|
2000
|
|
|
" Mendiko botak zauzkak jantzita baina bizkar zorroan izango ditik behatzak mingarri estutzen zizkioten zapata beltzak, amak emandakoak, fusilatu zutenean jantzita zituenak", pentsatu nuen neure artean, Hamaika pauso ren irakurketa gogoan. " Lepoa egingo nikek." Hiru gizon
|
haien
atzetik joan eta bilera haren lekuko izan nahiko nukeen, Txikik aipatutako" besteak" nor ziren jakin, zertaz mintzatuko ziren... Baina ezin nuen horrelakorik egin.
|
|
2001
|
|
|
Katarren hirukoteak atea ixteko lanik ez zuen hartu, eta horrenbestez irekirik gelditu zen desagertu zirenean.
|
Haien
atzetik joatea erabaki nuen. Arrazoi handiak nituen horretarako.
|
|
2002
|
|
|
Gauaz abiatu zen, suak berdin egin eta denda gutxi batzuk itxurak egitearren utzita, lehenago bezala amarruaren beldurrak erromatarrak geldiaraz zitzan. Baina Estatilio Lukaniarrak berak kanpamenduaz at eta mendien beste aldean bazter guztiak ikuskatu ondoren, urrutian etsaien gudarostea bidean ikusi zuela esan zuenez, berehala hasi ziren
|
haien
atzetik joateko asmoak eztabaidatzen. Bi kontsulen iritzia lehenagokoa zenez eta gainera, Servilio aurreko urteko kontsula kenduta, gainerako guztiak Varronekin bat zetozenez, eta ez Paulorekin, patuak bultzaturik, Cannas erromatarren hondamendiarekin ezagun egitera abiatu ziren gehiengoaren erabakiz.
|
|
2007
|
|
|
Mundu bat iradokitzen zuten beti begi haiek, urrunekoa, beti erakargarri, egiazkoa bezain eroa. Bizitza honetan
|
haien
atzetik joateak bakarrik lukeela irudiz, guztiak atzean utzi eta emakume haren ondoren itsuki joateko gogoa ematen zuten, emazte haren menera guztiz jartzeko oldar itzela pizten zen inguruko gizonon baitan, baina, aldi berean esaten zuten begi haiek, gizonak ezin zuela izan edozein, ezin zuela izan edonolako, begi haien jabea ez zela aseko nola halako gizonezkoarekin....
|
|
2008
|
|
|
Pertsona batzuk kolpatuak izan dira. Jendea elkarte batean gorde da eta polizia
|
haien
atzetik joan da, elkartearen atea joz eta sartzen saiatuz
|
|
2009
|
|
|
Konfistatutako arma indartsu batzuk inguratu ditu gaizkile talde batek. Riggsek eta Murtaughek gaizkile
|
haien
atzetik joan dute misio berrian. Imajina dezakezuen bezala, topiko guztiak errepikatuko dira:
|
|
|
Barrara gerturatu ziren.
|
Haien
atzetik joan beharrean, Wardesekin zegoen emakumeak areto luzea zeharkatu eta ondoko mahaian eseri zen, prestatuta baitzegoen. Baziren zenbait aste taberna hura, Proventzako janari bikainagatik famatua, modan zegoela, nahiz eta Dariok horren berririk izan ez.
|
|
|
Emakume dotoreak miresten zituen, senarrarekin edo amorantearekin luxuzko autoetatik jaitsi eta begirada bat bota gabe ere paseatzen ziren haiek. Txikitan, Krimeako hiri txikian, han bizi baitzen, ofizial edo saltzaile aberatsen emazteek portua zeharkatzen zutenean, gustatzen zitzaion haiekin topo egitea eta
|
haien
atzean joatea, kalezulo ilun estuetatik mezkitaren pareko plaza bakartiraino, hantxe galdu egiten baitzuten, bat batean, emakume haiek segurtasun harro hura, eta, azkenean, Darioganako begirada urduria jaitsi, eta, poltsa tinko oratuta, gonak jaso eta bizkortu egiten zuten pausoa. Baina berak ez zituen iraintzen, eta ez zen haietaz trufatzen, beste umeek egiten zuten bezala.
