|
2000
|
|
|
Eta gero erran nien: " Deusetarako behar bagaituzue, Fernando Pache co ren ostatuan izanen gaituzue", eta zaldun gaztelau
|
haien artetik
iragan ginen Joxe Aberasturi, Antonio eta hirurok, nola errege erreginak beren menekoen aitzinean, audientziaren txaloen eta esku zarten artean.
|
|
|
¡ Eccovi l’uomo ch’è stato all’Inferno! , 32 eta, orduan, Urbiaingo karriketan ikusten nuen neure burua, eta imajinatzen nuen ezen halakoa izan zitekeela urbiaindarren komentarioa ere, baldin egun batean harat itzultzen banintzen, eta baldin ziega krudel
|
haietarik
iragana nintzela bazekiten: " Horra hor infernuan egon den gizona!" Baina ene ameskeriak ziren haiek, zeren eta, nola itzuliko nintzen ni, bada, Urbiainerat, baldin infernu hartan ez bazen reskat posiblerik ez libramendurik, Heriok presooi eskain ziezagukeena baino, eta baldin ene etorkizuna, halatan, lurrean eginikako zulo bat bazen, ene gorputzaren neurrikoa, norat egotzi eta non ehortziko baininduten berant baino lehen, presondegi hartan guztia jasangaitza zelako:
|
|
|
...bide batzuk —spiritualagoak, nolabait erraitearren— urratu nahi nituelako, eta Jainkoari promes hura egin niolako, zeina Antonio Ibarbiarekin batean berritu bainuen, biok zin egiten geniola elkarri ezen guztiz entseiatuko ginela, han geundeneino, mundu ustez lohigabe haren ez kutsatzerat, ez likisterat, eta ez hidoiztatzerat; halatan, bada, ez nuen emazteki haietarik bat bera ere ukitu,
|
haiekin
iragan nituen hiru urte luze haietan.
|
|
|
—Ba al dakizue ezen erregeren eta infantaren eztei zirimoniarako bertze ate bat eginarazi dutela Donibane Lohizuneko elizan eta zigiluz hertsi dutela hura, errege eta infanta bertatik iragan orduko...? Bada baldinba, nihaurk ere orobat eginen dut Villagrandeko dukearekin eta haren emaztearekin, eta, halatan, jauregian ate berri handi bat eginaraziko dut,
|
haiek
iragan orduko zigilatuko dudana. Zeren eta gauza handia baita esker oneko izaitea...
|
|
2004
|
|
|
kankailu kankailua, poto urdina besarkaturik, victoriar estiloko puba miratuz. Marcki, hasieran Carlosenetik bezala, eskapatu egiten zitzaion buru
|
haietatik
iragan zitekeena. Atzerritar batek atzerritar izaten jarraitzen du, bertakotzeko nortasunaren alde bat atzean utzi eta beste batez ordezkatzen duen arte.
|
|
|
" Horixe da, hain zuzen, gaixoek nigana etortzean egin nahi izaten dutena, baina egitea lortzen ez dutena: nigan utzi
|
haien
iragana; baina uste ustel bat baino ez da. Iragana bakoitzak eraman behar duen zama bainoago patua da, ekidin ezina; begira bestela Bazter, haren bizitza erdia baino gehiago atzerrian bizi izan ondoren hil eta hona nola dakarren Harakin paranoiko horrek, edo dakargun esan nuke, erdia behintzat Euskal Herrira, kasualitatez gainera, edo gaizki ulertu batez, hobeto esateko, ezen Marckek ez balu oker uste izan euskal herritar edo delakoei guztiei hiltzean ikurrina paratzen zaiela, seguru aski ez zigun Bazterren errautsen erdia emanen, eta ez genuen Bazterren erdia ekarriko, nora eta hona, jaio zen lurraldera, edo naziora, edo dena delakoa dela leku honetara; eta ez zuketen haren errautsekin omenaldi merke bat eginen.
|
|
2006
|
|
|
Irri eta negar, begi bustietan
|
haien
iragana
|
|
2008
|
|
|
122 min. The Rolling Stones taldeari buruzko dokumentala. Mick Jagger, Keith Richards, Ron Wood eta Charlie Watts taldekideen zuzeneko kontzertuak biltzeaz gain,
|
haien
iraganeko eta oraingo bizitzaz eta rockaren munduaz ariko dira dokumentalean. Legazpi (Latxartegi aretoan).
