|
2000
|
|
|
Beste ikuspuntu batetik, lehen mailako, bigarren mailako eta hirugarren mailako hizkuntzak bazirela esatean, bereizkeriazko teoria hau ezin hobeki zetorkien europarren eta iparramerikarren politika kolonialei. Izan ere, hauek, Asiako, Amerikako eta Afrikako herri jatorren gaineko zapalketa eta lapurreta lotsagarria justifikatzeko,
|
haiek
behe mailako arrazatzat jotzen zituzten, psikikoki eta hizkuntzaz ere atzeratutzat, horrela haien nortasuna, kultura eta hizkuntza desegiteko eta asimilatzeko ahalegina, ezjakintasunaren eta basakeriaren aurkako gurutzada berria balitz bezala aurkeztuz. Ezjakin bezain harro, mendebaldeko pentsalari horiek gizateria osoaren epaile bihurtzen zuten beren burua, beren kultura industrialetik beren hizkuntza propioak gehiegi goretsiz, munduko gainerako herrien kultur emaitza nabarmenak eta hizkuntz aberastasunak itsuki gutxiesten zituzten bitartean, zaku ilun horretan txinera, japoniera, arabiera, persiera, hindia, swahilia, kitxua, nawatla, tagaloga, suomiera, bretoiera, galesera, katalana, galegoa8, eta zer esanik ez, gure euskara ere sarturik.
|
|
2005
|
|
|
Damutu nintzen, atxilotu eginen nindutela etorri zitzaidan, eta hala eginen zuten patroia azaldu izan ez balitz, Don Patxi Lizarriturri, kaobazko eskailera zabal
|
haietan
behera, falangistaz jantzita. Kanpora eraman ninduen, bandera faxistak zeuden nonahi, baforeetan, sapailoetan, atelierretan, kanpandorreetan.
|
|
2010
|
|
|
Helena eta bion jokabidea xaloa bezain gardena izan zen, bistan da; edo ez zen hain xaloa, beharbada? nekez imajina bainezakeen biok egin genuèn saioa amaren aurrean egitea, amak noiznahi ohartarazten baitzigun gu orbetarrok nagusi ginela eta zerbitzukoak mendeko, gu goian eta
|
haiek
behean: ongi zegoela, alegia, jauntxoek morroi neskameak estimatzea eta are maitatzea, baina baita badaezpadako distantzia bati eustea ere, goia behearekin ez nahasteko; Blanca sukaldariak ere. Helena estimutan zeukanak eta nirekin konfiantza izugarria?
|
|
|
Helena eta bion jokabidea xaloa bezain gardena izan zen, bistan da; edo ez zen hain xaloa, beharbada... nekez imajina bainezakeen biok egin genuèn saioa amaren aurrean egitea, amak noiznahi ohartarazten baitzigun gu orbetarrok nagusi ginela eta zerbitzukoak mendeko, gu goian eta
|
haiek
behean: ongi zegoela, alegia, jauntxoek morroi neskameak estimatzea eta are maitatzea, baina baita badaezpadako distantzia bati eustea ere, goia behearekin ez nahasteko; Blanca sukaldariak ere —Helena estimutan zeukanak eta nirekin konfiantza izugarria— bazekien hura guztia, eta horregatik aurkitu genuen, beharbada, hura gure zain, Helena eta biok saioa bukatu eta etxeratu ez beste, sukaldeko leihotik begiztatu zuenari buruz bere iruzkina egiteko prest:
|
|
2011
|
|
|
Aspaldian begiratu ez nion bezala begiratu nion. Osasunez sasoiko ageri bazen ere, azken aste
|
haietan
behera egin zuela zirudien, eta bere aurpegiko zimurrak lehen baino nabarmenago ikusi nizkion. Irribarre triste bat ere bazuen aurpegian egun hartan, eta horrek begietako argia itzaltzen ziolakoan nago.
|
|
|
Gero jakin genun nor ziren.
|
Haiek
beheko bidia hartu zuten eta guk gainkua. Hiru lagun hoietako baten baserri ondotik pasatu behar ginen.
|
|
2012
|
|
|
Baina Salamandra generoko anfibioen artean bada, dirudienez, espezie bat aski ezezaguna, eta ezaugarri bereziz eta kezkagarriz betea. Sumendi magalak maite ditu,
|
haietatik
beherantz krater zuloetako laba errekak isurtzen direnean, batik bat.
