|
2000
|
|
|
Lehenik," berezitasun nazionalekiko" hausturaren beharra nabarmentzen du, beti estatuen mugetan itxita dabiltzan
|
hainbat
ohitura sindikalen haustura hain zuzen ere, beren iraupenerako ezinbestekoak zaizkien baliabideen kopuru handi bat horiengandik espero dituztelako, jokoan dutena eta aldarrikapen eta ekintzen espazioa zehaztu eta mugatzen dietelako. Bigarrenik, pentsamendu bateratzailearekiko haustura proposatzen du pentsamendu eta ekintza kritikoa ahularazten duelako eta gizarte adostasuna gehiegizko neurritaraino balioesten duelako, sindikatuak" menperatuek beren menpekotasuna onar dezaten lortu nahi duen politikako arduretan iritsiz".
|
|
2005
|
|
|
Oso giro euskaldunean bizi izan diren herrietan, euskaraz ez dakiten familiak iristeak aldaketak ekarri ditu. Orain arte, euskara besterik ez zen entzuten kalean, tabernan, eskolan… Baina euskaraz ez dakiten familien iritsierak,
|
hainbat
ohitura birplanteatzera behartu ditu bertakoak. " Eskolako bilerak euskara hutsean egiten genituen lehen eta orain, bi hizkuntzetan egiten ditugu.
|
|
|
– Ordutegia elementu kulturalak eta botere mailak ezartzeko tresna da.Eskoletan, denbora aldiak ezartzeko
|
hainbat
ohitura eta erritu daude, elementu kulturalak guztiak ere: txirrina, gela aldaketa, jolastokia zaintzekotxandak, ikaslerik gabeko tarteak, ebaluazio tarteak...
|
|
2008
|
|
|
Horrek guztiak muga iruditu dakigukeen arren, giza espezieak duen abantailatzat hartu izan da (Freijo, 1986), gure jokabidea askoz ere malguagoa, plastikoagoa baita, eta plastikotasun horri esker ingurunean gerta daitezkeen aldaketetara hobeto egokitzeko gaitasuna baitugu (ingurumen gogorretara,
|
hainbat
ohitura eta kulturatara, eta abar). Ildo horretan, heldugabetasunari esker, gizakiaren jokabidea malgua edo plastikoa da.
|
|
2009
|
|
|
Jendearen harremanetan hainbat joko berak dira. Baserrietan gauza asko aldatuz joan dira, baina aldi berean oraino atxikitzen diren
|
hainbat
ohitura kausitzen dituzu. Abila beti aterako da aitzina, zozoa beti hor da gibelean.
|
|
|
Dena dela, lekukoen arabera, hogeigarren gizaldiaren erdialdetik aurrera etxe askotan ospatu ere ez zen egiten Santa Kurtze eguna. Baina ospatzen jarraitzen zuten etxeetan, San Lorentzo egunez elikaduraren inguruan egiten ziren
|
hainbat
ohitura mantentzen zituzten. Esaterako, Santa Kurtzeetan gari urun edo irinez egindako ogia prestatzen zuten.
|
|
|
Egunerokotasun hartan: hots, Teofilo Mariaren itzalaren presentzia obsesiboa eguneroko gainkarga bihurtu zitzaiòn hartan, estresak jota bizi zen Ada, bere
|
hainbat
ohituratan nabari zitekeen moduan: tabakoa erosten zuenean, adibidez, batera eta bestera begiratzen zuen, oinezkoren bati detektibe itxura hartzen ote zion, zinema mutuaren garaian berak ikusi zuèn pelikulako detektibe protagonistaren antza ote zuen, Sherlock Holmesena berarena???, eta korura joaten zenean beste hainbeste, atzera begiratzen baitzuen behin eta berriro, lehen ez bezala; afaltzera joan zenean, ordea, Ada beste koordenatu batzuetan sentitu zen, beharbada, beste indar batekin, irri maltzur bat ere egin zuen, halako batean, langelatik jangelarako bidean?, orduantxe barrundatu balu bezala ezen gorputzari. Teofilo Mariarenari?
