|
2000
|
|
|
Gatzagako behealdean errepidea hartuko dugu, oraindik ere beherantz,
|
hainbat
baserriren artean pasatu ondoren Eskoriatzara hurbilduko gaituena; bertan, hegoaldetik sartu eta herria zuzen zeharkatuko dugu. Aurreko herritik bezala, hemendik ere errege galtzada igarotzen zen, kale errepidearen alboetako etxeek frogatu moduan.
|
|
2005
|
|
|
Iparraldera Garai, ipar ekialdera Berrizko Olakueta, ekialdera Elorrio, hego ekialdera Atxondo, hegoaldera Otxandio eta Aramaio, hego mendebaldera Dima, mendebaldera Mañaria eta Izurtza eta ipar mendebaldera, berriz, Iurreta eta Durango. Hori esanda, dudarik ez dago, Abadiñora jo dugu, Muntsaratz, Zelaieta eta Traña Matiena auzoek eta beste
|
hainbat
baserri auzok osatzen duten herrira; N errepideak erdi erditik zeharkatzen duen herrira; Anboto alde batera eta Oiz bestera dituen San Blasen egoitzarik kuttunenera.
|
|
|
21 Bermeo nekazari herria ere bada, eta Sollubeko maldetan
|
hainbat
baserri dago, batzuk berri.. beste batzuk zahar.
|
|
2006
|
|
|
Handik gertu Urola aldeko hegietan gailentzen den muinoan kokatzen da Elosua, San Roke eliza eta pilotalekuaren inguruan bildutako hiruzpalau etxez osatutako Bergarako auzoa, nahiz eta azken honetatik hamar bat kilometrora dagoen. Inguruan zelai berde malkartsuetan barreiaturik beste
|
hainbat
baserri dago.
|
|
|
Bederatzi auzo daude Aretxabaletako udalerrian, guztiak ere
|
hainbat
baserrik osatuak. Hauetara ere osteratxoa egiteak merezi du:
|
|
2007
|
|
|
Gonzalezek badu esatekorik. " Aldiz,
|
hainbat
baserrik bide negargarria du oraindik".
|
|
|
Euskaldunen bizibiderako probetxugarriak ziren foruak deuseztatu zituen Iraultzak. Horrela, ideia berrien arabera, Iparrean zatiezina zen etxondoa banandu behar izan zuten baserritarrrek herentzia ondoko guztien artean; ondasunen banaketak porrot egitera eraman zuen
|
hainbat
baserri, ordurako autokontsumo eta eguneroko biziraupenerako gai zirenak. Izan ere, baserriaren ondasunak ugariak ez zirenean, familiek etxea eta lurrak saldu behar izan zituzten oinordekoen artean banandu ahal izateko, pobrezia nagusituz familiako partaide guztiengan.
|
|
|
Mingain urdina eskualdera hedatu da. Azaroaren hasieran Oiartzun eta Errenteriako (Gipuzkoa) bederatzi etxaldetan ardiei eta behiei eragiten dien gaitz hori hedatu zela jakin zenetik, Nafarroa iparraldean, 1.897 odol froga egin zituen Nafarroako Gobernuak inguruko 20 kilometroko eremuan, eta tartean gure eskualdeko
|
hainbat
baserritan. Azaroaren 14an jakin genuen emaitz horien berri lehenbizikoz, eta gaitzak jotako kasuak ere bai.
|
|
2008
|
|
|
Berdegune puska bakoitzari etekina atera zioten modu zabarrean. Autobideak eraikitzeko txanda iritsi zenean, berriz,
|
hainbat
baserri bota zituzten. Altza historikoko lurraldean 150 baserri zeuden eta egun 57k jarraitzen dute zutik.
|
|
|
Orain dela urtebete, mihi urdinaren gaitza agertu zen Donostia aldeko
|
hainbat
baserritan. Hurrengo asteetan, Euskal Herriko beste eskualdeetara zabaldu zen.
|
|
|
|
Hainbat
baserritarako sarrerak konpontzeko eskaera egin du Udalak
|
|
|
Landagipuzkoa32 egitasmora dirulaguntza eskaera egin du Gatzagako Udalak.
|
Hainbat
baserriren bide sarrerak konpondu gura dituzte.
|
|
|
Urriaren 28an egindako osoko bilkuran erabaki zuen udalbatzak
|
hainbat
baserritarako sarrerak egokitzea. " Guk askoz gehiago egokitu eta konpondu genituzke, baina dirulaguntzaren oinarriek ez digute uzten", adierazi zuen Eusebio Villar alkateak.
