|
2005
|
|
|
Baina hantxe zeuden gurasoak, Tomas eta Teresa, alabatxoaren apeta asetzeko prest, gabon
|
haietan
alabari bi panpina erosten zizkiotela, bata aitaren partez, eta bestea amaren partez: bi panpina berdin, biak ere ilehoriak, ahizpa bikiak iduri.
|
|
|
Galdera
|
haiek
alabaren ezpainetatik entzun baino lehentxeago, bere senar ohi Tomas zerabilen buruan Teresak, eta Tomasengana itzuli zen geroxeago ere, bere erantzun labur bezain eraginkorrekin Ines isilarazitakoan.
|
|
2008
|
|
|
Markes jaunak, gainerakoan. Andaluziako aberats batzuen bi semeetatik gazteena zen?, zuzenbidea estudiatu zuen Madrilen, baita bertan bospasei urtetan lan egin ere legelari gisa, harik eta ezkontzear zèn anaia zaharrak, urtebete lehenago gurasoen lurrak eta ondasunak jarauntsi zituenak, aita hiru urte lehenago hil zen eta ama orduantxe?, tifusa harrapatu eta tifusak beste mundura eraman zuen arte, etxean bigarrena zena lehen bihurtzen zela era automatikoan, baita abokatu distiratsua zena ere, bat batean eta ezustean; hain abokatu distiratsua izan zen, izan ere, markes jauna bere garaian, non markesa anderearen familiaren kontu bategatik, familiak jabetza titulu batzuk zituen auzi? hura kontratatu, hark auzia irabazi, markesa anderearen gurasoek legegizon distiratsua festa batera gonbidatu, honek
|
haien
alaba, hogei bat urteko neskatxa artean, dantzara atera eta bals hark erabaki baitzuen bi dantzarien etorkizuna; eta markesa anderea hain zegoen harro, bestalde, orduan gertatuaz, non, senarra kanpora joaten zenean, kontu kontari aritzen baitzen bere bi alabekin, une berezi haien nondik norakoak gogoan:
|
|
|
...a zena lehen bihurtzen zela era automatikoan, baita abokatu distiratsua zena ere, bat batean eta ezustean; hain abokatu distiratsua izan zen, izan ere, markes jauna bere garaian, non markesa anderearen familiaren kontu bategatik –familiak jabetza titulu batzuk zituen auzi– hura kontratatu, hark auzia irabazi, markesa anderearen gurasoek legegizon distiratsua festa batera gonbidatu, honek
|
haien
alaba –hogei bat urteko neskatxa artean– dantzara atera eta bals hark erabaki baitzuen bi dantzarien etorkizuna; eta markesa anderea hain zegoen harro, bestalde, orduan gertatuaz, non, senarra kanpora joaten zenean, kontu kontari aritzen baitzen bere bi alabekin, une berezi haien nondik norakoak gogoan: " Festan ikusi orduko ohartu nintzen zuen aita maite nuela.
|
|
2010
|
|
|
–Non da nire alaba! , eskatu zuen, gogoan baitzuen ordaindu ere egin zuela gazte
|
haiek
alaba zain zezaten.
|
|
2013
|
|
|
faktura batzuk, eskariak, etab? Izan ere, bai gurasoek jaso zutèn heziketan eta bai
|
haiek
alabei emandakoan ere, beste bat zen emakumeen zeregina: ongi ezkondu eta mundura seme alabak ekartzea, munduko mundu guztien artean, etxekoan izan baitzitekeen emakume bat nor?, moja joan ezean?
|
|
|
Haiekin ez nintzen inoiz gustura sentitzera iritsi. Uste dut
|
haien
alabarentzat gutxixko nintzela pentsatzen zutela.
|
|
|
lagundu ere egiten zioten bi ahizpek aitari –etxetik betiere, ez aitak ez amak ez baitzituzten lantegian nahi– zeregin batzuetan: faktura batzuk, eskariak, etab... Izan ere, bai gurasoek jaso zutèn heziketan eta bai
|
haiek
alabei emandakoan ere, beste bat zen emakumeen zeregina: ongi ezkondu eta mundura seme alabak ekartzea –munduko mundu guztien artean, etxekoan izan baitzitekeen emakume bat nor–, moja joan ezean... gurasoek inola ere gura ez zutena, ez elizazaleak ez zirelako, baizik eta lantegiaren jarraipena arriskuan ikusten zutelako:
|
|
2015
|
|
|
2 urte zituenean ama hil zitzaion, buruko gaitz batek bat batean erasanda, eta aitarengandik eta arrebarengandik bananduta Keyarretik Dakarrera eraman zuten, ama zenaren nebaren etxera. Han hazi zen, osaba izebekin eta
|
haien
alabarekin. Besteen oroitzapenetatik ezagutzen du ama, eta argazkietatik.