|
|
2009
|
|
|
guztira urte erdia, hortxe hortxe. Regina, egia esan, lehen hiru egun kritiko
|
haiek
iragan bezain laster ohartu zen ezen mutil hura luzaroagoan biziko zela, astebete, bi astebete, hilabete, bi hilabete?
|
|
|
Eszena hunkigarria, zinez, Adak haurra magalean hartu eta hura lotaratzen zuenekoa, orain kulun kulun ibiltzen zuela eta orain sehaska kanta bat kantatzen ziola, aingeruen ahotsa baitzuen Adak, ur begiko ura baino zilarragoa eta garbiagoa? halako moldez, non, hamar egun
|
haiek
iraganda gero, bihotzean halako egarri bat geratu baitzitzaion, haurra ukitzeko eta haren azala musuz josteko egarria, esate baterako?, trapuzko panpinekin jada nekez aseko zuena, hainbestekoa zen Adak haurrari hartu zion maitasuna; Adak bazekien hamar eguneko egonaldi hura salbuespena izan zela, Rosiren alabak maiz agertu baitzuen jauregikoen aurrean bere esker ona egin ziotèn faboreagatik:... eskerrik asko eta eskerrik asko, doña Regina, haurra egun hauetan berorren etxean hartzeagatik, kostatuko zait, bai, fabore hau berorri ordaintzea?; Adak, baina, ez zuen etsi, eta hala, epea bukatu zèn egunean ere, afalorduan izan zen, aita ere mahaira bilduta?
|
|
|
Bigarrenik, saharar herriaren transmisio didaktiko soziala: gizarte sahararra jakitun ipintzea beren kultura ondarearen zati handi baten edukiaz eta, ondorioz,
|
haien
iragana ezagutzeko hurbiltze ekinbidea. Hirugarrenik, ondare arkeologikoak zaintzea eta babestea:
|
|
|
Benjamin Mariak lehen hiru egunak egin zituen, beste hiru eta beste hiru... egin zuen hilabetea, bi hilabete, hiru, lau... guztira urte erdia, hortxe hortxe. Regina, egia esan, lehen hiru egun kritiko
|
haiek
iragan bezain laster ohartu zen ezen mutil hura luzaroagoan biziko zela –astebete, bi astebete... hilabete, bi hilabete... auskalo noiz arte–, hain heldu zion haragi puskak gogoz bere bularrari hirurogeita hamabi ordu haietan, bizi iturriari grinaz heltzen zionak berarekin baitzuen bizinahia, eta bizi nahi zuena bizi egiten baitzen.
|
|
|
nola gozatu zuen, Maria Bibianarekin batera, haur kotxea hartu eta batetik bestera eramanez, baita haurra inoiz besoetan hartuz ere, amatasunari lotutako ariketa haiek gezurrezko haurrekin praktikatzen ohituta zeudenek –panpinekin, alegia– bene benetako haur batekin praktikatzen zituztela behingoz! Eszena hunkigarria, zinez, Adak haurra magalean hartu eta hura lotaratzen zuenekoa, orain kulun kulun ibiltzen zuela eta orain sehaska kanta bat kantatzen ziola, aingeruen ahotsa baitzuen Adak, ur begiko ura baino zilarragoa eta garbiagoa... halako moldez, non, hamar egun
|
haiek
iraganda gero, bihotzean halako egarri bat geratu baitzitzaion –haurra ukitzeko eta haren azala musuz josteko egarria, esate baterako–, trapuzko panpinekin jada nekez aseko zuena, hainbestekoa zen Adak haurrari hartu zion maitasuna; Adak bazekien hamar eguneko egonaldi hura salbuespena izan zela, Rosiren alabak maiz agertu baitzuen jauregikoen aurrean bere esker ona egin ziotèn faborea... eskerrik asko eta eskerrik asko, doña Regina, haurra egun hauetan berorren etxean hartzeagatik, kostatuko zait, bai, fabore hau berorri ordaintzea...; Adak, baina, ez zuen etsi, eta hala, epea bukatu zèn egunean ere –afalorduan izan zen, aita ere mahaira bilduta– amari zuzendu zitzaion, epea luzatuko zuen esperantzan.