|
|
2010
|
|
|
Bere bizitzaz hausnartzen duen bitartean, mamuak agertzen hasiko zaizkio, emazte ohiarena eta desagertu zen semearena. Haiekin harreman bitxi bat hasiko du osaba Boonmeek, eta,
|
haien
atzean joanda, kobazulo batera ailegatuko da. Hori izan omen zuen lehen bizitzaren sorburua.
|
|
|
...n zuen izebak bere gelara; amak, izebak eta hirurok elkarrekin gosaldu genuen, eta orduan azaldu zion izebak amari berarekin hitz egiteko gogoa,, bakarka, ahal bada, hobe?; amak halako keinu axolagabe bat egin zuen, izebak esandakoa berdin balitzaio bezala; gero, ordea, izebaren gelarantz abiatu ziren biak; nik banekien, bai, zertara zihoazen, eta orduan, neurrigabeko jakin mina nitaz nagusiturik,
|
haien
atzetik joan nintzen, baita ate atzean paratu ere handik gutxira, haien elkarrizketa zelatatzeko asmotan; hasieran, isilik hitz egin zutelako, hitz solteak ulertu nizkien, belarria sarraila zuloan ipini nuen arren; gero, baina, eztabaidari ekin eta ozenago mintzatzen hasi ziren, nik guztia ulertzeko moduan: –Nola nahi duzu nik arrosario euriarena sinestea??
|
|
|
Mariok Emiliano hartu zuen esku gainean eta ama seinalatu zion, oharra entregatzeko argibideak ematen zizkion bitartean. Bidexkan gora, laster desagertu ziren hiru emakumeak, eta
|
haien
atzetik joan zen Emiliano, baina lurretik joan beharrean, emakumeak bezala, zuhaitzen adarrak aukeratu zituen berak.
|
|
|
–Berdin da,
|
haien
atzetik joan behar dugu, galdu aurretik.
|
|
|
...bak bere gelara; amak, izebak eta hirurok elkarrekin gosaldu genuen, eta orduan azaldu zion izebak amari berarekin hitz egiteko gogoa," bakarka, ahal bada, hobe"; amak halako keinu axolagabe bat egin zuen, izebak esandakoa berdin balitzaio bezala; gero, ordea, izebaren gelarantz abiatu ziren biak; nik banekien, bai, zertara zihoazen, eta orduan, neurrigabeko jakin mina nitaz nagusiturik,
|
haien
atzetik joan nintzen, baita ate atzean paratu ere handik gutxira, haien elkarrizketa zelatatzeko asmotan; hasieran, isilik hitz egin zutelako, hitz solteak ulertu nizkien, belarria sarraila zuloan ipini nuen arren; gero, baina, eztabaidari ekin eta ozenago mintzatzen hasi ziren, nik guztia ulertzeko moduan: " Nola nahi duzu nik arrosario euriarena sinestea?" esan zuen izebak;" Hamaika bider esan dizut Pagoagara joateko, baina belarri batetik sartzen zaizuna bestetik ateratzen zaizu; Pagoagan gertatzen dena ulertzeko Pagoagan egon beharra baitago, adixkidea!";" Ados.
|
|
2011
|
|
|
Nik bi saldu nahi nituen eta Gaztelukoek gehiago, mordoxka zituzten eta. Lehendabizi etxeko behiekin saiatzen ginen; eguna argitu aurretik mendira eramaten genituen eta batzuetan otzan otzan
|
haien
atzetik joaten ziren. Orduan bordan sartu, begiak zaku batekin estali eta Tolosara eramaten genituen.
