|
2000
|
|
|
Eta sinesten hasia nintzenean ezen ene lagun gipuzkoarra burutik egina zegoela eta adimendutik kanpoan —indiar
|
haiekin
bi urte generamatzan sasoinean izanen zen, guti goiti beheiti—, orduan gertatu zen gertatzekoa...
|
|
|
Eta karrika
|
haietan
bi emazteki ikusi nituen, ikusi orduko gorputzean halako dardara berezia eragin zidatenak, eta erranarazi zidatenak: " Tentagarriak, zatozte eneganat eta ez iragan aitzinat, zeren ostatu bila bainabilkizue, eta zeren ez baitago zuen besoak baino ostatu hoberik".
|
|
|
Osaba zuen laguntzaile.
|
Haien
bien algara biziak igartzen nituen kristal aurreko nire isiltasun tristean. Elurretan gora eta behera ibili ziren, eta Migelen poza inguruko lasaitasun zurian etzaten zen, osaba ilobak txirristatu eta erortzen zirenean.
|
|
|
alde bietara aulki fijoak, plastiko gorriz tapizatuak. Mahai
|
haietariko
bi baizik ez zeuden hartuta. Batean lau emakume, lan uniforme zuriak jantzita kafe kruasanak hartu, kalaka ari ziren.
|
|
|
Gizon sartu berri haiek, aurrena, txaketa beltzez jantzita zeudenez, hila behar zuen auzotar haren hileta lagunak izango zirela pentsatu zuen Xanek. Gero berriz, bat batean
|
haietako
bi kopla kantari hasi ziren; ez bederen dolu koplak, ezpada kopla arin eta burlazkoak. Alde guztiz, ez ziruditen oso kopla remarkableak, kuadrilako gainerako gizonei berriz, grazia handia egiten zieten, esku zartaka eta barre zoroka hartu zituzten.
|
|
|
Alta, bazirudien hiru lagunak komentario sinple hartaz konforme zirela; masailak gorrikara, begiak diz diz, bazuketen bestenaz ere kontu gehiago esateko gogorik. Anartean beste gizon mordoxka bat sartu zen ostatuan, aurrekoak bezalaxe txaketa beltzekin jantzita, barra ondora joan, lehen ziren haiekin juntatu zirenak;
|
haietako
bi hala ere, haiek ere puru bana errez, Xanen ondoan jarri, Xan apur bat desplazatu zuten begibeltzaren alborantz.
|
|
2001
|
|
|
Batzuk, berehala, ondoko egunetan askatu zituzten. 9 Alemaniara deportatu zituzten,
|
haietarik
bi emakumeak izaki. Zortzi hildako izan ziren.
|
|
|
Berriz hasi zen Ramuntxo arrantzale sinple gisa, bere bihotzeko bi emazteak utzita.
|
Haiek
biak, andere baten babesean sartu ziren, ez baitzuten beste tokirik l0 egiteko. Pobreagoak zirelarik bezala, itsasuntziaren kairatzea goaitatu behar zuten.
|
|
|
Pakistaneko Kipling herritik Indiara itzuri ezin izan ziren sikh gehienak garbitu egin zituzten. Independentziaren egun
|
haietan
bi milioi lagun inguru ehoak izan ziren. Milaka eta milaka emakume bortxatuak.
|
|
|
Aittitte eta beste bost ziren, auzokoak denak,
|
haietako
bi emakumeak, eurenak amaituta aittitterentzat auzolanean. Eguzki sargoria egiten zuen, izerditan zeuden denak eta Goiok eramandako lau botilak laster hustu ziren.
|
|
2002
|
|
|
Gehiago hurreratu zirenean, hiru emakume
|
haietako
bik kopetaren erdian begi zulo huts bana zeukatela ikusi zuen. Hirugarren emakumeak, aldiz, begi bakar distiratsua zuen kopetaren erdian, eraztun bateko diamante distiratsu bat baino distiratsuagoa.
|
|
|
Honek, irten aurretik, atzera  jiratu, eta artean taberna barruan bide ziren Kandido eta Traukori deiadar egin zien, bazihoazela jakinaraziz. Luze gabe, sarreran agertu ziren
|
haiek
biak.
|
|
|
Elea bero hasten dira ertzainak, atzera! atzera!, eta,
|
haietako
bi miatzen ari direlarik gorpuaren inguruak, beste bi ertzainek plastikozko zerrenda zuri gorri bat jartzeari ekiten diote, lurrean datzana jendearengandik bereizteko. Murmurioaren hesiak, hasieran xehe, gero zalapartatsu, zerrendak berak ez bezalako muga jartzen du hildakoaren eta nire artean.
|
|
|
Gero, zutiturik, keinu egin zien erizainei gorpua estal zezaten.
|
Haietako
bi hurbilenek estalki bat jarri  zuten gorpuaren gainean.
|
|
|
Eta gaur egungo euskal literaturan aurki daitekeen beste umore mota bat, aurrekoekin harremanetan dagoena, umore beltza da, hots, egoera tragiko edo dramatikoez trufatzen dena (zoritxarrak exorzizatzeko oso bide normala, bestalde); ez da harritzekoa, gurea bezalako egoera politiko batean, umore mota hau sortzea. Izan ere, euskaraz argitaratu den atzerriko umore beltzaren bilduma bakarra (Hamahiru ate, 1985) Joseba Sarrionandiak eta Mitxel Sarasketak itzuli eta aukeratu zuten...
