|
2000
|
|
|
Etxe hartarik jalgi nintzenean, portuan ainguraturik genuen untzirantz abiatu nintzen, ez Frantsesen Ostaturantz, lagunekin geratu bezala, artean ez bainengoen neure onean... eta goiti beheiti etsaminatu eta argitu nahi bainuen, bertzalde, neure egoera, eta imajinazinoa dantzan jarri, lagunek biharamunean egin ziezazkidaketen galdegiteei ahalik eta modurik airosenean buru egin ahal izaiteko. Harako bidean nindoala, azken hiruzpalau orenetan gertatuak ezin sinetsirik, arrai sentitu nintzen, amesgaizto hartarik libratu nintzelako, baina baita bentzuturik eta zapuzturik ere, edonor zapuzteko modukoak izan baitziren, zinez, azken ordu
|
haietan
neuri gertatuak... Eta garagarnoan itorik uste nuen harra berriro hasi zitzaidan hizketan kontzientziaren bazter batetik:
|
|
|
Etxola eta borda pitzadura beldurgarriz zaurituak edota jada behea joak; ola, errota, harrobi eta meategi zaharrak; zubi hautsiak; iturri agortuak; argindar kablerik gabeko alferrikako zutoinak... Zirrara atsegingarri bat, halako kidetasun edo haurridetasun kontsolagarri bat edo, sentiarazten zidan gizakiaren inoizko kemenak utzitako arrasto
|
haiek
neure begien aurrean horren antzu eta ahantzi ikusteak, lurperatu gabeko aspaldiko hilotzak balira bezala. Ez zitzaidan ardura arrasto haiek batzuetan mendizalearen gustukoak izaten ez diren forma ustez itsusiak izatea:
|
|
2002
|
|
|
Bietan huts egin bainuen. Baina, neure burua engainatu nahian edo, ez nituen ahalegin
|
haiek
neure hutsegitezat hartu. Atsegin bainuen erretzea.
|
|
2004
|
|
|
Ezin nuen burutik kendu pistolari
|
haiek
neuk erakarri nituelako ideia. Egia zen ordura arte ez nuela berebiziko arretaz jokatu.
|
|
2005
|
|
|
Gauero, ohe azpian etzaten nintzen hankak oha tzearen eskaileretan ahokaturik, eta abdominalak egiten nituen behin eta berriz, masailetan kopeta tik erortzen zitzaizkidan izerdi tanten kilimak iga rri arte. Zer gehiago egin nezakeen lau pareta
|
haien artean
neure ezintasuna ahultzeko. Kaloria gutxi batzuk erretzen nituelakoan, kontzientzia garbiagoarekin hartzen ninduen loak.
|
|
2007
|
|
|
Erritu hori zer izan zen, kontatu beharrik ere ez legoke, baina kontatu egingo dut hala ere. Ni neu biluztu nintzen lehenik, irudimeneko Inma biluzi baten ispilu bihurturik; gero, kulero eta bularretako
|
haiek
neure gorputz osoan barrena erabili nituen, neure azalean sentituz haren azalik mamiena ukituriko janzkiak; eta, ondoren, neure larru zati sentikorrenari helduz, erruki barik eragin nion taketari, gora eta behera, orro batean lehertu nintzen arte.
|
|
2009
|
|
|
Eskuan neraman zinta zuria izan dut oroitzapen
|
haiek
neure ganbaran gordetzeko euskarririk behinena. Hilkutxara lotzen ninduen zintagatik gordetzen dut eszena gogoan, zintak dira oroitzapenarekin ditudan loturak.
