|
2021
|
|
|
Bertsolaritzaren lehen eragile haiek, bada, bazuten prentsak euskal kulturaren sustapenerako izan zezakeen garrantziaren kontzientzia. Ziurrenik bat batekoari ez zion toki handirik egingo gauzatzera iritsi ez zen proiektu hark, baina bertso jarrien inguruko aldizkari bat zatekeen, euskarazko kazetaritza martxan jarri baino
|
hainbat
hamarkada lehenago.
|
|
|
Bertsolariek, ikusi den bezala, garai hartan eta Lore Jokoen bueltan prestigiatze bat bizi izan zuten arren, ez zioten figura subalternoa izateari utzi. Subalternitate horrek esplikatuko luke bertsolaritzak eta generoak prentsan
|
hainbat
hamarkada egin ondoren bertsolari bat elkarrizketatzea inori ez bururatu izana. Dozenaka aditu eta sasi adituri emango zaio hitza bertsolaritzaz gogoetatzeko, bertsolari bati galdetu baino lehen.
|
|
|
Ordura arte egindako plazen kopuruaz ari da hurrengo galde erantzunean, Perurenari
|
hainbat
hamarkada geroago esandakoetatik urrun samar: " ¿ Gutxigora bera Iñaki zenbat jai aldietan izandu aiz?
|
|
|
Patrizio Orkaiztegi Oiparena103, Baleriano Mokoroa, Enrike Elizetxea, Errazkin, Jose Ramon Jauregi, Aokozel...
|
Hainbat
hamarkadatan herri xehearen gogoan gorde zenak garaiko kultur gizonen interes bizia piztu zuen. Garaiko euskal olerkaririk ezagunenak, Felipe Arrese Beitiak, edo Pedro Mari Otaño bezalako puntako bertsolari batek ere idatzi zuten amezketarraren inguruan104 Eta, 1901ean, Pablo Gorosabelen Noticia de las Cosas Memorables de Guipúzcoan Iztuetak Villabonako desafioaz esandakoak osatuz, Fernandoren izen osoa argitu zen:
|
|
|
Hizkuntzaren garbitasunaren afera eta bertsolarien euskara mordoiloa zuzendu nahia
|
hainbat
hamarkadatan luzatuko zen gerora. Euskal sorkuntza orori eragin zion kontu bat izan zen bestalde, eta Sarasolak, esaterako, Zavalak bertsolaritzarentzat ezartzen duen mugarri bera seinalatzen du euskal literaturaren historian.
|
|
|
Gerora Aranari diren eta ez diren gaitz guztiak egotzi izan zaizkionez, haren planteamenduak garaiko testuinguruan kokatu beharra azpimarratu behar da. Nazioa arrazarekin identifikatzea, esaterako, erabat ohikoa zen garai hartan, eta aipatu den gisan euskal arrazaren garrantzia Europako antropologia fisikoak aldarrikatu zuen
|
hainbat
hamarkadatan: " Sabino Aranak egiten duena, beraz, zera da:
|
|
|
Aipatu den bezala,
|
hainbat
hamarkadatan iturri ezberdinetatik (Mujika, Iriondo, Zavala, Zaldubi eta Aldai) etorritako grabazioek osatzen dute altxorra. Jada, 1990eko hamarraldiaren hasieran Elkartearen barruan egindako gogoetetan azpimarratzen zen horren balioa:
|
|
|
Jon Maiak hamarraldi hartan osatu zuen curriculuma benetan ikusgarria da: letragile gisa, eta tarteka baita ahotsa jarriz ere, dozenaka talderekin kolaboratu zuen.372 Musikaren munduan egindako sartu irtenetatik haratago Iturriagak, Elortzak, Maiak eta Josu Goikoetxeak Gasteizko ikasle garaietan, 1990eko hamarraldiaren lehen erdian bertsotrama373, bertsoa eta antzerkia hibridatzen dituen formatua asmatu zuten, gerora
|
hainbat
hamarkadatako bidea egin duena.
|
|
|
Deigarria suertatzen da, baita, ireki berria den Madrilgo El País egunkariak ere,
|
hainbat
hamarkadatan Espainiako egunkari garrantzitsuena izango denak, azaroaren 10ean albistearen berri ematea, Jesus Ceberiok sinaturik: " Muere el ‘bertsolari’ Xalbador" izenburua daraman testuarekin.
|
|
|
Bertsolari gisa izandako ibilbideari hedabideetan izandako protagonismo hori gehitu zitzaionez, erabat figura erreferentziala izan zen zarauztarra frankismoak iraun zuen
|
hainbat
hamarkadatako ziklo honetan.
|