|
2007
|
|
|
I. A.: Gizartea ondo informatzeko eta zientzian hezteko tradizio
|
handirik
ez dago hemen, eta, horren ondorioz, zenbait kasutan, gizartea beldurtuegi dago, neurriz kanpo arduratuta. Interesatutako sektore batzuek gaia arma politiko gisa erabiltzeko arriskua ere badago.
|
|
|
Lurrean metal astunen proportzioa
|
handia
ez bada ere, gizakiak gogoko dituela argi dago, eta ustiatu egiten ditu. Baina ez da gogo hutsean gelditzen.
|
|
2008
|
|
|
Hori argi gelditu zen 1970 urtean, berriz ere Science en argitaratutako beste ikerketa batean. Zuhaixkak kaiolatan sartu zituzten, haien gerizpean babesa bilatzen zuten untxi, sagu eta abarrak
|
handik
ez ateratzeko. Eta, hori egindakoan, ikusi zuten kaiolen inguruko soilguneetan belarra jaiotzen hasi zela, inolako arazorik gabe.
|
|
|
Primate
|
handiak
ez dira askotan ibiltzen zuhaitzetan gora eta behera. Horri eman izan dioten azalpena da zuhaitzetara igotzeko trebetasuna galdu zutela, eta energia asko behar dutela orain gora
|
|
|
Primate
|
handiak
ez dira askotan ibiltzen zuhaitzetan gora eta behera. Horri eman izan dioten azalpena da zuhaitzetara igotzeko trebetasuna galdu zutela, eta energia asko behar dutela orain gora egiteko.
|
|
|
Adibidez, Britainia Handian suteak itzaltzeko erabili izan da. Ur emari
|
handia
ez duten erreketatik ura ateratzea, sute bat itzaltzeko adibidez, nahiko zaila zen. Baina, horrelako lekuetan, goroldio espezie bat ur ertzean hazten da, eta bizirik irauteko ur kantitate handiak biltzen ditu.
|
|
|
Baina profesionala ez den bisitari bati, agian, frustrazio puntu geratzen zaio, hango teleskopio batetik ezin baita zuzenean ezer ikusi. Teleskopioek okular izeneko tresna bat dute, begiz handik ikusteko, baina badira urteak teleskopio
|
handietan
ez direla okularrak jartzen. Zuzenean ordenagailura edo bideoetara joaten dira jasotako irudiak.
|
|
|
Hirigune handietan ohikoa izaten da lur azalera erabilgarri
|
handirik
ez egotea. Beraz, fitoarazketa sistemak bereziki aproposak dira bizilagun gutxi dituzten herriguneetako hondakin urak arazteko, bai sortzen den ur bolumena fitoarazketa sistema batek garbitu ahal izateko egokia delako, bai herri txikietan arazo handirik egoten ez delako lur-sailak horretara bideratzeko.
|
|
|
Adibidez, ibilgailuek 56 km/ h abiaduran geldi dagoen objektu solido baten kontra talka eginez gero, bidaiariek dezelerazio jakin bat (20 g) baino
|
handiagoa
ez jasateko diseinatuta behar lukete egon. Izan ere, balio horretatik aurrera nabarmen areagotzen da garuneko lesioak jasateko arriskua.
|
|
2009
|
|
|
nagusia da metodo esplizituetan baino eragiketa gehiago edo zailagoak egin behar izaten direla. Horregatik, autobalioak oso
|
handiak
ez direnean, metodo esplizitua erabiltzea hobesten da, egin beharreko eragiketak eramangarriagoak izango baitira.
|
|
|
2007an 40.000 milioi euro inguru mugitu ziren isurketa eskubideen merkatuan, eta 2008an 92.000 milioi,% 130 gehiago. Gainera, aurreko fasearekin alderatuta, mugimenduak,
|
handiagoak
ez ezik, konplexuagoak ere badira. Etorkizunera begira, baikorra da; izan ere enpresek gero eta operazio gehiago egiten dituzte, prezioak igo egingo direla aurreikusten dute, eta, 2012tik aurrera, enpresa gehiago izango dira parte hartzen.
