|
2010
|
|
|
Berbere edo xelha deitzen den hizkuntzak
|
hainbat
dialekto ditu eta gure herrikideek hitz egiten dutena tamazight deitzen da, hitz hau Madeguis hitzetik dator. Lurralde hauetako populazio berberearen fundatzailearen izena da.
|
|
|
Dialektologia, testu bilketa eta konparazioa landu zen eta, lehen epean kabiliera eta axelhera izan baziren aztergai nagusiak, arrifera eta Atlas erdialdeko hizkerak berberologiaren lehen planora heldu ziren. Aipagarriak dira M. G. Olivier frantses kabiliera hiztegiaren autorea, Emile Masqueray Aljeria aldeko
|
hainbat
dialektoren ikertzailea, M. de Rochemonteix amazigera eta egipteraren arteko antz gramatikalen aztertzailea eta herri ipuin biltzailea. Rene Basset ere bai, Aljerreko Letra Eskola Nagusiko zuzendaria, Manuel de langue kabyle idatzi zuena eta berberelogiaren alorreko beste ikerketa ugari.
|
|
2011
|
|
|
Gaur arte ez dugu goi alemanaren antzeko hizkuntza nazional estandarizaturik izan.
|
Hainbat
dialektotan eta bi alfabetotan idazten dugu. Oraingoz ez daukagu arazo hori konpontzeko gai den estaturik?.
|
|
2014
|
|
|
Ez du hiriburu zehatzik, baina bere barruan hartzen dituen hirien artean Bordele, Tolosa eta Niza daude. Bertako hizkuntza, okzitaniera, oso urritua dago egun.
|
Hainbat
dialekto ditu, aski ezberdinak elkarrekin alderatuz gero: biarnesa, gaskoia, proventzera, aranera...
|
|
|
Ijitoen hizkuntzak, romani sib izenekoak, jatorri indiarra du (haren elementuak gordetzen ditu).
|
Hainbat
dialekto sortuta eboluzionatu du hizkuntzak. «Hiztunen neurri handiagoko edo txikiagoko mugikortasuna kontuan hartuta, ezin daiteke dialektoen banaketa geografiko hertsirik proposatu.
|
|
2015
|
|
|
Lehengo eskualde zabal horretan hiru hizkuntza irla geratu dira bizirik gaur arte, bi Alemanian eta bat ipar Holandan. Azken honek du urrundik hiztun kopururik handiena, ustez 460.000 ingurukoa (horien hiru laurdenak etxetik omen daki), eta gaur egun frisiera diogunean normalean
|
hainbat
dialektotan banatuta dagoen Holandako hizkuntza honetaz ari gara.
|
|
2017
|
|
|
77. Ideologia honentzat [inperialismo linguistikoa] estatuko gainerako hizkuntzak heterogeneoak,
|
hainbat
dialektotan zatikatuak (batzuk ulertezinak elkarren artean), guztiz lokalak edo erregionalak[?] dira?. Juan Carlos Moreno Cabrera, Errores y horrores del españolismo lingüístico, Txalaparta, 2015, 15.
|
|
2018
|
|
|
Italiako dialektoen gaineko lehen artikulua 1860koa bada ere, Luis Luziano printzeak ordurako bazeukan argitaratuta Londresen san Mateoren ebanjelioa Italiako
|
hainbat
dialektotan. Gainera, ikerketa bidaia bat egin zuen Italiara 1854ko martxo maiatza tartean.
|
|
2019
|
|
|
Begien aurrean duguna, ez da bakarrik munduko hizkuntzen heriotza masibo bat, iraultza neolitikoaren azken ekitaldia baizik. adibide gisa har dezagun komiera hizkuntza, wikipedia duten bi aldaerekin (permyak, 94.000 hiztun, eta zyrian, 293.000). aldaera bakoitzean
|
hainbat
dialekto daudenez, batzuk dagoeneko desagertuta eta beste batzuk argi eta garbi egoera motelean daude. esperantza argiena hiri nagusian dago, Syktyvkar-en, bertako aldaera estandar bihurtu delako. Behin ortografia estandarizatuta, unibertsitateak (hezkuntzarako hizkuntza nagusia errusiera duena) hizkuntzalari konputazionalengana jo dezake zuzentzaile ortografikoa sortzeko eta alfabetazio digitalerako lehen urratsak emateko (prószéky g, Novák a., 2005).
|
|
|
1 Bakarra izan (dialekto bat hartuta edo
|
hainbat
dialektotatik hartutako maileguekin egindako hizkuntza mistoa osatuta).
|
|
|
Pettan Euskal Herriko oihanei buruz mintzatu zitzaigun eta, niri begira, gaineratu zuen alde batera penagarria zela ni udazkenean etorri ez izana, Irati oihana orduan toki paradisiakoa bilaktzen delako; Manexek Kanbon nazioarteko begiraleekin burutzekoa zen ETAren behin betiko amaieraz hitz egin zigun; nik ikasgelan apaingarri zegoen Luis Luziano Bonaparteren euskalkien mapa ekarri nuen hizpidera: ikaskideek ezaguna zuten enperadore frantsesaren iloba, baina ez zekiten, ikasketak Italian egiteaz gain, italiera zela ongien zerabilen hizkuntza; are gutxiago zekiten, euskalkien aurretik Italiako dialektoak aztertu zituela, esate baterako Alcune osservacioni linguistico  comparative sulla pronunzia del dialetto artikuluan; horrekin batera jakinarazi nien san Mateoren ebanjelioa Italiako
|
hainbat
dialektotan itzularazi zuela, geroago euskararekin erakutsi zuen jokamolde berari jarraiki.
|
|
2021
|
|
|
estatu osoan 4,28 milioi hiztun inguru ditu, horietatik 1,96 milioi Tatarstanen. Turkiar familiakoa eta kiptxak adarrekoa da, eta
|
hainbat
dialekto ditu; aldaera estandarra Tatarstanen hitz egiten diren Kazango hizkeran eta mixareran oinarritzen da. Errusiako hizkuntzen artean (errusiera kontuan hartu gabe) egoera soziolinguistiko onenean dago tatarera, bizitzako arlo askotan presente dagoelako eta familian nahiko ondo transmititzen delako.
|
|
2023
|
|
|
Luteroren garaian Alemania hainbat printzerritan banatua zegoen eta hizkuntza alemana
|
hainbat
dialektotan banatua zegoen. Luterok alemanentzat hizkuntza batu bat sortu nahi izan zuen eta hura izan zen hizkuntza germano modernoaren jatorria.
|
|
|
Hizkuntza literarioa eta hizkuntza arrunta konbinatu zituen Luterok Biblia itzultzean. Hizkuntzaren aldetik,
|
hainbat
dialektotan zatitutako alemana bateratu zuen Luterok eta alemaniar guztiek uler zezaketen bertsio bat lortu zuen. Entzuteko liburua egin zuen, belarrietatik sartzeko modukoa.
|