|
|
|
Izan ere, geure buruak beste ikuspegi batetik ikustea dela helburua dio del Castillok. Eguneroko
|
hainbat
ohitura guretzat erabat normalak direnak, kanpotik datozenei arraroak egiten zaizkie. Esaterako, inork ez omen du ulertzen harri jasotzea.
|
|
|
Egunerokotasun hartan: hots, Teofilo Mariaren itzalaren presentzia obsesiboa eguneroko gainkarga bihurtu zitzaiòn hartan, estresak jota bizi zen Ada, bere
|
hainbat
ohituratan nabari zitekeen moduan: tabakoa erosten zuenean, adibidez, batera eta bestera begiratzen zuen, oinezkoren bati detektibe itxura hartzen ote zion –zinema mutuaren garaian berak ikusi zuèn pelikulako detektibe protagonistaren antza ote zuen, Sherlock Holmesena berarena...? –, eta korura joaten zenean beste hainbeste, atzera begiratzen baitzuen behin eta berriro, lehen ez bezala; afaltzera joan zenean, ordea, Ada beste koordenatu batzuetan sentitu zen, beharbada, beste indar batekin –irri maltzur bat ere egin zuen, halako batean, langelatik jangelarako bidean–, orduantxe barrundatu balu bezala ezen gorputzari –Teofilo Mariarenari– aurre egitea gorputzaren itzalari egitea baino erosoagoa gerta zekiokeela:
|
|
2010
|
|
|
234 Aldaketa handienak lehenxeago hasiak ziren zabaltzen: haur sorkuntza eragozteko metodoberriak 1975etik aurrera; beste
|
hainbat
ohitura, balio eta jokamolde hori baino hamar hamabost baturte lehenago. Ikus horretaz, esate baterako, Mitxelena 1982, 73.
|
|
|
Gero zuriek hori saltzen jakin izan dute, ez askoz gehiagorik. Bigarrena, ekarpen guztiak ez dira onuragarriak izaten, kultura eta erlijio batzuen
|
hainbat
ohitura basatiak lekuko.
|
|
|
Arrifien zatiketaren eta eraso kolonialistaren artean, Mohamed ben Abdelkrimek lege islamikoa promulgatu zuen, legitimitate militar eta erlijiosoa erdietsi eta herria etsaiaren kontra batzeko. Lege koranikoa ezarri zuen ohiko eskubidearen gainetik, sharia, mutilaziorik gabea baina; horrekin, Arrifeko
|
hainbat
ohitura aldatu zituen arren.497 Juduak babesteko ohar bat ere egin zen.
|
|
2011
|
|
|
Ikasle ondarrutar eta lekeitiarrak ez dira izan kultura berri batera moldatu behar izan duten bakarrak. Nederlandarrei ere kostatu zaie hemengo
|
hainbat
ohiturara egokitzea. " Esaterako, ulertzen zaila egiten zaie eguerdian bazkaltzeko esertzea", kontatu du irakasleak.
|
|
|
Gure helburua, osasun arloan egiten diren ikerketak kaleratzea da. Gaur egun, badakigu minbizien %40a saihets daitekeela
|
hainbat
ohitura osasungarri jarraituta, eta hori, kaleratu egin behar da. Orokorrean, oso barneratuta daukagu minbizia loteria bat dela eta edonori egoki dakiokeela.
|
|
|
Erromak grekoen
|
hainbat
ohiturekin batera, sistema hau bereganatu zuen. Hala, eta De Laet ek dioen bezala, portorium erromatarren aduana zergak, Kristo aurreko 508 urteko aipamena du.
|
|
2012
|
|
|
Hala ere, datuek ditenez, osasungarriak ez diren
|
hainbat
ohitura ditugzte oraindik ere.
