|
2000
|
|
|
Gelakideak kanpoan zeudenez(" Zuk galtzen duzu, Rakel, zuk galtzen duzu"), lasai baino lasaiago, bainu bat hartu, frakak garbitu, eta, amaitzeko, ispilu aurrera agertzean, lardaskan ibili naiz gelakideen krema harrigarri ugarien artean (argi dago estetizistak direla).
|
Haietako
bat harturik, komunontzian eseri, eta, gorputza hustu bitartean, prospek  toa irakurtzeari ekin diot. Testua, batzuetan, ardo botiletan etortzen diren azalpenak bezain poetikoa egin zait, kantu gozo bat bezain erlaxagarria:
|
|
2001
|
|
|
Eta han intxaurrondoko bere tronuan egon zen luzaroan, lurretik lau metro gora, adarraren gainean zaldiaren bizkarrean bezala lasai eserita, paisaia eta denbora errebisatzen, munduaren antolaketa ezkutuki zentzuzkoa igarri guran. Baina ez zuen zentzu orokor handirik antzematen, gauzak nahiko absurdoak ziren berez, arkanbeleak esate baterako, eta kakalardo adardun
|
haietako
bat hartu zuen eskuan eta erabat zentzurik gabekoa iruditu zitzaion. Eta zaunka urrunak entzun zituen, igelak kroak kroak entzun zituen, kilkerren erestaldia, eta geroago, gaueko hamarrak edo hamaikak aldera, tejabana gaineko enborretan pausatuko zen seguru asko, eta intziri ikaragarria entzungo zuen.
|
|
2003
|
|
|
Pintzel antzekoak, ezpainetakoak, begietarako itzalak, hautsak, koloretea... Di da,
|
haietako
bat hartu, Oskarren aurpegia ondo aztertu eta pintzelarekin masailak pinportaz estaltzen zizkion Rakelek. Begi gainak herriko pertsianen kolore berdeaz margotu zizkion.
|
|
|
Faxisten bonbardaketa baten ostean. CNTko milizianoek barku
|
haietako
bat hartu zuten, mendeku bila. Altuna Mendi zen.
|
|
2004
|
|
|
Laster bukatu ziren Rubioren irainak, eta baita bere harrotasunak ere. Txabolatik ateratzen ikusi ninduenean, moja ttikiak puskatutako botila
|
haietako
bat hartu eta gizontxo portatu nahi izan zuen, erakutsi bere lagunei noraino zen ausart. Amenazu egin zidan botila puska harekin.
|
|
2006
|
|
|
Liburuen pisuak okertu egiten zituen barruko apalategiak. Liburu
|
haietako
bat hartu, eta, hautsa haizatu ondoren, azalari erreparatu zion Anek. Edizio merkea ematen zuen.
|
|
2007
|
|
|
Donibane Garazin, hamalau artista Emazteen artea erakusketan. Zaharrena, Marie Helene Gastigard, Kanbokoa, 36ko Gerrako iheslarien laguna,
|
haietako
bat hartu zuen senartzat, Jesus Etxebarria eskultorea, Baranbioko arabarra, gudari ohia. Gazteena Zoe Bray, Europan aldenik alde etxeko pasiloan bezala ibiltzen den margolaria, Izuran pausalekua jarri berri, Donostiako Artelekura etorri nahi luke egonaldi bat egitera.
|
|
2008
|
|
|
Are gehiago: komunitateak egun
|
haietako
batean hartu zuèn bisita, bisitaria komentuko moja baten anaia zen, domingotarra, kasualitate bat izan zen, kasualitate hutsa.
|
|
|
pentsatzekoa den arren helburu lehenagoko bat ere izango zuela eragile: bere garapen ekonomiko propioa eta pertsonala?, artea, familia, baita Madrilen bertan gertatutako edozein txikikeria ere?; bilera haiek, beraz, pribatuak izaten ziren, bi gizonen artekoak; etxeak ongi bereizitako bi zati zituen, eta bi gizonek
|
haietako
bat hartzen zuten, egongela zabal bat zeukana, zerbitzuko neskamea haien menera, jan edatekoak, pastak edo pastelak, kafea eta botila bat absenta, edo tabakoa, habanoak?