|
|
2016
|
|
|
Georgesek biziki hunkituta zerraien, agian ardoaren eraginez, beti erdi negarrez, Saint Bernardeko juduen elkarteko konstituzio egunak biziki hunkitzen zuelako. Berriz ere, bere aitatxi eta amatxi nola eraman zituzten Varsoviatik Auschwitzera kontatzen hasi zen, bere aita eta izebarekin batera, urte bat edo pasa ondoren, gas gelatik pasa eta nola betiko ito zituzten, biak eta
|
haien
alaba. Nola bere aitak zortea izan zuen esan zuen, metalak lantzen bazekielako eta alemanek jasotzen zituzten bitxiak erabiliz, gurutze svastikak eta SS ikurra zeramaten urrezko bitxi berriak egitera bortxatu egin zutelako.
|
|
|
Ustekabearen barnean, parekoak izan ziren poza eta tristura: tristura,
|
haien
alaba bakarra galtzen zutelako, eta harekin baita azken urteetako euskarri eta laguntzaile handiena ere; poza, berriz, heriotzaren erresumaren erdian ere bizitzak bere indarra eta ahala erakusten zituelako, eta alabak horrelako gazte jator, zintzo eta etxerako modukoa aukeratzen jakin zuelako. Koldok agindu zien Ameriketara iritsi bezain laster lanean gogor hasteko asmoa zuela, berdin zitzaiola zertan baina zereginik ez zitzaiola faltako berak adinako kemena eta gogoa zituenari.
|
|
2017
|
|
|
Raudaren amari kontsolamendu bakarra geratzen zaio, badakiela non dagoen alaba. Beste familia askok ez bezala, neskato horien senitartekoek aukera dute Kairoko Qanaterren dagoen kartzelara deitzeko eta noizean behin
|
haien
alabekin hitz egiteko.
|
|
|
Handik gutxira, alde egin zuen Alemaniara, eta Ulm eko katedrala, bere orratz erraldoiarekin ikusten zen postal bat bidali zigun. Eta zalantzan gelditu nintzen, ea mota horretako teknikariek bezeroekiko begirunez edo, debekatuta daukaten
|
haien
alabekin tratuetan hastea (alde batean konpontzen dutena bestaldean izorra ez dezaten, esango luke aitak) ala «beste aldeko» gizonak ote ziren. Eta beharbada bi gauzak izango ziren egia, zeren gizonak, aberatsak direnean batez ere?
|
|
2018
|
|
|
Deserosotasun apur batekin. Berez ez ziren lagunak eta
|
haien
alaben artean beti izan ziren liskarrek ez zuten batere lagundu bikoteen arteko harremanean.
|
|
2020
|
|
|
Handik gutxira, Upper East Sideko aberats batzuen etxean hasi zen lanean. Etxeko lanak egiteaz gain,
|
haien
alaba txikia ere zaintzen zuen. Ezetz asmatu neskatila hura zein zen?
|
|
2022
|
|
|
Ez, diru sarrera horiek bat datoz neskatilak Lourdesa bidali zituzten urteekin. Ziur familiei dirua eskatuko zietela
|
haien
alabak denboraldi batez paretik kentzearen truke –proposatu du Txemak.
|
|
|
Gutunak idazten zituzten haietako batzuek, edo ezagunen batekin mandatua bidali. Baina ohikoa zen hilabeteak ematea etxekoen berririk gabe, eta berdin etxean gelditzen zirenak ere,
|
haien
alabak non ziren jakin gabe. Hendaian, Donibanen, Ziburun, Azkainen... lanean izan ziren bidasotarrek aukera gehixeago zuten, ordea:
|
|
|
Ama irakaslea zen ama ikastolan. Eta ni, zoritxarrean,
|
haien
alaba ttipia. Guzien esperantza.
|
|
2023
|
|
|
Albisteak ez zioen ezer berririk. Vikyren gurasoak oraingo honetan,
|
haien
alabaren aldeko elkarretaratze publiko batean, Tuterako udalak antolatua. Pankartaren atzean jende multzoa, begizta urdina paparrean, eta senarra une oro gurasoen ondoan.
|