|
|
|
Gogoratuz, halaber, Nazio Batuen Biltzar Orokorrak, 1954 urteko abenduaren 17ko 843 (IX) ebazpenean, adierazi zuela ezkontza eta familiaren inguruko
|
hainbat
ohitura eta antzinako lege eta eginera bateraezinak zirela Nazio Batuen Gutunean eta Giza Eskubideen Adierazpen Unibertsalean xedatutako printzipioekin,
|
|
|
Emmalina Bi ondasunen fakturak murriztu daitezke erosotasuna galdu gabe, eta, bide batez, ingurumenari laguntzen zaio.
|
Hainbat
ohitura eta sistema eraginkorrek ur gutxiago kontsumitzen dute, hala nola dutxa hartzea bainatu beharrean edo txorrotak galtzea saihestea. Botilaratutako urak gastua eragiten du eta iturriko urarekin saihets daitezkeen hainbat ingurumen inpaktu eragiten ditu.
|
|
|
Itzali gabeko deiak jasotzeko/ egiteko moduak etxebizitza bateko energia kontsumoaren %5 eragin dezake. Etxetresna elektriko bakoitzarekin
|
hainbat
ohitura izanez gero, energia aurreztu daiteke ahalegin handirik egin gabe: Ontzi garbigailua Platerak eskuz garbitzea merkeagoa dela uste izan arren, ontzi garbigailua erabiltzea merkeagoa izan daiteke, bai gastatzen den uragatik (askotan beroa), bai elektrizitateagatik.
|
|
2013
|
|
|
Omarrek, beraz, mundu islamiarreko kultur balio funtsezkoetan ez ezik, bere Herriaren berrikuntza tekniko arrazionalean ere sinesten zuen. Erran nahi baita Omarrek, bere Herriarekiko musikaren, dantzaren eta
|
hainbat
ohituraren mirespenean bizi zenak. Abdel Haqqek, Raissak, Omarrek eta bertze kide batzuek osatzen zutèn tariqatik, berak bakarrik erabaki zuen ez ezkontzea, Allahri eta hurkoari emanago bizitzeko?, biziki mespretxatzen zuela petrikiloen eta sasi-medikuen jakintza, sasizientziatzat eta superstizioaren eremukotzat zuena, jarrera hura barne mugimendu inkontziente baten ondorioa izan bazitekeen ere, bertzeak tipiagotzea norbere burua handiagotzeko modu eraginkorra den heinean.
|
|
|
Gizartean dauden sexu harremanetako botere, justizia eta ordena kontzeptuak auzitan jartzera datoz Barbara Wilson, Marcia Muller, Sue Grafton edota Sara Paretsky 60ko hamarkadatik aurrera. Transformazio horiek lortzeko, ez dute aldatu behar ohiko detektibearen itxura bakarrik, baizik eta hainbat egitura narratibo eta hartutako
|
hainbat
ohitura ere bai (Torrijos, 2007). Aldi honen zeregin nagusia bi diskurtso kontrajarriak ezkontzera lerratzen da:
|
|
|
Elikatu egin behar den esperantza izpi bat; babestu behar dena, itzal ez dadin, gar indartsu bihurtu eta basoan sutea bezala heda dadin. Indarrak hartu eta
|
hainbat
ohitura, uste, ekintza& aldatzeko, esperantzatik ekintzetarako pausoa emateko aukera egon baitaiteke. Fisioterapia ikasten ari zen 23 urteko emakume gaztea New Delhiko autobus batera igo zen lagun batekin.
|
|
|
Sare sozialen fenomenoa oso berria da. Plataforma horietan hamar urtez baino gutxiagotan egiten dira, eta, horietan,
|
hainbat
ohitura eta dinamika garatu ditugu, funtsean mundu errealean ditugunak bezalakoak. Hala ere, Twitter edo Facebook bezalako sareen jarduerari buruzko ikuspegi oker batzuk doaz, baina beste errealitate garrantzitsu batzuk ez dira sistematikoki ezagutzen.