|
|
|
Are gehiago: komunitateak egun
|
haietako
batean hartu zuèn bisita –bisitaria komentuko moja baten anaia zen, domingotarra– kasualitate bat izan zen, kasualitate hutsa. Domingotarrak, izan ere, ez zuen arreba hogeita hamar urtetan bisitatu, hartarako aukera bat baino gehiago eduki arren:
|
|
|
ehiza –markes jauna ehizazale itsua zen, kontsula ez hainbeste–, politika, Espainiaren eta Ameriketako herrien arteko harremanak, industrializazioa eta modernizazioa –markes jaunak noiznahi esaten zuen ezen bera ez zela ingeles bazkidearekin abiarazi zuèn meategiaren abentura hartan sartuko, baldin eta buruan Espainiaren modernizazioa eta garapen ekonomikoa izan ez balitu... pentsatzekoa den arren helburu lehenagoko bat ere izango zuela eragile: bere garapen ekonomiko propioa eta pertsonala–, artea, familia, baita Madrilen bertan gertatutako edozein txikikeria ere...; bilera haiek, beraz, pribatuak izaten ziren, bi gizonen artekoak; etxeak ongi bereizitako bi zati zituen, eta bi gizonek
|
haietako
bat hartzen zuten, egongela zabal bat zeukana, zerbitzuko neskamea haien menera, jan edatekoak –pastak edo pastelak, kafea eta botila bat absenta– edo tabakoa –habanoak– ekartzen zizkiena eta etxeko jaunaren aginduen zain egoten zena, haren esku txilinari adi.
|
|
2009
|
|
|
Gogoan dut udako arratsalde askotan haiei begira egoten ginela Katraponako petrilean eserita eta, etxera iritsitakoan, ispilu zaharraren aurrean jartzen nintzela, eskuetan kandela bat hartuta, mingain mugimendu hura entseatzen. Sukaldeko apalategitik bedeinkatzeko izaten ziren kandela
|
haietariko
bat hartu eta, kandela izozkia balitz bezala, urtuta ihesi zihoazen txokolate tantak imajinatzen nituen: mihi puntarekin harrapatuko banitu bezala egiten nuen, mingaina behetik gora pasaz argizariari, eta kandelaren punta miazkada batekin biltzen nuen, frantsesitek izozkiaren bola biribiltzeko egiten zuten mugimendua errepikatuz.
|
|
|
koltxoiaz gain, zoko batean, kartoizko kaxa bat zegoen soilik, trapu zahar batzuk zeuzkana: izara zaharkitu bat, hiruzpalau ehun puska urdin ilun eta adabakiz jositako galtza koloregaldu batzuk; Teofilo Mariak, koltxoiaren azpian zuloa aurkituta gero, ehun puska
|
haietako
bat hartu eta zulotxoaren gainean zabaldu zuen; jarraian, berriz, etzan eta belarria zulotxoaren parean jarri zuen, hantxe doi doi; gero, zutitu, eta aitari esan zion:
|
|
|
koltxoiaz gain, zoko batean, kartoizko kaxa bat zegoen soilik, trapu zahar batzuk zeuzkana: izara zaharkitu bat, hiruzpalau ehun puska urdin ilun eta adabakiz jositako galtza koloregaldu batzuk; Teofilo Mariak, koltxoiaren azpian zuloa aurkituta gero, ehun puska
|
haietako
bat hartu eta zulotxoaren gainean zabaldu zuen; jarraian, berriz, etzan eta belarria zulotxoaren parean jarri zuen, hantxe doi doi; gero, zutitu, eta aitari esan zion:
|
|
|
Hurbildu ahala ikusi nuen geltokian zeuden taxista guztiak ezagutzen nituela.
|
Haietarikoren
bat hartu izan banu, konbertsazioa izango genuen bidaian, eta ez nuen Bilbora zertara nindoan inori azaltzeko edo ezkutatu ezinean ibiltzeko gogorik. Arbola baten ondoan geratu nintzen, disimuluz, ezagutzen ez nuen taxistaren bat noiz etorriko itxaroten.
|
|
|
Orduko irakurketa haiek gogoratzeko, Auspoa saileko lehen liburu
|
haietako
bat hartu dut apaletik. Bitoriano Iraolaren Oroitzak ipuin sorta?, eta orri pasa hasi naiz hamasei bat urterekin azpimarratu nituen hitzen bila. Ezagutzen nituen amu eta perkal hitzak, baina pertxa gramatikalak falta nituen inoiz entzun/ irakurri gabeko amugile eta perkalezko eratorrietara heltzeko.