|
|
|
Esaten zidan alemanek bazkaltzen zuten bitartean zaldiak ez zituela inork zaintzen, eta alemanen barrakoitik urrutien zeuden zaldien itxituraren langa ireki besterik ez genuela egin behar. Azkenean, hurbildu ginen, ireki genuen langa eta batzuk Urruña aldera uxatu genituen alemanak
|
haien
atzetik joan zitezen, eta hiru zaldi Larrun mendi aldera eraman genituen han gordetzeko asmotan. Zaldiak falta zirela konturatu zirenean, izugarrizko iskanbila sortu omen zuten.
|
|
2012
|
|
|
Kanoan zihoazenak gogor ahalegindu ziren gure eskopeten tiromenetik alde egiten, eta, Ostiralek bizpahiru tiro egin zien arren, ez nuen ikusi inor jo zuenik. Ostiralek kanoetako bat harrarazi nahi zidan
|
haien
atzetik joateko, eta neu ere oso kezkatua nengoen haien ihesagatik; izan ere, beren herritarrengana gure berri ematera itzultzen baziren, berrehun edo hirurehun etor zitezkeen kanoetan, eta gu irentsi, kopuruagatik besterik ez bazen. Horrenbestez, onartu nuen itsasora abiatu eta haien atzetik joatea; eta kanoetako bateraino lasterka joan eta barrura jauzi egin nuen, eta Ostirali atzetik etortzeko esan nion.
|
|
|
Ostiralek kanoetako bat harrarazi nahi zidan haien atzetik joateko, eta neu ere oso kezkatua nengoen haien ihesagatik; izan ere, beren herritarrengana gure berri ematera itzultzen baziren, berrehun edo hirurehun etor zitezkeen kanoetan, eta gu irentsi, kopuruagatik besterik ez bazen. Horrenbestez, onartu nuen itsasora abiatu eta
|
haien
atzetik joatea; eta kanoetako bateraino lasterka joan eta barrura jauzi egin nuen, eta Ostirali atzetik etortzeko esan nion. Baina kanoan sartu eta harri eta zur gelditu nintzen beste gizajo bat han etzanda bizirik aurkitu nuenean, eskuak eta oinak lotuta, espainiarra bezala hura ere lepo egiteko prest, ia beldurrak akabatua, zer gertatzen zen ez zekiela, ezin baitzuen txalupako alboetatik kanpora begiratu, oso tinko baitzituen lotuak lepoa eta orkatilak, eta horrela horren denbora luzea zeramanez gero, bizitza izpi bat besterik ez zitzaion geratzen.
|
|
|
Nekatzen hasia nintzen, eta nire jakin mina pizteko ezer aurkitzen ez nuenez, poliki poliki badiarantz itzultzen hasi nintzen; eta itsasoaren ikuspegia aurrean bete betean izan nuenean, gure gizonak txalupan zeudela eta jo eta ke arraunean ari zirela ohartu nintzen.
|
Haien
atzetik joateko zorian nengoenean, nahiz eta alferrikakoa izango zatekeen, egundoko izaki bat ikusi nuen haien atzetik itsasoan ahal bezain bizkor; ura ez zitzaion belaunetara baino askoz gorago iristen, eta izugarrizko pausokadak ematen zituen; baina gure gizonak legoa erdi aurrerago zihoazen, eta, itsasoa inguru hartan harkaitz zorrotzez betea zegoenez, munstroa ez zen gauza izan txalupa harrap... Honen berri gero eman zidaten, orduan ez bainintzen ausartu abenturaren amaiera ikusteko geratzen; aitzitik, ahal bezain arin korrika itzuli nintzen lehen ibilitako lekurantz; eta gero muino aldapatsu bat igo nuen, nondik landa zabalaren nolabaiteko ikuspegia bainuen.
|
|
|
Laster iritsi dira ehorztetxekoak, eta azkar antzean amaitu dute beren lana.
|
Haien
atzetik joan dira Mari Tere eta Inas beilatokira, hartu beharreko erabakiak lehenbailehen bideratzeko asmoz. Beilatokitik bueltan afari modukoa egin ostean, bost ordu jarraian egin dute lo.
|
|
|
Eztula baretzerakoan, lotarako bidea hartu zuten aita semeek.