|
|
|
alancleaver_ 2000 Uraren faktura «saihestezinetako» bat da, eta argiaren ordainagiria bezala, gero eta garestiagoa dela esango da.
|
Hainbat
ohitura eta sistema eraginkorrek lagundu egiten dute kontsumoa murrizten erosotasuna galdu gabe: iturria irekita ez uztea beste gauza batzuk egiten diren bitartean, dutxatzea bainatu beharrean (bost minutu baino gehiago), ur ihesak eta tantak konpontzea, ura aurrezteko eta dosifikatzeko sistemak instalatzea, euri ura aprobetxatzea, etab. Horri lotutako gastu ekonomikoa eta ingurumen gastua, berriz, botilatutako ura kontsumitzea da.
|
|
|
Omarrek, beraz, mundu islamiarreko kultur balio funtsezkoetan ez ezik, bere Herriaren berrikuntza tekniko arrazionalean ere sinesten zuen. Erran nahi baita Omarrek, bere Herriarekiko musikaren, dantzaren eta
|
hainbat
ohituraren mirespenean bizi zenak –Abdel Haqqek, Raissak, Omarrek eta bertze kide batzuek osatzen zutèn tariqatik, berak bakarrik erabaki zuen ez ezkontzea, Allahri eta hurkoari emanago bizitzeko–, biziki mespretxatzen zuela petrikiloen eta sasi-medikuen jakintza, sasizientziatzat eta superstizioaren eremukotzat zuena... jarrera hura barne mugimendu inkontziente baten ondorioa izan baz...
|
|
2014
|
|
|
Baina hori ez da horrela izan. Helduen bide beretik jotzen dute egungo gazteek ere, haur izateari utzi eta honekin batera
|
hainbat
ohitura alboratuz.
|
|
|
...ra desberdin dituen dokumentaturik.Mexikoko Juarez mendilerroko zapoteka indiar komunitateentzat, artoa sakratua da: «Erdialdeko Amerikako indiarrak artoz eginik gaude».Artoa bedeinkatu egiten da erein aurretik eta botxo bakoitzean lau ale jartzen dira, ohitura paganoari jarraiki.Bere hizkuntzari lotutako landarea da, izan ere, zapotekera galtzearekin batera galdu dira artoarekin zerikusia zuten
|
hainbat
ohitura ere.Euskal Herrian, era berean, artoa hirurehun urtean egin izanak artoari lotutako kultura bat osatu du; horren erakusgarri dira barietate ugariei ematen zaizkien erabilerak: ahiak, taloak, zopa, bazka artoa, arto arraspatua...). Nabarmentzekoa da Arabako Hermuan eta Larrean ospatzen den Barte edo Labartea jaia, artoaren inguruko kulturan oinarritua.Beste gramineo batzuetaz ere beste hainbeste esan dezakegu.
|
|
|
Interesgarriak dira gogoeta horiek,
|
hainbat
ohitura orokortu hedatzendituztelako. Besteak beste, gizonezkoen desirazko begirada hori esplizitu egitendelako, eta areago, emakume entzuleak begiratzerakoan ere, azken hondarrean desirabegiradak ere antzematen ditu.
|
|
|
Hori guztia muga iruditu dakigukeen arren, giza espezieak duen abantailatzat hartu izan da (Freijo, 1986), gure jokabidea askoz ere malguagoa, plastikoagoa baita, eta plastikotasun horri esker ingurunean gerta daitezkeen aldaketetara hobeto egokitzeko gaitasuna baitugu (ingurumen gogorretara,
|
hainbat
ohitura eta kulturatara, eta abar). Ildo horretan, heldugabetasunari esker, gizakiaren jokabidea malgua edo plastikoa da.
|
|
2016
|
|
|
Ez da serioa. Janzkera, eta beste
|
hainbat
ohitura, bakoitzak bereak ditu, giza eskubideak ukitzen ez diren bitartean aurrera. Zeren bestela hona etorri direnei guk hemen dauzkagun giza eskubideak haiei ukatzen ari gara.