|
|
|
Enpresa
|
handiekin
ez ezik, gutako edozeinek sortzen edo isurtzen duen karbono dioxidoarekin ere egin daiteke negozioa. Asmo horrekin, hainbat ekimen daude merkatuan.
|
|
|
Eta, hain juxtu, horixe egin nahi zuten, itsasoa burdinez aberastu. Alabaina, halako esperimentuak eskala
|
handian
ez daude baimenduta. Izan ere, aditu askok uste dute mesede baino kalte handiagoa egin dezaketela.
|
|
2010
|
|
|
Nolanahi ere, eta 2000 efektuarekin bezala munduaren amaiera iragarriko duen zoritxar igarlerik faltako ez den arren, katastrofe
|
handirik
ez da aurreikusi; bai, ordea, orduan baino arazo gehixeago. Prest egon behar, beraz!
|
|
|
Sari hauek erakusten dute zenbaterainoko sofistikazioa duen gaur egungo ikerketa matematikoak. Adibidez, hasiera batean zerikusi
|
handirik
ez duten zientziaren bi adar lotzen dituzte aurtengo saridunek.
|
|
|
Oso garrantzitsua da elikagaiek ez izatea inolako mikrobio kargarik, edo patogenoak izan daitezkeen mikroorganismoak izateko arriskurik. Lurrean, nahiz eta ez ohartu, ez da arraroa jakiek gaixotasun bat transmititu dezakeen mikroorganismoren bat izatea baina, karga hori
|
handia
ez bada, ez zaigu ezer pasatzen. Espazioan, ordea, edozein infekziok kalte ikaragarriak eragin ditzake; astronautaren bat bertan gaixotzea oso larria litzateke, ohartarazi du Ruizek.
|
|
|
Marea indar
|
handiak
ez dio Iori bakarrik eragiten; Europan ere somatzen da haien eragina. Europaren gainazala distiratsua eta oso laua da; horrek iradokitzen du, eta egindako neurketek ere adierazten dute, ia izotza besterik ez duela gainazalean.
|
|
2011
|
|
|
Beharbada, ingeniariek egindako aurrerakuntza
|
handienak
ez daude saguzarraren ekologiari eta portaerari lotuta, fisiologiaren ikerketari baizik. Nolakoak dira saguzarrak?
|
|
|
Ia kasu guztietan, ondorioa da terapia horiek ez direla eraginkorrak tratatu beharrekoa tratatzeko; hau da, plazebo efektuak ekartzen duena baino onura
|
handiagorik
ez dutela ekartzen terapia horiek.
|
|
|
Estatu Batuetako kongresuak ez dio agur esan nahi espazioari; baina, aldi berean, diru kontuak zaindu behar ditu. Nire beldurra da Kongresuak helburu
|
handiak
ez oso definituak jartzen jarraituko duela, eta ez duela jarriko helburu horiek betetzeko baliabiderik, esan zuen Frank DiBello NASAren espaziorako industriako aholkulari batek, Businessweek aldizkariaren elkarrizketa batean. Beldurra izateko arrazoiak baditu:
|
|
2012
|
|
|
Ez dira lehoiak eta tigreak bezain ikusgarriak, akaso; haiek bezain
|
handiak
ez, behintzat. Baina, hemen ere baditugu karniboroak, Carnivora ordenako ugaztunak, alegia; eta ez gutxi, dozena bat, hain justu.
|
|
|
Hortik dator pasaporte biologikoaren ideia: ustez, gorputzean substantzia horiek ez dituzte gorabehera
|
handiak
ez bada irregulartasun baten ondorioz, eta, horregatik, profil horien eboluzioa denboran aztertuta jaso daiteke irregulartasunen berri. Hori gertatzen denean, azterketa gehiago egin daitezke irregulartasunaren jatorria dopina den ala ez erabakitzeko.
|
|
|
Zorte
|
handirik
ez det
|
|
|
Hortik etorri zen, adibidez, atun gorriaren gisako arrain
|
handiak
ez jateko iazko gomendioa. Arrazoia da uretan dagoen metil merkurioa bereziki kantitate handitan pilatzen dela arrain horien ehunetan, kate trofikoaren muturrean daudelako, eta umekiaren eta haur txikien garapenerako kaltegarria dela.