|
haiek
biak kartzelan zeudela (ezin ironikoagoa dena, azken batean). Badago esaten duenik Kafka idazle umorista zela:
|
|
|
Film bakoitzaren alogerarekin bost kartel bidaltzen zituen banatzaileak, baina zeluloidearen kaxekin batera ostera itzuli beharrekoak. Bost kartel
|
haietako
bi Santi Zantarrak erabiltzen zituen kalez kale ohol bitan itsatsi eta bular bizkarretik eskegita. Iragarkiak pasearazten zituen gizonak berak Roselliniren film batetik erauzitako figurantea ematen zuen, gorputz malformatu eta musu okerraz.
|
|
2003
|
|
|
baloratzen duena eta automobilean egin daitezkeen ibilbideen erosotasuna: hamahiru hirietatik bederatzi (%70, ia ia) ez ziren iritsi gainditze mugara,
|
haietatik
bi (Burgos eta Bilbo) hortxe ibili ziren arren.
|
|
|
ZBekoek azpimarratzen dutenez, badira Europar Batasunean (EB) zilegitasunosoa eta parte hartze baxuagoa eduki duten erreferendumek.
|
Haiek
bi kasu aipatzendute, biak Irlandakoak (gogoratu bertako enpresa publikoa dela Boroako proiektuaren sustatzaile nagusia den ESB multinazionala): 2001eko ekainaren 7an NizakoItuna berresteko egin zena, %34, 79ko parte hartzearekin, eta 2002ko martxoaren7an abortoari buruzkoa, %42ko parte hartzearekin.
|
|
|
Lagun koadrilla bat ageri zuan. Zorionak Ina zioen
|
haietako
bik erakusten zuten pankartak. Denak pozik zeudean, benetan pozik.
|
|
|
|
Haiek
biek bizitzaz hitz egiten zuten bitartean, nik neure kalkuluak egin nituen: jubilatu avilestarrak zioena egia bazen eta ez nuen batere zalantzarik hala zela, dagoeneko patruilaren batek pasatu behar izango zuen handik, bai oinez bai motorizaturik.
|
|
|
Berehala bereiztu nituen
|
haietako
bi:
|
|
2004
|
|
|
Neguan, Baionako Barland entrepresaren egoitzetara eramaten da, mantenu lanak egitera. Lan hauek parkearen lau ibilgailuetan egiten dira eta
|
haietako
bi 1996an eraiki ziren. Bi ibilgailu berri hauek eraikitzeko garaiko materialak erabili dira.
|
|
|
Gaur Oscar etorri da Signorarenera, eta Romanetto kalera irten da, ze
|
haiek
biak liburu baten gainean geratu behar ziren berbetan, eta kalera joan da.
|
|
|
Iazko udako azken egun hartan izan ezik. Markosek negu osoan ahaztu ezin izan duen iluntze hartan, Martinaren etxera arteko ehun metro
|
haietan
biek emandako pausoak uda osoan emandakoak baino motelagoak izan ziren, makalagoak, ataria inoiz agertzerik nahi izango ez balute bezala. Eta Markosek neguan bere irudimenean behin eta berriz errepikatu duen momentua heldu zen orduan.
|
|
|
Piku lehorrak, olibak, karameluak; urdai eta txorizoen furgoneta; frutazaleak:
|
haietako
bi, Lutxi eta Koxme; Lutxi: emakume ile urdintzen hasia, esku makurra, gorro grisa eta amantala pintarratua.
|
|
|
" Plazan badira balla batzuk eta,
|
haietako
bi edo hiru ekarrita..."
|
|
2005
|
|
|
Oro har, riftak bost ingurune geodinamiko oso ezberdinetan sortu ahal direla proposatzen duen sailkapena plazaratu da.
|
Haien artean
bi dira kontinenteen eskala handiko apurketa eragin dezaketenak, eta beste hirurak askoz ere ingurune geodinamiko lokalizatuagoetan aurki daitezke (6.19 irudia).
|
|
|
Guk ulertzen genuen. Horrelakoak ziren
|
haiek
biak, auskalo zergatik.
|
|
|
Patetikoa. Zer arraio gertatu zen
|
haien
bien artean. Zergatik gau hartan prezeski?
|
|
|
Segundo batez, neure buruari esan nion ea zergatik egin ote zigun Idoiak halako galdera, eta, bat batean, burura etorri zitzaidan Sanabrian topatua genuen Idoiaren lagun paristarra. "
|
Haiek
biak ez ziren ba...?". Barrutik, ordea, ezezko biribila irten zitzaidan.
|
|
|
Hurrengo egunetan, egunero bisitatu nuen Adela, Idoiarekin edo amarekin batera batzuetan,
|
haiei
biei esan egin bainien gertatutakoa, isilik gorde zezatela aginduta. Zer moduz zegoen jakitearren joaten nintzaion bisitan, baina baita ere espero nuelako egun haietako batean luze hitz egingo zidala puzzlean falta zitzaizkidan zatiei buruz, buru barruan osatu ezinik neukan eta.
|
|
|
Aste bat zuela mendi lehorren erdian kokatu herri batera iritsi ziren. Herriaren atarian geratu zen troparen gehiengoa, hizkuntza ezagutzen zuten
|
haietariko
bi, lekuko arduradunekin solastatzera igorri ondoan. Karriken artetik haur irriak eta ama aspertuen deiak biderkatzen ziren, oilo koloka karakaka zenbait eta txakur txanpak ere bai.
