|
2000
|
|
|
—Atzo, zera... —erran nion, begi
|
haien
galderari ihardetsi nahian, urduri, zer erran ez nekiela, zeren hiruzpalau ideia korapilatu baitzitzaizkidan buruan, denak baterat, harik eta burutik mihirat jaitsi zitzaidan lehenari ekin nion arte—: Atzo, egin behar ez nuen zerbait egin nuen, baina, egin ere, egin behar nuen, nahiz eta, bertzalde, ez nuen egin behar, zeren...
|
|
2004
|
|
|
Hori dela eta, datorren urteko Batzar Orokorrari begira nazioarteko akordioak hartzeko lan egiten du. Oceanaren koordinatzaileak eta itsas biologoak, Antoni Font, adierazi du Kongresura joan dela “aukera bikaina izan dela Espainiako legegileekin harremanetan jartzeko, gure kezkak helarazteko eta
|
haien
galderei erantzuteko”. Bestalde, parlamentariek konpromisoa hartu dute proposamena “xehetasunez” aztertzeko eta egoki iruditzen zaizkien legebiltzar ekimenak egiteko.
|
|
|
Eta amona, halakoetan, niri begira geratzen zitzaidan, puntu suspentsibo
|
haiek
galdera bat gordeko balute bezala.
|
|
2006
|
|
|
Nor bere lanean murgilduta ikus ditzaket lankideak nire eserlekutik. Pantaila aurrean lanean batzuk, eserlekutik altxata besteak, komunera edo kafearen makinara joaten, liburukoteak edo egunkari eta aldizkariak kontsultatzen, zuzentzaileengana inguratu eta
|
haiei
galderak egiten... Telefonoaren txirrina entzuten da tarteka.
|
|
2008
|
|
|
Apurka apurka ohartu gara, izan ere, Erramunen hitz
|
haiek
galderak zirela, baina ez galdera moduan eginak. Benetako galderak horrela egin behar direla:
|
|
|
Han ote zeuden gurekin Txinara joango zirenak? Horrelako pentsamenduak zebilzkidan buruan bilera hartan eta nago bai lurraldea aldez aurretik erabakita edukitzeak bai idazlea izateak bultzatu nindutela besteei erreparatzera eta
|
haien
galderen atzetik zeuden istorioak asmatzen saiatzera.
|
|
2009
|
|
|
Nolaz esango diegu guk ere horrelakoak bizi ditugula
|
haien
galderei erantzuteko prest ez bagara.
|
|
2010
|
|
|
Opariak ere jasoko dituzte; I pod ak, bidaiak, txekeak. Mila kazetari izango dituzte zain, eta
|
haien
galderei erantzuteko aholkuak ere jaso dituzte egunotan. Psikologikoki ere laguntza jasoko dute, barruan bizi izan dutenari aurre egiteko babesa jaso badute, aurrerantzean ere errealitateari aurre egiteko babesa dutela eman dute aditzera psikologoek.
|
|
|
Hara, argi dago ez dela modu berean lo egiten, baina umeak izatea horixe da, denbora eskaintzea, haiekin egotea, kontsolatzea negar egiten dutenean,
|
haien
galdera amaiezinei erantzutea...
