|
2000
|
|
|
Duela 40 bat urte, gutxienez, Uztapidek Olabarrira joateko deitu zidan. Horrelaxe, Bixente lagunak bazuen «Hilario» esaten zion motor bat, ez dakit Vespa edo zer zen hura, eta ni harekin joan nintzen Beasaingo geltokira motorrean, eta
|
handik
gora Bixentek jaso gintuen Uztapide eta biok, banaka banaka. Bixentek kristoren mesedea egin zigun, egingo ez zigun ba?
|
|
2002
|
|
|
«Ez bildur izan, Kiterar maite: aldakaitzak dituzu zuretarren aduak; ikusiko dituzu nik agindu nizkizun Labini uria ta bertako arresiak, eta Enea biotz
|
aundia
gora, zeruizarretaraiño jasoko duzu; etzait asmo ori aldatu. Ta onek (esango dizkizut, ardura orrek ozkatzen dizun ezkero, urruti samarretik artuta, etorkizun dauden gertaera ixillak ere) guda izugarria egingo dizu Itali, n; erri ezigaitzak eskuratuko ditu, lege ta arresiak gizonei ipiñirik, irugarren udaldiak Lati, n agintari ikusi arte, ta errutuldarrak menderatu ondoan iru negu igaro arte.
|
|
2003
|
|
|
Presa
|
handiak
gora metroko altuera dutenak edo 100.000tik gora metro kubiko biltzen dituztenak eraikitzea polemikarako motibo izan da beti.
|
|
|
Presa
|
handiak
gora metroko altuera dutenak edo 100.000tik gora metro kubiko biltzen dituztenak eraikitzea polemikarako motibo izan da beti.
|
|
|
Ahuspez jarri zaio gainean Lupe, nolaz eta haurra gurasoaren bular gainean. Baina Lupe ez da haurra eta ipurmasailetan jarri dizkio Damianek eskuak, haragi tinko ugaria ahurka, eta
|
handik
gora, sorbaldetaraino egin dio igurtzia. Igurtzi arina, doi doia, kilikagarria.
|
|
|
–Errebeldeen Galerna boua begiztatu dugu, han iparraldean; bila joan gatzaizkio eta hogei bat tiro jaurti diogu, harik eta itsas
|
handietan
gora desagerrarazi arte. Gero agindutakoa betetzera itzuli gara.
|
|
2004
|
|
|
Aurrean Txemiñe, astoari uhaletatik helduz, eta besteak Kakorekin atzean, Kako kanta marmarrean hasi zen eta Ander eta Tolo ere aise eta airaturik aurrena, barre samurrak eginez, gero, berriz, Azkaraino arnas neketan eta berriketa gutxiko,
|
handik
gora Etxabe, beste horrenbeste edo gehiago eta elurra ere ugariago zegoen, orain lehengo hanka zuloei begira Kako zihoan Txemiñerekin aurrean, gero astoa, pafa pafa eginez ez oso lasai, Anderrek hari, eztula eta eztularen artean hitz goxo batzuk esaten zizkion, taldean Tolo zen atzena, hura ere ozta ozta eta pixka bat kuxkurtuta zihoan, aurrerago langa bat pasatu eta handik hatzek bitara egiten ...
|
|
2005
|
|
|
Fluoreszentez jositako sabai garaia zuen gela handi batean egin zen autopsia. Hormetan axuleiu berdeak lehenengo bi metro eta erdian eta,
|
handik
gora, pintura urdina kare zurian. Bata zuri bat jantziarazi zidaten gelan sartu baino lehen.
|
|
2007
|
|
|
etorri zenik onartzeko. Orain zientzian, lehengo iturri hizkuntza ariar hipotetikoaren lekuan, tesi bat altxatu da jatorrizko arraza ariarrarena (hizkuntza ariarrarena eta kulturarena ere bera sortzailea), hori inola ere ezin izan omen baitaiteke Asiatik etorria, baizik eta Lituaniako padura eta basoetan hozitua,
|
handik
gora Europa osoan zabaltzeko (T. Poesche, 1878):
|
|
|
NARRATOR: (OFF) Pisu
|
handia
gora behera, hartz zuriak euren lehengusu lehengusina lodikoteak baino aerodinamikoagoak dira, eta horrek eraginkorrago egiten ditu igeriketan. / Ingurune izoztuan bizitzeko, hartz zuriek ilez erabat estaliriko oinak garatu dituzte, belarri laburrak eta zenbait zentimetroko gantz geruza, beroa hobeto gordetzeko.