|
|
|
Zorionan nahiko du hazi, hantxe denok elkarrekin bizi, baina asmatuko al du hori guztia Lupek nire alboan? Eta neuk
|
haien
bienean. Gai al da emakume bat bizitzeko gizonezko batekin, maite zaitut esateko gauza ez dela dakienean?".
|
|
|
Hamabina urte zituzten eta beldurgarriak ziren erramutan, edozein helduk baino arinago zeharkatzen zuten biek ala biek portua alderik alde txalupa hartuta. Auzoko arraun elkartekoak atzetik ibili zituzten astun, Euskal Herriko txapela jasoko omen zuten infantiletako batelarekin
|
haiek
biak tostetan edukiz gero, baita bakar batekin ere segurenik, baina biak bildu nahi. Gogoz sartuko zatekeen Huck, maite zuen lehian jardutea eta nekeak dakarren nagitasun hori, lagunak ordea" Señorito alaenak!" esaten zion, mespretxatu egiten zituen," Horiek ez zakitek zenbat erro dituen olagarroak!".
|
|
|
Inork ez zuen ukatuko Huck eta Tom arraunlari trebeak zirela, alabaina askok zalantza egin zuten ahapetik gauza izan zitezkeenetz
|
haiek
biak hilabetean Liverpooleraino iritsi ez ezik itzultzeko, milioi eta erdi milia barru Liverpool, hor nonbait, pentsatuko zuten gure herriko marinel motzok. Entzun nuen baten batek portu hura non zegoen galdetzen zuela, berak ez zuela ezagutzen han egondako inor.
|
|
2006
|
|
|
«Joño, loteria» pentsatu nuen. Euskal Herritik ni bezalako txatxu bat azaldu, eta munduko agentzia handienetakoak kontratua, mundu osorako esklusiba, beraientzat bakarrik lan egiten nuela eta argazki
|
haiek
bion Copyrighta zirela. Baina zer gertatu zen?
|
|
|
Gainera, halako prozesuetan, auzitegiak askatasuneko absoluzioa edo kondena ezartzeko betebeharra du, inolako erreserbarik egin gabe; eta ez da zilegi jadanik epaitutako egitate berberari buruz beste prozedura bat irekitzea. Hori guztia dela eta, oso gogorra da auzitegia osatzen duten magistratuen kontzientzia torturatzea,
|
haiei
bi aukera hauek bakarrik eskainiz: akusatua kondenatzea, nahiz eta jakin horrekin legea hausten dutela edo deuseztasuna eragiten dutela; eta, gisa bertsuan, akusatua absolbitzea, uste osoz kriminala dela pentsatu arren.
|
|
|
Egin egunkarian presoei animoak emateko iaegunero ateratzen zituzten horietako bat zuan. Lagun koadrilla bat ageri zuan.Zorionak Ina zioen
|
haietako
bik erakusten zuten pankartak. Denak pozik zeudean, benetan pozik.
|
|
|
Hiru salatutakoek epaileari jakinarazi diote 2 epaitegian baino ez dutela deklaratuko, nahiz eta
|
haietako
bik onartu duten Sopela eta Urdulizko Gazte Asanbladako kideak direla. Bestalde, deklarazioak egin bitartean gela berean izan dira salatutakoak eta salatzaileak eta tentsio artean izan bada ere, elkarrizketa izan dute.
|
|
|
Imos a cociña, esan zidan Carvallok. Jakingo al zuten
|
haiek
biek gurdiko ezkutalekuarena. Zaindu itzak gurdiko oholak, agindu zidan Bernatek.
|
|
|
Urrunetik ikusi nuen zuriz jantzitako gizon bibotedun patillazabal bat Mirrari bizkarrean sekulako zartakoak ematen. Gora heldu nintzenerako, ordea, han ez zegoen
|
haien
bien arrastorik.
|
|
|
Susok barre egin zuen, tabakoak horiztatutako hagin zikinak agerian utziz. Urrezkoak ziren hagin
|
haietako
bi, atzamar potoloetan distiratsu ageri zituen bi eraztunen modukoak.
|
|
2007
|
|
|
Zaharxeago Lucy bera baino (3,6 milioi urtekoak), baina animalia berarenak. Arrasto
|
haiek
bi edo hiru australopitekok utzitakoak ziren. Bikote bat aurretik joan balitz bezala, ondotik hirugarren bat zerraikielarik.
|
|
|
Mito edo historia zahar horrek dioenez (Plantin, 2002), Siziliak ba omen zeuzkan garai
|
haietan
bi tirano. Bertako lurrik onenez jabetu ziren eta beren soldaduen artean banatu zituzten, lurren berezko jabeen interesei eta borondateari muzin eginez.
|
|
|
Hizkuntzak pentsatzen ditu. Mundu ezagutuaren eta ezagutzailearen munduaren artean, hizkuntza hirugarren mundu bat da, bitarteko mundu bat
|
haien
bien artean, biak biltzen dituena. Mundua hizkuntzan dago.
|
|
|
Dena den, gurasoen nahiak eta ilusioak hurrengo belaunaldiaren bizkarrean uztea oso ohikoa da eta ez da bakarrik hizkuntzarekin gertatzen: futbolari izan nahi zuten gurasoek
|
haien
bi urteko semeari pilota polit bat oparitzen diote, eta umea futbolari bihurturik aitak esan ahal izango du" me he visto realizado en mi hijo", gertatutakoaren kontzientzia hartzen badu behintzat, batzuetan hori esango du kontziente izan gabe ere.
