|
2003
|
|
|
9 Ignacio Larrañagaren OFMCap., Muéstrame tu rostro liburutik hartutako testu zatien itzulpen libre samarra. ete dago honezkero goirik eta beherik? Ez ete gabiz, azkenbako ezerezean,
|
hara
ta hona galduta. Ez ete daukagu ikaragarrizko hotza bihotz barruan?
|
|
|
Laurak ikasle izan nituan behinola Derioko Seminarioan. Ondo baino hobeto hartu ginduezan euren etxeetan eta borondaterik onenaz lagundu euskuen
|
hara
ta hona ibilten hango bide luze ta itoetan. Ordu onak emon genduzan alkarren ondoan.
|
|
|
Gutariko bakotxak geure eretxiak euki geinkez euskeraren arloan; baina dokumentu ofizialentzat ontzat emona dago zuk aitaturiko" euskara normalizatua".
|
Ha
ta guzti be, Bizkaiko Eleizeak, azaleko zeretan hortik jo arren, bizkaierea erabilten dau, gehien baten, oraindino gure herririk gehienak euskalki hauxe daualako argien eta maiteena.
|
|
|
Irratiak eta telebista be badoguz euskeraz.
|
Ha
ta guzti be, zenbatek ez dogu min hartzen, gure artean berba gitxi, motel eta arlote samar egiten dala ikustean. Euskera bizia, dotorea, zuzena, aberatsa ikusi nahi dogunok, non aurkitzen dogu gaur hori?
|
|
|
Horrek esan gura dau sendo idatzi dauela. Baina
|
ha
ta guzti be, gure idazlea ez genduke sortzailetzat joko. Sorkuntza era askotakoa izan daiteke eta gai baten ganeko gogoeta be hatakotzat hartu daiteke, baina beraren idatziak, sorkuntza asmoz baino gehiago, osterantzeko zereginetarako pentsatuta idatzi ditu.
|
|
|
Bai, halan da. " Kanonisten" artean, banaka bat baino ez; teologo ta filosofoen artean, gehiago, baina
|
ha
ta guzti be, askotzarik ez. Hango giroa erdaldun erdalduna zan, bai berbetaz, bai gogoz eta bihotzez.
|
|
|
Astean eskola bat baino ez genduan izaten, gitxiegi gauza handirik egin ahal izateko.
|
Ha
ta guzti be, urte bakotxean lau bost idazle hautatu eta euren lana aztertzeari ekiten geuntsan, geroago gogotsuago. Idazle bakotxaren eder mundua zein zan, bere bihozkadak zelan azaltzen zituan, bizitzako arazoen aurrean ze jokabide eukan...
|
|
2005
|
|
|
Lorategi ingelesa dirudi: zuhaitzak ugari, errekastoa, zubiak eta
|
hara
ta hona ibiltzeko zidorrak. Belartzetan, berriz, Moore eta Chillidaren eskultura erraldoiak.
|
|
2007
|
|
|
Latinak eta erromantzeek euskaran izan duten eragina ageria da eta ukatzerik ez dago, baina
|
ha
ta guzti ere hizkuntzaren funtsezko egiturek bere hartan diraute: adjektiboa izenaren ondoren doa (etxe zuri); mugatzaileak atzizki bidez markatzen dira (etxe zuri a); erlazio markak orobat (etxe an).
|
|
2008
|
|
|
Zapatariak ur gainean
|
hara
ta hona dabiltza, harrapakin bila.
|
|
|
Eguraldi ederra egiten du, eta goiz goizeko haize bolada beroen laguntzaz,
|
hara
ta hona dabiltza zeruan, joan etorri luzeak eginez.
|
|
2009
|
|
|
Tormentu eta kordelekin aitortzen dute badirela, baina izatez benetan ez direla. Tentuz ibili behar da
|
ha
ta guzti be, deabruak limurtzen ditu ta uka dezaten egia, euren delituak astunagoak izan daitezen sakrilegio horrekin,
|
|
2011
|
|
|
Urteak garrenera atzera herrira bihurtu ziranean, eskolak eta edadekoentzako egotegiak eregiten eralgi ebezan diruak batzuek.