|
|
2010
|
|
|
Susana enera urteroko bisita egiten, gero eta desgogarago, egia esan; urte batean aitzakia bat ere asmatu nuen, pauso txar bat eman eta orkatila bihurtu nuela?, baina hurrengoan, Bibiren hitzak buruan nituelako edo?. Guk hautsi dugu, bai, baina zuk ez hautsi, ahal baduzu???, joan egin nintzen, hurrengoan eta hurrengoan? egonaldi
|
haietan
neure pazientzia gero eta gehiago landu behar izaten banuen ere, Teo noiznahi mintzatzen baitzitzaidan Francoz. Franco baino francozaleagoa bai hura!?, eta ni haserretu egiten bainintzen, jarraian itxura egin behar izaten banuen ere; bisita haietatik, beraz,, bisitondoa, nuen onena:
|
|
|
–Eskuak iltzatu zizkioten, bai, Kristori, eta hala bihurtu zen eskuzabaltasunaren irudia, bere minez gizakion min guztiak besarkatzen zituela, baita bekatari handienaren minak ere?; zeinen ederrak iruditu zitzaizkidan une hartan! Hain ederrak, non erraietaraino sartu baitzitzaizkidan eta erraiak irauli; hantxe nuen nik, gainera, hitz
|
haiek
neure neureak egiteko aukera, neure besoetan bainuen Kristoren haragia, haurraren haragi osatu gabean! Hantxe, bai, Kristoren pasioa, haurraren haragi kolpatuan!
|
|
|
baina zer, Jainkorik ez bazegoen, gizonaren handinahiaren proiekzio hutsa zenez gero? Ai, istant hura, zeinean hitz
|
haiek
neure buruari esan bezain laster burura erantzun ezin garbiagoa etorri baitzitzaidan, galdera eta baldintza batera ezabatu zituèn ezezko baten itxurapean: –Jainkorik ez dago!
|
|
|
Nik banekien Benjamin Maria bera baino gutxiago izango nintzela noizbait, haragi puskarik gabeko hezur multzo bat besterik ez? eta banekien, azkenik, fabrikako mutur zikin
|
haiek
neure gorputzaren halabeharrezko gainbeheraren ispilu nituela. Mugaz jositako giza izaera bera baikenuen bizidunok bizitzaren euskarri, eta muga guztien mugak, heriotzak, berdintzen baikintuen denok funtsean.
|
|
|
Jendaurrera igo eta nahi nuena esan, oihukatu edota nolanahi adierazteko aukera eskaini zitzaidan egun hartan, inolako baldintzarik gabe. Abesti bakar bat baino ez nuen jo behar Sakanako beste talde batekin, baina ez zidan inork esan hiru minutu
|
haiek
neure bizitzaren norabidea aldatuko zutenik. Hamahiru urteko haur batek bere sormenak zerbaitetarako balio duela eta xede bat izan dezakeela ikusteko balio izan zuen aukera hark.
|
|
|
Jainkoaren balizko existentziaren zama astunegia zen, zinez, gizonarentzat... baina zer, Jainkorik ez bazegoen, gizonaren handinahiaren proiekzio hutsa zenez gero? Ai, istant hura, zeinean hitz
|
haiek
neure buruari esan bezain laster burura erantzun ezin garbiagoa etorri baitzitzaidan, galdera eta baldintza batera ezabatu zituèn ezezko baten itxurapean: " Jainkorik ez dago!
|
|
|
bi birika, birika bat, birikarik ez... Nik banekien Benjamin Maria bera baino gutxiago izango nintzela noizbait, haragi puskarik gabeko hezur multzo bat besterik ez... eta banekien, azkenik, fabrikako mutur zikin
|
haiek
neure gorputzaren halabeharrezko gainbeheraren ispilu nituela. Mugaz jositako giza izaera bera baikenuen bizidunok bizitzaren euskarri, eta muga guztien mugak, heriotzak, berdintzen baikintuen denok funtsean.