|
|
|
Ez sinesteko moduan, azkenean esku loturik eraman naute polizia etxera, baina hori baino lehen ospitalera joan gara, ni autoan preso itxita larrialdietako aparkalekuan, eta
|
haiek
biak, zazpi puntuz betondoko zauria ixtera.
|
|
2008
|
|
|
Irregulartasun bakarra atzeman da, laginen erdiek etiketa araua urratzen baitute:
|
haietako
bik ez dute adierazten zenbat arroz daukaten eta, gainera, informazioaren parte bat letra txikiegian agertzen da; beste bik bere burua elikagai natural modura agertzen dute baina horixe debekatua dute, legez, denak baitira naturalak.
|
|
|
Muranoko artisauak duela mende asko hasi ziren beira lantzen.
|
Haietako
bik beira leun eta lau bat lortu zuten, eta, haren atzealdean, islatzeko gaitasuna zuen metal baten geruza fin bat aplikatu zuten. Benetako iraultza izan zen.
|
|
|
Familiaren egoera halakoa zen, beraz, villalbatarrak beste ezusteko batek harrapatu zituenean. Ezustekoaren protagonistak, ordea, ez ziren ez aita ez ama izan,
|
haien
bi alabak baizik. Natalia eta Natividad?, aitaren antz izugarria zutenak, alde batetik, baina amaren izaera bertsua zutenak, bestetik, soinekozaletasun festazaletasunei dagokienez bederen, biak ere zein baino zein gehiago baitziren soineko zein festazale. Bikiak ziren eta berdin berdinak, biak bereizten zituèn ezaugarri bategatik ez balitz:
|
|
|
Gray eta Ben Gunn txaluparekin joan eta etorri zebiltzan bitartean, gainerakoek altxorra pilatzen zuten hondartzan.
|
Haietako
bi barra, soka mutur batetik zintzilik jarrita, nahiko karga bazen gizon sendo batentzat; astiro joatera behartzen zuen. Niri dagokidanez, garraio konturako ezer gutxi nintzenez, leizean pasatzen nuen egun osoa txanponak galleta zakuetan sartzen.
|
|
|
»John Luxeak bidali egin zituen, gainera, nik kontratatutako sei edo zazpi
|
haietatik
bi. Momentu batean erakutsi zidan erreka marinel kaxkarrak zirela, garrantzizko abentura batean beldurra izan behar zaien horietakoak.
|
|
|
1923ko II. Euskal Egunetan, Donezteben, Azkuek berriro nabarmendu zuen euskal hezkuntzaren beharra. Ekitaldian Doneztebeko alkateari adierazi zion, Euskaltzaindiaren izenean, herriko nesken ikastetxean lau moja erdaldun egonik, gutxienez
|
haietako
biren ordez bi euskaldun jarri behar zirela. Mutilen eskolan ere euskarazko alfabetatzea bultzatzeko erregutu zion alkateari.
|
|
|
Lezon (Gipuzkoa) badira hiru pailazo, Korri, Xalto eta Brinko izenekoak. Ez dira beti hirurak batera herrietara joaten, tarteka
|
haietako
birekin osatzen baitute saioa. Gaur arratsaldean, esate baterako, Beran Korri eta Xalto izango dira neska mutikoak alaitzeko ahaleginetan.
|
|
|
Magallanesen armada 1519ko irailean atera zen Espainia hegoaldetik, eta ia hiru urte geroago itsasontzi bakarra itzuli zen abialekura, 18 marinelekin, Elkanoren agindupean.
|
Haietako
bi lagunek, Antonio Pigafetta italiarrak eta Francisco Albo espainiarrak, hasieratik bidaiaren egunerokoa idatzi zuten, eta eguneroko haiei esker bidaiaren nondik norakoak nahikoa zehatz ezagutzen dira.
|
|
|
Amerikara bidean ibili zen urte guztietan liskar ugari izan zituen donostiarrak.
|
Haietako
bi dira sonatuenak: Brasilgo kanpaina eta Dunasko bataila.
|
|
|
ANCk 1997an egin zuen 50 Konferentzian. Ustelkeriaz jokatu izana egotzita, berriz, dimisioa emanarazi zion Zumari 2005eko ekainean; urte hartan hasi zen
|
haien
bien arteko areriotasun mina. Hurrengo, artxibatu egin zuten haren kasua.
|
|
|
Ekintzaile palestinarrek erantzun 50 bat kohete inguru botata erantzun zioten horri. Israelgo armadako sei soldadu daude zaurituta horren ondorioz;
|
haietako
bi oso larri.
|
|
|
Eskura dute finalerdietarako txartela, hiru jardunaldi jokatzeke geratzen diren honetan.
|
Haietako
bi norgehiagoka Urnietan. Zorte on! Gipuzkoako Gomazko Paleta txapelketa hastearLarunbat honetan abiatuko da, oraingoan, senior mailako paleta goma modalitatean.
