2013
|
|
Artistak baikara hemen bakoitza bere parrokian aritzen. Unibertsitate desberdinetan dauden iker taldeak, Eusko Ikaskuntza, Mintzola, Labayru eta beste
|
hainbat
eragilek zoru komuna zapaltzen dute askotan, eta euskal kulturgintzaren jakintzaren arloa hobeto osa dezakete elkarren arteko koordinazio minimo batekin.
|
|
Orri horietako bakoitzak bere garabideak ditu, eta beren baitan
|
hainbat
eragile edo dozenaka ikasgai positibo nahiz negatibo. Estrategia handiak nahiz xehetasun praktiko txikiak, ehunka gako dira.
|
|
Urteotan Ameriketako jatorrizko hizkuntzetako
|
hainbat
eragile esanguratsurengan euskalgintza ezagutzeak sortu duen inpaktua, guk hasieran usteko genuena baino handiagoa da. Euskalgintzaren esperientzian apur bat murgildu ondoren, ia denek aitortzen dute astindua.
|
2015
|
|
Nahigabeko dibergentzia bat izan al da, elkarrekin bizitzearen ondorio soila? Edo kontrara,
|
hainbat
eragilek asmoz eta oldez, proiektu ondo definituei jarraituz, eraiki duten dibergentzia baten aurrean gaude. Nola ulertu behar dugu:
|
|
...asunaren aldarrikapenetik abiatzen zen; ELAk, ordea, uste zuen" herritar eta eragile ororen jarduera eta parte hartze politikorako eskubideak" izan behar zuela hitzarmenaren oinarria, eta ikuspegi horretatik abiatuta," hitzarmenak herritar eta indar politiko guztien parte hartzearen aldeko aldarrikapena eta konpromisoa jaso lituzke", arbuiatuz, batetik," Batasuna eta beste
|
hainbat
eragilek pairatzen dituzten ilegalizazio eta suspentsio juridikoak", baina exijituz, aldi berean," beste hainbat indar politikoetako ordezkari, hautetsi edo hautagaiek jasaten duten bortizkeria eta mehatxu egoera amai dadin".
|
|
" No es aceptable que se desaproveche esta nueva oportunidad politica por intereses partidistas, por legitimos que sean". LABek eta ENAMeko beste
|
hainbat
eragilek tartean ETAk— erabilitako azalpena errepikatzen da, beraz: ELA Ezker Abertzalearekin bat ez datorrenean, bere interesei begira ari delako da, herriaren interesei begiratu beharrean.
|
|
" no es casualidad que cuando se den pasos se produzcan hechos de esta naturaleza, que forman parte de una nueva estrategia nitida de sabotaje de cualquier intento de solucion democratica" (El Pais,). Egoeraren petralak kezkatuta,
|
hainbat
eragile politiko eta sindikalek (Batasuna, EA, Aralar, ELAk eta LABek, besteak beste) manifestazioa deitu zuten Bilbon apirilaren 1erako" Konponbide garaia da. Euskal Herria.
|
|
Bi sindikatuen agiria une politiko jakin batean ulertu behar da: " euskal gatazkak" pairatzen duen blokeoa gainditzeko ahaleginean
|
hainbat
eragile abertzale urratsak egiten hasi diren unean, hain zuzen ere; ELAk ere bere ardurari erantzun behar dio, horrek arriskuren bat badakarkio ere. Egia da Errenterian ertzainen aurka burutu berri zen eraso larriak unearen egokitasunaz zalantzak sortu zituela, baina agiriarekin aurrera egitea erabaki zen, bakearen ikuspegitik ere bi sindikatuen ekimenak zerbaitetan lagundu zezakeen ustean," etsigarria bailitzateke ENAM inoiz ez dela jardueraz aldatuko pentsatzea".
|
|
Lizarra Garaziko lehen hilabetetan presoen auzia prozesuaren ondorioz bideratuko zela esaten bazen, 1999ko udatik prozesuaren lehen mailako osagarritzat aldarrikatzen hasiak ziren foroko
|
hainbat
eragile —Amnistiaren aldeko batzordeak eta Senideak, bereziki—; Irailean Aznarren gobernuak egin zuen keinu hutsalak —105 preso espetxez aldatu zituen, baina, oro har, Euskal Herrira hurreratu gabe— giroa petraldu eta exijentzia areagotu baino ez zuen egin, eta Senideakek eta Gestorek Lizarra Garaziko eragileei nori bere konpromiso mailaren kontuak eskatzen hasi zitzaizkien; p...