|
|
|
...014urtea joan, urtea etorri— Susana enera urteroko bisita egiten, gero eta desgogarago, egia esan; urte batean aitzakia bat ere asmatu nuen —pauso txar bat eman eta orkatila bihurtu nuela—, baina hurrengoan, Bibiren hitzak buruan nituelako edo —" Guk hautsi dugu, bai, baina zuk ez hautsi, ahal baduzu..." —, joan egin nintzen, hurrengoan eta hurrengoan... egonaldi
|
haietan
neure pazientzia gero eta gehiago landu behar izaten banuen ere, Teo noiznahi mintzatzen baitzitzaidan Francoz —Franco baino francozaleagoa bai hura! —, eta ni haserretu egiten bainintzen, jarraian itxura egin behar izaten banuen ere; bisita haietatik, beraz," bisitondoa" nuen onena: nik hartzen nuen arnasa, Susana eneko eremua utzi eta trena hartu bezain laster...!
|
|
|
" Eskuak iltzatu zizkioten, bai, Kristori, eta hala bihurtu zen eskuzabaltasunaren irudia, bere minez gizakion min guztiak besarkatzen zituela, baita bekatari handienaren minak ere"; zeinen ederrak iruditu zitzaizkidan une hartan! Hain ederrak, non erraietaraino sartu baitzitzaizkidan eta erraiak irauli; hantxe nuen nik, gainera, hitz
|
haiek
neure neureak egiteko aukera, neure besoetan bainuen Kristoren haragia, haurraren haragi osatu gabean! Hantxe, bai, Kristoren pasioa, haurraren haragi kolpatuan!
|
|
|
Edozein pertsonak bere bilakaera du barrutik. Ikusi nuenean Eliza ofizialak apaiz bati eskatzen zizkion gauzetarako ni ez nintzela jada pertsonarik egokiena, erabaki nuen, Elizarekiko eta nire buruarekiko jatortasunez, lotura mota instituzional
|
haietatik kanpo
neure gisarago ibili behar nuela, gauzak zuzen egiteko.
|
|
2012
|
|
|
Baina, aldi berean, ez nituen egoera horren arriskuak kontuan hartzen, basatien eskuetan eror nintekeela, edo arrazoiak nituela Afrikako lehoiak eta tigreak baino okerragoak izango zirela uste izateko; eta haien mende eroriz gero oso arrisku handia nuela, eta, segur aski, niri eraso egin ondoren, jan egingo nindutela, Karibeko itsasaldeko biztanleak kanibalak edo gizajaleak zirela entzuna bainuen, eta latitudearengatik banekien ezin nintzela itsasalde horietatik oso urruti egon. Eta kanibalak ez baziren ere, hil nintzaketen, haien eskuetan eroritako europar askori gertatu zitzaien bezala, baita hamar edo hogeiko taldeetan zeudenean ere; are errazago ni, bakarra izanda, eta
|
haien aurka
neure burua babesteko ezer gutxi egin nezakeelarik. Gauza horiek guztiak, berriro diot, ongi gogoan izatekoak, ez nituen hasieran kontuan hartu, gero hartuko nituen bezala, nire barruak beste aldeko itsasertzera iristea besterik ez baitzuen nahi.
|
|
|
Horregatik erabaki nuen
|
haien aurrean
neure burua azaltzea, egoeraren berri emateko. Berehala abiatu nintzen, lehen esandako itxura nuela, nire zerbitzari Ostiral atzerago zetorrela, ni bezain bikain armatua, nirea bezain mamu itxura deigarria ez izan arren.
|
|
|
Batzuetan nire sudurrean edo bekokian kokatzen ziren, hezur muineraino zizta egin eta hats gogaikarria botaz; eta erraz jarraitzen nuen beraien substantzia itsaskorraren arrastoa, gure naturalistek diotenez, horri esker ibiltzen baitira izaki hauek sabaian hankaz gora. Banuen zereginik asko animalia nardagarri
|
haiengandik
neure burua babesten, eta ezin izu ikara gorde aurpegira etortzen zitzaizkidanean. Intsektu haietako batzuk eskuan harrapatu, gure artean eskola umeek egiten duten bezala, eta bat batean nire sudurpean jaregiteko ohitura zuen ipotxak, ni izutzeko eta Erregina entretenitzeko helburuaz.