|
|
|
–Neskek oso zintzo gorde behar dituzte
|
hainbat
ohitura. Adibidez, oso edukazio txarrekoa da neska bat zuhaitzera igotzea eta bla, bla, bla...?
|
|
|
Urte berria une egokia izan daiteke
|
hainbat
ohitura ekologikori ekiteko edo zabaltzeko
|
|
|
Pentsatzen jarrita, bitxia zen telebistako gizon biak erregistro berean hitz egitea, eta halako erregistro melengan, gainera. Bestalde, esaldi hasiera berberak erabiltzen zituzten, edozein moduMM ere edo antzekoak, biak sekta batean luzaro egon eta
|
hainbat
ohitura elkarri erantsi izan balizkiote bezala. Zeren, hain zuzen ere, horixe pasatzen baitzen komunitateetan, azkenerako nortasun banakoak desegin eta portaeren zepatze bat suertatzen zela; are eta gehiago, sekta guztietan gertatzen zen bezala, komunitate horrek oso ordenamendu estua bazuen.
|
|
|
Aztertu nahi den gizartean noizbait izandako senidetasun harreman eta ezkontza araubideak galdu direnean beste bide batzuk saiatu ohi dira hainbat zantzu antzemateko. Senidetasunaren ikerketan erreferentzia nagusia den Levy Strauss antropologo frantziarrak dionez, zenbaitetan
|
hainbat
ohitura eta usadio ez daude dokumentaturik eta jendea ez da horietaz ohartu ere egiten, baina azterketa estatistikoa eginez zenbait joeraren zantzua antzeman ahal izan da, esate baterako ezkontza mota bat probabilitate hutsez legokiokeena baino nabarmen maizago gertatzen dela baieztatzen denean. Honelako zerbait egin liteke Euskal Herrian ikerketa modura, XVI. mendean hasten diren elizako ezkontza liburuetan oinarrituta.
|
|
2017
|
|
|
mahai tresnak erabiltzea, biluzteaz lotsatzen hastea, edota, heziera oneko?
|
hainbat
ohitura ezartzea, besteak beste honakoak arautzeko: nola barre egin, ibili, aharrausi egin, nola jokatu mahaian, eta noiz abestu, edo jolas egin (Elias 1978:
|
|
|
3D inpresioak, Arduino bezalako proiektuek eta gailuen DIY eta DIWO (do it with others) sorrerek, esaterako, ikasgeletan askotariko trebeziak, proiektuen kudeaketa modu ezberdinak eta, oro har, ikasteko
|
hainbat
ohitura eta modu osatu, eraldatu edo iraultzeko ahalmena dute. Betiere, noski, tresnen distiraz liluratu aurretik tresnaren beraren garrantziari benetan duen balioa eman eta prozesuaren zergatiei era kritiko eta hausnartu batean garrantzia emateko kapaz baldin bagara.
|
|
|
Isilunea egin da. Orduan etorri zaizkio Josebari, arrapaladan, istripu aurretik Axi astegunez sortu zitzaion egun hura; larrualdien bakantzea;
|
hainbat
ohituraren aldaketa: Ternua galtzak, gipuzkerazko hitz haiek erabiltzen hastea.
|
|
2018
|
|
|
Hau da, bidaiatzen duenean edo beste herri batera bizitzera doanean konturatzen da jendea beste kultura desberdin batzuk badaudela. Europara bisitan datozen estatubatuar turista asko harrituta gelditzen dira autoak zein txikiak diren ikustean, eta Estatu Batuetara bidaiatzen duten beste kulturetako turista askok ere ahalegina egin behar dute bertako
|
hainbat
ohitura ulertzeko: jendeak zergatik ez dituen kalekozapatak kentzen etxera heldutakoan, edo zergatik duen gustukoa mendian bazkaltzea, euli eta inurrien artean.