|
Haien
atzetik joan ziren emakumeak ere, indabak beratzen jarri ostean.
|
|
|
Pribilegio hori esparru hartako komun eskergak hustea zen. Gizon
|
haien
atzetik joan nintzen komunetaraino. Han ikusi nuenak izututa utzi ninduen:
|
|
2014
|
|
|
–Basamortuko? beste bola batzuk pasatzen ikusi ditut eskuinetik, eta tinko aurre egin diot
|
haien
atzetik joateko gogoari; edonola ere, hau ez da ohiko basamortu bat, ez dagoelako hondarrik batere: lurrak harrizkoa dirudi, harri gorria.
|
|
|
Probintziako bazter guzti guztiak ezagutzen ditin. Zenbat aldiz ez ote da ibili lurralde honetan zehar gure aita zaharrarekin, eta zenbat aldiz ez ote naiz ni
|
haien
atzetik joan, umea artean, basamortu siberiarrean hara eta hona egiten zituzten ibilaldietan! Bai, Nadia, amak Omsketik alde egin izana espero dinat!
|
|
|
Duke handia eta haren ofizialak ez ziren atzean gelditu aldi hartan. Borroka lekuan agertu ziren, eta populazio zibila
|
haien
atzetik joan zen babeskietara. Burgesek eta nekazariek gogor bete zuten beren eginkizuna.
|
|
2015
|
|
|
" Herriak bi sarrera zituen, eta Guardia Zibilak okerrekoa hartu zuen. Gu
|
haien
atzetik joan ginen, eta guztiok alderantziz sartu ginen helmugara", azaldu du txirrindulariak. Hori dela-eta, epaileek ez zuten berehala eman azkoitiarraren garaipenaren berri, minutu batzuk behar izan zituzten sailkapena berresteko.
|
|
|
Baina bataila galdua zuten. Arkaniarrak ez ziren
|
haien
atzetik joan. Urien Tráesek bazekien bere indarra agortzear zegoela.
|
|
|
Ezaguna izango duzue ahatetxo itsusiaren ipuina: baldar eta trakets jaio zen ahatetxoa, bere senide guztiak baino itsusiago eta moldagaitzago; hori dela eta barre egiten zioten, eta bera lotsaturik bizi zen; egun batean, ordea, beltxarga eder batzuk ikusi zituen aintziran,
|
haien
atzetik joan zen, eta, uretan bere gorputzaren islari erreparatzean, harriturik ikusi zuen bera ere haietarikoa zela, beltxarga airos bat alegia. Haurkeria harroa irudi luke nik hau esatea baina, atzera begira eta pentsatzen jarrita, ipuineko ahatetxo itsusiaren pareko sentitu izan naiz:
|
|
|
Agertzen ez zirenez, nagusia ere
|
haien
atzetik joan zen.
|
|
|
Donostiarrak konturatu egin ziren baina.
|
Haien
atzetik joan eta txikotak mozten hasi ziren, balea hura beraiena zela esanez. Azkenik auzitara jo zuten.
|
|
|
—Naski.
|
Haien
atzetik joan nintzen, itzal gisa. Benetan itzal bat nintzen, ahul, beti erdi gaixorik, baita artean erdi eroturik ere.
|
|
2016
|
|
|
Muntaia egiten egon naiz musikarekin baina aiton amonen eguneroko bizitza filmatu behar dut beraz, ostegun arratsaldea
|
haien
atzetik joango naiz.
|
|
|
Ezin gara
|
haien
atzetik joan.
|
|
2017
|
|
|
Eserlekuetatik jaiki eta elkarri helduta pasilloan gora abiatu dira irteerarantz. Irakasle bat
|
haien
atzetik joan da.
|
|
|
beren kabuz askeegi bizi ziren emakumeak edo senarraren esanekoak ez zirenak deabruaren izaki zirela iradoki zuten. Gizonek egindako menderatze ahaleginak suminduta naskapi emakumeek ihes egin zutenean, senarrak
|
haien
atzetik joan ez zitezen konbentzitu zituzten jesuitek, eta kartzela zigorrarekin mehatxatu zituzten.