|
Ha
ta guzti be, azken mende bietan joanikoen ganean lekukoek daben eretxia guztiz bestelakoa da. Honeek behar latzagoak egitera joan ziran, ez eben aurrekoek ainako dirutzarik ekarri, baina herritarren begietan jente behargina eta zintzoa izan da.
|
|
|
Baina hurrengo egunetan, imitatzaileren bat, irakaslearen umorerik ezagaitik, honen ustez neurritik kanpo egon zalakoan, bildur samarrez eskolan. Ez zan ezer jazo,
|
ha
ta guzti be.
|
|
|
|
Ha
ta guzti be, hurrengo domekan, 1958ko urriaren bostean, izan zan meza barri ofiziala, orain basilika dan Uribarriko Andra Mari parrokian bertan, altaran Pedro Aboitiz parroko jauna laguntzaile nebala, eta Joxe Mari Bergarak eta Antonio Madinabeitiak, biak Comillaseko lagunak, diakono eta subdiakono egiten ebela. Eleizkizuna zuzentzen, abadegintza egunean lez, Juanito Azpitarte adiskide handia, Donostiara joan jakuna.
|
|
|
bi alboetako hegatsak, berriz,
|
hara
ta hona dabilenean, planktona
|
|
2013
|
|
|
Aratusteen ganean galdetu orduan, hainbatek ez ditu jaitzat bizi izan.
|
Ha
ta guzti be, Bizkaian bertan herri batzuetan bizi biziak izan dira, baita galarazota egon diranean be.
|
|
|
Geratuko ziran gauza gehiago esateko, bitxikeria gehiago aitatzeko eta herri gehiagotako tradizinoak batzeko, eta beharren jarraitzeko gogoa badaukagu.
|
Ha
ta guzti be ikuspegi orokorra nahikoa osoa dala esan daiteke.
|
|
|
Agintea dala ta, aitak agintzen eban etxean.
|
Ha
ta guzti be, askok esaten dabe agindu horreen atzetik ama egoala. Gurasoei eta zaharrei errespetu handia gordeten jaken.
|
|
|
Jose Mari Urrutxurtu, Juan Luis Zorriketa, Jesus Mari Bilbao eta Juan Zamalloa 1960ko hamarkada. azertau edo jo ezkero txakurrak batzen dau txoria.
|
Ha
ta guzti be, batzutan aurkitu ezin eta galdu egiten da. Hartutako txoriak, normalean, segiduan lumatu eta prijiduta jaten dabez.
|
|
|
Batzuk,
|
ha
ta guzti be, behar gogorrak egiteko sasoia zanean, armozu sendoagoa egiten eben: sartenekoa txarrikia zartaginean prijiduta:
|
|
|
Eskolan euskeraz egitea galazota egoan; eta lekuko batek euskera egin ezkero, multea ipinten eutseela esan deusku.
|
Ha
ta guzti be, maistra euskaldunen bat be euki eben, eta ha ez ei zan hain zorrotza.
|
|
|
Eskolakoa amaitu eta gero beharren hasten ziran gaztetxutan. Batzuk,
|
ha
ta guzti be, ikasten jarraitzen eben, beharragaz batera. Basaurira, Atxuriko Escuela de Artes y Cficiosera mutilak, eta neskak josten.
|
|
|
Beste batzuen esanetan jantzi zuriagaz aberatsek baino ez eben egiten.
|
Ha
ta guzti be, umeek lutuz egon ezkero, jantzi baltza be eroan izan dabe.
|
|
|
|
Ha
ta gutzi be, gazteak domeka arratsaldetan erromeriara joaten ziran; hantxe egiten ebezan ezagupideak, eta haxe zan nahastean egoteko eukien ia aukera bakarra. Hori
|
|
|
Eta lutuz egon ezkero, ezkondu be baltzez.
|
Ha
ta guzti be, etxean lutu erdia (mediolutoa) erabilten eben eta urteteko baltza.
|
|
|
Oinetakoei jagokenez, abarketak, abarkak eta txankloak baino ez ebezala erabilten esan deusku batek; dirua eukienek bakarrik eukiezala zapatak.
|
Ha
ta guzti be, zapata pare bat baino ez bazan be, gehienek eukiten eben.