|
|
2009
|
|
|
Jon Garaño, filman azalduko diren kokalekuen inguruan aritu zen: “Baserri baten kanpoaldea behar genuen eta grabaketak hasi aurretik, filmaren arlo artistikoaz arduratzen direnek
|
hainbat
baserri ikusi zituzten. Aukera bat baino gehiago genuen, baina Zizurkilgo Iraola zen egokiena.
|
|
|
Hiru proiektu ziren aurkeztutakoak:
|
hainbat
baserritara doazen bide sarrerak egokitzea –dagoeneko konpontzen–, pilotalekua estaltzea eta ur depositua egitea Gatzagain inguruan, Arlabango plan bereziaren barruan.
|
|
|
Sukalde hartan, eta beste
|
hainbat
baserritako sutondo haietan, noiztikakoa ote zen bake egonkor berezko zaildu luze hura?
|
|
2010
|
|
|
Jose Castillo aitzindaria izan zen euskal sukaldaritzako oinarrizko errezetak biltzen eta zabaltzen. Hala, Euskal Herriko
|
hainbat
baserri bisitatu eta belaunaldiz belaunaldi transmititutako errezetak jaso zituen.
|
|
|
Guzmango Santo Domingo eliza, Santa Anako baseliza, kanposantua, Otxandategi eta Berango Uriarte dorreak... osatzen dute aipatu ondarea; baita Agirre, Soportada eta Ikaza jauregiak zein neoeuskaldun estiloko Sasiarte etxea ere. Otxandategiren monumentuak eta
|
hainbat
baserri zein errotek osatzen dute interes arkitektonikoko eraikuntza sorta. Argazkian, Lantzarte ingurua Berangon.
|
|
|
Begi bistak hartuko duen gozatua ez zaizue berehalakoan ahaztuko. Aralarko Malloek osatzen duten hormatzar maldatsua izango duzue aurrez aurre, eta haien altzoan babesten diren larre berdez inguratutako herrixkak nahiz sakabanatutako
|
hainbat
baserri, beherago. Araitz ibarreko Arribetik ekitea da gure proposamena.
|
|
2011
|
|
|
Zubia gurutzatu eta bihurguneak emanez igoko da baso pista, eta zuek ere bai, alboko bideei kasurik egin gabe, harik eta bidegurutze garrantzitsu batera iritsi arte (335m). Aranoko etxerik gehienak, tartean bi auzoak, jaitsi berri duzuen hegian badaude ere, igotzen ari zareten horretan ere, behiala baziren bizilagunak zituzten
|
hainbat
baserri: Ipiñabar, Enazti eta Deskarga, esaterako.
|
|
|
Pottoka talde hau
|
hainbat
baserritatik ekarri da. Genetikoki, abere interesgarriak izan daitezkeela uste dugu.
|
|
|
Kontrabandistek,
|
hainbat
baserrietako" abisuak" izaten zituzten: maindire txuri bat jarrita bazegoen... libre, ez zegoen eltzetzurik.
|
|
|
Anaiei sakarinarekin atera nuena eman nienean oso ongi portatu ziren ihesaldiko lagunekin, denon artean banatu baitzuten dirua. Ni Astigarragara joan nintzen lotara, Txalaka lagunaren baserrira eta hurrengo egunean Lizarragako nagusiaren eta Zizurkilgo beste baten artean Hernani, Urnieta, Andoain, Asteasu eta Larraulgo
|
hainbat
baserritara eraman zituzten gehienak. Gainera, norbaitek interesa izanez gero, Donostiako Joxemari tabernan, baserritar asko elkartzen zen taberna baitzen, enkargua utzi zuten.
|
|
2012
|
|
|
Hirugarrenik, gogoratzekoa da bi herriotako ondare historikoak asko sufritu zuela. Batetik,
|
hainbat
baserri erre eta hondatu ziren. Bestetik, Markinako alde zaharra oso kaltetua gelditu zen.
|
|
|
Dantza taldeak sarean duen txokoan azaldutakoaren arabera, Elgoibarren San Bartolome egunez dantzatzen den Soka dantzaz gain, garai batean
|
hainbat
baserri auzotan ere burutzen ziren ekitaldi horiek. Pello Arrietak Elgoibar dantzan libururako bildutako datuen arabera, 1880an meza ondoren aurreskua atera zen Sallobente Ermuaranen, AZkuen 1896an aipatzen daestreinakoz, eta gerora ere, 50eko hamarkadan, Baltasar elkartearen eskutik soka dantzak osatzen zituzten auzotarrek Sallobente, Azkue edo San Roke zein Aiastian.
|
|
2013
|
|
|
|
Hainbat
baserriren izenak emon deuskuez lekukoek Ibarran: Etxatxu, Etxebarri, Zapateruena, Etxezarra, Herreruena...
