|
2000
|
|
|
Horretan okerrenak elebakardunak izaten dira, ulertzen ez duten hizkuntzari oztopoak jarri nahian. Adibide bat jartzekotan,
|
hara
hor Javier Praderak El País egunkarian 1998ko azaroaren 22an idatzi zuena,. Análisis Nacional. Autodeterminación Vasca?
|
|
|
Horren arabera, ez luke behar laguntza berezirik. Baina,
|
hara
hor, Frantziako Estatu Kontseiluak bere esku du hizkuntzei dagokien arazo hau eta bera da Europako Batasunean hizkuntza gutxituen aldeko gutunari betoa jarri diona, bere Konstituzioaren 2 artikuluaren kontrakoa omen dela eta. Orain onartu duelarik, zer gertatuko ote bere Estatu barnean?
|
|
|
Inperio hark hizkuntzarik gehienak suntsitu zituen. Gureak ere bide hori eraman zezakeen, baina
|
hara
hor suspertu eta indarberrituz gure herriak nola berreskuratu zuen.
|
|
|
Eta
|
hara
hor, Nafarroan nola dagoen herrialdea erabat zatiturik, kasta desberdinetakoak balira bezala apar theid lotsagarriaren erara jokatuz, eskualdekako zatiketa honen arabera: a) euskalduna, b) elebiduna, d) gazteleraduna.
|
|
|
dakar. Beraz,
|
hara
hor munduko Inperiorik handiena zen garai hartan, nola agertzen zaigun Arabako eta ez Burgosko. Gaur egun oraindik Felipe II.az eta Espainiaren handitasunez amets egiten duten horiek, erregeren kronikariari ere jaramon egitea beharrezkoa iruditzen zait.
|
|
|
Edonork esango luke, eta gehiago bere izena ezagututa eta aurpegi beltzarana ikusita, Rocío andaluziarra dela. Eta
|
hara
hor, bere jatorriaz pentsatzeko aukera labur bat eman didanean, eta Sevilla edo Córdobakoa izango zela ia sinetsita nengoenean (ahoskerarena pedantekeria hutsa izan zitekeen, ezta?), hara hor beste irribarre deabrutxo bat bere aurpegian; eta ez, esaten dit, ez da pentsatzen ari zarena: Kaliforniakoa naiz, kar, kar, kar...
|
|
|
Edonork esango luke, eta gehiago bere izena ezagututa eta aurpegi beltzarana ikusita, Rocío andaluziarra dela. Eta hara hor, bere jatorriaz pentsatzeko aukera labur bat eman didanean, eta Sevilla edo Córdobakoa izango zela ia sinetsita nengoenean (ahoskerarena pedantekeria hutsa izan zitekeen, ezta?),
|
hara
hor beste irribarre deabrutxo bat bere aurpegian; eta ez, esaten dit, ez da pentsatzen ari zarena: Kaliforniakoa naiz, kar, kar, kar...
|
|
2001
|
|
|
Eta hura guztia beste inori gertatzen zitzaiola ematen zuen, beste mundu arraro eta zalantzazko batean. Baina lekukoak ginen, eta
|
hara
hor ze argitasun hotza, ze hustasun harrigarria.
|
|
|
Badakit ez dela heziketa onekoa abisatu gabe sartzeko ohitura hori, norbere etxera sartzeko ere atea jotzea dela egokiena, eta harik eta etxean inor ez dagoela jakin arte giltza ez erabiltzea. Sartu eta bata besteari begira geratu gara Armando eta biok,
|
hara
hor Armando eta irin finaren xamurtasuna bere amantal zuriarekin ogia prestatzen, gerla baino inportanteagoa omen den okintzan, eta hara hemen ni eta nire itzuli beharra poltsa bizkarrean eta giltza eskuan.
|
|
|
Atarte zabaletik sartu eta, barruan, ardi larruzkoa ematen duen alfonbra zuria zapalduz sartu gara salara; hirurogei ardilarru lotuko ziren gutxienez hain zabala egiteko. Kristalezko mahai borobilaren inguruan eseri gara eta, lekuaz harrituta,
|
hara
hor beheko sua, tigre disekatua, laratza, malboro paketea, hauspoa, betamax, dena nahastean eta ostetasun nabarmenean.