|
|
2008
|
|
|
Oporraldi bezperek Lea Ibarra ekartzen didate gogora; uztail amaiera batean eta lan baten aitzakian Lekeitiora heldu,
|
handik
gora hasi eta Oiz mendira bitartean ezkutatzen diren parajeak batik bat Munitibar, Aulesti, Gizaburuaga, Amoroto eta Mendexa udalerriak deskubritu nituenekoa.
|
|
|
Bidea bihurritzen hasten da, gero eta ugariagoak dira bihurgune estu pikoak. Inaziok, burua jiraturik, ondo al doan galdetzen dio Rosari, eta emakumeak baietz esaten du, primeran doala, baina erantzuna ia bukatu gabe kateatzen zaio eztarrian, une horretan motoak motzenetik hartzen baitu bihurgune bat,
|
handik
gora bala baten moduan irteteko. Rosa lapa lapa eginda gelditzen da Inazioren bizkarraren kontra, eta seinale guztien arabera, horrek gizona adoretu egiten du, bihurgunetik irtendakoan azeleragailuari eragiten baitio bide zati zuzen batean aurrera.
|
|
|
Ez egon nire zain, diotso Rosari. Segidan, taberna gaineko etxebizitzara ematen duten eskaileren atea zabaldu eta
|
handik
gora galtzen da.
|
|
2009
|
|
|
Trantsizioa: " Kalea laburra, meharra eta iluna da, baina
|
handik
gora bakarrik daki bihotzak joaten".
|
|
|
materiala, eta
|
handik
gora hurrengo maila eraikitzen zuten.
|
|
|
Gailurrera ia batera iritsi ginen. Beheko kanpalekura helikopteroan iritsi zen bera, eta
|
handik
gora sherpekin igo zen. Haren inguruan irakurritako batzuk, ordea, gehiegizkoak dira; bere kabuz igotzen da.
|
|
|
Himalaietako herrixka hartan, lau mendizale alemaniarrekin elkartu ziren Ananda eta Sara, eta denak batera igo kanpaleku nagusiraino; alemaniarrak zortzimilako bat egitera zihoazen; Ananda eta Sararen helburua, berriz, mendi apalagoak igotzea zen. Kanpaleku nagusira iritsirik, alemanek elkarrekin joatera gonbidatu zituzten, seimilako beste kanpaleku bateraino,
|
handik
gora egin nahi zuten saiakeran laguntzeko; dirua eskaini zieten. Sarak ez zuen nahi, baina Ananda tematu, eta haiekin batera igotzeko bairatu zuen Sara.
|
|
|
baina
|
handik
gora bakarrik daki
|
|
2010
|
|
|
Etxe txiki mordo bat zen, denak berdinak. Eta
|
handik
gora, baratzeak ikusten ziren. Gure etxeko ataritik gora begira jarri eta aita ikus nezakeen, baratzean lanean.