|
|
2010
|
|
|
Gure mapak objektiboak dira eta gure kalendarioak mutuak. Tuaregen mapak bidaia ibilbideak diren bezala,
|
haientzat
iragana bizi izandakoaren memoria baizik ezin da izan.
|
|
|
hitz
|
haiek
iraganez kargaturiko arma ziren
|
|
2011
|
|
|
Hondar harrigarri bat geldituko da soilik ase ezin zen begirada harena, zure gau eta egunak iharrausi baitzituen babes eta erantzunik eskaini gabe.
|
Haiek
iragan ziren, arratsaldeko andere misteriotsuak, eta ahotsak eta usainak baina deus etzen zuretzat izan, kea eta ausentzia baizik.
|
|
2012
|
|
|
Halere, moldatu nintzen nolabait aurrera egin eta euriak eta haizeak garia eratzanda zeukaten toki bateraino iristeko. Han ezinezkoa izan zitzaidan urrats bat gehiago ematea, zeren eta, zuztarrak hain korapilatuta zeudenez, ezin bainintzen
|
haien artetik
iragan, eta eroritako galburuen bizarrak hain sendoak eta zorrotzak zirenez, gorputzean sartzen baitzitzaizkidan jantzietan zehar. Aldi berean, ehun metro baino hurbilagora sumatzen nituen igitariak nire atzean.
|
|
|
Ur
|
haiek
iraganik, antza denez orain Europar Batasunak bere iraganari uko eginik giza eskubideen aldeko hautua egin duela sinetsi behar dugu. Eta giza eskubideak bermatzearen kontua da harridura gehien sortu diguna, ez bere iraganarengatik bakarrik egungo jokabideek erakusten diguten lagin tamalgarriengatik baino.
|
|
2013
|
|
|
Lehen Mundu Gerraren irudiak lubakietakoak baldin badira ere, soldaduek ez zuten denbora guztia erreka zulo
|
haietan
iragaten. Pausatzera ere joaten ziren, maiz.
|
|
2014
|
|
|
|
Haientzat
iragana zintzilikatzeko horma da, eta etorkizuna eskalatu daitekeen mendia.
|
|
2015
|
|
|
Oraingoan, blé jokorako agertokia egokitu zuten. Garai
|
haietan
iraganeko pilota joko bihurtzera zihoan joko hura, eta frontisa, ezker pareta eta errebote paretarekin, eskuinaldean eserleku egonkorrak eta estaliak zituelarik, garaiko burgesiak aurrez ordainduta ikuskizuna eroso ikus zezan. Espazio publikotik ekarritako pilota joko berria, blé pilota jokoa, ikuskizun pribatua bihurtu zuten.
|
|
|
Santos Cerdan, PSNko antolakuntza arduradunak jakinarazi zuen" Diktadorearekiko harremanak erabili egin zituztela, industriaren ekartzeko Nafarroara". Xabi Lasa, Aralarreko parlamentariaren ustez," ez dira jende egokienak une hauetan mota honetako omenaldiaren jasotzeko,
|
haien
iragana dela-eta", eta Txema Mauleon, Izquierda Ezkerrako parlamentariak iritzi zion" ez daiteke Nafarroako sari nagusia eman Frankismoan aginte postuak bete izan dituzten horiei", zeinak milaka lagun erail baitzituen. Ez eta EAJ ere, ez zen bere lehengo militantearen alde atera.
|
|
|
Anzestrala (omen) den dena ez da ona. Baliteke gure eta
|
haien
iraganean hainbat gauza aurkitzea gaur onartezinak zaizkigunak. Ez dut uste basati onaren edo autentikotasun exotikoaren deiak mugitu behar gaituenik.
|
|
|
Badu hiru aste Pariseko gertakari ilun
|
haiek
iraganak direla eta oraindik ere gure burumuinetan kiribilka badabiltza, hain gira inarrosiak izan. Afektiboki inarrosiak, gutiz gehienak supituki Charlie Hebdoren maitazaleak bilakatzeraino, geroztik maitemintze hori frangotto epeldua bazaiku ere.