|
|
|
Txapelketa nagusira joatea segur diren bi daude, Amets Arzallus eta Sustrai Colina. Txapelketen esperientzia handiena ere
|
haiek
biek dute. Duen ibilbide aberatsa ikusirik, orain arteko txapelketan Iparraldeko ordezkari gisa parte hartu duela dio Arzallusek:
|
|
|
Ezpondak filologia lan eruditu batzuk egin ondoren, aitaren bideari jarraitu zion, katoliko eta protestanteen arteko gerran Henrike IV.a izango zenarentzat misio bereziak eginez. Horregatik, lau aldiz kartzelatu zuten(
|
haietako
bi ez dira aski ezagunak, baina lehena nahiko dramatikoa eta misteriotsua, Alan Boase biografoaren arabera).
|
|
|
Familiaren egoera halakoa zen, beraz, villalbatarrak beste ezusteko batek harrapatu zituenean. Ezustekoaren protagonistak, ordea, ez ziren ez aita ez ama izan,
|
haien
bi alabak baizik –Natalia eta Natividad–, aitaren antz izugarria zutenak, alde batetik, baina amaren izaera bertsua zutenak, bestetik, soinekozaletasun festazaletasunei dagokienez bederen, biak ere zein baino zein gehiago baitziren soineko zein festazale. Bikiak ziren eta berdin berdinak, biak bereizten zituèn ezaugarri bategatik ez balitz:
|
|
2009
|
|
|
Estatuan, dagoeneko, badira A gripeaz gaixotutako 1.280 lagun, 19 zainketa intentsiboetako unitateetan daude,
|
haietako
bi EAEn eta beste bat Nafarroan.
|
|
|
AEBak Ipar Korearekin hitz egiteko prest daude, baina seinaka egiten ari diren bileren baitan baino ez. Bilera
|
haietan
bi Koreak, Japonia, Errusia eta Txina ere daude, baina 2008ko abendutik blokeatuta daude.
|
|
|
Hala, bada, lortu zuten lau langileek sindikatuetan infiltratzea. Eladio Orbegozo eta Venancio Laín UGTn, eta Luis Moraza eta Felipe Briones CNTn?, baita
|
haietako
bik halako pisu espezifiko bat izatea ere nork bere sindikatuaren barne eztabaidetan. Eladio Orbegozok UGTn, eta Luis Morazak, langile batzordeko kidea ere bazenak, CNTn?, eta orduan, Teofilo Mariari, Martin Belzunzek emandako datu guztiak eskuan zituela, azken kolpea ematea bururatu zitzaion, bi fasetan burutu beharrekoa: lehenengoan, Teofilo Mariak berak bultzatuko zuen greba bat, hartarako sindikatuetan infiltratutako langile asaldatzaileak erabiliz; sindikatuak jakinaren gainean zeuden, bestela ere, enpresak Renault etxearekin kontratu ezin hobeak egin zituela, orbetarrena Euskal Herrian eta penintsula osoan automobil industriarekin harremanak zituèn enpresa gutxitakoa zen, bakarra, beharbada?, eta irabazien apurra eskatzeko garaia zen, beraz, bi sindikatu nagusiek adostutako igoeraren arabera:
|
|
|
ongi esan zion bezala; Domingok zin zinez sinesten zuen sinesten zuena: % 99an sinetsia zegoen, sinesmenaz horrela hitz egin badaiteke?, eta% 100ean ere egongo zen, beharbada, baldin eta astebete hartan Teofilo Mariaren eta Damasoren hitzik gabeko begiradei aurre egin behar izan ez balie, keinu adierazgarri
|
haiekin
bi anaiek zera esan nahi baliote bezala: –Benjamin Maria hil da, eta ez hasi orain, arren, fantasmak gora eta fantasmak behera zeure betiko hixtoriak asmatzen?; horregatik, Benjamin Maria hil eta handik astebetera edo, beste hiru anaiekin batera ikastetxera joan, gelan sartu, eta aita Sebastian ikasleei honela mintzatu zitzaienean, goizeko lehen orduan:
|
|
|
joaten zitzaizkion bisitan, arratsaldeko lehen orduan, isilka, bi arrebak zinera joaten zirèn aitzakian; bisita hauetan, Domingok argi eta garbi esaten zion Albertori ez zezala konpromisozko gai sozialik ez politikorik erabil eztabaidagai: ez zitzala, alegia, gai
|
haiekin
bi arrebak kezka ez asalda; are gehiago: pentsatzen zuen bakoitzean bi arrebak atzetik jarrai zekizkiokeela, anarkistak edo egin zitezkeela, beraz?, Domingori ez zitzaion gustatzen:
|
|
|
kamioiaren kutxara igoarazi, eta hiriko komunisten egoitzarantz abiatu ziren, kamioia aurretik eta automobil errekisatuak, hiru? atzetik; sei gizon haien artean, Nazario eta Teofilo Mariaz gain, bazegoen beste arrain neurri dexenteko bat. EAJren inguruko enpresaria?; beste hirurak, baina, arrain txikitxoak ziren, ez goi burgesiakoak, alegia?, eta
|
haietako
bi errepublikano moderatuak, gainera: esan nahi baita hura ez zela arrantzarik egokiena, komunistek zituztèn harremanen ikuspuntutik begiratuta, Frente Popularrean sartuta baitzeuden eta horrek behartzen baitzituen errepublikanoekin eta nazionalistekin maila bateko zein besteko harremanak eta konpromisoak edukitzera; kontua, baina, zera zen, militarrak Afrikan jaiki zirenetik, halako desorientazio eta halako noragabetasun bat nagusitu zela han eta hemen egoera berri bezain larriaren aurrean, ezusteko ez hain ezustekoak, giroan usaintzen baitzen zerbait (ezin zehaztuzko zerbait, halere) gertatzera zihoala?
