|
2000
|
|
|
Eta rantxito miserable haien ondoan, hirian, egundoko txaletak zeuden. Txalet
|
haietako
zenbaitetan lan egitea egokitu zitzaidan... Urrezko iturriak zeuzkaten!, Italiatik inportatutako urre mazizozko iturriak, aizu!
|
|
|
Haurrak kalean edo bazterrik bazter ibiltzen ginenez, amak eta izebak lan egiten zuten etxeetara hurbiltzen ginen. Eta haietan ere jostailuak!; izebak leihotik ezkutuka jaurtitzen zizkigun jostailu
|
haietako
zenbait. Bizi ginen palazioan geneuzkanekin nahikoa ez izan, nonbait.
|
|
2001
|
|
|
Pathamdarrei, aldiz, muzin. Poliziarekin istilutan sartu ziren eta
|
haiek
zenbait Pathamdar buru hil zuten.
|
|
2002
|
|
|
Nolanahi ere, pixkanaka akordua etorriko zitzaigun eta oroipenak harritu ez ezik poztu egingo gintuen. Oroimenetik tiraka, luze gabe gutun
|
haietako
zenbait pasarte gogoratuko genituen, gogoratzea merezi zutela iritziko genienak. Hala nola, bere Metamorfosia ospe  tsua bukatu zuen gauean idatzitako gutunean andregaiari esaten ziona:
|
|
2003
|
|
|
Gerra guztien ondoren jakiten dira
|
haietako
zenbait pasadizoren gezurraz, eta Irakekoaz ere ugari ateratzen ari dira. Lynch emakumezko soldaduarena ezaguna egin zen oso.
|
|
|
5 GBko edukiera eskaintzen hasi ziren, egungo modeloetara iritsi arte,
|
haietako
zenbaitek 80 GBko memoria dutela eta, beraz, 1.200 musika ordu sartzen da bertan.
|
|
|
Lehen bilera
|
haietan
zenbait erabaki garrantzitsu hartu ziren, V. UEUra begira. Dena den, esanguratsua da gai zerrendan UEUri buruzko hausnarketari lotutako puntu gehienak alde batera geratu zirela.
|
|
2004
|
|
|
|
Haietako
zenbait geruza lautan saltzen dira eta akordeoi itxuran irekitzen dira, gainazalen artean behar diren aire guneak osatzeko.
|
|
|
Altxamendua piztu, eta baztandar batek baino gehiagok erakutsi zuen bere burua nazionalen alde.
|
Haietako
zenbait fusilamendurako zerrendak egiten aritu omen zirela ere hedatu zen.
|
|
2005
|
|
|
Afrikan nintzelarik, asteartean meza Kpakobo herrian eman nuen, asteazkenean Ahuakron eta ostegunean Mbrinbon. Sasoi idorretik landako lehen euri balios
|
haiek
zenbait aste hartan berantetsiak eta euria zurrupitan hasi zen nik meza Ahuakron eman eta oren baten buruan. Kpakobon eman eta biharamunean beraz, Mbrinbora abiatzekotan nintzelarik.
|
|
|
Erreketeak auzoan sartzen ikusi zituen aitak, Marroren aitona atxilotzen ere bai, udaleko idazkaria zelako eta errepublikazalea zelako; auzoko beste batzuk ere eraman zituzten,
|
haietako
zenbait ezertan ez zebiltzanak; kamioi batera igoarazita, aldapa behera aienatu ziren, gehiago ez itzultzeko. Atxilotuen artean, aitaren adineko mutil bat zegoen, auzoko jaietan txistua jotzen zuena; txistularia zelako eraman zuten hura, ez beste ezergatik, beraren familian ere ez baitzegoen inor politikan sartuta.
|
|
2006
|
|
|
Bortu aldeko ibarretakoak baziren, Mixelek haien bonet gorriei eta galtza zabalei ohartuta erran bezala,
|
haietariko
zenbaiten belarriek ez zuten izan behar gure mintzaira arrotz. Are gehiago, sorlekua muga herria izanez gero, gu bezain euskaldunak ere suerta zitezkeen.
|
|
2007
|
|
|
Batetik, onartu egiten zituzten seme alabak. Bestetik,
|
haiei
zenbait mugaezartzen zizkieten. Azkenik, muga horiek gainditzen ez bazituzten, seme alabeiaskatasunez jokatzen eta beren bizia kontrolatzen uzten zieten.
|
|
2008
|
|
|
Munduko literatura guztietan daude astero gutxien gutxienik liburu bat prentsan kritikatzen duten kritikariak, izen bat dutenak, urteak daramatzate horretan, guru dira batzuk, gorrotagarri eta liburu birrintzaile beste batzuk, nork bere estiloa dauka, baina literatur zaleentzat ezagunak dira, badakite nor den Ignacio Echevarria Espainian... Irakurleek iparrorratz bezala erabiltzen dituzte, fidatzen dira
|
haietako
zenbaitek esandako iruzkinez... Gurean ez dago horrelako bakarra ere.
|
|
|
Nik dakidala, elkartearen barnean piztu diren eztabaidak pertsonalak izan dira, ideologikoak baino gehiago, eta bai sartu direnek, bai gelditu direnek, bai atera direnek, kapitulu honetan agertzen diren ikuspuntuak defendatzen segitzen dute. Horregatik, erosotasunez, Nabarralde eta Nabarraldeko idazleez arituko naiz,
|
haietariko
zenbaitek elkarteko kide izateari utzi dioten arren.