|
|
2014
|
|
|
Izan ere, oinarrizko bi arazo izan genituen: batetik, kamera berri berria zenez, ez genion behar besteko zukurik atera; bestetik, laginak hartzeko gune batu eta
|
handirik
ez genuen izan. Palmondoetako asko etxejabe partikularren lorategietan zeuden, isolatuta.
|
|
2015
|
|
|
Hegazti gripe larrienek (H5N1, H5N8, H7N9) oilasko haziendak kutsatzean sortu izan dituzte arazoak, infektaturiko oilasko horietatik gizakira zuzenean transmititu direlako birus berriak, gaixotasun larriak eraginez gizakiari. Zorionez, arnasbidetik hedatzen diren birus horiek gaitasun
|
handirik
ez dute, oraingoz, gizakitik gizakira transmititzeko; hori dela eta, oilasko infektatuak suntsituz kontrolatu izan dira infekzioak. Baina birus horiek gizakien artean hedatzeko ahalmenik lortuko balute, arazoa oso larria bihurtuko litzateke, doministiku bakar bat eginda milioika birus kanporatzen direlako eta epe laburrean hainbat pertsona infektatzen eta mundu osoko pandemia eragiten.
|
|
2016
|
|
|
Marten ere hasi gara begiratzen, azaletik bada ere. Planeta gorrian bizia aurkitzeko esperantza
|
handirik
ez dago, ez baititu betetzen ustez bizitzeko garrantzitsuak diren bi baldintza: ura likido egoeran eta atmosfera edukitzea.
|
|
2017
|
|
|
Hala ere, baliabideak ez dira beti begi bistakoak; batzuetan, ikusteko zailak diren harri txikiak edo janari partikula txikiak egon daitezke oilategiko zoruan. Posible da teorikoki balio
|
handia
ez duten harri edo janari partikula horiek babesteak zentzua izatea, inguruan oilo gutxi dagoenean.
|
|
2020
|
|
|
Bestalde, itsasoaren baliabide energetiko garatuena haizearen indarra da. Gaur egun itsasoan jartzen diren aerosorgailu
|
handiek
ez dute zerikusirik duela bost urte eskas jartzen zirenekin. Tamainan asko handitu dira:
|
|
|
Hain zuzen, abeltzaintza estentsiboak lur eremu handiegia hartzen duela arrazoitzen dute batzuek; horren ordez, uste dute hobe izango litzatekeela nekazaritzarako erabiltzea. Del Pradoren esanean, ordea, eremu horren zatirik
|
handiena
ez da egokia nekazaritzarako: –Gehiena sasiak eta baztertutako lurrak dira, beste ezertarako balio ez dutenak?.
|
|
|
Azken bi milioi urtean izandako erupzio handienetakoa gertatu zen duela 74.000 urte inguru Sumatra uhartean (Indonesia), Toba sumendiak eztanda egin zuenean. Hain izan zen
|
handia
ezen proposatu baita sei eta hamar urte arteko sumendi negua abiatu zuela planetan osoan, atmosferara botatako partikulen ondorioz. Modu berean, zientzialari askok uste du...
|
|
|
Azken bi milioi urtean izandako erupzio handienetakoa gertatu zen duela 74.000 urte inguru Sumatra uhartean (Indonesia), Toba sumendiak eztanda egin zuenean. Hain izan zen
|
handia
ezen proposatu baita sei eta hamar urte arteko sumendi negua abiatu zuela planetan osoan, atmosferara botatako partikulen ondorioz. Modu berean, zientzialari askok uste dute hondamendiak kinka larrian jarri zituela garaiko gizakiak, botila lepo ebolutibo baten modukoa eraginez.Nazioarteko zientzialari talde batek Nature Communications aldizkarian aurkeztutako datuen arabera, ordea, eragin hori ez zen izan orain arte uste izan den bezain katastrofikoa.
|