina irakasleak ezetz erantzun; harrezkero arotza ere desagertu egingo da eta, jakina, horrek bete betean kezkatuko du emakume gaztea;
|
handik
gutxira, kalexketan barrena dabilela, irakasleak etxe batetik irteten den arnasketa sakon eta sarkorra entzun du: etxera sartu da, ganbarara igo, eta, han, sabaitik esekiak, bi zaku handi eta lirdinga  tsu ikusi ditu, barnean bizia dutenak eta arnasketa ikaragarri horren sortzaile direnak; gero, amona batek emango dio usadio bitxi horren berri:
|
|
|
Eta niri damutu egin zait beste ateraldi hoberik eduki ez izana, hartara ez bainuen nire harridura ezkutatu, eta bozkarioa itxuratu behar izango; zeren telegrama, izan, Dabidena baitzen, eta mezua, telegrama bat izateko, Dabidek idatzia izateko, berak bidalia izateko, zinez txundigarria (egia esatera, Karmelok proposamen hori egina ziola jakin arren, ez nuen inondik ere halakorik espero, beharbada Dabidek apenas ezer irakurtzen zuelako, ezer idazten ez zuelako). Eta nik irribarre egin behar izan dut, bai orduan bai
|
handik
gutxira, bazkaritan, nire alde topa egin duten bakoitzean.
|
|
|
Alabaina, nola esango nuke,
|
handik
gutxira Dabidek egia osoa esan aitortu behar izan zidanean, egiaz tiro egin zidanean alegia, zuloa neuri sortu zidan eta, zabaldu zitzaidan hutsuneari erreparaturik, pistola batena baino gehiago kanoi batena zirudien. Egia esatera, nik ere halakoxe zuloa eragingo nion eskultura hura ezustean hartu, eta jaurti nionean, baina ez nuen jo, eta zulo bakarra neuri zabaldu zitzaidan, handi eta biribil, eta halako hustasuna uzten duen zulo bat, halako neurria duen zulo bat nekez itxi daiteke, nekez...
|
|
|
Baina ez da egia. Ni
|
handik
gutxira atzetik joan natzaio, benetako detektibeak baino askoz artega eta traketsago, baina zelan edo halan jarraitu diot, eta denbora guztian bakarrik ibiltzen ikusi dut, inortxorekin elkartu gabe. Horrelako gauzak gura al zenituen?
|
|
|
Bada behin gertatu zen Polikarpo desagertu egin zela, eta etxeko zoko moko guztietan bilatu genuela, baina alferrik. Etxekoek" Lasai, emakumea, azalduko da eta" esanez adoretu nahi izan zuten amona, baina
|
handik
gutxira amak arropa zabaltzen laguntzeko esan zidan, eta, gustukoa bainuen, ni arduratu nin  tzen garbigailuko arropa ateratzeaz. Eta nik bota nuen garrasia katu koitadua arropa artean itoa topatu nuenean!
|
|
|
Dâailleurs, jakin behar duzu bart berandu arte geratu naizela Danen furgoneta zelatatzen eta Rakel, ez baina Adela ikusi dudala ekipaje tokira igotzen. Hala ere, ez du gaua han igaro ze, igo eta lasterrera, Dan bera jaitsi baita, salto batez eta zakar samar jaitsi ere, eta
|
handik
gutxira Adela ere bai. Seguruenik, oraindik ez du lortu bere lagunarekin duen apustua irabaztea:
|
|
|
Datu base baten bitartez etxebizitza bat aurki daiteke, aurretik definiturik dauden bilaketa eremuak erabiliz. Zerbitzu hau informazio inmobiliarioa eskaintzen hasi zen eta
|
handik
gutxira enpleguaren eta motorraren arloetara ere zabaldu zen.
|
|
|
Geroago, gerran zehar, Neurath sozialismoarekin identifikatu zen estuago. Ikuspegi honetatik,
|
handik
gutxira ‘gerra ekonomiari buruzko ikasketak’ lez ezagun bihurtuko zirenak hasi zen garatzen eta, sail honetan, Leipzig museoko zuzendari izendatu zuten. Geroago irakasle izan zen Heidelbergeko Unibertsitatean, Max Weberren ondoan, baina lanpostu horiek guztiak laster utzi zituen sozializazioaren esperientzian berriro murgiltzeko, kasu honetan aipaturiko Bavariako Errepublika Sozialistan.