|
|
|
Baskoiek ez zuten erromatarren aurkako indarrik egin, erromatarrak eta bas koiak elkarren artean aski armonia onean bizi zirelarik, dirudienez. Kontua da, noiz edo noiztik edo
|
haienetako
zenbait bihurtu ziren, baskoak?, hau da, euskaldunak modura, esan nahi dut, historia ikuspegitik: antzinako baskoi batzuk edo denak eus kaldunak ala ez, edo eta, baskoi?
|
|
|
1 Sail akademikoa ez izanagatik, bibliografian aipatzen da, kronika
|
haietarik
zenbait bildurik, Ponttokeriak> izenburuarekin 1995an argitaratu liburua.
|
|
|
Kontzeptu horren bitartez aintzat hartu nahi da inguruko gizartean zenbat euskaldun dauden, haietako zenbat euskalkidun, euskararen bizkortasuna eta euskalkiaren indarra. Lehenago ere aipatu dugu
|
haietako
zenbait, baina abiapuntu gisa zein hizkuntz eredu hartu behar dugun erabakitzeko orduan, ezinbestekoa da ume euskalkidunen ehunekoa kontuan izatea.
|
|
|
3 Hizkuntzalaritzan type eta token bereizten dira, hau da, zeinu tipoak eta zeinu aleak. Zeinu ale bakoitza adierazpen bakarra eta errepikaezina da, zeinu tipoak, ordea, entitate abstraktuak dira,
|
haien bitartez
zenbait ale batzen ditugu antz fisikoagatik, eta, jakina, jendarteko konbentzioengatik(/ Alaitz/ zeinu tipoari lotzen zaizkion esakerak, idatziak, ikonoak eta abar adierazle bera direla konbentzio hutsa da) (Acero, Bustos y Quesada, 1982: 36).
|
|
2009
|
|
|
Bertan, jakina denez, milaka prisionero giltzapeturik eta harmailetatiktirokaturik izan ziren, Francisco Espinosa historialariak ongi dokumentatu duenez (Espinosa, 2003 eta 2005). Lehen hilabete
|
haietan
zenbait unitate militarrek ereprisioneroak erabili zituzten haien alde lan egiteko, baina oraindik ez zegoen inongo egitura legalik horren inguruan, Javier Rodrigok azaldu duenez (2005 eta 2008).
|
|
|
Hala ere, urtetik urterako atzeraldia ere moteldu egin da, bigarren hiruhilekoan %4, 8koa izan baitzen eurogunean eta %4, 9koa Europa osoan. 2009ko hirugarren hiruhilekoan erregistratutako datu onak, Eurostat estatistika bulegoak ezagutarazi dituenak,
|
haien
zenbait eragileren hazkunde ekonomikoari esker lortu dira? :
|
|
|
LTTE Tamil Eelam Askatasun Tigreek ez dute Sri Lankako Gobernuaren eskaintza onartu.Ez dute amore emango; ez, behintzat, erakunde gisa.
|
Haietako
zenbait, baina, hasiak dira errenditzen. Hala jakinarazi du armadak, behinik behin.
|
|
|
Orain, ikusteko dago, beraz, Obamak britainiarraren urratsak jarraituko dituen edo ez. AEBek 62.000 soldadu dituzte egun; eta abendurako 68.000 izango dira, Obamak 21.000 bidaltzeko agindu baitzuen urte hasieran
|
haietako
zenbait herrialdean dira jada. Aski uste du presidentearen inguruko hainbat politikarik.
|
|
|
Iruñeko Labrit eta Amaia kaleen arteko bidegurutzera iristean, bi lagun bidoi bati lotu ziren, eta lurrean eseri ziren gainerakoak. Protestan ari zireni oldartu zitzaien Polizia, eta
|
haietako
zenbait identifikatu zituen. Hamabi lagun daude auzipetuta; bi urte eta erdi eta hamar hilabete arteko kartzela zigorrak eskatu ditu haientzat fiskalak.
|
|
|
Grekoek Artemisari eskaini zioten, jaiotzak gidatzen dituen Ilargiari; Europa iparraldekoenean jaiotzarekin lotu dute beti, Gabonetako sendi giro beroarekin. Inguru
|
haietako
zenbait irletako usadioa omen: Haurra jaiotzean, izei kandela piztu eta erditu duen amaren ohe jiran 3 itzuli eman, ama eta haurra, biak sendatzeko eta sendotzeko.
|
|
2010
|
|
|
Kazetari gisa oso gogoan dauzkat urte
|
haietako
zenbait gertaera: Carrero Blancoren aurkako atentatua Madrilen (1973), Txiki eta Otaegiren aurkako heriotza zigorra (1975), Francoren heriotza (1975), Konstituzioaren erreferenduma (1978), Gernikako Estatutua (1979), Tejeroren kolpea Madrilen (1981), Euskara eta Euskal Unibertsitatearen aldeko kanpainak, ikurrinaren aldekoen eta kontrakoen borrokak, Urtain eta bere ustekabeko agerraldia boxeo munduan, euskaldun mendizaleen Everesteko igoera, Joan Paulo Bigarrenaren bisitaldia Loiolara eta Xabierrera, lehenengo hauteskunde demokratikoak, bertsolari txapelketak, trikitilarienak, pilotarienak, txirrindulariak edo lehenengo euskal abesti lehiaketa.
|
|
|
" Behartu zaizkigu ehun urthe huntan eskola eta jakitate handiko gizon batzu, eta
|
hetarik
zenbeit arras arrotzak, guri erakutsi daukutenak nor garen gu eta guziz denboraz zer ginen gu".