|
|
|
Gazeta de Madridek hizpide izan zituen gerrillarien arteko haserreak eta liskarrak Tutera hartu osteko mozkinaren banaketan. Horren arabera, Minaren, Barrio Lucioren eta Cuevillasen arteko tirabirak tiroka ebatzi omen zituzten gerrillariek, eta denek ez zuten elkar hil, Buget jeneral frantsesak ihes eragin baitzien
|
haien
atzetik zihoala.
|
|
2018
|
|
|
Jaisten ari zela ikusi zutenean basora ihes egin zuen talde osoak, izumenezko garrasi basatiak botaz. Hezur Handi agurea ere, balantzaka eta ikaraz,
|
haien
atzetik zihoan. Begi Gorik ez zien erreparatu iheslariei.
|
|
|
" Jo, mundiala, lehengo ostiralekoa", esaten dio ahapeka belarrira, mundiala hitzaren lehenengo" a" asko luzatuz, eta eskuineko begia keinatuz. Eskua aurreratua du, paper batzuei helduz, bera bizkor bizkor
|
haien
atzetik balihoa bezala. " Presa handia dut, gero egongo gara", entzuten du Loreak laguna bistatik galtzean, korridorearen bukaerako T forman eskuinera hartu baitu hark.
|
|
|
Langileak esnatuko dira, poliziak eta armada
|
haien
atzetik joango dira, dena lehertuko da.
|
|
2019
|
|
|
Nire eginkizuna erraza zen:
|
haien
atzetik joatea eta aberea makilaz akuilatzea, gelditzen bazen edo aurrera egin nahi ez bazuen. Txango moduan hasi zen, egindako mesedearen ordainetan emandako gaileta pakete txiki bat eta guzti, baina lanaldi amaiezin eta nekagarria bihurtu zen.
|
|
|
Jarraikitzea erabaki zuen. Bai,
|
haien
atzetik joango zen, noranahi zihoazela ere. Eta ezkutalekutik irten eta oinkada arinean abiatu zen, bi gizaseme haien atzetik.
|
|
|
Bai, bai, herrian ikusi nituen. Eta
|
haien
atzetik joan nintzen.
|
|
|
Baina hala ere, sagu zahar batek hegaldi batez kandela itzali zion Beckyri. Eta
|
haien
atzetik joan ere bai puska batean. Ihesari eman beharra izan zioten neska mutilak haiengandik libratu nahi bazuten.
|
|
|
Beso batetik heldu eta oinez ahal duten bizkorrena Asierren etxeraino joan dira, auzoaren beste muturrean. Kuadrillako gainontzekoak ere
|
haien
atzetik doaz, aurpegi luze eta serioz hasieran, bidean harrituta galdezka hasten zaien guztiei azalpen guztiak emanez gero.
|
|
|
Joanen dira hodeiak.
|
Haien
atzetik joatea besterik ez dut.
|
|
|
–Oraingoan ez, maitea. Gita neskez inguratuta dago, badoa. Cilka, burumakur,
|
haien
atzetik doa.
|
|
|
Azkeneko emakumezkoari begira egon da, haurra besoetan, gauaren ilunera bortxaz bota duten arte.
|
Haien
atzetik kanpora joan, eta txundituta ikusi du ijitoen gainerako blokeak ere hustu dituztela. Milaka lagun sartzen ari dira kamioietara.
|
|
2020
|
|
|
Aurpegia eta eskuk mozten dizkizu hotz honek, laban ahoak lez. Aurrekoan lau ardik eskapo egin zuten eta
|
haien
atzetik joan behar izan nuen. Gaua larrin pasa behar izan nuen...
|
|
|
eta
|
haien
atzetik doazen beste esku batzuk
|
|
2021
|
|
|
" Neska Gaspar Ruizek eraman zuela garbi neukan. Baina horrelako egoera aurreikusi gabe zegoenez, ez nuen
|
haien
atzetik joateko agindurik. Ez horretarako gogorik ere, noski.