|
|
|
Vienako Zirkulua’ izenpean38 Berlineko Elkartea 1928an sortu zen, eta filosofia zientifikoarekiko zeukaten interesak Vienako Zirkuluaren antzeko ildoak jarraitzen zituen. Joera hau zela eta,
|
handik
gutxira ‘Filosofia Zientifikoaren Elkartea’ deitzera aldatu ziren. Bere partaideen artean, besteak beste, Hans Reichenbach, Karl Gustav Hempel eta Kurt Grelling zeuden; hirurek harreman estuak zituzten Vienakoekin.
|
|
|
Egun oraindik filosofiaren alorrean existitzen den ospe handiko aldizkari hau, Vienako Zirkuluaren eta enpirismo logikoaren publizitate organo bihurtu zen. Gainera, Neurathen ekimen gaitasun beti trebea ez zen atzean geratu eta,
|
handik
gutxira, 1933an, Einheitswissenschaft [Zientzia bateratua] saila argitaratzen hasi zen.
|
|
|
Beharbada horregatik izan ziren bere tesiak, fisikalismoarena ezik ikusiko dugunez, sarritan ahaztuak eta baztertuak —gaur egun, dena den, zientziaren filosofiaren hainbat analisiek Neurathen ikusmoldeak berreskuratu dituzte— Beste partaideek nahiago zuten Carnapen ildo neurritsua onartu, irekia baitzen zentzu askotan: irekia hasiera batean proposaturiko egiaztagarritasunaren tesi hertsiekin, hertsitasun hori zela-eta ikusmolde zientifikoaren proiektua kinka larrian ibiliko baitzen
|
handik
gutxira.
|
|
|
Beraz, dagoeneko ezaugarri pragmatikoak suma daitezke munduko deskribapenen bat aukeratzeko unean. Joera hau epistemologia teorikoaren eta objektibotasunaren kontrako hasierako urrats eszeptikoa besterik ez zen izan, Vienako giroan ongi islatuko zena
|
handik
gutxira. Oraingoz, Schlickek, Reichenbachek eta Carnapek gai zerrendan gordetako tesia zen, une horretako beren helburua erlatibitate berezia ulertzea eta kritikatzea zelako, eta konbentzionalismoak ikuspegi guztiz baliagarria ematen zielako.
|
|
2001
|
|
|
Horrera arte, ezer berezirik ez zuen sumatzen, beharbada. Baina bazituen nolabaiteko zalantzak ere,
|
handik
gutxira honako hau galdetzeko: " Zergatik pertsona batzuek aldaketak iritxi ditezen irrikitzen dabiltza, beste asko beldurrez il zorian jartzen diran bitartean?".
|
|
|
Eguneroko ogia da bizpahiru entrepresa gizonengandik entzutea: " Guk ordaintzen dugu pilotaria, gu gara pilotaren alde ari garenak",
|
handik
gutxira: " entrepresak dirua irabazteko sortzen dira" eransteko.
|
|
|
Bat aukeratu eta mostradore gainean zerbait idatzi zuela iruditu zitzaion. Eta
|
handik
gutxira Juliarengana hurreratu zen.
|
|
|
Menta poleo bat eta kafesne bat eskatu eta txokoko mahaian jarri dira. Apropos, jakina, ze
|
handik
gutxira ezpainak lotu lotu eginda eta laztanka ari ziren. Ez dakit atera diedana probatu ere egin duten.
|
|
|
Talde handiak, samalda izugarriak. Hiri
|
handietan
gutxi bizi da egoitzetan. Piloak etxe aurrean etzanda ikusiko dituzu.
|
|
|
Inazito eta Goio zerbeza botilak eskuan geratu ziren behean, baina
|
handik
gutxira neska beltza hurbildu zitzaien:
|
|
|
Krak!, entzun da,
|
handik
gutxira.
|
|
2002
|
|
|
Atal honi loturik, Anes Arrindak, fusil tiroz hilko zuten Jose Ariztimuño «Aitzol» Bou itsasontzian harrapatu zutenekoa dakarkigu gogora. Aitzoli eginiko galdeketa zuzendu zuela-eta harro agertzen zen polizia batek, zera kontatu omen zuen
|
handik
gutxira, Arrinda tartean zen dozena bat soldaduren aurrean: " Galdetu nion, nazionalista izan al zara?