|
|
2016
|
|
|
Josebak ere ez. Agian,
|
haien ondotik
iragan eta gero, atzera jiratu zen ikusitakoa haluzinazioa ez zela egiaztatzeko, baina Josebak ez zekien, berak aurrera begira jarraitu baitzuen, Karolina berriro ikusteko gogorik batere gabe. Auskalo zer imajinatu zuen hura guztia ikusita.
|
|
|
hala bermatuko lieke Historia, ustez? koherente eta monolitiko batek, eta
|
haien
iragan, eta presente, inperialak edo postinperialak; ezin uka nobela bezalako genero sortzez hibrido baina finean biribil eta omnikonprensibo bat ondo baino hobeto egokituko litzaiekeela, alde horretatik; eta, bide batez esanda, Kataluniako eta Galiziako literatura bernakuluetan ez al dira azken urteotan, narratibari dagokionean, gehiago nabarmendu, senezko?
|
|
|
Zeloen urte itsaskor
|
haiek
iraganda, kirurgiaren asepsiara jotzea erabaki zuen.
|
|
|
|
Haiekin
iragaiten dut beste hil bat. Bagenuen kanpo handi bat horretarako, manubratzeko.
|
|
2017
|
|
|
|
Haiekin
iragan azken gaualdiaren amaieran, taldeko tanbouye edo atabal joilea elekatzen gertatu naiz. Bere ibilbidea honela kontatu dit:
|
|
|
Iruditurik errege hari ezen, baldin Israeleko seme gatibu bezala bere azpian zeuzkan
|
haiek
iragaten baitziren seiehun mila pertsonatan uzten bazituen bere plazerera eta aisiara bizitzen, harrotzeko eta nagusitzeko bidean jarriko zirela eta handik behar ez zena sortuko zela, egin zuen piramide batzuk egiteko gogoeta, asmoa eta pentsua.
|
|
|
Mikel Zuluetaz oroitu zen Nati, oroitzapen
|
haietan
iragana itzaltzeko adinako esperantza aurkitu nahian. Mikel Zulueta, beti berari so egondako mutila.
|
|
|
gaitzak sendatzen zizkien, puskatutako hankak konpontzen edo urratutako azala leuntzen.
|
Haien
iragana ezagutu nahi izaten zuen. Aukera berri bat ematen zien inguru ezberdin batean.
|
|
2018
|
|
|
Biharamun goizarekin, beste gonbidatu batzuk iritsi ziren; hain zuzen, Alemaniatik zetozen bi damak, zeinek bidaia elkarrekin egina baitzuten?
|
haien
iraganen arteko kontrastea itxuraz hain handia izanik ere?, bakoitzak bere damazain eta morroi talde zabala zekarrela, bai eta arropa kutxa asko eta asko ere. Gero, arratsaldean, italiar jaun bat iritsi zen, gelari bat, idazkari bat, «aditu» bat eta bi bizkartzain lagun zituela.
|
|
|
Mendeetako ilunpearen ondoren, Grezia berria, Maraton eta Plateako pertsiarren garaile haidorra, bere identitatea zoritzen hasi denean, nolanahiko jauziak denbora nahiz lekuen gainetik sorgintsuki egin ditu, orainaldia eta prehistoria, Iolkos ko kultura neolitikoa (Jason eta argonauten mitoa), aro minoiko eta mizenastarrak (Teseo), immigrazioak, hedakunde helenikoa itsaso eta irletan (Odiseo), ehunka urte lehenagoko gerrak eta hondakinak, Kreta, Troia eta Atenas garaikidea, dena kontakizun jarraitu batean biltzeko, mila modutako saga eta mitoetan mundu ezagun guztia presentearekin korapilatuz. Horrela Greziak, historia faltsifikatuz, historia bihurtu du lurralde
|
haietako
iragan ilun guztia. Eta, historia bihurtuz, Grezia bihurtu du.