|
|
|
Amaitu nituenean, Erreginari oparitu nizkion, eta honek, bere gelan gorde zituelarik, bitxikeria gisa erakutsi ohi zituen eta, hain zuzen ere, ikusten zituen edonor geratzen zen txundituta. Ni haietakoren batean esertzea nahi zuen Erreginak, baina biziki egin nion uko haren nahia betetzeari, eta noizbait Erregearen burua apaindu zuten ile preziatu
|
haien gainean
neure gorputzaren zati lotsagarria jarri baino mila aldiz hiltzea nahiago nuela esan nion. Halaber, ile haiekin (beti izan baitut mekanikarako buru argia) ia bi metro luze zen diru zorro txiki polit bat egin nuen, urrezko letraz Erreginaren izena ipiniz, eta Glumdalclitchi eman nion, Erreginaren baimenaz.
|
|
2015
|
|
|
Hotelera iritsi bezain pronto hasi ginen eskuburdinak erabiltzen, ordura arteko soken ordez. Iduneko arantzadun
|
haiekin
neure burua ispiluaren aurrean ikusi nuenean, barre egin nuen, baina Markelek oso benetan hartzen zituen horrelakoak, umorez baino gehiago nolabaiteko euforiaz. Bagenituen orain gure saio erotikoak areagotzeko trepeta berriak, eta Bartzelonako hoteleko gelan hasitakoak Markelen pisuan izan zuen segizioa.
|
|
|
Halaxe da edozein istoriotan, baina are lazgarriago nork bere historia kontatu nahi duenean; azken batean, asmaturiko kontakizun batean, alde batera utzitako pasarte nahiz pasadizoak ez dira inon existitu egilearen buruan ez bada, eta, horrenbestez, ez dira ezer, ez dira deus. Urte
|
haietako
neure bizialdia azaltzen hasita, berriz, irakurleari ez dakit baina egileari behintzat begi bistakoa egiten zaio bazterrean lagatako aukeren zabala; ez horrenbeste hasieran, nonbaitetik hasi beharra baitzegoen ezinbestean, baina orain, aurrera egin ahala eta bukaera ere sumatzen hasita nagoela, alderdi adierazgarriagoen mesedetan ilunean geratu direnak sentitzen ditut neure baitan deika.... Adibidez, asko hitz egin dut liburuez baina oso gutxi musikaz, eta garai hartan hauxe zen arterik inportanteena gazteontzat, ia ia derrigorrean; ni lehenago rock sinfonikoaren atzamar likatsuetan nengoen harrapatua, eklektiko samarra nintzen arren, eta 80 urte hartan uste dut hasi nintzela jabetzen musikaren mundua astindu zuen mugida bortitzaz, nahiz eta, esan dudanez, Montyk urte batzuk lehenago famatu Sex Pistolesekoak, eta koadrilako Pello lehendik ere Ramoneszalea izan; Radio 3 deskubritu nuen garaitsu horretan, eta Madrilgo movida n jakitun bihurtu nintzen Jesús Ordovás en. Esto no es Hawai?
|
|
|
Nik ez dut ezeren premiarik, guztia sobera baizik, eta horrela, berorrek limosna gisa bidaltzen didanetik, zati bat nire ahizparengan gastatuko da, eta gainerakoa, egintza onetan, eta berorregatik izango da. ...e, fundazio hauetan, kontu handiz jardun arren eta guztia haietarako izan arren, letradunekin hainbeste begiraturik jardun behar ez den zenbait kasu izaten dira (arimako gauzetarako beti haiekin tratatzen baitut), azken batean, huskeriatxo batzuk; eta horrela, lasaigarri izan zitzaidan, inorengandik hartu beharrik ez nuelako, ez zen faltako baina; hala ere, askatasuna nahi izaten dut jaun hauekin,
|
haiei
neure iritzia adierazteko; eta mundua interesez beterik egonik, benetan gorroto dut edukitze hau, eta horrela ez dut edukiko ezer, eta Ordenari berari zerbait ematean lasai geratuko naiz, nik asmo horrekin emango baitut; izan ere, jeneralagandik eta probintzialagandik izan daitekeen guztia dut, bai mojak hartzeko, bai aldatzeko, bai etxe bati beste etxeetakoaz laguntzeko.