|
|
|
Hala, bada, konturatzerako, hantxe geunden biok bidean, lehenengo saioari ekiteko prest; bizikletak, baina, barra garaia zuen, eta hantxe izan ziren komediak, Helenak gona pixka bat altxatu behar izan zuenean, hanka barraren gainetik pasatu eta ipurdia aulkitxoan jartzeko? neronek nola edo hala lagunduta, jakina; operazio edo maniobra hartan, azpiko galtzak motz samarrak zituelako edo, belaunak ikusi nizkion Helenari halako batean,
|
handik
gora bost bat zentimetro ere bai; begiak itxi nahi izan nituen, baina egoera hartan ezin, Helenak goitik behera egin baitzezakeen, oreka galduz gero, eta hura okerrago izan zitekeen; lortu zuen, hala ere, Helenak bizikleta gainean jartzea, neska arin bezain airosak beste bat ematen zuen arren, askoz ere arruntagoa, beldurrak eta segurtasun ezak haren giharrak zurrunduta; gero, aurrera egin genuen... baina orduan gertatu zen gertatzekoa, aurrez aurre oinezko bat baitzetorren, beltzez jantzitako atso ipurterre bat, eszena ikusi orduko oihu egin zuena:
|
|
|
...unden biok bidean, lehenengo saioari ekiteko prest; bizikletak, baina, barra garaia zuen, eta hantxe izan ziren komediak, Helenak gona pixka bat altxatu behar izan zuenean, hanka barraren gainetik pasatu eta ipurdia aulkitxoan jartzeko... neronek nola edo hala lagunduta, jakina; operazio edo maniobra hartan, azpiko galtzak motz samarrak zituelako edo, belaunak ikusi nizkion Helenari halako batean,
|
handik
gora bost bat zentimetro ere bai; begiak itxi nahi izan nituen, baina egoera hartan ezin, Helenak goitik behera egin baitzezakeen, oreka galduz gero, eta hura okerrago izan zitekeen; lortu zuen, hala ere, Helenak bizikleta gainean jartzea, neska arin bezain airosak beste bat ematen zuen arren, askoz ere arruntagoa, beldurrak eta segurtasun ezak haren giharrak zurrunduta; gero, aurrera egin genuen... " Helena!"; eta Helena hain urduri jarri zen, non oreka galdu baitzuen berriro, aurrekoan baino askoz era traketsagoan:
|
|
2011
|
|
|
Itzulpenak abiadura
|
handian
gora egin badu ere, literatura itzuliaren kritika akademikoa eskasa, urria, da gurean. Hala ondorioztatu zuten, 2008an, EIZIE (Euskal Itzultzaile, Interprete eta Zuzentzaileen Elkartea) barruan Itzulbaita egitasmoak garatutako Literatur itzulpenak baloratzeko irizpideak lan saioan.
|
|
|
Adar batzuek, lodiaren lodiaz, eta itxuraz? sendoenek, erakartzen gaitizten gehienok, eta, ustel suerta badaitezke ere,
|
handik
gora abiatzen bahaiz ez haiz inoiz bakarrik geratuko; besterik dun, ordea, adaxka meheenetan gertatzen dena, halakoa hautatzen duenak bere oldez egin behar baitu bidea, eta kemen handia behar dun batzuetan. Bidaiari bakarti izateaz asperturik harrapatu hinduen Antonioren ezkontzeko proposamenak.
|
|
|
Urrundik nabarmentzen eta ongi asko ikusten den lehen solairuko balkoi horretaraino heltzen ohituta dago bertako parra zaharra. Ez da
|
handik
gora egiten ausartu mahatsa.
|
|
|
Hondarribiko Ferminek, herriko baserritar guztiak lan horretan arituak direla dio. Itsasoz paketeak ekarriz, Erentzin portutxoan deskargatu eta
|
handik
gora, Jaizkibel aldera eraman, gero zenbait baserritan gorderik, kamioietan edo kotxeetan Gipuzkoan barrena eramango zituzten. Ferminek dioenarekin jarraituz:
|
|
2013
|
|
|
Koadernoan irakurri zuen: . Rivadavia kalean gora, herria bukatzean ur depositua, eta
|
handik
gora ubide bat, harrizko kanal estua. Ubidean gora, kilometro bitara, zurzuri eta landaretza berdezko uharte bat.
|
|
|
–Zaldia, ordea, Camilorenean utzi duzu. Zoaz
|
handik
gora. Etxe gorrian bizi da Camilo.
|
|
|
Ordubete inguru iraungo du; ibilbidea, berriz, honako hauxe izango da: San Martin plaza Barrenkalea Lasa zaharretik Ibargaraiko palmondora Miguel Altunaraino iritsi,
|
handik
gora Irala kalera egin, eta San Martin plazan bukatu.