|
|
|
Eta, hala ere, erruduntasunari buruz beste bi hitz esan nahi nituzke; ama eta Ada erotu zirenean, etengabe etortzen baitzitzaizkidan
|
haiei buruzko
galderak; zer ote zen, bada, ero egotea: amildegi existentzial baten aurrean egotea bezalakoa ote zen, bertigoak paralizatuta, edo nora ez huts bat ote zen, orain ahots bat jabetzen baitzen gaixoaz, eta orain beste ahots bat, guztiz beste iritzi batekoa?; hura maiz irudikatzen ahalegindu nintzen arren, gauza bakarra zen ziurtzat jotzeko modukoa:
|
|
|
Egoera hark, alde batetik, Pagoagako porrotak, eta bestetik, amaren gezurrak eragindakoak? zalantza eta galdera asko pizten zizkidan, artean itzalean banituen ere, hain nengoen nora ezean, etengabeko inpaktuen ondorioz?;
|
haietako
galdera batek, baina, berandu gabe atera zuen bere muturra itzaletik, Elorrietako komentura joan behar bainuen, neure erlijio ibilbideari ekiteko?; nola ekingo nion, baina, neure ibilbide hari, baldintza haietan?; izan ere, gogoan nituen amaren hitz batzuk, Pagoagan egin genuèn azken egonaldiaren aurretik esan zizkidanak: –Fraidearen bizitza erantzukizun handikoa da, eta mirari bat ongi etorriko zaizu, fedeari behar bezala eusteko?; are gehiago:
|
|
|
Eta, hala ere, erruduntasunari buruz beste bi hitz esan nahi nituzke; ama eta Ada erotu zirenean, etengabe etortzen baitzitzaizkidan
|
haiei buruzko
galderak; zer ote zen, bada, ero egotea: amildegi existentzial baten aurrean egotea bezalakoa ote zen, bertigoak paralizatuta, edo nora ez huts bat ote zen, orain ahots bat jabetzen baitzen gaixoaz, eta orain beste ahots bat, guztiz beste iritzi batekoa?; hura maiz irudikatzen ahalegindu nintzen arren, gauza bakarra zen ziurtzat jotzeko modukoa:
|
|
|
Egoera hark —alde batetik, Pagoagako porrotak, eta bestetik, amaren gezurrak eragindakoak— zalantza eta galdera asko pizten zizkidan, artean itzalean banituen ere, hain nengoen nora ezean, etengabeko inpaktuen ondorioz...;
|
haietako
galdera batek, baina, berandu gabe atera zuen bere muturra itzaletik, Elorrietako komentura joan behar bainuen, neure erlijio ibilbideari ekiteko...; nola ekingo nion, baina, neure ibilbide hari, baldintza haietan?; izan ere, gogoan nituen amaren hitz batzuk, Pagoagan egin genuèn azken egonaldiaren aurretik esan zizkidanak: " Fraidearen bizitza erantzukizun handikoa da, eta mirari bat ongi etorriko zaizu, fedeari behar bezala eusteko"; are gehiago:
|
|
|
Arratsetan, ikasleak etortzen zaizkio beren arazoez mintzatzera berant arte. Lilik
|
haien
galderei ez daki" ez" erraten.
|
|
2011
|
|
|
Bilboko BAD jaialdia, adibidez, zorioneko salbuespena da.
|
Haien
galdera da: zer egin dezakegu zuk zure proiektua aurrera eramateko?
|
|
2013
|
|
|
lurraren barneko eragileak ezagutzeko
|
haiei buruzko
galderak ongi erantzuten eta adierazten.
|
|
|
Hurrengo egunean, Jenerala eta elizgizonak lehorrera jaitsi ziren; meza eman zen; indio batzuk ere hurreratu ziren, eta arreta handiz entzun zuten, goi arnasaz bezala.
|
Haien
galderei, hura Zeruko negozioa zela esaten genien keinuka, eta indioek buruak makurtu eta gurutzeari errezatzen zioten; otoitzak eta gure hizkuntzan esaten genizkien hitz guztiak errepikatzen zituzten".
|
|
2014
|
|
|
Horretarako," jende askorekin" egotekoa da gaur,
|
haien
galderak erantzunez eta haiei galderak ere eginez. Udal langileekin bildu dira goizean; eguerdian Urtetako bizilagunekin eta enpresa mundukoekin; kultura eta turismo alorrekoekin arratsaldean, ondoren kirol munduko eragileekin, eta eguna borobiltzeko, herritarrekin bilera ireki bat egingo dute.
|
|
|
Horretarako," jende askorekin" egotekoa da gaur, haien galderak erantzunez eta
|
haiei
galderak ere eginez. Udal langileekin bildu dira goizean; eguerdian Urtetako bizilagunekin eta enpresa mundukoekin; kultura eta turismo alorrekoekin arratsaldean, ondoren kirol munduko eragileekin, eta eguna borobiltzeko, herritarrekin bilera ireki bat egingo dute.
|
|
|
Azaldu die BVEen hipotesian sinesten duela familiak. Beste hogei minutuz
|
haien
galdera zorrotzak erantzun ditu," epaitua nik ematen nuen", dio irribarrez Enekok. Epaimahaiak ere baietz dio, badirela zantzuak Naparra indarrez eragindako desagertutzat jotzeko, Espainia eta Frantziako Gobernuari auzia iker dezaten gomendioa luzatuko dietela.