|
|
|
Txori hari argi oilar izena jarri zioten. Mentura tragiko haren berria
|
handik
gutxira iritsi zen Atenasera, eta Pandionek hain kolpe sakona hartu zuen, gutxi gabe hil baitzen, bere zahartzaro lasaia errotik zapuztuz.
|
|
|
Hori da artsenikoaren kasua, metalezkoa ez den arren (ezaugarri metaliko batzuk baditu ere), kasu batzuetan oso merezitako prentsa txarra eramaten baitu. Horren zati bat X. mendetik aurrera artseniko trioxidoaren (As2O3) moduan eta, lehenago, beste konposatu arsenikal batzuen moduan, pozoitzaile eta pozoitzaile ugarik aukeratutako agentea izan zelako sortu zen, eta historiako pertsonaia
|
handi
gutxi hil direla dirudi. Are gehiago, kartzinogenotzat hartzen den estigmatikoa du beti, eta horrek ez du balio bere irudia hobetzeko.
|
|
|
Kontsumitzaileen elkarteak, sindikatuak eta langileak berak hasi dira neurriak hartzen eta Opening Englishen aurka mobilizatzen, aste honetan ere ikastetxeak itxita edukitzeagatik. Enpresak hasieran iragarri zuen atzo, irailaren 2an, irekiko zuela, eta,
|
handik
gutxira, berriz irekitzea atzeratu zuen, bankuekin eta finantza erakunde ofizialekin egindako negoziazioetan oinarrituta, sei milioi euro lortzeko, eta, hala, ikastetxeak ireki ahal izateko. Hala, Ausbanc ek, bankuen erabiltzaileen elkarteak, iragarri du Openingen aurkako kereila kriminala aurkeztuko duela, baldin eta bere zentro propioak ixteak eragindako 45.000 ikasleak ez badira liberatzen ikastaro horiek ordaintzeko finantza erakundeekiko kredituetatik, eta Administrazioak ez baditu neurri egokiak hartzen ordaintzeari uzten dioten bezeroak zordunen erregistroan sar ez daitezen.
|
|
|
Harengana joan nintzen, jakina. Baita hizketan hasi ere,
|
handik
gutxira. Jakin min handia bainuen.
|
|
|
Karmelek besoaz Sararen lepoa inguratu, eta haren burua egokitu zuen bere besagainean. Eta,
|
handik
gutxira, biak gelditu ziren lotan.
|
|
|
Hurrena,
|
handik
gutxira izan zen, Aiako Harriko zeruan lauzpabost putre ikusirik, Sara eta biok liluraturik geratu ginenean. Esan zidan:
|
|
|
Eguna hotz jaiki zen baina argi. Goiz erdian, ordea, hodei beltz trinko batzuk sartu ziren iparretik, eta,
|
handik
gutxira, elurra... Sarak atsegin zuen elurra:
|
|
|
Beste egun batean, berriz, ipuin bat kontatu nion eta,
|
handik
gutxira, marrazki batzuk eman zizkidan. Lau marrazki ziren, nik kontatutako ipuinaren sekuentzia osatzen zutenak.
|
|
|
Eta ikaskideak, noraezean, elkarri so, baina zer aurpegi jarri jakin gabe, hauek sudurrari helduz, horiek keinu ezohikoak eginez, eta haiek barreari eutsi ezinik...! Eta doña Remedios, espero zitekeen bezala, sutan jarri zen
|
handik
gutxira. Eta galdetu zuen:
|
|
|
Esaldia bukatu orduko agertu zen Orrondo, eta
|
handik
gutxira Paulo. Orrondok burdindegi batean egiten zuen lan, Manuelen etxetik gertu.
|
|
2003
|
|
|
Eztabaida txiki bat izan genuen Jaurlaritzarekin, baina konpondu genuen auzia. Lekuonak jarri zuen txapela, eta
|
handik
gutxira hil zen. Pentsatzen dut asmatu genuela erabakian.