|
|
|
Horrek zer edo zer adierazten du. Nire ustez, jendea
|
hainbat
ohitura berreskuratzen ari da, seguruenera identitatea mantentzeko, mundu globalizatu baten kontrapuntu bezala. Kanpotik datozen usadioak xurgatzeko joera dago ere, baina, aldi berean, herri bakoitzaren nortasuna mantentzeko modua da, haizeak eramaten duen luma ez bihurtzeko.
|
|
2019
|
|
|
bertso bazkariak, bertso triki poteoak, bertso meriendak… ematen du zaintzen garela! Nahiz eta ni bezalako kantari barazkijale batentzat askotan ez den hain erraza
|
hainbat
ohitura orekatzea.
|
|
|
606 Ipar Amerikaz... misterio bat suertatzen zaizkigu ipar amerikarren
|
hainbat
ohitura eta ikuspegi, hala nola erakusten duten elkarkidetasun kontzientzia sendoa, une larrienetan batez ere, bizitza gehiena arrabaletako etxe urrun eta isolatuetan eman arren, gu baino jarduera publiko askoz gutxiago egiten, backyardeko senideen arteko eta bizilagunen arteko barbakoez izan ezik; edota izatearen aurrean orokorrean hartzen duten jarrera materialista eta pragmatikoa, Cioranek lep...
|
|
|
Zer da herria? Lagunartean eta lurralde jakin batean bizi diren eta elkarrekin
|
hainbat
ohitura eta erakunde dituzten gizakien multzoa. Bizigune txikia izan daiteke, edo handia.
|
|
2021
|
|
|
Pertsonalki ulertzea kosta egiten zaidan jarrera bat izanda ere, kasu askotan pertsona hauen gaitasun horretatik asko ikasten dela esan dezaket. Ezin ditut jasan ordea gizarte honetan iritzia ematerako orduan barneratuak ditugun
|
hainbat
ohitura.
|
|
|
Gau horretan festa handia izaten da Txinan, edozein mota eta adinetako maitaleek elkartu eta beren maitasunaz gozatzen baitute urtean behin elkartzen diren unai eta ehulearen ohoretan. Qi xi (七夕, zazpigarren hilabeteko gaua) deitzen zaio festa horri, eta
|
hainbat
ohitura daude: lore sorta edo koroa jartzen da etxe aurrean, eta neska ezkongaiek zein ezkonberriek eskaintzak egiten dizkiete Zhi Nu eta Niú Láng i:
|
|
|
Literatura herrikoiak literatura osoa elikatzen du, hornitzen dizkio
|
hainbat
ohiturak, protagonistak eta paisaiak.
|
|
2022
|
|
|
Nafarroan, berriz, ez zen surik egiterik izan, azken egunetako suteen ondorioz Nafarroako Gobernuak horiek bertan behera uzteko agindu baitzuen. Dena den, beste
|
hainbat
ohitura mantendu zituzten: esate baterako, Duguna dantza taldeak San Joan bezperako egin zuen, Iruñeko Santa Ana plazan, 19:30ean.
|
|
|
Elkartzen gaituena kantua da. Herrian dauden
|
hainbat
ohitura zahar eta ekimenetan parte hartzen dugu. Duela hamahiru urtetik.2009an, atez atekoarekin batera jaio ginen.
|
|
2023
|
|
|
Papiroak eta edabeak egiteari utzi arren, maitasunari lotuta beste
|
hainbat
ohitura sortu izan dira: amodiozko gutunak idaztea, adibidez.
|
|
|
|
Hainbat
ohiturari eusten zaie oraindik Donostiako Aste Nagusian: adibidez, su festa ikustea izozki bat jan bitartean.
|
|
|
Aurreikuspena, batzuetan, oso urrutira heltzen da: gurasoen
|
hainbat
ohiturak jaioberriengan izandako ondorioak azpimarratzeraino.
|