|
|
2011
|
|
|
Lope Garcia Salazar, Juan Martinez de Zaldibia, Esteban de Garibai, Juan Iñiguez de Ibarguen, Garcia Fernandez Cachopin, Juan Perez de Lazarraga, Francisco de Mendieta, Martinez de Isasti, fray Gonzalo de Arredondo, Juan de Aguayo y Guevara, Anton de Bedia y Cirarruista..., luzea da euskal kronisten zerrenda.
|
Haietako
zenbaiten lana desagertua dugu gaur egun eta beste batzuek emandako erreferentziei esker dakigu lanen bat edo beste idatzi zutela.
|
|
|
Chillida, Oteiza, Basterretxea eta Zumetak monopolizatutako irudi publikoan ez dago beste inorentzako lekurik. Laburbiltzeko, esan dezagun Euskal Herriko eta Espainiako artistarik inportanteenetarikoak direla,
|
haietako
zenbait, gainera, mundu mailan ezagunak.
|
|
|
Ohartu zarea zenbait aldiz, sasietan edo arbolen gainean, zakua bezalako ainarba edo amaraun sare batzuer? Sare
|
haietarik
zenbait urratu baduzu, zer zeukan barnean jakiteko, atzeman dukezu har bizardun batzuez betea.
|
|
|
Lepoa baietz azkenean in dubio pro reo ipuintxoren bat asmatu. Edonola ere, hogeita hamar urte da kartzelan bete dezaketen eperik luzeena, eta
|
haietako
zenbaitek kartzela militarretan beteko dute. Gero, zein salatan tokatzen garen, hirugarren gradua ematen dien txandako toga beleak edo ez...
|
|
|
Solasean jarraitzeko, ordea, hitz egin ezin diren gauzei buruz hizketan hasi lukete, eta hori ere ez dute nahi. Dagoeneko aletu dituzte lagun zaharren kurrikuloak,
|
haietako
zenbaiten lehen dibortzioak eta banantzeak –enfasi berezia hemen," asko gara frakasatzen dugunak" –, garai zaharretako tabernen izen eta giro aldaketak, eta are, haien garaian normalean mintzagai izaten ez zuten politika ere astindu dute. Berriro daude hasieran.
|
|
2012
|
|
|
Azken urteotan eraikitako etxebizitza berrien artean, 200 hutsik dira.
|
Haietako
zenbait eraikitzeko lanetan parte hartu zuen Itoitz Nafarroako Ubidea Fundazioak ere. Lakok bertze gai bat jarri nahi izan du mahai gainean:
|
|
|
Jakin badakigu itzulpenaren teoria hermeneutikoen barruan aipatu ditugun autore guztiak postmodernotzat jotzea eztabaidagarria gerta litekeela, batez ere goi mailako kulturako arte-lanekiko agertzen zuten jarrera modernoa kontuan hartzen badugu. Halere,
|
haien
zenbait ideia atal honetan azaltzea interesgarria iruditu zaigu itzulpenagintzaren epistemologia postmodernoaren garapenean izan zuten eragina erakusteko.
|
|
|
Haur eskolara iristeko eta bertatik irteteko uneak dira familiaren eta hezitzailearen arteko eguneroko harreman uneak. Une horietan, haurrek izan behar dute, protagonista?, eta
|
haiei buruzko
zenbait gai landu behar dira; esaterako, zer jan duten, nola egin duten lo, esfinterren kontrola, harremanak, lorpenak, zailtasunak, etab. Halaber, idatzizko informazioa emateko unea izan daiteke, bai familiaren aldetik, bai haur eskolaren aldetik (haur bakoitzari buruzko egunerokoa).
|
|
|
Bestalde, Tafallan Uharteko musikari handiari eskainitako kontzertua egin zen.EdukiaCoral de Camara abesbatzak 19 abestu grabatu ditu, 2,45 orduko bilduman. David Guindano zuzendariak
|
haien arteko
zenbait obra azpimarratu ditu: kapera maisu eta organisten Parisko elkarteak saritutako zazpi obrak (azkenean, lehiaketan ez parte hartzeko eskaera egin zioten uhartearrari, gainerako konpositoreak desanimatzen zituelako); Ecos de Andía obra, otxote bikoitzak abestua eta soka laukotearendako Adagioa.Nafarroako Coral de Camararekin batera, zenbat musikarik parte hartu dute grabazioan:
|
|
|
Kartzelan egon zen bitartean, alaba izan zuen Imanolek, atera arte aurrez aurreko bisitetan baino ez zuena ikusi. Beristainen egoera salatzeko makina bat mobilizazio egin zuten bere herrikideek zein Algortako San Nikolas ikastolako lankideek, tartean Itzubaltzeta/ Romoko hiru auzokidek 5.000 eurotako isuna ordaindu behar izan zuten, Espainiako Poliziak eta Ertzaintzak
|
haien aurkako
zenbait salaketa jarri ondoren.
|
|
|
Adituetako batentzat, Hans Uszkoreit alemaniar katedradunarentzat, azterketaren emaitzak oso kezkagarriak dira. Izan ere, Europako hizkuntzarik gehienek behar baino baliabide gutxiago dituzte,
|
haietariko
zenbait baztertuta daude eta hizkuntzetariko asko ez daude prest etorkizunari aurre egiteko. Ingelesa bakarrik jo dute adituek" babes ona" duen hizkuntzatzat, eta haren atzetik datoz alemana, espainiera, frantsesa, italiera eta nederlandera," babes ertainarekin".