|
|
|
Gaztetarik zekarren zaletasuna bazen ere, gurasoei kontra ez egiteagatik edo, ez zen ausartu barruko bokazio horri bidea askatzen, eta askoz beranduago, ezkonduta eta umeekin dagoela, era hobea aurkituko du barne bokaziotzat zeukan pinturagintzari buru belarri ekiteko. Halaxe bada, 1969an egingo du Bilbon lehen erakusketa, eta
|
handik
gutxira Londonen. Bilboko Mikeldi artegelan berrogei koadro azalduz plazaratu zen.
|
|
|
Kanta amaitu eta txiriboginak zinta aldatu zuen,
|
handik
gutxira The Adicts entzuten zela. Taberna hondoan, saltoka dantzan, Urko ageri zen.
|
|
|
Konponketa egiteko gehieneko aurrekontua egin baina,
|
handik
gutxira esan zidatenez, beraiek aurkitu zuten talka leungailu polita: hura konpontzea eta lana, guztira, 100 euro kostatuko zitzaidan.
|
|
|
Nekez aurki daiteke komertzializatzen hasi eta
|
handik
gutxira eguneratu behar ez den programarik.
|
|
|
Seattlekobilera ospetsuaren garaian (1999 amaieran, beraz), 135 estatu zeuden MME baitan (munduko merkataritzaren %90). Horrez gain, beste 30 herrialdek ere (Txina etaErrusia tartean zirela) MMEn sartzeko nahia agertua zuten jada (Txinak MMEnsartzeko akordioa lortu ere lortu zuen
|
handik
gutxira Washingtonekin3). Eta hartan, Seattleko goi bilera ailegatu zen.
|
|
|
49 Sailaren asmoa urtekariari amaiera ematea eta Eusko Ikaskuntzaren Historia Sailak argitaratu behar zuen aldizkarian lanak euskaraz argitaratzea zen, urtean zehar ale bat behintzat euskaraz buruturiko ikerlanekin, baina ez zen horrelakorik gertatu. Ia hamar urte geroago Historia eta Gizarte Zientzien urtekariaren hirugarren alea kaleratu zen eta
|
handik
gutxira plazaratu zen Uztaro, UEUren Giza eta Gizarte Zientzien aldizkaria.
|
|
|
Halaber, bezero bakoitzari azalpenmezu laburrak bidaltzeko asmoa adierazi zuen, komunikazioa posible den unean. Vodafoneren iturriek adierazi zutenez, operadorearen sistema guztiak bikoiztuta egon ohi dira atzokoa bezalako akatsak saihesteko, baina kasu horretan arazo bat sortu zen nodo baten seinaleztapenean, eta,
|
handik
gutxira, beste batean errepikatu zen, eta horrek zerbitzuaren erorketa eragin zuen. Akats horrek harridura eragin du telekomunikazioen sektorean, eta telekomunikazio fabrikatzaile baten arduradun batek definitu du, “ingeniari baten amesgaiztorik txarrena” errealitate bihurtu duen faktore multzo gisa.
|
|
|
XVI. mendearen lehen herenean iritsi zen Europara, jesuiten bidez. Horregatik, indioilarrari “jesuita” deitzen hasi zitzaion hasieran. Garai hartan, monarkiari eta goi mailako gizarteari zegokion gastronomiaren fintasunaren ikur bihurtu zen, eta,
|
handik
gutxira, Gabonetako bazkari eta afarien protagonista. Bere haragia oso gustuko zuten frantsesek dinde (Indietakoa) deitu zioten.
|
|
|
Bitxiena da guztiek beren negozioaren egitura birmoldatu behar izan dutela hilabete eskasean eta kostuak ahalik eta gehien murriztu behar izan dituztela, nahiz eta 2002ko kontuen balantzeetan arrisku hori sartu zuten. Lehen abisua urte hasieran eman zuen Aireko Garraioaren Nazioarteko Elkarteak (IATA), hegazkin konpainia guztien “errentagarritasun falta tragikoa” agerian jarri baitzuen, Espainiako eta Frantziako enpresa publiko zaharrek eta Asiako lineek (pneumonia atipikoaren epidemia agertu eta
|
handik
gutxira eroriko liratekeenak) eragindako salbuespen nabarmenak izan ezik. Ordurako, bere kideei gomendatu zien bere flota eta kostuak ahalik eta gehien “malgutzea”, jakinik kostu txikiko operadoreek (OBC) aurten merkatuaren %15 inguru har dezaketela.