|
|
|
Leku gehienetan etxeko jeneroagaz egiten zan afari bazkaria, eta gero arraina (peskea) ekarri.
|
Ha
ta guzti be, Gabonetan oilarra jaten ebenak be baziran, Karakolak jaten dira etxe askotan Gabonetan. oiloak euki ezkero medikuari edo abadeari emoten eutseezan eta.
|
|
|
Karnabaletan gaurko moduko ohiturarik ez egoan.
|
Ha
ta guzti be, maskarita eguna egiten zan. Jantzi zaharrak, aitaren edo amaren erropa nasaiak ipini eta arpegia tapau; inok ez ezagutzeko moduan jaztea zan kontua.
|
|
|
Bera etorrenerako, etxekoek prest eukiten eben pago egurra.
|
Ha
ta guzti be, batzuk, eurak egiten eben etxean.
|
|
|
|
hara
ta hona gelditu barik arakaturik soloak.
|
|
2017
|
|
|
Harrapau diau judu maarikatua: Jauna earri zenin ura ukau ziona eta mundu zabalean
|
hara
ta hona ibili ta ibili dabilena!
|
|
|
|
Hara
ta hona zabiltza noraezean, Jamil. Konturatu zara zenbat teoria asmatu duzun dagoeneko?
|
|
|
Robert Lee Jeffersoni amua bota eta hark eutsi. Espero nuena egin zuen hark, jendeari Sami buruzko ixtorioak zeintzu ziren galdetuz
|
hara
ta hona hasi?. Bakoitza besteri galdezka hasi zen.
|
|
|
Baina ez nekien seguru barrura sartzeko nire txanda zen ala ez. Atea ez zegoen itxita eta trenaren mugimenduaz
|
hara
ta hona zebilen, beraz, libre zegoela zirudien. Baina bestalde, morroi hura ere han zegoen eta beharbada sartzeko txandaren zain.
|
|
|
|
Hara
ta hona zebilen ateari begira gelditu zen; orduan atea tronoa bistan uzteko aina zabaldu zen. Berriro begiratu zidan, harritu eta haserre antzean.
|
|
2019
|
|
|
Eta arras gora sentitzen bazituen, ia ikus ezinean, orduan ziur erantsiko zuen: Enarak goian
|
hara
ta hona, luzaro eguraldi ona. Antizikloi trinko baten seinalea baitzen hori.
|
|
|
Aita Santua
|
hara
ta hona
|
|
2020
|
|
|
Beno... Poema esaten ari zinela, hitzak
|
hara
ta hona zihoazen.
|
|
2021
|
|
|
Nire begiak ernari dagoz/
|
hara
ta hona begira/ oraintxe doaz ibarretara/ oraintxe barriz mendira/ Haize gozua egun hontako/ eguzkiaren dizdira/ zeruan dagozan grazi guztiak/ jatorkuz Euskal Herrira.
|
|
|
Zu zara
|
hara
ta hona
|
|
|
Bedia herri sakabanatua da, etxeak eta bizimodua auzotan banatuta dagoz, batzuk herrigunetik nahiko aldenduta barriz.
|
Ha
ta guzti be, zerbitzu nagusiak plazan batu izan dira, bai lehen bai orain. Gaur egun ganera, zerbitzuak, etxeak be asko ugaritu dira plaza inguruan, kaminoaren alde bietara hazi diran etxe bloke eta urbanizazinoetan.
|
|
2023
|
|
|
Halanda be, barruko merkatua ondo joian, burdinola txikiek baserriko erremintak eta forjak eginez etekin onak ateraten ebezan.
|
Ha
ta guzti be, 1828an burdinola bi baino ez ziran geratzen Arratzun, Zubiaur eta Uarka, 1860 arte iraun ebenak. Izan be, Bizkaian Laba Garaien teknologia sartu zanean, burdinolak bertan behera geratu ziran edo errota bihurtu.
|
|
|
Hiru urterako danak dagoz eskolatuta, lehenago ez bada, eta hori da gaur egun umeon jarduera nagusia.
|
Ha
ta guzti be, kirola, musika, eskulanak, txangoak eta dana dalako jarduerak be oso araututa beteten dabez. Olgetarako tartea eskolako bitarteetan, ludotekan, udalekuetan... egiten dabe batez be.
|