|
|
|
Oi, bere anaiaren sufrimenduen berri izango balu eta ahaide hauekin guztiekin ditudanen berri! Eta horrela iheska nabil,
|
haiekin
neure burua ez ikustearren; eta aita Nicolaori agertuz, hark esan zidan Palentzian nengoela, gastuak pagatzeko baimena eman nenzala, gero hemen eman ditzakeela-eta; inola ere ezetz erantzun nion nik; eta horregatik idatzi nion berorren agurgarritasunari ez bidaltzeko Madriletik, gero egingo zenaren beldur bainintzen, eta ez zait batere ongi iruditu, gauzak tolesgabe egitearen aldekoa bainaiz....
|
|
|
6 Kondesaren monasterioari dagokionez ez dakit zer esan, aspaldidanik esaten baitidate; eta berorren jauntasunari diotsot, nahiago nukeela mojen lau fundatzea (hasi ondoren, gure biziera hamabost egunean finkaturik geratzen baita, sartzen direnek lehendik daudenei jarraitu besterik ez dutelako egiten), bedeinkatu horiek, santarik handienak badira ere, gure bizierara egokitu baino. Nik birekin hitz egin nuen Toledon, eta konturatzen naiz onak direla eta doazen bidetik ongi doazela; eta bestalde, ni, egia esan, ez nintzateke ausartuko
|
haiek
neure ardurapean hartzen, laztasun eta penitentzia bidetik doazela gehiago uste baitut, hildura eta otoitz bidetik baino, oro har diot; hala ere, Jaunak nahi badu, nik gehiago aztertuko dut, berorren jauntasunari ongi iruditzen baitzaio.
|
|
2016
|
|
|
Duela urte batzuk Sarasuak Amaren Sua kontrajarri zion Arestiren Aitaren Etxeari. Aberrigintzari zegozkion
|
haiek
neure kontuei aplikatuta, barkatuko ote dit Jonek, nolabaiteko masokismo honek (sosek ez dute ezer askotarako ematen), Amaren Su horrekin zerikusirik izan dezakeelakoan nago. Izan ere, aldizkariak aukera eman dit Erredakzio Batzordeko afari bileren bueltan Andoni Egaña, Joxerra Garzia, Koldo Tapia, Laxaro Azkune eta koadrillak jorratzen zituzten pasadizo, kotilleo eta burutazioak bertatik bertara entzuteko, edo Xalba Garmendia bezalako instituzio baten aholkuak jasotzeko.
|
|
2017
|
|
|
Arma hauekin ni ezin higi naiteke, zeren ez naiz aritua. Emazkidazue habaila batzuk zenbait harrirekin, eta, haietan ohitua bainaiz, atsegin har ezazue, ezen nik egingo dut
|
haietaz
neure eginbidea.
|
|
|
Kasualitatez, gainera, egun hartan maistra ere gurekin zegoen. Horren aitzakiaz, oso jaramon gutxi egin zioten, eta kasu
|
haietan
neuri zegokidan haren hizkera goren aspergarria nozitzea. Eta hainbatetan aipatutako bere apezgai garaiko bi anaia palentziarren kontua, zein baino zein fededunago antza?
|
|
|
Eta momentu horretan, erabakiak neuk hartzen ez banituen Ortizek hartu zituen. Eta, egia esan, ez dakit sinetsi behar den badirela adur gaiztoko pertsonak, baina nahiago nuen peskiza zail
|
haietan
neu hasi arazoa Ortizen eskuetan uztea baino. Zer gerta ere...