|
|
|
Txosten horren arabera, proiektu berria “alferrikakoa, desegokia, asaldatzailea eta eskasa” da. Eta,
|
handik
gutxira, bost emakume elkartek ohartarazi zuten haurrak arriskuan daudela, gurasoetako bati semearekin harremanetan jartzea debekatu zaionean eta aitona amonak harengana hurbiltzeko erabil ditzaketenean. Adierazpen gurutzatze horrek agerian utzi du “familia justiziak Espainian duen egoera jasanezina”, Madrilgo Erkidegoko Adingabeen Defendatzaileak, Pedro Núñez Morgadesek, azaldu duenez.
|
|
|
Goizeko bigarren etxean sartu zen
|
handik
gutxira, baina ezin izan zuen grabaziorik egin. Gaixorik zegoen informantea.
|
|
|
Senideetan bigarrena zenez, don Kosmeren aitona ez zen baserrian geratu. Abokatutza ikasita gero, Azpilgo Kaskoan hartu zuen egoitza, eta
|
handik
gutxira egin zuten alkate... semea ere egin zuten bezalaxe, aita hil zenean.
|
|
|
Eta, Pello Paristik itzuli, eta Patxik halaxe galdetu zion,
|
handik
gutxira gure etxean egindako bileran:
|
|
|
–Zalantzan nengoan, beraz, Jainkoak zer nahi ote zuen nitaz, baina, don Esteberen sermoia entzun eta
|
handik
gutxira, ideia ezin distiratsuagoa etorri zitzaidaan burura. Zalantzan bainengoen, bost profesio haiek paper batean izkiriatuko nituen, eta haietatik lau ezabatuko zizkidan Jainkoak, baldin eta fede handiz eskatzen banion.
|
|
|
Azpilgo plazan, beraz, harresi haren erdian eta eliz dorrearen alboan doi, Soroetako Perminen eskultura aurkitzen zen. Don Justinianok oroitarri bat ipini zion,
|
handik
gutxira: " Iraultza zuriaren lehen martiria:
|
|
|
Baina egia zor dizut, bai, eta ez dakit kontzientzia hori orduantxe piztu zitzaidan, edo bi nobelak argitaratu eta
|
handik
gutxira, gauzak erremediorik ez zuenean. Nolanahi ere, kontzientzia hura hartu bezain laster jakin nuen, liburu horiek berrargitaratzekotan, han eta hemen ukitu nituela eta eskua sartu, ezinbestean.
|
|
|
Dei bat jaso nuen
|
handik
gutxira. " Zu al zara halako?", eta bai.
|
|
|
Artean paisaia bezain zuri. Eta
|
handik
gutxira idazteari ekitea erabaki dut; zalantzati hasieran, oldartsu gero, batez ere Urteberri eguneko goizaldean gertatutakoak oroitzean, batez ere orduan nire amorrazioak eta herrak goia jo zutelako.
|
|
|
Hauek guztiak ere izen politak izan zitezkeen. Eta Araya igaro eta
|
handik
gutxira, komentu itxurako baten atarian oraingoan, hainbat bonbillek osatzen  zuten izar baten erdian, PAZ izena irakurri dut. M  ª Paz.
|
|
|
Ez nion onartu Josebari nirekin geratzea. Ni zaindu beharrak aldez aurretik arduratzen zuen Luzia eta, horratx!,
|
handik
gutxira hara non tronbosi batek jo zuen, eta orain ipurdia eta guzti garbitu behar izaten diote. Marka da, gero.
|
|
|
Baina ez zuen ematen eskuetan ezer zeramanik. Hala eta guztiz ere, beste pertsona batek ere nire antzeko pentsamenduak izan zitzakeen,
|
handik
gutxira lehengo guardia hura ikusi bainuen tren gainetik hurbiltzen! Jesus, Maria eta Jose!
|
|
|
Nola ETAkoek udaltzainei deitu zieten, ezbehar baten aitzakiatan. Nola azaldu zen
|
handik
gutxira udaltzain patruila, dei horri erantzunez. Nola bi udaltzainak biluzarazi zituzten, eta zuhaitz batera lotu.