|
|
" Hirugarren guneak" itxaropen adina errezelo eragiten zuen Ezker Abertzalean: alde batetik, giro berriak harreman esparrua zabaltzen zion, lankidetza berriak errazten zizkion, eta Ezker Abertzalearentzat gakoa zen gatazkaren konponbide negoziatuaren zilegitasun eta egokitasunaren aldeko ustea indartzen zuen jendartean; bestetik, ordea, beldur zen gunearen lausotasunak eta guneko
|
hainbat
eragileren ikuspuntu eta planteamenduek ez ote zuten bere proiektu politikoa desitxuratuko eta oinarri militantea nahastuko.625 Horregatik, uneren batean Rafa Diez berak ere bere burua guneko kidetzat hartu bazuen ere" hirugarren gunekoa" eta ez, inondik ere," hirugarren bidekoa", zehaztu zuen— Ezker Abertzaleak argi utzi zuen hirugarren gunea ez zela proiektu bat, bidea ...
|
|
Bestalde, ELA mindu egin zuen Jaurlaritzak, sindikatuen ekarpenak jaso beharrean, desitxuratu egin izanak; sindikatuen papera ere zalantzan jartzen zuten
|
hainbat
eragile politikok; hala eta guztiz ere, ELAk elkarrizketarako eta konpromisorako borondatea berretsi egiten zuen industria politikaren inguruko ahalik eta akordio zabalena lortze aldera.
|
|
...iten zuen erabateko deskalifikaziotik; aitzitik," emaitza positibo izugarri" gisa balioesten zituen elkarrekin emandako urratsak, hala nola Udalbiltzaren eraketa, Lizarra Garaziko adierazpena, errepresaliatu politikoen defentsa eta euskal jendartearen eraikuntzan garatutako lan komuna; berriz," mespretxu politiko erabatekoena" erakusten zuen" PP, PSOE, UPN, UDF eta PSF eta
|
hainbat
eragile mediatikoen jarrerarekiko". PP eta PSOErekin eta komunikabide zehatz batzuekin are gogorragoa izan zen Rafa Diez, LABeko idazkari nagusi eta EHko legebiltzarkidea, beraiei bota baitzien —ETAren agiriarekin kontraesaneansu etena bertan behera utzi izanaren ardura nagusia, zeren" 14 hilabete daramatzate prozesuan krisia sortzen, berau saboteatzen, eta Lizarra Garaziren Akordioaren kontra egiten" (Deia,).
|
2018
|
|
Zein izanen dira elkarren arteko harreman sareak eta loturarako mekanismoak? 90eko hamarkadan Eraikitzen izeneko kolektibo batek bildu zituen Euskal Herri kontinentaleko
|
hainbat
eragile, kultura, ekonomia eta gizarte arlokoak bereziki. Denen artean autonomia proiektu bat landu eta idatzi zuten (aurrez IK k aurkeztutako dokumentutik abiatuz).
|
|
Lanera etorriko dira, Frantziatik. Horrek aldaketa handiak eraginen ditu hirigintzan eta etxebizitza politikan,
|
hainbat
eragilek ohartarazi duten bezala. Lapurdiko alderdi abertzaleen lan ildo garrantzitsuenetako bat izan da etxebizitzaren gaia, azken hamarkadetan.
|
|
Euskaldunon Egunkaria, lehen, eta Berria, gero, eredu eta bide erakusle dira hainbat arlotan, besteak beste estilo liburuan eta hainbat gai etikotan (azkenik generoaren kontuetan). Gainerako komunikabideek eta
|
hainbat
eragilek kontuan hartzen dute Berria n egiten dena, arlo horietan. Nazio ikuspegian ere aitzindaria izan ziren Euskaldunon Egunkaria eta Berria.
|
2021
|
|
Oihartzuna heldu omen da gurera, zorionez —50 urte berandu gabiltzan arren— Batetik, jada gurean ikastetxe batzuek filosofia sarrarazi dutelako Haur eta Lehen Hezkuntzetan Lauaxeta ikastola, adibiderako; eta, bestetik, hau idazten ari naizen unean topatu bainaiz Naiz eko elkarrizketa batekin zeinak honakoa dioen goiburuan: " Hezkuntzan hausnarketa etiko eta filosofikoa bultzatzeko manifestu bat bultzatu du Jakin min elkarteak beste
|
hainbat
eragilerekin. Filosofiak geletan espazioa berreskuratzea dute helburu".
|
2023
|
|
Laburbilduz, gainerako kultur adierazpide guztietan bezala, tradiziozko jantziak noizbait sortu, zabaldu eta finkatu ziren,
|
hainbat
eragilek baldintzaturik. Oro har, XX. mendeko lehen hamarkadak arte iraun zuten eguneroko jantzi arrunta izaten, harik eta hirietako janzkerak eta modak alde guztietara zabaldu ziren arte.
|