|
|
|
Zabalena hartu dut. Hormak zur zurixkaz forraturik dauzka erdi pareraino, eta
|
handik
gora margotuta. Leiho kontra dago ohea (handiegia, diot, bularrak laztandu bitartean).
|
|
|
gorpuak ere
|
handik
gora joaten zituzten hilerrira
|
|
2014
|
|
|
Ubidexkan, ontzien argiak mugitzen ziren: argien joan etorri
|
handia
gora eta behera. Eta mendebalderago, ibaiaren goialdean, hiritzarraren kokalekuak zeruan parte txarrez markatua segitzen zuen:
|
|
|
Bigarren eguneko iluntze aldera, Kurtzen estaziotik gutxi gorabehera zortzi miliara geundela jo genuen. Nik aurrera egin nahi nuen; zuzendariak, berriz, bekozko iluna jarri, eta esan zidan
|
handik
gora nabigatzea hain zela arriskutsua, non bailitzateke, ordurako eguzkia sartzear zegoenez, geunden lekuan bertan itxarotea biharamun goizera arte. Bestalde, azpimarratu zuen kontuz hurbiltzeko oharrari jarraitu behar bagenion, egun argitan hurbildu behar genuela, ez ilunabarrean edo gauean.
|
|
|
Gehienetan bakarrik joaten nintzen zapatu bazkalondoan, asterokoa lana egitera: elizako atea ireki, barrutik badaezpada trangerarekin itxi, eliza zeharkatu, dorrera joateko atea ireki, eskailerak binan binan igo, koruraino harrizkoak, zurezkoak
|
handik
gora, bihotz taupadak bizituta dorre gainera iritsi, erlojuaren etxolako maratilari eraginez atea ireki, burdinazko biradera ezkerrean kokatutako pisu handiaren piezan sartu, pisua igo arte biraka luzaz eragin, atseden pixka bat hartu, erlojuaren ate aurreko leihotik herrira begira, biradera pisu txikiaren eskubiko piezan sartu, pisua igo, hura azkarrago, biradera piezatik atera eta bere lekuan ... Inork ez zidan ezer aipatzen ondo zebilenean, baina okerren bat zuen bakoitzean, laster hasten zen jendea demandan.
|
|
2015
|
|
|
Gure lekukoen denporan, neskak eta mutilak nahastean gitxitan ibilten ziran; umetan bai, baina
|
handik
gora nekez. Eleizan be gizonak eskoatara eta enbrak ezkerretara jesarten ziran.
|
|
|
Lehenik, koloreen taupadak badia urdinez gainezkatu eta bihotza zabaldu egiten zen horrekin, eta gorputza igeri hasten, harik eta hurrengo istantean bertan gelditu eta izozten zen arte, olatu harroen belztasun arantzadunagatik. Ondoren, harkaitz beltz
|
handiaren atzetik
gora, ia arratsaldero zutitzen zen irregularki, erne egon behar zen, eta ederra zen azaltzen zenean, ur zuriko sorburu bat; eta orduan, haren zain egon bitartean, hondartza erdizirkular zurixkan ikusten zen, olatuak joan olatuak etorri, behin eta berriro emeki isurtzen, nakarrezko mintz bat.
|
|
|
azentzio eguna, alegia; Loinatz omen zuen familiako deitura, eta Amunabarro, berriz, jaiotetxea: Errekarte
|
Haunditik
goraxeagoko baserri bat (argi dago, beraz, beasaindarren aldeko tesia defendatzen duela Martin Mendizabalek).
|
|
|
Pinu okertu bat? Bide bat sumatu eskuinera eta
|
handik
gora jo zuten. Aurrera egin, ordea, eta ez zen inondik ageri burdinazko ate berdea.