|
|
|
Euriteen ondotikako beroengatik urrin tzarra hedatzen zen ezaxolatiek kanpoan abandonatu poltsetarik.
|
Haietarik
zenbait zakur gosetiek edo kuriosek irekirik lur hasean husten ziren eta beste batzuek deus ez zeukaten hiritarren bisitak ukaiten zituzten. Beti bazen zerbait errekuperatzeko epea iraungitzear zuen janariaz aparte.
|
|
|
hotza berrogoiez pera sartzen denean izai abar meheak karrointzen dira bihotzeraino.
|
Haietarik
zenbaiten bihotz izerdi karroinduak hantzen du abarraren mamia eta hausten berina bat bezala. Zeru izarratuko dantzaldi miresgarri hori
|
|
|
Hauek denak, Euskal Herritik xuxenean beren familiekin etorriak, hemen berean kokatu eta laketuak zirela agerian zuten. Ez ditut beti segituko plazara, are gutiago ostatuetara,
|
haiek
zenbait aldi bakarrez joaiten baziren ere. Aste ondarretan, hamabostetik behar dut egin uxerreri diru eremaitea, Bordele hiriko bi gunetara:
|
|
|
Ardurenean eguerdi denboran etortzen ziren Guyenara ere.
|
Haietarik
zenbait ikustez hor ezagutuak ginituen, eguerdiko apairua Guyena sal aretoaren aldeko bizitegian hartzen ginuen, gure oseba Daniel, izeba Marie eta haien alaba Marie Jeanne gure kusinarekin. Baginakien, haurrak izan harren, jende helduak, gehien bat
|
|
|
Barkuetako aintzindariak bilarazi zituen bere ingurura. Hor, zenbait minutoz elgarren artean mintzatu eta barkuetan zeuden soldadoeri jakinarazi zieten
|
haietarik
zenbait izendatuak izanen zirela berritan urera itzultzeko, suhiltzaile buruzagi bat salbatzea gatik, hau ixtripuz gelditua, zazpi metroz goratuak ziren uren erdian, zuhar baten gainera ihes egina 36 oren lehenago, akiduraz ahuldua, artamendu beharretan. Medikua, herriko gizonak eta aintzindariekin joaiteko sei soldado izendatu ginduzten.
|
|
|
Soldado
|
haietarik
zenbaitek bazuten baia sal etxe ttipietan norbere puxken erostekoa. Ardurenean eguerdi denboran etortzen ziren Guyenara ere.
|
|
2013
|
|
|
Jarraian, Estatuak kontrolatzen zituen Arriba (1935) bezalako egunkarietatik, Iruñean argitaratzen zen Jerarquía (1937) eta Donostian erredakzioa zuen Vértice (1937) aldizkarietatik, Escorial (1940), Arbor (1944) eta zenbait arkitekturabuletin lagun (Reconstrucción eta Revista Nacional de Arquitectura kasu), Espainia berrian garatu eta ezarri beharreko kultura nazional beraren ikuspegi ia absolutu eta, halaber, mugatua definitu zen. Argitalpenak Estatu totalitarioaren zerbitzura zegoen beste arma bat balira bezala ulertu ziren4
|
Haietan
zenbait arkitekto, artista, artekritiko, idazle eta politikarik urte batzuk lehenago Gimenéz Caballerok agertu zituen ideiekin bat zetozenak plazaratu zituzten (Bonet, 1981; Cabrera, 1998; Cirici, 1977; Díaz Sánchez eta Llorente, 2004; Llorente, 1995; Ureña, 1982). Horien guztien iritziz, gerraurreko abangoardiako artea kaotikoa, dekadentea, indibidualista, mekanizatua, atzerritarra eta gizatasunik, publikorik, historiarik eta errorik gabekoa zen.
|
|
2014
|
|
|
Beste inon kokatu gabe irten da gobernutik Pierre Moscovici, orain arte Finantza ministro izandakoa. Frantziako hedabideen arabera, horrek zabalik uzten dio Bruselarako bidea; Frantziaren ordezkari, Europako Batzorderako hautagai aurkez daitekeela iradoki dute
|
haietako
zenbaitek.
|
|
|
Sindikatuen ekarpena Sindikatuak ere plazara atera ziren indarkeria sexistaren aurkako aldarriarekin. Emakume taldeek eta bestelako eragileek antolatutako mobilizazioekin bat egiteaz gain,
|
haietako
zenbaitek ekitaldi eta mobilizazio bereziak ere antolatu zituzten. ELAk, esaterako, prestakuntza jardunaldia antolatu zuen Bilboko Bidebarrieta liburutegian, eta, ostean, elkarretaratzea egin zuten Arriaga plazan, Lan mundutik indarkeria sexistari stop leloa zuen pankarta batekin.
|
|
|
Eskultura txikiak ziren, eta marrazkiak eta collageak.
|
Haietako
zenbait nahiko onak iruditu zitzaizkidan. Frida Kahlo oroitarazten zuen batek deitu zidan atentzioa.
|
|
|
Itxurazkoa zen gure haserrea, handik gutxira barre algaraka ari baikinen, Kontxik ohean ezagututako gizon
|
haietako
zenbaiten ohiturak eta xelebrekeriak zirela eta.
|
|
|
Buztinezko geruza trinkoen gainean jarriak zeuden, eta oholek dar dar egiten zuten, taula ahulegiek amildegiaren gaineko igarobide batean bezala. Oholtza
|
haietako
zenbait arras luzeak ziren, berrehun edo hirurehun oinekoak, eta behin baino gehiagotan, tarantasetako bidaztiei, edo emakumezkoei behintzat, zorabio antzeko ondoeza egin zaie han barrena pasatzean.