|
|
|
Altzairuzko hodi bat zen, berokuntza sistemarena behar zuena, handik berorik hedatzen ez bazen ere, udako egun haietan nekez?; hodi hura, ganbara zeharkatzen zuèn tartean, hiru zatitan zegoen banaturik, zati bakoiza hurrengoan ongi ahokatuta; Teofilo Maria ahalegindu zen, luzaz ahalegindu ere, kokagunerik erosoenean ez zeudèn pieza
|
haietako
bi askatzen, baina orduan ere hutsaren hurrengoa gertatu zitzaion lanaren ordaina.
|
|
|
Baina oraindik ez gara ausartzen ondorioak ateratzen.
|
Haiek
bien artean hitz egiteko zein hizkuntza aukeratzen duten ikustea adierazgarria izango da.
|
|
|
Memoriak erabilera zilegiak sorrarazten ditu, bai eta iruzurrezko erabilerabatetik ondoriozta daitezkeen gehiegikeriak ere (Cruz, 2005). Planteamenduorokorrari jarraituz,
|
haien artetik
bi mota bereizi litezke: historiaren alorrean etaesparru sozial eta politikoan bururatutakoak.
|
|
|
Teknika honek banatzen ditu laginean dauden proteinak bi pauso desberdinetan (1 eta 2 dimentsioak)
|
haien
bi mendekotasunik gabeko ezaugarrien arabera: masa molekularra erlatiboa (Mr) eta puntu isoelektrikoa (pl). Lehenengo pausoan lagin baten barruan dauden proteinen fokatze isoelektrikoa lortzen da, pl ren arabera.
|
|
|
Ez zuen galtzak janzterakoan kremailerarekin harrapatuta galdu, ezta ere ahuntz batek hozka eginda, dirudienez, 1916an, 23 urte zituela Somme-n, Afrikako gerran jasotako tiro baten ondorioz galdu omen zuen, lastima garai
|
haietan
bi tiroko fusilik ez izatea! Ez dakigu ezkerrekoa ala eskuinekoa izan zen, ez dakigu tiroa bota zuenaren izenik, ziurrenik bere punteria onaren berri jakin gabe joango zen mundu honetatik.
|
|
|
Eta ez dute zoritxarrez inoiz izango, inkomunikazioaren eraginez, lekuko bakarrak poliziak izan baitziren. Joxe Arregik ere tortura izugarriak jasan zituen bederatzi egunez komisarian, eta argi geratu bazen ere torturatzaileak gutxienez 73 izan zirela, soilik
|
haietako
bi epaitu zituzten. Bi lehen epaiketa eskandalagarrietan errugabetu egin zituzten, gainera, harik eta azkenean Espainiako Auzitegi Gorenak halako kasuetan ohiko dituen kondena irrigarri horietako bat ezarri zien arte.
|
|
|
Catek ingelesez hitz egiten die jokalariei, mundu guztikoak gaudelako. Eta
|
haietako
birekin oso harreman ona dauka Sarriegik: Andreas Ivanschitz austriarrarekin eta Mikael Nilsson suediarrarekin.
|
|
|
Hilabetea joan hilabetea etorri, giroa berotzen aritu izan dira auzo hartako bizilagunen elkartekoak, han ibili ohi diren emakume afrikarren zeharo kontrako gertatzeraino.
|
Haietako
biri bortizki eraso dietelarik, orain diote ez zutela espero jendearen asaldurak inolako erasorik ekarriko zuenik.
|
|
|
Zeinek esango zien instrumentu
|
haiei
bi biolin, biola, biolontxelo eta pianoari, hain zuzen, kontzertu hartan mutu egon zutenik. Zorroetatik atera, musikarien eskuek dir dir eragin eta publikoaren parean azaldu ostean, melodiarik esateko aukerarik esango ez zutela.
|
|
|
–Zerbait erostera etorriko ziren?, esan dio ilarako nerabe batek beste neskatxa bati.
|
Haien aurreko
bi emakume ilehori, berrogeitaka urte dotore dituztenak, isilik daude. Batek burua apur bat makurtu du, eta elbarriari begira ahapeka mintzatu zaio lagunari:
|
|
|
Demokrazia Hiru Milioi (D3M) hautesle plataformarekin eta Askatasuna alderdi politikoarekin lotuta dauden 13 lagun auziperatu ditu gaur Baltasar Garzon epaileak," ETAren esanetara" egotea egotziz.
|
Haietariko
bi dira Lidia Barcena Aurrekoetxea erandioztarra D3Mko kidea eta Urtzi Vidal Astobiza Itzubaltzeta/ Romoko auzokidea," El Correo Español"," Deia"," El Pais"," ABC" eta hainbat komunikabidek Askatasuneko Bizkaiko zerrendaburua izango zela iragarri zutena, nahiz eta egia ez izan. Hamahiru lagun horiek ostiral honetan, hilak 6, aurkeztu dira Espainiako Auzitegi Nazionaleko 5 Instrukzio Epaitegian, Baltasar Garzon beraren aurrean deklaratzeko, berria.info k zabaldu duenez.