|
|
|
Eta zuk pauso batzuk aurrera eginen dituzu, eta berari begira geldituko zara berriro,
|
hara
hor Andoni bere jertse unamuniano horrekin.
|
|
|
Oraindik ere lanean ari dira zerrategian, zerraren intziri borobil eta iraunkorra ozendu egiten da ibai bazterreko isiltasunean.
|
Hara
hor kaoba enbor sendoak esperoan, zerraren alboan zerrakina pilatzen den artean, eta bestaldean kolore odoltsuko oholak zurezko dorreak eraikiz antolatuak.
|
|
|
Ahoa isilpez beterik dauka.
|
Hara
hor mutila, euri zaparradari begira, bere burua eduki ezinik, leihoaren tamainako paisaiaren kontenplazioaz gainera munduarekiko beste harremanik gabe.
|
|
|
Itzuli naizenerako Armando etxean dago,
|
hara
hor amantal zuriarekin, sukaldeari irin eta ogi usain atsegina dariola.
|
|
|
Argazki zaharrak, karikaturak eta, inoiz gustatu ez zai dana, horma errotuladorez zikindurik berriro.
|
Hara
hor pintada berria:
|
|
|
Goio,
|
hara
hor gure laguna, lainoei begira.
|
|
2007
|
|
|
|
Hara
hor testa: orain, zeuek atera ondorioak.
|
|
|
Izarrik gabeko gaua dugu, beti bezala. Hasieran ez da ia nabaritzen, baina bere loa sakonago egiten den heinean
|
hara
hor nola hazten doazen S.ren zurrungak.
|
|
|
Guztien konbinazioa eta nire txepelkeria, nire aurreikuspen faltsuak, nire inozokeria. Eta
|
hara
hor ondorioak: ni, St.
|
|
|
Pauliko taberna zulo hura utzita; ni, etxera joz elurpean, maletak egiteko asmoarekin, billete merke bat ahalik eta azkarren lortzeko grinaz. Eta
|
hara
hor ni, hala ere, nora ezean.
|
|
2008
|
|
|
–
|
Hara
hor, urdanga alaena. Pierrek.
|
|
2009
|
|
|
Fluorourazilo, doxorrubizina, ziklofosfamida:
|
hara
hor gure hiru jainko berriak, gure erlijio kimiko kuttuna. Hor omen dago gure esperantza guztia.
|
|
2011
|
|
|
Orri zimurtu eta hautsiz gainezka paperontzia aldamenean.
|
Hara
hor ipuinaren puskak, zoroaren pentsamendu suntsitua bezala. Esaldi luze bat asma dezake ipuina bukatzeko, tiki taka, tiki taka, gero puntua eta kito.
|
|
|
tempus fugit!
|
Hara
hor gure lehen diru zorroa, atun handiagoentzako amu eta beita. Mugi itzazue zuen arraunak.
|
|
|
–
|
Hara
hor Sakoneta. Ailegatu gara!
|
|
2012
|
|
|
–esan zuen Arantxak bizi bizi?.
|
Hara
hor zure Rothschild! A zelako piura!
|
|
|
Zuk esan duzu.
|
Hara
hor Gilen aperitifarekin, esan zion Frani, besaulki apatzetarako bidea erakutsiz.
|
|
|
–Zuk Ligiko zubiak falta zuen harria aurkitu nahi zenuen, ezta? Ba,
|
hara
hor. Orain zer gura duzu, lamiak akabatu?
|
|
|
ez zuen, ba, auzokoaren etxean ikertu nahi? Ba,
|
hara
hor bilatzen zuena: eskaileretan erail zuten Arbogast detektibeari bezalaxe atondua zioten gaur berari eszena jartze bikaina:
|
|
|
Horra hor, berez nortasunaren froga ez zena, orain datuek berresten dutenez gero, frogarik ziurrena bihurtua.
|
Hara
hor, gero, galdutako neskak txanoan zeramatzan loreak, eta ez dugu besteren bila hasi beharrik. Lore bat izanda besteren bila hasten ez bagara, nola hasiko gara bi edo hiru, edo gehiago dugunean?