|
|
2016
|
|
|
Autobus txikitik jaitsiarazi gintuzten. Han amaitzen zen errepidea eta
|
handik
gora hasten, pinua, gandua eta EZLNren menpeko eremua. Soldaduek pasaporteko datuak hartzen zizkiguten artean begien egarri nuen Goliath:
|
|
|
Carlosek azkeneko galdera bakarrik erantzun zezakeela etaberrogei bat kontatu zituen harraskan bertan, eta beste hirurehun bat kalkulatu joan etorriko ilarak osatzen zituztenen artean. Baina karabana ez zen justu sukaldeko leihoan gelditzen; patioko murruari erantsita zegoen ubide batean sartu eta
|
handik
gora jarraitzen zuen. Teilaturaino?
|
|
|
Margolanez gozatzen jarraitu zuen. Etxean, Vigatan, marrazkiak eta grabatuak baizik ez zeuzkan, Carmassi, Attardi, Guidam Cordio eta Angelo Canevarirenak; bere soldata urritik kostata aurreztuz eskuratuak zituen, eta ezin
|
handik
gora joan. Ez zuen sekula modurik izango maila hartako koadrorik erosteko.
|
|
2017
|
|
|
Parkearen izenak adierazten duen bezala, Izarraitz aldera igotzeko atea ere bada gune berria. Mendialdera zegoen penditza leundu egin dute, oinez edo bizikletaz erosoago ibiltzeko bidezidorrak sortuz, parkearen goikaldera zein
|
handik
gora Izarraitz aldera joan nahi dutenentzat.
|
|
|
Gu hari begira geunden, haren gandor tenteari, haren betaurreko sudur punttaraino eroriei. Leihoaren forma horia luzatu egin zen pixkanaka zoru gainean, hormaraino ailegatuz, gero
|
handik
gora igoz. Hauts izpiak jirabiraka eta zeharka zebiltzan.
|
|
2018
|
|
|
Eta euria egiten zuenean handik barrura sartzen zen ura... ave maria purisima! Sartu erruberak putzuan eta txiperra legez
|
handik
gora frast! Belarriak ere mela melata!
|
|
|
Ikusleari ezaguna egiten zaion enkuadrea erabiliz ateratako argazkiak ihartutako zuhaitz bat erakusten du, burdina forjatuzko hesi baten atzean, estilo neoklasikoko eraikin baten atarian. Argazkiaren erdi erdian dago zuhaitza, eta ihes puntuak gure begirada enborraren oinera darama,
|
handik
gora egin eta adar hiletatik abailtzeko berriro lurrera, eta buelta berriro gora, loop hipnotikoan sartu arte.
|
|
|
Tori, hau zuretzat da esan nion, erdi lotsaturik, atzetik agertu nintzaionean. Eta eskutik helduta, Osinberdetik Osinbeltzera eraman nuen, gero
|
handik
gora abiatzeko.
|
|
2019
|
|
|
Damaso aldera joango naiz,
|
handik
gora Odria baserrira igoko naiz, handik Etumetara, gero Zelatunera eta handik Herniora. Gurutzea ukitu eta behera abiatuko naiz, Tolosara.
|
|
|
Pareta aurrean dauka ia, eta harri batean orban gorria ikusi du, higatutako marka zaharra, bideak
|
handik
gora jarraitzen du. Baina ez du ulertu zergatik egin duen talka harri batek orban gorriaren ondoan; eta segituan beste harri batek belarria urratu dionean ere ez du berehala ulertu mendizalea harrika ari zaiola atzetik.
|
|
2020
|
|
|
Arrakalara gidatu gintuen Koldoren esentzien zaindaria bilakatu zenak. Baten batek txistu ere egin zuen, zulora burua agertu eta
|
handik
gora zetorren haize hotzak harrituta.
|
|
2021
|
|
|
Alderaketa honek, bestalde, norabide positiboa du, nolabait esan, baiezkoa denean. Izan ere, konparatua erreferentziaz hartzen denaren mailan bederen badela esaten da,
|
handik
gora ere egon daitekeela saihestu gabe, baina handik behera egon daitekeela baztertuta. Hala, Hura zu bezain aberatsa da, eta baita aberatsagoa ere beharbada esan daiteke, baina ez* Hura zu bezain aberatsa da, eta baita pobreagoa ere beharbada.