|
|
|
Danielek Laura (Lola Due, as) maitatuko du, itxuraz ezgaitasunik ez daukan lankidea. Baina agudo agertuko dira Lauraren gabeziak, afektibo eta sentimentalak batez ere, eta
|
haien
bien arteko adiskidetasun maitasun historia erakutsiko du filmak. –Berdinen arteko harremana da Danielen eta Lauraren artekoa, ez gaitz bat duen eta ez duen baten artekoa.
|
|
|
Fiskalak 30 eguneko zigorra eskatu du haientzat, egunero 6 euro ordaintzeko. Ertzainak iraintzea egotzita,
|
haietako
biri isuna beste 30 egunez luzatzeko eskatu du fiskalak. Goierriko AHT Gelditu!
|
|
|
Nafarroan, bestalde, hemezortzi lagun daude ospitaleratuak A/ H1N1 gripearekin.
|
Haietako
bi ZIUn daudela jakinarazi du Nafarroako Osasun kontseilari Maria Kutzek, eta ziurtatu du egonkorra dela haien egoera.
|
|
|
Herenegun ere izan zen AHTaren aurkako protesta Durangon. Lagun talde batek Bizkaibus konpainiako autobus bat geldiarazi, eta
|
haietako
bi autobuseko sabai gainera igo ziren, AHTa eragiten ari den sarraskiaz herritarrak ohartarazteko. 12:30 inguruan izan zen protesta, Landako gunearen aurrealdean.
|
|
|
Hala, bada, lortu zuten lau langileek sindikatuetan infiltratzea –Eladio Orbegozo eta Venancio Laín UGTn, eta Luis Moraza eta Felipe Briones CNTn–, baita
|
haietako
bik halako pisu espezifiko bat izatea ere nork bere sindikatuaren barne eztabaidetan –Eladio Orbegozok UGTn, eta Luis Morazak, langile batzordeko kidea ere bazenak, CNTn–, eta orduan, Teofilo Mariari, Martin Belzunzek emandako datu guztiak eskuan zituela, azken kolpea ematea bururatu zitzaion, bi fasetan burutu beharrekoa: lehenengoan, Teofilo Mariak berak bultzatuko zuen greba bat, hartarako sindikatuetan infiltratutako langile asaldatzaileak erabiliz; sindikatuak jakinaren gainean zeuden, bestela ere, enpresak Renault etxearekin kontratu ezin hobeak egin zituela –orbetarrena Euskal Herrian eta penintsula osoan automobil industriarekin harremanak zituèn enpresa gutxitakoa zen, bakarra, beharbada–, eta irabazien apurra eskatzeko garaia zen, beraz, bi sindikatu nagusiek adostutako igoeraren arabera:
|
|
|
Altzairuzko hodi bat zen, berokuntza sistemarena behar zuena, handik berorik hedatzen ez bazen ere, udako egun haietan nekez...; hodi hura, ganbara zeharkatzen zuèn tartean, hiru zatitan zegoen banaturik, zati bakoiza hurrengoan ongi ahokatuta; Teofilo Maria ahalegindu zen, luzaz ahalegindu ere, kokagunerik erosoenean ez zeudèn pieza
|
haietako
bi askatzen, baina orduan ere hutsaren hurrengoa gertatu zitzaion lanaren ordaina.
|
|
|
...i gizon guztira– kamioiaren kutxara igoarazi, eta hiriko komunisten egoitzarantz abiatu ziren, kamioia aurretik eta automobil errekisatuak –hiru– atzetik; sei gizon haien artean, Nazario eta Teofilo Mariaz gain, bazegoen beste arrain neurri dexenteko bat –EAJren inguruko enpresaria–; beste hirurak, baina, arrain txikitxoak ziren –ez goi burgesiakoak, alegia–, eta
|
haietako
bi errepublikano moderatuak, gainera: esan nahi baita hura ez zela arrantzarik egokiena, komunistek zituztèn harremanen ikuspuntutik begiratuta, Frente Popularrean sartuta baitzeuden eta horrek behartzen baitzituen errepublikanoekin eta nazionalistekin maila bateko zein besteko harremanak eta konpromisoak edukitzera; kontua, baina, zera zen, militarrak Afrikan jaiki zirenetik, halako desorientazio eta halako noragabetasun bat nagusitu zela han eta hemen egoera berri bezain larriaren aurrean, ezusteko ez hain ezustekoak –giroan usaintzen baitzen zerbait (ezin zehaztuzko zerbait, halere) gertatzera zihoala– eraginda; eta kontua zen kontrolgunearen buru zenak –estalinista erretxinak–, egoeraz baliatuta edo, bere eskuduntzen muga gainditu zuela.