|
|
|
Ereño dogu herritik urrinen dagoan auzoa, Mandoia mendiaren azpian.
|
Hainbat
baserri dagoz han be: Ereñobeitia (Ereñobeti), Lexarreta, Zeata, Zarandona, Ereño, Ereño XX. mende hasieran.
|
|
|
Lur jausien ondorioak: Azkoitiko (Gipuzkoa)
|
hainbat
baserri isolatuta eta Etxebarriko zenbait toki argindarrik gabe.
|
|
|
17:05. Azken ordubetean hiru lur jausi izan dira. Horietako bat Azkoitian (Gipuzkoa) izan da, GI errepideari eragin dio eta
|
hainbat
baserri isolatuta utzi ditu. Bigarrena Etxebarrin (Bizkaia) izan da, eta N errepideari eragin dio, Bilboko noranzkoan.
|
|
2014
|
|
|
Halaxe, oharkabean ailegatuko da urriaren hogeita laua, osteguna, San Martin eguna. Euskal Herriko
|
hainbat
baserritan txarribodak izango dira protagonista. Bien bitartean Bilbon bizitzak eguneroko martxa jarraituko du, krisialdiaren monotonia tristean murgildutako gizon eta emakumeak kalean gora eta kalean behera.
|
|
|
Harmonia hori lekuaren arabera aldakorra den geometriaz lor daiteke, neurri eta proportzio jakineko trazaduren erabileraz. Horren adibideak cromlech, trikuharri, tumulu, tenplu, eliza, eraikin historiko anitzetan aurki ditzakegu, baita gure inguruko
|
hainbat
baserri eta jauregitan ere. Arkitektura munduan betidanik eman izan zaie garrantzia harmonia bilatzen duten trazatu erregulatzaileei, Errenazimentuan eta Le Corbusier15 modernoan nabarmena izan den gisan.
|
|
2016
|
|
|
Afariko menua honakoa izango da: Basatxerri lontxeatua, Eusko Label arrautzekin egindako bakailao tortilla, Lumagorri baserriko oilaskoa eta Azpeitiko
|
hainbat
baserrietako Idiazabal gazta.
|
|
2017
|
|
|
Auzoan sagardoa egiteko dagoen afizioa dela eta antolatu dute txapelketa, eta bertako
|
hainbat
baserritako sagardoak dastatu ahal izan dira. Jende ugari bertaratu da, eta antolatzaileak" oso pozik" agertu dira.
|
|
|
Alde batetik,
|
hainbat
baserri, etxe eta solo apurtuta gelditu ziren (Onaindia, S., 1987: 71; Steer, 2002:
|
|
2018
|
|
|
Garaiko ahozko literaturak Bilintxen Joana Bizenta Olabe bertso sortak, kasu modu zorrotzean deskribatu zuen errealitate hura: alde batetik,
|
hainbat
baserriren jabe ziren nagusi aberatsak zenbait ikerlarik" latifundio sakabanatu" gisa definitu dituzte jabetza horiek, eta bestetik, maizterrek osatutako laborari klase prekario bat, sarri baserri batetik bestera emigratuz ibili behar izaten zuena.
|
|
2019
|
|
|
Hormastegitik Andikoarako bidean
|
hainbat
baserri ikusiko doguz alde bietan: kasurako, Basagutxia, Basagutxibeaskoa eta Basagutxietxebarria.
|
|
|
Aizarna (309 bizt. 20182) jatorri karstikoko depresio endorreiko txiki batean kokatuta dago, HernioGazume (1078 m) mendizerraren iparrean, Urola ibaiaren behe ibilgutik hurbil. Herrigunea SantaMaria parroki elizak, hari atxikitako nekropoliak, plaza batek eta honen inguruan bildutako etxemultzo txiki batek osatzen dute; honen inguruan,
|
hainbat
baserri ageri dira, depresio osoansakabanatuta. Baserrion artean baratzeak, sagastiak eta soroak tartekatzen dira.
|
|
|
Aizarna (309 bizt. 2018) jatorri karstikoko depresio endorreiko txiki batean kokatuta dago, Hernio Gazume (1078 m) mendizerraren iparrean, Urola ibaiaren behe ibilgutik hurbil. Herrigunea Santa Maria parrokia elizak, hari atxikitako nekropoliak, plaza batek eta horren inguruan bildutako etxe multzo txiki batek osatzen dute; horren inguruan,
|
hainbat
baserri ageri dira, depresio osoan sakabanatuta. Baserrion artean baratzeak, sagastiak eta soroak tartekatzen dira.
|
|
|
Indartzar hain menderakaitz hauen kontra, zer?