|
|
|
Eurekin denbora asko ez pasatzera behartzen nuen neure burua.
|
Haien
galderei silaba bakarreko erantzunak ez ematen ere ahalegintzen nintzen.
|
|
2015
|
|
|
eta
|
haien
galderetan;
|
|
2016
|
|
|
Beste ikuspegi batekin ari dira borrokan, jakina, ez lehen esan dugun heteropatriarkatuaren testuinguruan, emakumearen gorputza kontrolatu nahian. Adibidez,
|
haien
galderetako bat da zergatik emakumeak estali behar diren eta gizonak ez. Estalita ere emakumeak objektu direla argudiatzen dute," estali egin behar garagizonengan desioa ez eragiteko?".
|
|
|
Txuekak telefonoarekin jolasean arindu zuen itxaronaldia. Bere bulegoan hartu zituenean, zuzendariak errezelo nabarmenez erantzun zien
|
haien
galderei: bai, Alozko etxeak bankuarenak ziren.
|
|
|
' Winka' hitzak' lapur, usurpatzaile' esan nahi du mapudugunez?. Metodologiari dagokionez, mapudungunaren irakaskuntza ez da hizkuntzara mugatzen,, maputxeen kosmo ikuspegia oso berezia delako.
|
Haien
galdera batzuek jokoz kanpo ere utzi ninduten; esaterako, behin eta berriz galdetzen zidaten zer nolako espiritualitatea daukagun Euskal Herrian. Eurentzat oso garrantzitsua da lurrarekiko eta naturarekiko lotura, bizimodu osoa baldintzatzen die.
|
|
|
Urriaren 27an topaketa egingo dute artistekin, Kulturaten bertan, 19:00etan. Interesa duen orok joan ahal izango du, egileen azalpenak entzutera edo
|
haiei
galderak eginez jakin mina asetzera.
|
|
|
Eta SGA halakoak aurrera ateratzeko lanean hari dela esateko” balioko du jardunaldiak. Hiru hizlari izanen dira eta entzuleek
|
haiei
galderak egiteko aukera izanen dute. “Hausnarketarako denbora ere utziko dugu”.
|
|
2017
|
|
|
Kafe beltzari begira geratu zen Marta, olatutxo ilun
|
haietan
galdera guztien erantzuna kausitu balu bezala. Zu eta ni bagara?
|
|
|
Zain. Nire gorputza polizia baten parean, epaile baten aurrean, begietara begira
|
haien
galderei erantzuten, banan banan.
|
|
2018
|
|
|
Horrez gain, gurasoak sentsibilizatzeko eta
|
haien
galderei erantzuteko mahai inguru bat ere antolatu dute. Bertan izanen dira Josiane Vivier, Larresoroko Urraska haurtzaindegiko zuzendaria, LEHA dispositiboaren barnean euskaldundu dena, Joana Itzaina ortofonista eta Xan Aire Euskaltzaleen Topaguneko ordezkaria.
|
|
|
Eta emaitza automatikoa da: erronka bat jarri eta agian ez dira helburua lortzen ari, ba ariketa gelditu,
|
haiei
galdera pare bat egin eta proposamenak egiten hasten dira; gero hori praktikara eraman eta helburua lortzen dute.
|
|
2019
|
|
|
Han ote zeuden gurekin Txinara joango zirenak? Horrelako pentsamenduak zebilzkidan burutik bileran eta nago hala lurraldea aldez aurretik erabakita edukitzeak nola idazlea izateak bultzatu nindutela besteei erreparatzera eta
|
haien
galderen atzetik zeuden istorioak asmatzen saiatzera.
|
|
|
Lan hura auto-fikzio edo autobiografia bezala etiketatuko zutela ziur nengoen. Ez zait axola jendeak zer pentsatzen duen, baina
|
haien
galderak nahi ez nuen norabidean joango zirela irudikatzen nuen, eta azalpenak ematen edo justifikatzen eman nuela denbora asko. Ez daukat denborarik horretarako.