|
|
|
Leihoa itxiko dugu; haize hau hotza da, eta arriskutsua da zuretzat.
|
Hara
hor zure eleberri gogokoenetako bat. Nik irakurriko dut, eta zuk entzun; eta horrelaxe emango dugu gau beldurgarri hau, biok elkarrekin.
|
|
|
Altxa itzazue oholak!
|
Hara
hor! Bihotz doilor horren taupada da!
|
|
2013
|
|
|
–
|
Hara
hor, auzo errusiarra. Horrela deitzen diote hemengoek auzo horri:
|
|
|
–
|
Hara
hor erbia! Hau dok hau jendetzea eta auto pila; tira, azkenean topatu joagu geure ukulutxua, lar belutu orduko?.
|
|
|
–Ea ba, plazako arkupeetan esan jok.
|
Hara
hor arkupeak; izena, barriz, Sutondo... haxe dok, bai. Jesus, hori izena, erosoa eta abegitsua izango dok behintzat?.
|
|
|
Bere bihotza zabuka egoten zen eten barik, baina hutsik sekula ere ez.
|
Hara
hor utzikeriak eta okerreko barkaberatasunak neska batengan eragindako kaltea. O!
|
|
2014
|
|
|
–
|
Hara
hor seme hondatzailea!
|
|
2015
|
|
|
–Ikusiko duk buelta datorrenean? mehatxatu izan zuen erdi brometan nazionalista zahar batek; sekula ez zion aintzakotzat hartu, baina
|
hara
hor. Franco hil zenetik kalera irteteak ere beldur apur bat ematen zion, eta ez zitzaion gozoa egiten harropuztuta zebiltzan atzoko galtzaileekin trink egitea.
|
|
|
|
Hara
hor nire aurkikuntzaren muina.
|
|
|
Baina badakizue denok ez dugula balio gauza bera egiteko. Batzuk apaizak dira, besteak ijitoak, nor arotza edota oihal saltzaile, zein deabrua; bestela,
|
hara
hor Lutero edo Lope de Agirre zer nolakoak atera ziren.
|
|
|
zerk bultzatuta?
|
Hara
hor ikerketarekin erantzun daitezkeen galdera gehiago.
|
|
2016
|
|
|
–
|
Hara
hor nire zazpi aguretxoak, esango zuen?. Begira nolako bizar agurgarriak dituzten!
|
|
|
Halaxe, emakumeen sufragioa defendatu zuten buruzagi demokratiko ugarik, errepublikanoen aurka egite aldera. Norbere komenentzia,
|
hara
hor demokrata haien lelo nagusia, ez baitzitzaien emakumeen berdintasuna egiazki axola, errepublikanoei gizon beltzen sufragioa axola ez zitzaien hein berean. Elizabeth Cady Stantonek eta Susan B. Anthonyk arreta handiagoz aztertu izan balute Gerra Zibilaren osteko egoera politikoa, akaso ez zuten beren sufragio kanpaina hain alegeraki lotuko George Francis Train ezagunarekin.
|
|
|
–
|
Hara
hor, 301 gela.
|
|
|
Halako batean, zenbait ahots batera altxatu dira, harriduraz, diotela: ?
|
Hara
hor, hara hor?!, edo. Begira, begira?!?
|
|
|
Halako batean, zenbait ahots batera altxatu dira, harriduraz, diotela: . Hara hor,
|
hara
hor?!, edo. Begira, begira?!?
|
|
|
–
|
Hara
hor ba, Aranbeltza. Aldatuta ikusten al duzu?
|
|
2017
|
|
|
–Eo!
|
Hara
hor gure Zorba zaharra, esan zuen Manolakasek?. Beleei harrika ari da.
|
|
|
Beste behin ere,
|
hara
hor bi egiaren arteko talka: batetik, toki guztietan eta garai guztietan balio duten egia unibertsalak, presidenteak adierazten duena,, merkatu askea onuragarria da beti, toki guztietan eta egoera guztietan?; bestetik, ordea, testuinguruan kokatzen diren egia erlatiboak, bekadunak adierazten duena,, merkatu askea onuragarria da batzuetan, zenbait tokitan, zer, zeinek eta nola egiten den arabera?.