|
|
|
Korrosioa funtsezko alderdia da materialak hautatzeko eta egiturak diseinatzeko orduan. Asko dira korrosiotik babesteko sistemak, eta esperientziak erakutsi duenez, sarritan,
|
haietako
zenbait konbinatuz lortzen da babesik onena.
|
|
|
Kartzelan egon zen bitartean, alaba izan zuen Imanolek, kalera atera arte aurrez aurreko bisitetan baino ez zuena ikusi. Beristainen egoera salatzeko makina bat mobilizazio egin zuten bere herrikideek zein Algortako San Nikolas ikastolako lankideek, tartean Itzubaltzeta/ Romoko hiru auzokidek 5.000 eurotako isuna ordaindu behar izan zuten, Espainiako Poliziak eta Ertzaintzak
|
haien aurkako
zenbait salaketa jarri ondoren.
|
|
|
arestian tiraderatan geratzen ziren hainbat liburuk aterabide digitala topatu dute orain.
|
Haietako
zenbaitek arrakasta lortu ere bai. Eta, zelako ezustea, zein izan da arrakastak ekarri dien saria?
|
|
|
Isil isila, lanean segitu du Katixak, eta, gizonen besoen indarrik gabe ere, emazte gehiago hasi dira pittaka lur lanetan, azienden gobernatzen, tratuan ere bai batzuk.
|
Haietako
zenbait, titiko haurrak zakutoan zintzilik harturik lur lanetan. Eta egunez lur lanetan ariturik gauez aritzen dira oraino etxean, kozina lanetan, edo goizean goiz jaikirik pegarrarekin urketan, eta errekan zuriketetan.
|
|
2015
|
|
|
Bazirudien Ramsay andreak antenak zeuzkala kanpora irten eta dardarka,
|
haiek
zenbait esaldi atzeman eta bere arretan indartsu sartzen zituztelarik. Hura zen bat.
|
|
|
Euskal kulturaren munduan, esaterako, xextra eta erronka hotsa baino ez zen entzuten azken aldian: Ez dok hamairukoak beren burua publikoki zuritzen emankizunetan zerbait kobratzeagatik burgestu zirela ziotenen aurrean; erditzeko asmotan zebiltzan euskara batu deituriko hura, bestetik, betiko euskaldun jatorren aurkako erasoa zela zioten zenbaitzuek, euskal baratzea nahastu eta euskalkien galera zekarrela;
|
haietako
zenbait Xalbadorri zuela hiru urte txistu egin ziotenen artean izango ziren ordea, Txapelketa Nagusian bertso ederregiak baxenafarreraz abesteagatik. Txistua jo didazute bainan maite zaituztet oraindik.
|
|
|
Edo elikatu baino areago, elkar ziztatu, edo elkar kolpatu, bumeran batek bezala. Bumeranekin azti ibili beharra dago, ordea, bai baitago
|
haietako
zenbait kutxila baten gisara lepoa mozteko prestatua, metal zorrotzez landua, hala ikasi genuen japoniar zinemako yakuza filmetan.
|
|
|
Horra, bada, Radio Adour Navarrekoen apustu elebidunaren ondorio zen euskarazko eskaintza. Murritz samarra, egia esan, baina
|
haiek
zenbait arazo aipatzen zituzten artikulu horretan bertan:
|
|
|
Neurtutako pertsonek erabiltzen duten hizkuntza jasotzeaz gain,
|
haien
zenbait ezaugarri ere
|
|
|
Teresaren olerkien argitalpen ziur ziurrik ere ez dugu. Haren poema batzuk san Joan Gurutzekorenekin(. Neugan bizi gabe biziz?) eta Teresaren lehen belaunaldiko emakume olerkarienekin gurutzatzeak, zaildu egin du
|
haietako
zenbaiten autoretza ziurtatzea. Horregatik, kritika serio baten beharra sumatzen da, autoreen arteko mugarriak ongi ezartzeko.
|
|
|
Bestalde, zenbait abeltzainek urak estalitako larretan zituzten buruak askatzera joan behar izan zuten. Ibai kontrako baratzeetako etxolak kaltetu eta
|
haietako
zenbaitetan zeuden abereak hil ditu uholdeak.
|
|
|
" Trabaillu xumetto hunen argitarat emateko obligatu nauen arrazoiña ez da berzerik baizen emateko lagunza piskabat franzes hitzkuntza ikhasterat enseiatzen diren eskualdunei. Halatan ez dut egiten presenteko liburu xume hau bera examinatua izateko, baiñan bai hunen medioz franzes hitzkuntza ikhasteko gutizia duten eskualdunek izan dezaten lagunza eta erraxtasun gutibat, presuna sabant eta jakinsunek egiñ dituzten liburuetarik zerbaiten komprenitzeko, eta
|
hetarik
zenbaiten probetxuren atheratzeko.
|
|
|
—Zigor ederra merezi zuten. Nik dakidan
|
haietako
zenbaitek bederen. Baten bati lepoa moztuko niokeen gainerako guztien aitzinean...
|
|
2016
|
|
|
Lagun anitz egin ditut bidaian, egia erran. Eta
|
haietako
zenbaitekin harremana badut, oraindik ere, sare sozialen bidez. Jende anitz ezagutu dugu, eta, kasu guztietan harremanari eutsi ez badiogu ere, denak ditut gogoan, ezagutu ditudan pertsona guztiekin bizi izandakoak.
