|
2008
|
|
|
XX. mendean, formalismoak literaturaren azterketa zientifikoa izan zuen helburu; horrela, literaturaren historiak bigarren mailan utzi ziren eta testuaren azterketak lehenetsi, subjektiboak izan zitezkeen azterketa modu guztiak baztertuz (interpretazioa, kasu). 1970eko hamarkadan, berriz, teoria sistemikoek irauli egin zuten handik aurrerako azterketen ikuspegia; teoria haiek literatura komunikazio ekintza gisa definitu zuten, alegia,
|
hainbat
faktorez osatuta dagoen sare sozial gisa; ondorioz, testua ez ezik, komunikazio literarioan parte hartzen duten faktore guztiak aztertu behar zirela aldarrikatu zuten, literatur analisiak ikuspegi zabalagoz proposatuz; testuari ez ezik, igorleari, hartzaileari, merkatuari eta beste zenbait faktoreri erreparatzeko beharra azaleratu zen.
|
|
|
Atal honetan zehar ikusi dugu XX. mendeko literatur teoriek aldaketa garrantzitsuak eragin dituztela literatura ulertzeko moduan. Gaur egungo azterketetan literatura aztertzeko ikuspegi komunikatiboa da nagusi herrialde askotan; literatura, oro har, sistema gisa ulertzen da, hots,
|
hainbat
faktorek osatzen duten sare gisa, eta faktore horietako bakoitza ezagutzea ezinbestekoa da literaturaren ikuspegi osoa edukitzeko.
|
|
2009
|
|
|
Oleuropein oliba olioan modu naturalean aurkitzen den konposatu kimikoa da, eta lotura estua duten beste konposatu batzuekin batera, modu naturalean jarduera antioxidatzaile indartsua garatzen du. Txahalkia eta txerria, onuragarrienak Haragiaren kalitatea
|
hainbat
faktorek osatzen dute, hala nola nutrizio balioa, palatabilitatea eta kontsumitzailearentzako itxura erakargarria, kolorea, testura eta zaporea barne. Animalia hiltzen denean, oxidaziotik babesteko sistema biologiko guztiak desaktibatzen dira, eta azkar hasi behar dira eskuzko alternatibak, hala nola, hoztea, kozinatzea edo elikagaia prozesatzea.
|
|
2012
|
|
|
Izan ere, itzulpenaren teoria modernoetan ziurtzat jotzen da hitzek zentzu finko edo esanahi literal bat dutela (ekar dezagun gogora Saussurek proposatutako adieraziaren eta adierazlearen arteko bereizketa97), eta ondorioz, teoria horien arabera, itzultzaileak egin behar duen gauza bakarra hitzen benetako zentzu hori atzeman eta beste hizkuntza batera pasatzea da. Teoria postmodernoek, baina, agerian jarri dute suposizio horren faltsutasuna, hitzen esanahia testuinguruaren, irakurlearen, garaiaren eta beste
|
hainbat
faktoreren arabera osatzen eta aldatzen dela erakutsita. Botereak, ordea, hitzen esanahi finkoaren ideia iraunarazi du hizkuntza nahierara manipulatu eta menpekoak kontrolpean izateko (Bibliaren itzulpenekin edota herrialde kolonizatuetako itzulpenekin gertatu den bezala, esaterako).
|