|
|
|
Gozo gozo besarkatuta, maitasuna estreinatzen ari diren bi maitemindu bezala, Xavier eta Barbara aurrenak izan ziren ontzian sartzen. Eta Daviden aita eta Cristina
|
haien
atzetik joan ziren.
|
|
|
Lehen trenbide batzuk ikusi ditut.
|
Haien
atzetik noa.
|
|
2022
|
|
|
Aragoiko muga zaindu eta Tafallara
|
haien
atzetik joan. Haiek Tafalla inguratzen badute, guk beraiek inguratuko ditugu.
|
|
|
Eta berdin funtzionatzen dute garunean: sari sistemaren bidez, dopaminaren bidez... Duela urte batzuk drogazaletasunaren inguruan hitz egiten genuen, baina gaur substantziarik gabeko adikzioei buruz hitz egiten dugu, eta egia da osasun erakundeek teknologia berriak eta sare sozialak ez dituztela sartu adikzioen zerrendan, baina bideojokoak adibidez bai, eta beste hauek
|
haien
atzetik joango dira.
|
|
|
Martin Ugalde kultur parkeko erredakzioaren aitzinetik ertzain auto batzuk pasatzen aditu zituen orduan: «Hernani edo Urnieta aldera zihoazen, eta kotxea hartu eta
|
haien
atzetik joan nintzen, pentsatu bainuen tokira bertara joango zirela». Eta ez zegoen oker:
|
|
|
Handik gutxira, bost itzal ikusi zituen mendi lepoan gora. Lan erraza zuen,
|
haien
atzetik joan behar zuen etxeraino, ez besterik. Behin herriaren hegian, agertuko zitzaion osabari eta esango zion:
|
|
|
Lehengusina mutil batekin elkartzen da.
|
Haien
atzetik joaten gara. Gazteluko kalexka meharretan sartzen dira; horma hondatu baten atzean desagertzen dira.
|
|
|
Gatazka horretan katalanek hartuko duten erabakiak garrantzi handia izango du gainerako herrientzat. Estatu independente trinko bat lortzen tematzen badira, besteak
|
haien
atzetik joango dira. Ez gara profetak, naturalista xumeak baizik, baina bide horretatik gerra, indarkeria eta errepresioa sumatzen ditugu.
|
|
|
Eta bidezidor hartatik, oihuka eta kantuka, pailazoen artean abiatu ziren haurrak. Apur bat geroago, beldurrak eta zalantzak aienaturik, helduak ere
|
haien
atzetik joan ziren.
|
|
|
|
Haien
atzetik goaz.
|
|
2023
|
|
|
San Anton plazan hasi da protesta, eta, Frantzia zein Bake kaleak zeharkatu ostean, Foru plazan amaitu da. Traktoreek zabaldu dute bidea, eta
|
haien
atzetik joan dira manifestariak eta protestararako erabili dituzten elementuak. Asko izan baitira:
|
|
|
San Anton plazan hasi zen protesta, eta, Frantzia eta Bake kaleak zeharkatu ostean, Foru plazan amaitu zen. Traktoreek zabaldu zuten bidea, eta
|
haien
atzetik joan ziren manifestariak eta protestarako erabili zituzten elementuak. Asko izan baitziren:
|
|
|
Komunitate horietako feministak Mendebaldeko agente gisa sailkatzen dira, eta, hala, ohore krimenak edo EMGa gaitzesteko prest legokeen kultura oposizio natiboa deuseztatzen da," gainerakoak" Mendebaldearen aurka kokatuko balira bezala. Eta, horren ondorioz sortzen den diskurtsoan, Mendebaldeko kultura zuriak prest daude eraldaketa feminista onartzeko; kultura beltz eta marroiak, berriz, hain endemikoak eta hain barbaroak,
|
haien
atzetik doaz beti. Elkarrekin hitz egiten duten feministen artean parekidetasunik ez badago, genero parekidetasuna iritsi ezinezko helburu bat izango da bere horretan.
|