|
|
2018
|
|
|
Bertxiotzaile porrokatua zen, ordea,
|
hara
hor bere buruari ezarritako neurrietako bat, eta bera aipatzen zuten txio guztiak bertxiotzen eta atsegiten zituen (bigarren hori, txioari erantzuteak nagia eman baina harroxkoa iruditu nahi ez zuenean, arreta eskertzeko nolabait), hori bai, sekula ez jakinarazpena jaso eta segituan. Itxaron egiten zuen beti, ahalik eta luzeen, ez zezan inork pentsa engantxatuta zegoenik, halako garrantzirik ematen zionik.
|
|
2019
|
|
|
–
|
Hara
hor, norainokoa duen argitasuna, oihu egin zuen jostunak, haserre?. Bizibide segurua eta halakoak?
|
|
|
Pasaia, garai hartan, kaka hura sartzeko ate nagusietako bat zen. Gehitu horri gaztaroko errebeldia, itsas bizitzaren gogortasuna, langabezia maila ikaragarria eta, batez ere, zenbait jenderen axolagabekeria, eta
|
hara
hor irudika dezakezun koktelik hilgarriena. Eta kabroi horiek ez zebiltzan urruti.
|
|
2020
|
|
|
Isilik jarraitu zuen, baina argi zegoen erantzuna, baita horrek ez ziola grazia handirik egiten ere.
|
Hara
hor aukera.
|
|
|
|
Hara
hor hire minen jatorria, eta hi larrualdiaren osteko gogordurak zirelakoan!
|
|
2022
|
|
|
Ofizialordea erne jarri da.
|
Hara
hor garrantzitsua izan litekeen beste datu bat.
|
|
|
Feministak izanda, nola hezi gure semeak feministak izan daitezen?
|
Hara
hor erronka. Baina errepikatzen ditugun diskurtso askotan presentzia ukatzen diegu.
|
|
|
Egia da, ez naiz Durangora joan,
|
hara
hor lehenengo sakrifizioa.
|
|
|
Tisia.
|
Hara
hor nolako zoriontasuna Siberiakoa –madarikatua izan bedi bere izena–, hara hor Siberian nola bizi daitekeen pertsonak bezala. Medikutan hasi zuan batetik bestera, gora eta behera, eta baita medikuak beraiek etxera ekartzen ere.
|
|
|
Tisia. Hara hor nolako zoriontasuna Siberiakoa –madarikatua izan bedi bere izena–,
|
hara
hor Siberian nola bizi daitekeen pertsonak bezala. Medikutan hasi zuan batetik bestera, gora eta behera, eta baita medikuak beraiek etxera ekartzen ere.
|
|
|
|
Hara
hor, jaun agurgarria, zer deritzozu. Bada, horrelaxe dago kontua...
|
|
|
Krikunov beharrean Kirkunov idatzi zuten.
|
Hara
hor gune intelektuala! Baina hori ez da dena.
|
|
|
Gizonaren irudimenean irudiak pilatu ziren, zein baino zein maitagarriago, poetikoago, eta irudi horietan guztietan bere burua ikusten zuen, bapo janda, lasai, osasuntsu, bero bero, agian beroegi ere bai!
|
Hara
hor bera, okroxka zopa izotza bezain hotza jan berritan, ahoz gora etzanda erreka ertzeko hondar kiskalgarriaren gainean edota lorategiko ezkiaren azpian. Bero sapa, inguruan seme alabatxoak arrastaka, hondarretan zuloak egiten edo belarretan zomorroak harrapatzen.
|
|
2023
|
|
|
Eta baneukan beste vespa batzuk aurkitzeko esperantza. " Nola bukatuko ote dut?",
|
hara
hor galdera nagusietan nagusia, nire zalantza metafisiko bakarra hamazazpi urtera arte. Eskolatik ateratzen nintzen, burua gora, lepotik orkatiletarainoko beroki zabala jantzita, moda modako zerbait azkenean, borroka gogorraren ostean lortutako" estiloa", are kankailu itxura handiagoa egiten zidan ordea, arraioa.
|
|
|
Antxoari tripak kentzen zizkion bitartean inguruko emakumeei begiratu eta esan omen zien: "
|
Hara
hor, nire gauzak".
|