|
|
|
ETAkoek, erabat harturik, 1936ko gudarien lekukoa hartua zuten, hots, Euskal Herri independentearen aldeko gudariak ziren. 1970etik 1976ra harreman estua izan zuen
|
haietako
zenbaitekin. 1971n, Fronte Abertzalea antolatzen saiatzeagatik. Txillardegiren arabera, delako frontea ez zen aurrera atera EAJk nahiago izan zuelako PSOErekin elkartu?
|
|
|
Neurtutako pertsonek erabiltzen duten hizkuntza jasotzeaz gain,
|
haien
zenbait ezaugarri ere jasoko dira, hala nola adina, taldearen tamaina, sexua eta hiztunen artean haurrik badagoen ala ez.
|
|
|
Ur hotzean, ura bagenuelarik, han ikuzten ginen, bainan partzak han gelditzen ziren eta umeak egiten. Kentzen genituen bai, bainan azpildura eta jostura
|
haietan
zenbait gelditzen baitzen. Berehala betetzen ginen berriz.
|
|
|
2 urratsa Oztopo guzien gainera igatea, eta
|
haietarik
zenbait moldez jaustea.
|
|
|
|
Haietan
zenbait izanki ere etsai gorrotodunak.
|
|
2017
|
|
|
Sandgathek eta Dibblek azaltzen dutenez, bai Pech IV n bai Roc de Marsalen, harpe
|
haietan
zenbait garaitan bizi izan ziren neandertalek sua erabiltzen zutela frogatzen duten arrasto garbiak aurkitu dituzte: erretako zura eta hezurrak, su tokiak...
|
|
|
Legenda greziarraren arabera, Hadesek Persefone harrapatu zuenean, infernuetara eramateko, hantxe zen Eubuleo izeneko txerrizaina ere bere txerriekin, eta
|
haietako
zenbait bi jainkoekin batera irentsiak izan omen ziren.
|
|
|
bizi gaitu. Gurean hizkuntzen elkarbizitzaz hitzetik hortzera mintzo direnak,
|
haietako
zenbait oharkabean, euskaldunok jasaten dugun ataka zitala ari dira zuritzen79.
|
|
|
Herriko karlista nabarmen batzuen salakeriari eskerrak, ezkertiar eta abertzale ezagunen bila jo zuten nafarrek.
|
Haietako
zenbait ziren ordurako, baina beste batzuk etxean harrapatu zituzten, zer gerta zekiekeen sumatu ere gabe.
|
|
|
Parrokiara bidean nindoala absurdoa iruditzen zitzaidan egiten ari nintzena, ni betidanik antiklerikala izaki; meza bitartean, berriz, federik ez zitzaidan itzuli baina, halako kontsolamendu igurtzi moduko bat sentitu nuen, beste jende askok ere sentitzen bide duen antzera, ohituraren indarrez besterik ez bada ere: txikitako esaldi eta kantu batzuek berdin jarraitzen zuten, eta neure buruaz harritu nintzen,
|
haietako
zenbait oraindik ere oroitzen nituela ohartzean.
|
|
|
George W. Bushen gobernuak, bere garaian, korrika eta presaka jarri zituen immigrazio polizia gehiago lanean, eta, halako batean, ohartu ziren
|
haietako
zenbait droga kartelen eraginpean egon zitezkeela eta, are, batzuk karteletan sartuta ere bazeudela. Mugazainen ustelkeria ere bene benetako arriskua da; izan ere, soldata apalak izaten dituzte, eta kartelek ez dute arazorik izaten haiei eskupeko izugarriak eskaintzeko, negozioaren berezko gastuen barruan.
|
|
|
Ekipa alemanak 85 eurotan saltzen zuen, Asia alde
|
haietan
zenbait dotzena zentimotan erosi kamizeta. Mundialisazioaren mirakuilua!
|
|
2018
|
|
|
emakumeak baino ez dira bihurtzen (etxeko) andre; haiek baino ez dituzte ematen etxeko zerbitzuak, nahiz eta ugazaba guztiek eskatzen dizkieten zerbitzuak beren mendekoei. Genovesek argi azaldu zuen ezen esklabo jabe askok, ugazaba ez ezik, ugazaba on ere izan nahi zutela, eta ugazaba on baten ideal gailena zela esklaboak babestea eta
|
haienganako
zenbait ardura hartzea. Esklaboen ideala, berriz, esker oneko izatea eta zerbitzua leial ematea zen; baina halako eskakizun bat, jakina, ezin zitzaion egin jabetza bati.
|
|
|
Lekuko horiek Iruñeko kaleetan gora eta behera korrika ibili ziren, abentura bat bizi izan balute bezala. Euren sentimenduetan nahasirik zeuden zirrara, urduritasuna, beldurra, manifestarien zilegitasunari buruzko iritziak, e.a. Gertaeren testigu izandako gazte adingabe horiek aldez aurretik zekiten norbait istilu horiek antolatzen zebilela, informazio hori bolo bolo zebilen
|
haien artean
zenbait hilabete lehenagotik, gazte batzuek hari buruz hitz egiten zutelako bai aurrez aurre eta baita sare sozialetan barna.
|
|
2019
|
|
|
Euriteen ondotikako beroengatik urrin tzarra hedatzen zen ezaxolatiek kanpoan abandonatu poltsetarik.
|
Haietarik
zenbait zakur gosetiek edo kuriosek irekirik lur hasean husten ziren eta beste batzuek deus ez zeukaten hiritarren bisitak ukaiten zituzten. Beti bazen zerbait errekuperatzeko epea iraungitzear zuen janariaz aparte.