|
|
|
 Gertatu behar zena gertatu zen: zakur errabiatuak Hutx izengoitiko garaztar pottolo baten zango sagarra ausiki zuen eta
|
handik
gutxira mutiko zauritua, sirena guztiak ohar, jendarmez eta CRSez bahitua suertatu zen.
|
|
|
Hasiera herabe samar baten ondoren, giroa berotuz joan zen minutuek aurrera egin ahala. Felisberto posturak, huts txikiak, lotsak eta halakoak zuzentzeaz arduratu zen, eta,
|
handik
gutxira, hondartzak dantzaleku bat zirudien. Keinuak, mugimenduak, gorputzaren askatasunak erlaxatzen lagundu ziguten eta beste kontzientzia maila batera iristen.
|
|
|
Calatayuden misioetan sarritan aurkitzen ditugu halako kasuak: lana bukatzearren misiora joan ez zen arotz batek kolpea huts egin eta eskua ebaki zuen; misiora joan beharrean eguzki gozotan zelaian etzan zen abokatu bat hantxe bertan geratu zen, jo eta hilda; aitortzera joan nahi ez zuen beste bat, berriz, itsu geratu zen
|
handik
gutxira, baina hori bai," gorputzeko begiez itsu" izan arren," arimako begiak" zabaldu zitzaizkion. Kontrakoa ere gertatzen zen noiz edo noiz, hau da, Jainkoak saritu egiten zituen beren lana utzi eta, estu ibili arren, misiora joaten zirenak.
|
|
|
Zinema euskaraz rara avis da; bideogintza bera ere, ale gutxiko espeziea. Pantaila txikirako produktuak, egin, egin diren arren,
|
handirakoak
gutxiago dira. Euskarazko zinemaren urrats epiko moduan, Ikuska haiek daude denon gogoan.
|
|
|
Boterea nazioartean kontrolatu litzateke. Txiki askoren artean
|
handi
gutxi horiek kontrolatu lituzkete. Besterik gabe, mundua hobea litzatekeelako guztientzat, eta horixe da kontua.
|
|
|
Kuhnen ‘zientzialari normalduaren’ eta ‘ezohiko zientzialariaren’ artean uste dut maila asko tartekatzen direla; eta horrela izan behar du. Ikus dezagun Boltzmannen kasua; hura baino zientzialari
|
handiago
gutxi dago. Baina zaila da esatea bere handitasuna iraultza handiago bat hastean datzala, neurri handi batean Maxwellek egindakoarekin jarraitu baitzuen.
|
|
2004
|
|
|
Ez zebiltzan urruti musika sortzeak ematen duen sentsazioa deskribatzeko orduan. Zoritxarrez
|
handik
gutxira banandu egin ziren, baina tira, hori beste kontu bat da. Baina bai, lagunok, sortzea plazer handia da, ezinegonaren harra denboraldi baterako itotzea delako; haserrearen sugarra baretu »inoiz ez guztiz itzali, haserrea ere beharrezkoa izaki»; maiteminaren eztanda kontrolatu, norberaren arimaren argazkiak errebelatu... hitz batean:
|
|
|
" Begira, egin ezazue nahi duzuena, baina publikatzen baduzue esan Chavarena dela, nire izenik ez aipatu". Eta
|
handik
gutxira ASekoen deia, jakin zutela Marcakoek nire poema zeukatela, eta ea zenbat nahi nuen beraiek publika zezaten. Nik ezetz eta ezetz, eta berrehun mila pezeta eskaini zizkidaten," jakin baitugu Marcakoek ehun mila pezeta eskaintzen dizkizutela".
|
|
|
Giro horretan, gure salaketak aurrera egin zuen. Ez zuten prozesatu Valencia Remon gobernadorea
|
handik
gutxira Madrilgo Gorteetan prokuradore izendatu zutelako. Baina han bukatu zen gizon haren karrera politikoa.
|
|
|
diru horrekin —Yunus irakasleak dioenez, kopuru txiki txikitan—, pobreenek negozio txiki baten erroak botatzen dituzte. Negozio horrek iraun egiten die, printzipioz, eta, batzuetan, bizi kalitatea hobetzeko,
|
handik
gutxira. Orain, Yunus Espainiara etorri da – Magdalena Garapenerako Fundazioarekin elkarlanean – bere proiektuaren arrakasta ezagutzera, pobrezia behin betiko suntsi daitekeela sinetsita.