|
Hainbat
baserri erretzen ikusi dituen laborariaren eskarmentua ez zen merkea. Ez da harritzekoa, irtenbide bila saiatu izana, Joxe Miel Barandiaranek kontatzen digun gisara.
|
|
2020
|
|
|
Amasa Villabonako Udalak abian jarritako boluntario taldearen baitan lanean aritu da amasarra ere, haien deiari erantzunez. “Konfinamenduaren lehen asteetan Amasako
|
hainbat
baserri eta etxetara eraman ditut aurrez eginiko erosketak, bai nik eta baita beste boluntario batzuek ere. Eskatzen zigutena eramaten genien:
|
|
|
Ertzaintzak hainbat marihuana plantazio aurkitu ditu Gipuzkoako
|
hainbat
baserri eta landa eremutan, baita Azkoitian ere. Joan den astean aurkitu zuen Ertzaintzak herrian lehen plantazioa, eta aste honetan aurkitu dute bigarrena.
|
|
2021
|
|
|
Obrea egiteko, aita eta Hamalau ziran arkitekto, aparejadore, promotore eta gaur litzakezan ez dakit zenbat figura gehiagoren funtzinoa egiten ebenak. Hamalau Eusebio igeltseroa zan, eta herriko
|
hainbat
baserri konpontzen ibilten zan bere seme Estebanegaz. Undurragako auzoan bizi zan.
|
|
|
Elorte baserrian jaio zen, gaur egun EHUko campusetik gertu dagoen baserri handi batean. Luis jaio zenean, ordea, han ez zen unibertsitaterik, baizik eta aberez eta baratzez inguratutako beste
|
hainbat
baserri: Alkatene, Larrabarri, Bidortza… Etxe izen horiek guztiek garai bateko beharrak gogorarazten dizkiote.
|
|
2022
|
|
|
Kanpaia jotzeko ohitura 1555 urtean hasi zen Azkoitian. Ekaitzak ekartzen zituen lainoak saihesteko asmoz hasi ziren urte hartako azkoitiarrak San Martin ermitan kanpaia jotzen; izan ere, 1555 urteko ekainaren 18an sekulako harri erauntsia bota zuen herrian,
|
hainbat
baserritan eta etxetan kalte nabarmenak eraginez. Ermita dagoen tontorretik herrira etor zitekeen guztia ikusten zenez, San Martin ermita hautatu zuten azkoitiarrek, hango kanpaia joaz herriari abisua emateko.
|
|
|
Dena sampleatzen ahal da. Frantses estatuko
|
hainbat
baserritan grabatu nuen soinu konpilazioa banuen. Horiekin jostatu naiz, integratuz testuinguru arras bitxietan...
|
|
2023
|
|
|
Nekazari lurren destinoa zen alaina. Patrirenean bazkaldu nintzen batez, A8 autopista zulatzeko Donostia eta Usurbil arteko
|
hainbat
baserri suntsitu zituztela azaldu zidan lagun hark berak. Udarregi bertsolariaren Artikulu Txikia adibidez.
|
|
|
Hesiaren bestaldean egoteak ez zion ezustekoa eragotzi, bortitza zen piztia haren itxura, eta ernai jarri zituen gainera inguruetako lau hankako guztiak: zaunkak garun begietan oihartzun ibili zuen elizarainoko bidea, ezker eskuin
|
hainbat
baserrik osatzen zuten korridore itxurako hartatik barna.
|
|
|
Hernanin, adibidez, errugbi zelaia hartu zuen urak, baita zenbait etxetako beheko solairuak ere. Ereñotzuko
|
hainbat
baserri ere bakartuta egon ziren hainbat orduz.
|
|
|
Baina haiekin interesatu gara gaur. Irunen Bidasoa auzoko Lastaola da esnetako ekoizpen handiena, eta badira gero, Olaberria auzoko haragitako Oihanalde baserria, edo Landetxan Usategieta baserria bezalako ustiakuntza xumeak ere.Hondarribian, aldiz, abelburu gutxi dituzten
|
hainbat
baserri daude. Eta Mugarrieta baserriak haietatik ere jasotzen ditu txahalak.
|
|
|
Eta, bat batean, akabo betiko gure bizimodua eta nire haurtzaroko bizitokia eta paisaia. Zeren, gure baserria ez ezik, ingurumariko beste
|
hainbat
baserri ere bota baitzituzten hondeamakinek etxe orratzak egiteko. Parean jarritako eraikin erraldoi haiek zirela medio, jada ez genituen gehiago ikusiko Txingudiko badiako hareatza fin ederrak, arrats berako oskorri eder gorrikarak, ezpada harri hormigoizko pareta gogorrak.
|