|
|
|
Sandgathek eta Dibblek azaltzen dutenez, bai Pech IV n bai Roc de Marsalen, harpe
|
haietan
zenbait garaitan bizi izan ziren neandertalek sua erabiltzen zutela frogatzen duten arrasto garbiak aurkitu dituzte: erretako zura eta hezurrak, su tokiak...
|
|
|
ezaugarri horixe dute maite izan zituen edo maitasunez asmatu zituen emakume guztiek; denak dira izaki libre eta egiazkoak. Askatasuna modu liluragarrian ageri da
|
haietako
zenbaitengan: Angela Pietragrua,, purtzil sublimea, italiarren erakoa, Lukrezia Borgiaren erakoa?, edo Madame Azur,. Du Barryren erako purtzila[...] ezagutu ditudan emakume frantsesetan, panpina baten antz gutxien zutenetarik bat?, argi eta garbi azaltzen dira usadioen kontra.
|
|
|
Bilera horietan beste eragin esparru eta bestelako beharrak jaso ditu gure dinamizatzaileak. Ordutik aurrera IGEek proposatutako zenbait eskolaz kanpokoetan ere eragin genezakeela ikusi genuen eta IGEek gure beharra zutela
|
haien
zenbait helburu betetzeko. Hartara, IGEek haien eskolaz kanpokoak euskaraz egiteko pertsona euskaldun baten bila ibili direnean gure laguntza izan dute.
|
|
|
besteak beste, Fuentes, Satrustegi, Gajate eta Periko Alonso. Oraindik baieztatu ez badute ere,
|
haietako
zenbait Azpeitian izango direla espero dute Realeko ordezkariek. Mikel Aranburu ere, agian, partida amaierarako azalduko dela adierazi du klubak; Mikel Labakak, berriz, partida du, eta da bertan izan.
|
|
|
Inguru
|
haietako
zenbait uhartetako usadioa omen: Haurra jaiotzean, izei Â
|
|
|
Kontzientzia eta kontzientziaurrea bereizten dituzte batzuek (Agirreazaldegi, Akizu, Amuriza, Artetxe, Bartra, Enbeita, Ibarzabal...), kontzientzia feministak euren buruaren eta bertsotarako testuinguruaren irakurketa erabat aldatu baitie.
|
Haietako
zenbait, kontzientzia feministaren ondorioz iritsi dira biolentziaren kontzientziara, beste batzuek alderantzizko bidea egin dute: biolentziaren kontzientziak eraman ditu kontzientzia feministara.
|
|
2020
|
|
|
Pandemiari aurre egiteko neurrien eraginez Euskal Herriko kulturgintza egoera larrian dela bistaratu nahi dute, baita erakundeei sektorearentzako neurri zehatzak eskatu ere. Kulturaren balioaz gogoeta eta eztabaida sustatzea da haien asmoa. kulturgintzan.eus atarian zabaldu dute beren gogoeta, eta atzo, edizio hau ixteko orduan, bederatziehun kulturgile ingururen atxikimendua zuen ekimenak —baita LAB sindikatuarena ere—
|
Haietariko
zenbaiten gogoetak dira honakoak, hiru galderari erantzunez plazaratuak:
|
|
|
Estatuaren esku hartze ekonomikoaren indartzearekin batera, hainbat aztertzailek azpimarratzen dute, era berean, haren izaera autoritarioaren eta askatasun murriztailearen sendotzea. Kanpotik etorritako mehatxuen aurrean (adibidez, Dorre Bikietako eraso terrorista), hiritarrak prest agertu ohi dira
|
haien
zenbait askatasun galtzeko eta Estatuaren boterea sendotzeko. Gainera, krisi honetan, komunikabideek maiz iradoki dute koronabirusaren pandemia azkar eta kalte txikiagoz gainditzeko Txinak erakutsitako gaitasuna, hango Estatuak, hiritarrak aurka agertu gabe, ezohiko kontrol neurriak hartu ahal izateari zor izan zaiola.
|
|
|
Bi ipuin txiki, bi fabula, bi enxiemplo kontatuko ditut, eta
|
haietatik
zenbait ondorio edo irakaspen atera. Ez dira nik asmatutakoak, lehengo astean aipatu nuen Giorgio Vasariri ikasitakoak baizik.
|
|
|
Gazte guztiek adierazi dute ikasketekin zailtasunak izan dituztela EAEn eskolatuak izan direnetik.
|
Haietariko
zenbaitek adierazi dute zailtasunak izan dituztela eskolatu dituzten garaian eskolako hizkuntza (k) ezagutzen ez z (it) u (z) telako. Zenbait ikaslek oso gogoan dauzkate irakasleek eskainitako hizkuntza errefortzuak.5 Etorri berritan jasotako laguntza gogoan dutenek oso positiboki baloratu dute irakasleek emandako laguntza eskola hizkuntza (k) ikasteko; laguntza hori ezinbestekotzat jo dute.
|
|
|
Ez da hori dioen bakarra.
|
Haietariko
zenbaitek aipatu dute gaztelaniaz jakiteak aukerak ireki diezazkiekeela EAEn lanik aurkitzen ez badute Espainiako beste tokiren batean lana bilatzeko. Deigarria iruditu zaigu, hain gazte izanik, kontuan izatea beren herritik edota probintziatik irteteko beharra izan dezaketela gerora begira.