|
|
2010
|
|
|
»Ba al dakizu zer egin nuen aldizkari haren aleak postaz jaso bezain laster?
|
Haietako
bat hartu, kartazal batean bildu, nire adiskide haren etxera joan eta bertako gutunontzian sartu, inolako eskaintza hitzik edo oharrik gabe; ez nion postaz bidali ere nahi izan, pentsa ezazu zein hunkituta egon nintekeen ergelkeria harekin.
|
|
2011
|
|
|
Konketa gaineko armairutxoa zabaldu eta harritu egin zen bertan pilula kutxa batzuk aurkituta. Kaxa
|
haietako
bat hartu zuen. Ezagutzen zuen botika hura.
|
|
2013
|
|
|
Tesai Atsoantzuak beste hurrupa luze eta patxadatsu
|
haietako
bat hartu zuen berriro, entzuleriaren isiltasun sakon sakonarekin atsegina dastatuz. Ez zitzaion inolako presarik nabari.
|
|
|
" Mugako guardiek hau ikusten badigute, gutxiena kentzea izanen duk!", hasi zitzaidan erraten. Bi errebista
|
haietako
bat hartu eta orriak pasatzen hasi zen," A, ze neska puskak, e. Gustatzen zaizkik?".
|
|
2014
|
|
|
–Ba al dakizu zer egin nuen aldizkari haren aleak postaz jaso bezain laster?
|
Haietako
bat hartu, kartazal batean bildu, nire adiskide haren etxera joan eta bertako gutunontzian sartu, inolako eskaintza hitzik edo oharrik gabe; ez nion postaz bidali ere nahi izan, pentsa ezazu zein hunkituta nengoen ergelkeria harekin.
|
|
|
Beldur zen anaiari arazorik sortuko ote zioten. Botila batzuk zabaldu arte itxaronez gero, ordea,
|
haietako
bat har zezaketen beldurrik gabe, denek pentsatuko bailukete unibertsitatekoren batek hartu zuela.
|
|
2015
|
|
|
–Eta han behean ageri diren
|
haietako
bat hartuko bagenu? –proposatu du irribarre maltzurdunak.
|
|
|
Hegan egiten saiatzen den zapoaren irudiaz baliatuz irri egiten du; liburu espiritual
|
haietako
batetik harturiko irudia (ik. Via Spiritus III, 4 kap.).
|
|
|
Espiritu Santua izan bedi beti berorrekin, amen. Atzo bertan idatzi nionez gero, hau berorren gorentasunak jakin dezan da soilik Osunako dukesaren eta Ayala doktorearen gutunak ekarri dizkidatela gaur; haietan presa ematen didate neskatila
|
haietako
bat hartua izan dadin; Jesusen Lagundiko aita batek gauza onak idazten dizkit haietako bati buruz; bestea laztasun handiegiak beldurtu omen du. Horregatik, ongi esango dionak hari hitz egitea komeni da.
|
|
|
Obabakoak en karrera
|
haietako
bat hartu nuen gogoan.
|
|
|
Guztietatik nabarmendu zen oilo zurixka bat, Orlanditok luzatu ahur bete artori jarraitu zitzaiona. Ñuñok bi picua buru ekarri zituen, eta
|
haietatik
bat harturik, oiloaren aitzinera aurtiki zuen: oiloa berehala oldartu zen burura eta mokoka hasi zitzaion gogo onez.
|
|
2016
|
|
|
Bi latak hezetasun arrastorik gabe zeuden ordurako, eta beraien azalek, tearen kolore gorriztakoak, distira egiten zuten. Carlosek lata
|
haietako
bat hartu eta zabaltzeko eraztunari tira zion.
|
|
2017
|
|
|
Apal batean, bazeuden linterna elektrikoak.
|
Haietako
bat hartu nuen eta bazebilen.
|
|
|
|
Haietako
bat hartu eta ohartu nintzen eskuan erraz birrindu zela. Orduan, usaindu eta mihiaz ukitu nuen.
|
|
|
Patata frijituak eta txokolate bilgarriak ikusten ziren bazterretan. Asiainek papertxo
|
haietako
bat hartu zuen.
|
|
|
Konpartitzen genituen afaloste abaildu
|
haietako
batean hartu nuen erabakia: Atakaren kargu egingo nintzela iragarri nion, bion artean banatuko genituen ardurak.