|
|
|
Eta orain nik egingo dizut galdera: nola liteke sarreran euskarazko hitzik esan ez zuten ikasle
|
haiek
galdera guztiak euskaraz egitea. Nire azalpena hauxe da:
|
|
2020
|
|
|
Liburuetako lehen lerroko protagonisten eta gainerakoen artean dagoen asimetria ezaguna da grekoek tragedia eta komedia landu zutenetik, zeinetan protagonistek eta haien ingurukoek da rabiltzaten hizkera zeharo ezberdina ez ezik inguruko ia denek antzerako hizketa modua erabili ohi duten, eta nire Jerusalem eskema horren arabera egitaratuta dago: protagonista nagusia (Artizarne), bortxaren jainkosa beraz, eta haren korua (ikasleak), zeintzuk, nire aburuz behintzat, elkarren ondoan babesten diren
|
haien
galdera ezberdinak direla medio.
|
|
2021
|
|
|
Ikasleek
|
haien
galderak egiteko aukera izan dute bai eta liburuaren irakurketaren
|
|
|
Hola Senpere herria deskubritu dugu, gai desberdinen bidez (Larrun, pilota, errugbia, kantua, eliza, gune historikoak, beilariak, Ondotik, zuzendaria den Iñaki Lekuonarekin batera, laborategiak, jantegia, kirol gela eta bulego desberdinetatik pasatuz, kolegioko bisita egin dute. Azkenik, eskainia izan zaien liburuxka ttipi bati esker,
|
haien
galderak eta kezkei erantzun die.
|
|
|
Are gehiago, semantikoki posesioarekin zerbait ikustekorik duen adiera bat dute. Halere, ez dirudi
|
haiekin
galderazko izenordaina duten perpaus erlatibo jokatugaberik erabil daitekeen. Beraz, franko mugatua da holako perpausak onartzen dituzten aditzen zerrenda.
|
|
|
Beraz, herioa eguneroko lagun zutela bizi baziren, Darwinek bizi behar zuen bezala, izango zuten herioa bera mintzagai. Bestelakoak izango ziren
|
haien
galderak, hari buruz.
|
|
2022
|
|
|
Erruduntasuna oso presente dago beti heriotzaz ari garenean, baita helduongan ere egin izan banu, esan izan banio… eta inportantea da umeak 5 urte inguru dituenean erruduntasuna lantzea, argi uzteko une jakin batean desiratu badu ere norbait hilda egotea, ez dela heriotza horren eragilea. Garai bertsuan, heriotza gerta daitekeela barneratzen dutenean, momentu kritiko bat izaten da eta beldurrak hasten dira, iluntasunari beldurra, norbera edo erreferentziazko norbait hiltzeari beldurra… Horretaz guztiaz hitz egin dezaketela txiki txikitatik baldin badakite, errazagoa izango da bidea,
|
haien
galderek eta ezinegonek gidatuko dutelako zein behar duten une bakoitzean. Nerabezarora iristen direnean, bost kontzeptuak ongi barneratu ohi dituzte.
|
|
|
Horretaz gain, beste bi testu, bata, Isabel Allenderen" La casa de los espíritus" etik aldatua, eta, bestea, Antonio Machadoren bertso batzuk, eta
|
haien gaineko
galderak. Ez luzatzearren, Machadoren bertso eta galderetara mugatuko naiz:
|
|
|
Narratzaileak kontatzen du, kazetaritza ikasle zen garaian, guardia zibilek kontrol batean gerarazi zutela. Autoan, liburuak, aldizkariak eta paperak zeramatzala —euskarazkoak batzuk— anabasa batean eta haiek miatzen eta
|
haiei buruzko
galderak egiten hasi zirela txapelokerrak haserre bizian. «Ondoko eserlekuan whiski botila erdi huts bat zegoen, eta botilan falta zenaren sobran nengoen ni.
|
|
2023
|
|
|
Hesi bat mantendu dugu pertsonaien eta benetan gertatzen ari denaren artean, ez iristeko inoiz haien barrura. Haien bizimodua erakutsi dugu, eta
|
haiei buruzko
galderak sortu ditugu».
|
|
|
Nik ezagutzen ez nituen arren, saltzaileek ni ezagutzen nindutela jabetu naiz, eta beste niak haiek ezagutzen zituela, lagun giroan mintzatu baikara.
|
Haien
galderei erantzunez, Olatzek kontatu berri zidana jakinarazi diet. Harro daude, antza denez, nire emaztearen arrakastaz.
|