|
|
2018
|
|
|
Zeren jakin behar duzue historiaurreko egun
|
haietan
neure begiez ikusia baizik ez dudala gogoratzen. Amak aitaren akaberaren berri jakin bazuen, ez zidan ezer esan.
|
|
|
Bestalde, baina, esango nuke ez duela merezi gogoeta sakonik egitea horri buruz, kontuan izanik oso litekeena dela berarekin elkartzea hemendik berrogeita zortzi ordura. Guztiarekin ere, esan dezadan zenbait minutu luze eman nituela testuko pasarte
|
haiek
neure artean mamurtzen, ilunpean netzalarik, etxeko ugazaba eta haren emaztea behean gaueko txukuntasunak egiten entzun bidenabar.
|
|
|
Asier izan zen zerrendako lehenengoa, oso erraza izan zen. Edu eta bera komunera joan ziren, eta edan zituzten tekila
|
haiek
neuk atera nituen, hiruron artean jarri genuen botearekin. Bederatzi tekila atera eta hiru multzotan jarri nituen.
|
|
|
Asier izan zen zerrendako lehenengoa, oso erraza izan zen. Edu eta bera komunera joan ziren, eta edan zituzten tekila
|
haiek
neuk atera nituen, hiruron artean jarri genuen botearekin. Bederatzi tekila atera eta hiru multzotan jarri nituen.
|
|
2019
|
|
|
–Paso egiten dudala.
|
Haientzat
neu naun lapurra, ezta. Garbi diten ni izan nintzela.
|
|
2020
|
|
|
Nik errespetu handia edo handiegia izan diet bertsolariei.
|
Haiek
neuri baino handiagoa, seguruenik.
|
|
|
Osinbeltzera joanda, zein zebilen ustel jakingo nuen. Gainera, inguru
|
haiek
neure begiz eta oinez ikusi eta ibili nahi nituen. Gorpurik baldin bazen, arrastoren bat sikiera topatuko nuen esperantzarekin.
|
|
|
Lepoa eskaini nion: sherry ardoa balitz legez ezpain
|
haietatik
neure odola edatea, huraxe bai orgia!
|
|
2021
|
|
|
Ondoren, saiatu nintzen gizajo haiei aginduak eman eta betetzen ikustearen atsegina hitzetan jartzen, halako gauza espiritualetarako gure hiztegia labur geratzen bada ere. Hasierako esperientzia truke
|
haietan
neure kolkorako gorde nituen beste esperimentu batzuk. Nire gogokoena, inspiratzaileena, gosearen azterketa.
|
|
|
Aterako ditu herriak, ez neuk. Inoiz Gotzonekin edo Nagorerekin izan ez nituen eztabaidak izaten ditut
|
haiekin
neure baitan, nahiz eta badakidan inoiz ez lidaketeela nire jarreragatik kargu hartuko. Ezinezko eztabaidak direla, alegia.
|
|
2023
|
|
|
Ez dakizu ondo nola ernegatzen nauzun tutik ere ulertzen ez duzulako kontatzen dizudanean Françoise zerako zerarekin dabilela, Marie Jo zapatuero parrandan ateratzen dela. Puztu egiten dut gainerakoen askatasuna,
|
haien lepotik
neuretzat beste horrenbeste erdietsi ahal izateko. Ez dago modurik ordea, konparazioei sor eta gor," eskerrak ez haizen haiek bezalakoa".
|
|
|
" Pilotu bizitzan garai hura izan zen, alde handiz, zirraragarriena. Baliagarri sentitu nintzen, terroreak Bilboko zelai hartara eramandako emakume eta haur
|
haiek
neuri esker lortzen zutelako ihes egitea".
|
|
|
Hitz
|
haiek
neure baitan matxinatzeko gogoa piztu zuten. Eutsi eta isildu?
|