|
|
|
Izan ere, gau ekaiztsua zen, baina oso ederra hala ere, eta guztiz berezia bere izugarrian nahiz edertasunean. Inguru hartan haize zirimola batek bere indarra biltzen bide zuen; haizearen norabidea sarri eta bat batean aldatzen zen, eta, hodeien trinkotasun gehiegiagatik ere (eta hain zeuden hodei
|
haiek
behean, non etxeko dorreak zanpatzen baitzituzten), sumatu ahal izan genuen nolako lastertasunaz mugitzen ziren hodeiak, nonahitik abiatu eta elkar joka, urrunean desagertu gabe. Esan dudan bezala, hodeien trinkotasun gehiegia gorabehera, sumatzen genuen haien mugimendua; baina inon ez genuen ikusten ez ilargirik ez izarrik, ezta tximisten argitasunik ere.
|
|
2014
|
|
|
Mikel bi aldiz tronpatu zen mendi pista hartzean, eta berandu iritsi ginen errautsen haizatzea burutzen ari ziren zelaira. Pinudi baten babesean aparkatu genuen autoa; bildutakoen bizkarrak ikusten genituen, zirkuluerdi bat osatuz, eta
|
haien aurrean
beherantz jaisten zen bailara txiki bat, baserri batzuk eta, azkenik, herri industrial zatarraren itzala. Motorra itzali eta leihoak zabaldu zituen Mikelek.
|
|
2015
|
|
|
Euriaz bezala, esan dit Zuriñek aitona espioia izan zela, natural. . Alemaniarrak bizi ziren etxe berean bizi zen Angelun, bera goian eta
|
haiek
behean. Egunero ikusten zituen?.
|
|
2016
|
|
|
Oihu subertsibo batzuk sumatu genituen aurrena sarrera arrunteko ilaretan, etsi, zoro, garratz, errebote aldetik. ...inork antzekorik sekula gerta zitekeenik eldarnio batean ere begitandu ez genuen, garretan sutu baitzen inguruko ikusleek zarpatik heldu edo Generalisimo Ezinobearen zaintzakoek atxilo zezaten baino lehen, deabruzko agermena izan zen, gorputza sutan ikarazko txorimalo, eta ikara hura frontoi osoa hartu zuen bihurtu zen bontzo exaltatu hark bere burua amildu zuelarik kantxaraino zeuzkan hogei metro
|
haietan
behera garrasika, kantxa jo zuen, kantxa jo zuenean su meta bat bihurtu zen, immolazio bat zaharkituak eta betirako gaindituak uste genituen ideien alde, eta kantxan erretzen zegoela heiagora lazgarriek urratu gintuzten, zeren suizidaren erorian arropak eta ileak su hartu baitzioten zeremonia apaintzeko dantzatu zain zegoen Goiznabar taldeko neska bati, zeina, oinazetan itsu, lasterka zoroan ikus... Orduan, J.P.A. agenteak, ekitaldirako goizean bertan erosia zuen jaka berria aitaren batean erantzirik, bestela segurik erredura larriak pairatuko zituen neska hura salbatu zuen burua eta bizkarra babestuz eta garrak amatatuz.
|
|
2019
|
|
|
Ezin gara gure bidetik atera; ezin gara despistatu. Azken estropadetan guk aurrea hartu diegunez, normala da
|
haiek
behera egitea konfiantza aldetik, eta guk, aldiz, gora. Baina garbi daukat:
|
|
2020
|
|
|
Eta zelatatu izan bagintuzte Leyre Olcozekin nengoela? Institutu hartan sartu zenean,
|
haiek
beheko afixa begiratu eta nire izena ikusiz gero, zer esanen zioten elkarri. Gelan sartzeko gogoa sortuko?
|
|
2021
|
|
|
Gau hartakoa amaitu eta liburua ixten ari zela, John Whitesiderekin gai hartaz hitz egitea erabaki zuen Marrazok. Batzuetan, konpainia
|
haiek
behea jotzen zuten, zuzendariek ihes egiten zuten, pentsatu zuen urduri.
|
|
2022
|
|
|
|
Haiek
behetik gora egin dute, eta zuek, goitik behera. Halakoetan abantaila izan ohi du behetik gora ari denak?
|
|
|
Inoiz ez zuten sentimendu txarrik izan beren artean, gau hartara arte. Adoregabetu egiten zuen pentsatzeak ezen han egongo zitzaiola, afalmahaian, bera hizketan ari zen bitartean, begi kritiko aztertzaile
|
haiekin
behetik gora begira. Ideia bat etorri zitzaion burura, eta adore eman zion.
|
|
|
Zuk goitik begiratzen diezun bitartean
|
haiek
behetik begiratzen dizute.
|