|
|
|
Erroma erori ondoko mende ilun
|
haiek
iraganik, argi pixka bat egin, eta gauza jakina da inguru horretako hainbat kalek euskal izena izan zutela Erdi Aroan, frankoek eraikitako San Zernin Burguan egonagatik ere. Honatx:
|
|
2019
|
|
|
Garai batzuetan, asmo horiek bete egiten ziren oro har: halaxe gertatzen zen gizonaren ideala ere zoriona zen denboran, batez ere etxeari eta familiari lotua zegoenean, eta seme alabek berek erabakitzen zutenean gurasoen, haien tradizioen,
|
haien
iraganaren arabera definitzea beren burua. Orduan, subiranotzat jotzen zuten etxeko erregina zena, mahaiburu zena; emakumeak rol loriatsu hori du oraindik ere zenbait lur jaberen artean, zibilizazio patriarkala han eta hemen iraunarazten duten zenbait nekazari aberatsen artean.
|
|
|
Baina
|
haiek
iraganeko kontuak ziren.
|
|
2020
|
|
|
Esan nahi baita, Gizarte Zientzien ikuspegi kritiko batetik hasita, gertakarien intentzioa bera ere azpimarratu nahi dugu, baita gizartea hobetzeko balioak transmititzen eta baita herritarren inplikazioa lortzen saiatu ere, gizartean eragiteko. Ondarearen didaktikaren oinarrizko xedea iraganeko eta oraingo gizarteak ulertzea da, ondareelementuak lekuko eta aldi berean aztertzeko iturri ere izan daitezen, bai eta
|
haien bidez
iraganeko ezagutza lortu ahal izatea ere egungo egoera ulertzeko eta etorkizuna iragartzeko.
|
|
2021
|
|
|
Eskutitz horretan, Gebremichaelek su etena eskaini zion Etiopiako Gobernuari, baina hark ezezkoarekin erantzun zion, argudiatuta
|
haiek
iragan ekainean eskaini zutena «txantxa erigarri» gisa deskribatu zutela tigreek.
|
|
|
Baina baikor dago. «Ondo ari gara, eta baliteke
|
haiek
iragan astean ez jokatu izana ondo etortzea guri. Baliteke guk erritmo biziagoa izatea».
|
|
|
Umeak altxatu, prestatu, eskolara eraman Maria Conciliadorara, jaso, bazkaltzen eman, arratsaldea
|
haiekin
iragan Gomez etorri arte, ohera eraman. Hasieran hura maitatu, eta gero hil zuten arteko azken urteetan han zertan ari nintzen neure buruari galdetu, eta, neure buruari umeak hazten ari nintzela erantzun.
|
|
|
–Bikiak ikertu behar ditugu: haien familia,
|
haien
iragana, haien ingurua, esan nuen pentsakor, parkingeko tiketa ordaintzen ari nintzela?. Inork ez zuen horrelako ikerketarik egin, hain zuzen, ezustean Ignaziok Tasio atxilotu zuelako eta, horrenbestez, kasua itxi zuelako.
|
|
|
Trebea zen. Pikorik egin gabe ari zen, keinu zorrotz
|
haietan
iraganeko emakumearen hatzak azaltzen zirela. Milna ere beha zegokion:
|
|
2022
|
|
|
Zubittoaren erdian gelditu dira, txirrindulari batzuei bidea eman ahal izateko.
|
Haiek
iraganik ere Kristina ez da mugitu. Azpiko ur arreek eratzen dituzten zurrunbiloei beha, unibertsoko tristura guztia bil bil egina da haren bisaian.
|
|
2023
|
|
|
Arrenkuraz mintzatu da Pagazaurtundua, salaketaren arloan: “Euskadi, Nafarroa eta Espainiako iritzi publikoan erdigunean dago Otegiri interesatzen zaiona; presoak eta
|
haien
iragana eta siglak zuritzen ari dira pixkanaka, Nolanahi ere, ez dago iskanbilarik egunerokotasunean. Azpimarratu behar dugu Otegik eta konpainiak ez zuela onartu inolako zoru etikorik Eusko Legebiltzarrean, eta, hala ere, normalizatu egin da haiekin egindako ituna, eta horrek intoxikatu egiten du euskal politika eta batez ere, Espainiako politika”.
|