|
|
|
Bestelakoan, Ada eta Maria Bibiana igandeetan –hainbat igandetan, zuhurtasuna ez baitzen ahazteko moduko neurria– joaten zitzaizkion bisitan, arratsaldeko lehen orduan, isilka, bi arrebak zinera joaten zirèn aitzakian; bisita hauetan, Domingok argi eta garbi esaten zion Albertori ez zezala konpromisozko gai sozialik ez politikorik erabil eztabaidagai: ez zitzala, alegia, gai
|
haiekin
bi arrebak kezka ez asalda; are gehiago: pentsatzen zuen bakoitzean bi arrebak atzetik jarrai zekizkiokeela –anarkistak edo egin zitezkeela, beraz–, Domingori ez zitzaion gustatzen:
|
|
|
Izan ere, Adarentzat itzala zena, argia zen Domingorentzat, Domingo sinetsia baitzegoen Benjamin Maria beste esfera batean zegoela –fantasmen esferan, gorputzaren zamatik eta eritasunetatik aske–, Albertok –fantasmen mundura hurbildu zuèn adiskide minak– ongi esan zion bezala; Domingok zin zinez sinesten zuen sinesten zuena: % 99an sinetsia zegoen –sinesmenaz horrela hitz egin badaiteke–, eta% 100ean ere egongo zen, beharbada, baldin eta astebete hartan Teofilo Mariaren eta Damasoren hitzik gabeko begiradei aurre egin behar izan ez balie, keinu adierazgarri
|
haiekin
bi anaiek zera esan nahi baliote bezala: " Benjamin Maria hil da, eta ez hasi orain, arren, fantasmak gora eta fantasmak behera zeure betiko hixtoriak asmatzen"; horregatik, Benjamin Maria hil eta handik astebetera edo, beste hiru anaiekin batera ikastetxera joan, gelan sartu, eta aita Sebastian ikasleei honela mintzatu zitzaienean, goizeko lehen orduan:
|
|
|
Eta, bueltan,
|
haien
bien kontatu beharra! Zintzilikarioak dilindizka xumean esekita omen zebiltzan, bi atzamar luzekoak ere bai hazienak...
|
|
2010
|
|
|
36ko gerra hasi zen garaian neska koxkorrak ziren hirurak. Egun, 80 urtetik gora dituztela, Maria
|
haietako
bik elkarrekin topo egin eta elkarrekin bizitzen jartzen dira; hirugarren Mariaren bila joatea erabakiko dute gero. Adin handiko emakumeak izanagatik, egitasmoak eta ilusioak dituzte nobelako emakumeek, ez dira iraganari kateatuta bizi.
|
|
|
Pike River meatzean leherketa gertatu zenean 29 lagun zeuden lanean, baina
|
haietatik
bik kanpora irtetea lortu zuten ezbeharra gertatu eta denbora gutxira. Itxaropenari irmo eusten diogu.
|
|
|
Egunkari espainiarraren arabera, iazko maiatzaren 18an gertatu zen hori Tolosako Adaguio hotelean. Guardia zibilek korrika eta presaka alde egin zuten, eta gela garbitu behar zuten langileek aurkitu zituzten
|
haien
bi pistolak koltxoiaren azpian.
|
|
|
Egunkari espainiarraren arabera, iazko maiatzaren 18an gertatu zen hori Tolosako Adaguio hotelean. Guardia zibilek korrika eta presaka alde egin zuten, eta gela garbitu behar zuten langileek aurkitu zituzten
|
haien
bi pistolak koltxoiaren azpian.
|
|
|
Puntako teknologia erabili du Innovae Vision ek ere. Komunikazio interaktiboan espezializatutako enpresa horrek lau elementu sortu ditu BTEKerako,
|
haietako
bi, robotikaren gunerako: bisitarien erretratua egiten duen beso robotiko bat, eta Kixmi, buru robotikoa.
|
|
|
Talde armatuen engaiamendua bake prozesuetan. Parte hartzaileen artean, noski, munduko gatazken konponbidean lanean diharduten pertsonalitate ugari. Konferentziaren egunetako batean, afaltzen ari zirela,
|
haietako
bi Josu Jon Imazengana joan, eta berekin hitz egin nahi zutela adierazi zioten: ETAren eta Espainiako Gobernuaren arteko elkarrizketei buruzko informazio zuzena eman eta akordioa egitear zutela jakinarazi zioten, baina arazo batzuk sortu berri zirela ere bai.
|
|
|
Sallobente haranaren bihotza da. 60 baserriko bailara,
|
haietako
bi besterik ez nekazaritzara emanak. Izarraizko magalean mendiari bizkarra emanez bezala, hegora begira dago Txillarre, Karakateko gailur lerroa aurrez aurre, Arrateko gaina ere begien bistan duela, mendebaldera.
|
|
|
Ikastolak sortzeko orduan, guraso eta herritar
|
haiek
bi arrazoi nagusi izan zituzten. Lehena, eta indarrik handienekoa, euskara:
|
|
|
Aritmetikari buruzko ariketetan: oinarrizko kalkulu aritmetikoei buruzkoariketak (batuketa, kenketa, biderketa eta zatiketa) ozenki egitean, kalkuluidatziak egitean (gaixoak idazteko eta irakurtzeko gaitasuna izaten jarraitzenduen kasuetan) eta arrazoia erabiltzeko ariketak egitean (esaterako, «biahaideren artean gazta tarta osoa jaten bada,
|
haien
bi lehengusurekin gaztatarta banatzean, zenbat gazta tarta jango luke bakoitzak?»).
|
|
|
Emaitzen arabera, barne hartutako subjektuen %70ek dio exazerbazioa izan duela.
|
Haien
bi herenek uste zuten beren BGBK ondo kontrolatuta zegoela, baina gehienek onartzen zuten endekapenaldiak izan zituztela eta aparteko tratamenduak eskatu zituztela, hasieran medikuak ez baitzituen horietarako planifikatu. Gaixoek gutxietsi egiten zituzten gertaerak, espezialista batengana berandu joaten zirelako:
|
|
|
Beste hirurei hilketa agindu izana leporatu diete.
|
Haietako
birentzat hemeretzina urteko kartzela zigorra eskatu du Fiskaltzak, eta hirugarrenarentzat 22 urtekoa.
|