|
|
2021
|
|
|
Astebeteren buruan ikasgeletan sartzeko prestatzen ariko dira, motxila, koadernoak eta maskara hartuta. Aurten,
|
haietako
zenbaitek besterik ere eramango dute ikasgelara, pandemiak antzaldatutako bigarren ikasturtean: txertoa.
|
|
|
Bestalde, n menderagailua daraman aditza maiz perpausaren amaieran badoa ere (Ez dira bihotzez estekatuak, zeren erlisionea kasik orok haurdanik mintzaira hartan ikasia duten, Hiriart Urruti), sarritan beste osagairen bat ondotik duela ageri da, adizki jokatua —zenbaitetan adizki sintetikoa— zeren en ondo ondoan ematen delarik: Iduri eta itzaingoa ez dela beste edozein bezain bizibide, zeren den asko baino nekeago (Hiriart Urruti); Zeinak nahi bailituzke tratatzen duen eriari menbroak pikatu, zeren dituen menbro
|
hetan
zenbait min eta minxka (M. Elizanburu); Eta zeren duen hori, azken urte hauetan ikusi dugun bezala, bete, zor genion gure ezagutza (Hiriart Urruti). Ezezkoetan, azkenik, laguntzailearen aurreratzea gauza daiteke, perpaus lokabeetan bezala:
|
|
|
Germanikoari mailegatutako gorde, bota aditzek ere forma bera dute partizipioaren eta aditzoinaren testuinguru arruntetan. Bigarren multzo horretako partizipioak gutiago eta bakanago izanik, hizkera batzuetan tu atzizki emankorra
|
haietatik
zenbaiten artera hedatu da: izandu/ izatu, egondu/ egotu, bustitu, ateratu, gordetu, botatu, betatu.
|
|
|
Norabide berean hitz egiten dute ikasleek.
|
Haietako
zenbaiten ustetan, literaturaren didaktika hein handi batean euren ulermena egiaztatzera zuzenduta dago, eta ez horrenbeste sorkuntza, sormen eta adierazpenean gaitzera (LI6, LI10). Halaber, ados daude sorkuntza prozesu bat dela, baina prozesu horretan ez zaiela laguntzen baieztatzen dute.
|
|
|
18 Geroago ere aipatua izango den Mixel Elizanburu, apaiz eta Salletarren Hazparneko ikastegiko buru izan zenaren lekukotasuna dugu horretan bortitzena bakarra, agian euskarazko literaturan: " nik ere erran nahi dut ez dezaketala begien bistan sofri neskato gazeta irakurtzalesak eta gutiago oraino
|
hetarik
zenbait itsusi, izilka eta gordeka roman deitzen omen diren liburuak leitzen dituztenak. Gizon gazte guziek jakin behar lukete halako neskatxak hobeago direla hartzeko baino uzteko" (1889 [1993], 64 or.). Eta inolako zalantzarik gera ez zedin, espresuki kondenatzen zituen A. Dumas, G. Sand eta haiek bezalako nobelagileen liburuak:
|
|
|
Gainera, Zubietako faktoriak etenik gabe fabrikatzen ditu jokalariak. Imanol Alguacil entrenatzaile denetik, hamasei jokalari estreinatu dira lehen taldearekin, eta
|
haietako
zenbait, 2021 urtean. Jon Karrikaburu, Jon Ander Olasagasti, Julen Lobete, Urko Gonzalez de Zarate eta Beñat Turrientes dira horren adibide, eta bigarren taldeko German Valerak eta Cristo Romerok ere jokatu dute.
|
|
|
Edozein moduz, ia segurutzat jotzen den Lularen hautagaitzak zera ere badakar, Bolsonarori botoa eman zioten gehienen artean PTren eta Lularen aurkako joera indartzea. Solanoren erranetan, sektore horietan «sutsuki sinesten dute PT herrialdeaz jabetu izanen litzatekeela, lapurtzeko», eta,
|
haietarik
zenbait «prest dauden arren hirugarren bide bati ekiteko, proiektu horri anitz kostatzen ari zaio batasuna lortzea». Soziologoaren ustez, gainera, Lulak eta Bolsonarok «atxikimendua, sentimenduak eta emozioak mugitzen dituzte», eta bakoitzak baliatzen duen kapital sinbolikoak «ito egiten ditu alternatibak, alternatiba horiek gorpuzten dituzten hautagaiek ez baitute bi presidentegai nagusien pisu sinboliko eta subjektiborik».
|
|
|
Eskekoek eta ijito jendeek egiten zituzten, maiz, otarre horiek, handik edo hemendik eskuratuz lehengaia. Zarauzko herriak bazituen erriberetan zume ugari, eta
|
haietako
zenbait pobreak zerbitzatzeko edukitzen zituen. Eskekoek zume haiek hartzeko baimena zuten, alegia.
|
|
|
Ignazio bitxi saltzaile zailduaren kar zuhurrez ari zen produktu guztien gainean hitz egiten. Begi keinuak egiten zituen, entzuleei zuzendutako anekdotez zipriztintzen zuen hitzaldia, lehen ilarako zenbait ikusle zori oneko hautatu eta txakolina edatera gonbidatu zituen eta, txantxa dotoreen artean, hautatu
|
haiekin
zenbait argazki ateratzea onartu zuen; haiek, bestalde, ez zioten irribarre egiteari uzten, charming erakustaldi haren aurrean lelotuta.
|
|
|
Performanceetan ez da argumentu zehatzen beharrik,
|
haietan
zenbait arte mota elkartzen dira, eta nagusiki artisten barne esperientziek eratzen dute emanaldia. Beharbada, horregatik egiten dira gutxitan performance kolektiboak.
|