|
|
|
Eta horrela segi dezakezue apurtxo batez, nork noren pazientzia erretzen duen lehenago. Ze,
|
handik
gutxira, belatzek eltxo bat ikusiko dute eta hantxe joango dira bila. Eta gero berriz etorriko dira zugana eta esango dizute:
|
|
|
Ez zuten luzaro itxaron behar izan:
|
handik
gutxira ibilgailu kaskarra ikusi zuten baserriko bidean gora. Oskar jauzi batez igo zen.
|
|
|
Eta,
|
handik
gutxira, beste mezu bat: " Astebete daramat eskurik garbitu gabe, baina zeinen zoriontsua naizen horrela, inurri batzuk eskuko azalean barna balebilzkit bezala sentitzen baitut gau eta egun... Eta eskua tarteka ezpainetara eraman, musu eman, eta horrekin konformatzen naiz... oraingoz".
|
|
|
Oihuxka batzuk egin zituen Adelak,
|
handik
gutxira, itotzear zegoèn tigre otzandu bat iduri.
|
|
|
Baina,
|
handik
gutxira, urrats bat aurrera egin zuen amona Sinforosak, oraintxe esango dut nola: bukatu zuen don Tasiok ebanjelioa, aldarearen eskuinera zegoèn atrilean irakurrita gero; ekin zion sermoiari, amonak bere hatz erakusleaz erlojuaren orratzak seinalatzen zituen bitartean eta niri zeharka so egiten, nire lekukotasuna bere kronometratze lanaren bermetzat baleuka bezala; hasi zen don Tasio heriotzaren inguruan hitz egiten, ebanjelioko esaldia –" ez baitakizue ez eguna eta ez ordua...!" – bospasei aldiz errepikatzen zuela; jarraitu zuen eternidadearekin, hantxe nahasten, trabatzen eta korapilatzen zela, eternidadea gora eta eternidadea behera... harik eta, halako batean, esan zuen arte:
|
|
|
Amore eman nuen azkenean. Hain zorte txarrarekin, non
|
handik
gutxira ikusi baininduen aitak, Maiderren panpina orrazten. Haurra nintzen arren, ongi oroitzen dut aitaren begirada, harriduratik haserrerako bidean.
|
|
|
Segidan, beste gaixo bat hurbildu zitzaigun, gure elkarrizketa eten zuena, eta,
|
handik
gutxira, afaria.
|
|
|
Medikuek iragarri bezala, Adela
|
handik
gutxira hil zen. Eta nik haurra jaso, eta etxera ekarri nuen.
|
|
|
Nik lotsa pixka bat pasatzen nuen, nahiz eta azkenean ontzat eman... are gehiago
|
handik
gutxira auzoko beste taberna batean honako kartel hau ikusi nuenean, kartelen artean aski klasikoa:
|
|
|
Eta, taberna jarrita gero, gustatu egin zitzaion tabernari izatea, atsegin baitzuen bezeroekiko harremana, hitzaren dohaina zuenez gero. Eta,
|
handik
gutxira, Michelinen gidan aterako zèn jatetxe batekin hasi zen amets egiten...
|
|
|
" Terrorista!". Probokazioan erori gabe, txapela egin nion,
|
handik
gutxira. " ¡ La próxima te mato, vasco de mierda!", esan zidan.
|
|
|
Eta gu bazkaltzen hasi, eta aita
|
handik
gutxira etorri zitzaigun, orri bat eskuan eta irri zabala ezpainetan.
|
|
|
Eta zer gaizki pasatu nuen, aurpegia odoletan bor bor, lotsaren lotsaz! Baina lotsak berehala egin zion tokia errabiari, mihi pozoidunak,
|
handik
gutxira –abenduko lehen egunetan, ausaz– halaxe esan zidanean:
|
|
|
Montsek, ordea, nik baino askoz esperientzia zabalagoa zuen alor hartan, eta adarra jotzen ari zitzaidan... ipurditxoarekin hasi ez zitzaidan, bada,
|
handik
gutxira, halako mugimendutxoak egiten, jira batera eta jira bestera, torlojuaren eske dagoen dranbala balitz bezala!