|
|
2018
|
|
|
Eta poto txiki pare bat. Eskua luzatu eta
|
haietako
bat hartu du Karlosek. Zer ote da.
|
|
|
Lurrean botata zeuden arrantza amu handi
|
haietako
bat hartu eta, ezkerretik eskuinera katigatuz, zintzurra alde batetik bestera ireki dio Karlosek. Bi eskuak eztarritik etengabe isurtzen ari zaion odolari eutsi nahian dituela, Karlosengan pausatu du bere begirada, ia nahi gabe.
|
|
2019
|
|
|
Karelaren ertzean esertzeko ohitura zuen, hanka motz biak uraren erlantzaren gainean dilindan. Lantzean behin, zomorro bizien potea zabaldu,
|
haietako
bat hartu eta ahora eramaten zuen bizkor, izan ere esku biak libre behar izaten zituen kristalezko ontzia berriro azkar ixteko. Ezpainekin eusten zion bitartean, alferrik bihurrituko zen mamorroa hanka arantzatsuak astinduta, marinel txinatarrak ez zuen askatuko, harik eta amua sabeletik sartzen zion arte, kontu handiz intsektua erabat ez akabatzeko.
|
|
|
Eta, xanpain botila baten bila abiaturik,
|
haietako
bat hartu eta deskortxatu zuen Telmok.
|
|
|
errepublikazaleek lubakietan utzitako vodka botilak. Txukun pilaturik ageri diren
|
haietako
bat hartu, tapoia kendu, eta zanga zanga, egundoko tragoa jotzen dio, ia botilaren herena hustu arte. Orain, aspaldiko partez, ondo sentitzen da.
|
|
|
Nik esaten nuena laburtua ikusten nuen, erosionatua, liburuetako ispiluan. Zailtasun haiek gogoratzeko Auspoa saileko lehen liburu
|
haietako
bat hartu dut apaletik. Bitoriano Iraolaren Oroitzak ipuin liburua, eta orri pasa hasi naiz hamasei bat urterekin azpimarratu nituen hitzen bila.
|
|
2020
|
|
|
Nik esango dizuet zer egin zuten. Lapurrak mozorro jantzia maletatxotik aterata zuela ikusi zuten, eta
|
haietako
batek hartu eta jantzi egin zuen.
|
|
|
Masettok hitz horietatik dena aditzen zuen eta, obeditzeko prest,
|
haietako
batek hartzea besterik ez zuen espero. Hortaz, zoko guztiak ongi arakatu ondoren eta inondik ere ezin inork ikusi zituela konprobatuta, solasa hasi zuen mojak Masettori hurbildu, esnatu, eta Masetto berehala zutik jarri zen; orduan mojak laztantsu eskutik hartu, Masettok barre tontoa egiten zuen bitartean, eta etxolara eraman zuen, non ez zion Masettori gehiegitan eskatu behar izan berak nahi zuena egiteko.
|
|
|
–Toursera iristean Nestorren amak burdinazko hesi handi bat ikusi omen zuen, paperean idatzitako mezuz beteta. Eskua luzatu eta mezu
|
haietako
bat hartu zuen iritzira, eta senarrak idatzitakoa zela ikusi zuen eta mezu horri esker elkartu omen ziren, Pauen?, esan zuen.
|
|
|
Altzariaren gainazalean barreiatutako mendi txartel mordoxka bat.
|
Haietako
bat hartzeko imintzioa egin nuen, baina ukitu aurretik erretiratu nuen eskua, haren baimenaren zain.
|
|
2021
|
|
|
Bere buruaren gainetik, oso goian, zeuden liburu ba  tzuk seinalatu zituen. Hanka puntetan jarrita, ahal zuen gehiena luzatu zen
|
haietako
bat hartzeko. Baina goregi eta elkarren kontra estuegi zeuden, eta ezin izan zuen bakar bat atera.
|
|
2023
|
|
|
Ostatuan geratutako guztiak algaraka lehertu ziren. Bazekiten, izan ere,
|
haiekin
bat hartuta zeudelako, kanposantuan hamarren bat lagun zeudela maindire zuri zikinekin mozorrotuta, basomutila hara sartzen ikusi orduko uhurika eta lanturuka hasteko prest. Hura zen broma guztiaren muina.
|