|
|
|
Autopsiak erakutsi du haren gorpuan bazela nahi beste alkohol eta barbituriko, eta horixe esanik erabaki du forentseak poetaren heriotzaren kausa. Ezin esan du istripua izan den edo bere buruaz beste egin duen, baina,
|
handik
gora, nork bere errotara eraman ditu urak.
|
|
|
2010ean %1, 6ko inflazioa izan zuen euroguneak, eta 2018an, berriz, %1, 8koa. Bitan
|
handik
gora geratu da —%2, 7 eta %2, 5—, eta beste zortzitan, nabarmen edo dezente behera.
|
|
|
Agian, troka hartatik beste tximinia hartara igoz gero, hango goi hartara iritsi ahal izango zen, pinu nanoen artera, zeinak irtengune moduko bat inguratu eta
|
handik
gora eta gora egiten baitzuten, zintzurraren gainetik pasatuko balira bezala. Eta gero?
|
|
|
Lau, galtza motzak zeramatzaten, pixka bat gorriturik ageri ziren belaun inguruan. Burua gorantz altxatu ahala, berna zuri ttoporrak aldaka bihurtu ziren, eta gero hankarte, sabelalde puztu, bular oparo; aurpegia, antiojoak, ile laburra, bata gorrikara, horaila bestea, eta
|
handik
gora zerua behar zuena, laino ilunek nahasirik.
|
|
2022
|
|
|
Beraz, haraino igotzea eta pausatzea erraza zen. Arazoak
|
handik
gora hasten ziren. Manex, pentsatu eta kalkulu batzuk egin ondoren, handik aurrera behin baino gehiagotan saiatu zen igotzen, baina berehalaxe ohartu zen oso zaila eta arriskutsua zela.
|
|
|
Argitzen ari zuen jada; gabarra, uretako zume zuhaixkak eta olatuak garbi marrazten ziren, eta atzera begiratuz gero, labar buztintsua ikusten zen; honen azpian lasto marroixkaz estaliriko izba, eta
|
handik
goraxeago herrixkako izbatxoak zeuden pilaturik. Herrixkako oilarrak ordurako kantuan zebiltzan.
|
|
2023
|
|
|
Lagun baten errautsak ere eraman nituen, eta izugarria izan zen. Hirugarren kanpalekuraino oxigenorik gabe igo ginen, baina
|
handik
gora oxigenoa erabili genuen. Xabier Urraterekin eta Oier Plazaolarekin Cho Oyu igo nuenekoa ere ez dut ahaztuko.
|
|
|
Oso garestia da, gainera. Hirugarren kanpalekutik gora [8.300 metro] benetako hotza egiten du, eta nik argi neukan
|
handik
gora erabili egingo nuela. Eta eskerrak erabili nuen!
|
|
|
Eguerdirako minutu gutxi falta zirela, leporaino beteta zegoen plaza. Plastikozko sangria botila merkeak eta publizitate baloi
|
handiak
gora eta behera zebiltzan, jende olatuek kulunkatuta. Udaletxeko balkoiko ateak zabaldu zirenean, orro egin zuen jendetzak.
|
|
|
Abisatu omen zioten: ' lehenengo Zegamara iritsiko haiz, gero
|
handik
gora San Adriango kobara, eta handik Urbiaraino'. Pentsa zenbat bide dagoen».
|
|
|
USO gris baten lumatxak daude eskailera biribiletan, eta, berriz ere,
|
handik
gora joan da zuzenean, dorre gaineko gela hartara. Giltza aurkitu bezain laster joan zen, tarrapataka.
|
|
|
Sarrera nagusiko hauspean estalita daude jauregiak garai batez zeukan maiestatearen aztarnak, hala nola lurrean barreiatuak diren diamante iduriko kanikak, sabaitik zintzilik zegokeen argi armiarmatik eroriak, kartoitutako alfonbra pertsiarrak, eskaileretako marmol ilundua,
|
handik
gora sega sorbaldan eta burua txano zabal batez estalita doan gizona paretan margoturik, eta, lurrean eroririk, Gregorio Dorremotzen so bortitza, bere koadroan preso...
|