|
|
|
Eta hala izango zuan, seguru: izan ere, bazirudik biharamuean Di Stefano burusoil jaiki zela ohetik, halakoa izan baitzen ametsak eragin zion zirrara;
|
handik
gutxira, berriz, telefono dei bat izan zian Bogotako Millonariostik, eta hala fitxatu zian hurrengo ligarako Kolonbiako taldeak Di Stefano milioi askotako kontratu baten bidez, izenak izana... –eta, barrutik hasperen egiten zuela, honela bukatu zuen amona Sinforosak–:
|
|
|
Eider Rodriguez eta Karmele Jaio, au rten ipuin liburu bana kaleratu dutenak, beren estre inaldiko lana baina heldutasun zantzu guztiak dituztenak: Eta
|
handik
gutxira gaur du izena Rodriguezenak, Hamabost zauri Jaiorenak. Esperimentalagoa lehena eta klasikoagoabiga rrena, biak ere giza harremanen gai korapilatsu bezain labainean igerian eta biak ere bikainak.
|
|
|
Gertaera honek Euskal Herriko sektorean ordurako piztuta zegoen haserrea areagotuzuen, izan ere askok ez baitzuten begi onez ikusi administrazioaren sarrera zuzena produkzioaren arloan, batez ere ikusita hura produkzio etxe beraren eskutik (Igeldo) egiten zuela beti. Administrazioak zinema produkzioa kontrolatzeko ahalegin gisa salatu zen, eta honek haustura larriak ekarri zituen
|
handik
gutxira Euskal Herriko zinemagintzara.
|
|
|
Hain zuzen ere, 1995ean, Espainiako Alderdi Sozialistak, Estatuko agintaritzatik kanpo geratu baino lehen, telebista lokalak araupetuko zituen legea eman zuen —abendua ren 22ko 41/ 1995 Legea—, eta
|
handik
gutxira, Nafarroako Gobernu Foralak ere aurrekoaren ildo beretik jarrai tzen zuen lege autonomikoa onartu zuen. Lege haietanezartzen zen telebista lokal eredua gustukoa izan ez eta Alderdi Popularrak nahiago izan zuen laissez faire motako politika egitea, egiten uztea, alegia.
|
|
|
Jaiotzekoa izango nintzen noski, eta azkenean jaio egin nintzen Euskal Herriko baso batean 1936ko gerra bukatu eta
|
handik
gutxira. Basoa Balantzategi izeneko etxearen terrenoetakoa zenez, bertako ukuiluan egin zidaten tokia, eta erabakita gelditu zen hartara nire mundu honetako txokoa, txokoa edo aberria:
|
|
|
Esana zion Antiaju Berdek berak tiroteoa izan eta
|
handik
gutxira:
|
|
|
" Zertara?" galdetu zion," zertara Londresera?", baina aldamenean zeukan Harakinengan bilatu nahi izan zuen laguntza ez zitzaion ailegatu, Harakinek mutu irautea erabaki baitzuen, errespetu itxuren azpian joateko zergatien erantzunen beldur, beharbada. Jexus Marik ere ez zuen ulertu, baina Ferminek bai; batere azalpenik gabe erabakiaren berri eman zionean, Ferminek ulertzen zuela esan zion, hura ere
|
handik
gutxira Donostian geldituko zela bizitzen," Hau irabazlearendako lekua duk, eta gu galtzaileak gaituk; eta galtzaileek ez zeukatek tokirik hemen".
|
|
|
eta
|
handik
gutxira berriro igo zuen itsasadarrean gora,
|
|
2005
|
|
|
Halako egoera ikusita, banku amerikarrak uko egin zion sozietatea erosteari, eta operazioa FG Valores enpresaren aktiboak eroste hutsean geratu zen. Egoera hori 1996ko ekainean salatu zuten CNMVn (Balore Merkatuko Komisio Nazionala), PPko gobernuak FG Argentariako presidente izendatu eta
|
handik
gutxira. Garai hartan PPk kontrolatzen zuen CNMVk ez zuen inolako neurririk hartu orduan.
|
|
|
Antzeko zerbait idatzi nuen duela hamaika urte. Argazkia famatu egin zen, eta
|
handik
gutxira, argazkilariak bere kotxeko ihes tutuan beste tutu bat jarri, kotxean sartu, leihatilak itxi eta bere buruaz beste egin zuen, 33 urte zituela bere errutik ihesi.
|