|
2004
|
|
|
Hitza, b) ispilua da, gauzek ematen diguten irudi beti berriaren ispilu. Eta, c) musika da, erritmoa, herriaren ahotan –jende xumearen etorrian," berritasuna sortzeko ahalmenean" – gauzek duten iturriko erritmoa, Gandiagak obeditu baino
|
gura
ez duena. Gandiagak ez du nahi, herri xumean ikasi zuena birproduzitu baino.
|
|
2005
|
|
|
–Agian Urkok zerbait lortu zuen; Tetsuok seguruenik ez zuen gehiago lortu,
|
gura izan
ez zuelako; baina ez dut uste hutsala izan zenik, eta kate horri falta zaion begia neuk aurkituko dudalakoan nago –Naroak malko dardarati bati eutsi dio eta tua irentsi, Ametsei irmo begira mintzatzen jarraitu aurretik– Aireportuan galdera bat egin zenidan eta berba barik geratu nintzen. Hona erantzuna:
|
|
2006
|
|
|
Hots, espainolismo ez agresibo bat (hori ere identitate arazorik gabe). Jarrera hau, politikoki zikindu
|
gura
ez duen intelektual, literato, sindikalista edo apaiz jende askoren aterpe erraza izaten da. Propio espainolistak sentitzen ez badira, oso komodo dira espainolak.
|
|
|
Eta espainola izan nahi ez duenak, ez dizut esango zer-nolako eguna pasa beharra izaten dizun jaiotzatik ehorzketara, kirol ikuskizunetatik justiziako epaitegira, NAN, autoaren matrikula, eskola, eliza, irrati-telebistako albistegi, jaiegunen kalendario, etab., etab., biziera guzti-guztia, aipatu beharrik ez dagoen beste prezio altuagoko estualdiak aparte. Euskal Herrian, euskaldunarentzat, eta are gehiago espainola izan
|
gura
ez duenarentzat, biolentziaz betea dago eguna goizetik gaueraino, Jainkoaren grazia handia baita biolentziak ez gehiago hartzea beste forma batzuk. Melankolia kontzeptu egokia izan liteke literatoren baten bere buruaren autodiagnosirako.
|
|
2007
|
|
|
askatasunaren bilaketan ageri den, askatasun zibilen mugaketa eta kontrol beharraren paradoxarekin. ...ltzen zuen jada herri gogo edo izpirituaren espresioa(. Geist des Volkes?) 218, eta askoz gehiago kontzeptua bera beste hitz batzuekin (aiurria, etab.). Ameriketako indioen izpirituaz mintzo da219, etab. Izpiritu espainolaz, esate baterako, esaten du bere Antropologian, hura aldarte erromantikokoa dela(, von romantischer Stimmung des Geistes?), ankerra, lan-izua, harroa, arrotzengandik ezer ikasi
|
gura
ez duena, edozein zientziatatik ere beti urrutia; bere gustuetan ez dela herri guztiz europarra erakusten omen du, erdi mairua-edo baino220 Ez zaigu interesatzen Kant-en iritzia bera indioei edo espainolei buruz, baizik herri gogoaren kontzeptua berak ere usu erabiltzen duela (beste gauza bat da, haren filosofian ez duela rol inportanterik jokatzen, eta horregatik hemen ez da bereber aztertzen).... Kant ez da bereziki erromantikoa kontsideratzen.
|
|
2009
|
|
|
Ebidentzia pragmatiko guztien aurka, soziologiko, antropologiko zein politikoak (horiek gizon-emakumea baldintza soziologiko eta historiko batzuen peko erakusten dute, eta de fakto espazio-denboran horrela bakarrik ematen da hura), inperatibo kategoriko moralak norbakoitzaren baldingabeko balio aitortza agintzen du. Nondik dauka hala ere balio absoluturik, berak gizarteari deus eman ezin dion zaharrak, hiltzeko gaixoak, gizarteak beragandik deus
|
gura
ez duen, juduak?, bizia kendu nahi geniokeen etsaiak. Zertantxe datza, ez egiten dudanagatik, baizik naizenagatik soil-soil, nire balioa?
|
|
|
Eta zer da Madril? Barojak dena kuestionatzen du, kuestionatu
|
gura
ez duena izan ezik. Madril hiria da, kultura:
|
|
2010
|
|
|
|
gura
ez dudan gero eta oroitzapen gehiago agertzen zaidala
|
|
2011
|
|
|
Ametsean bertan Goiok gerra zibilaren oroitzapenen trumoia entzun
|
gura
ez badu ere, badaezpada ere gomuten zakua ireki nahi ez duen arren, bestela giza eta haragi zatiek ihes egingo baitute ziur aski anabasaz, hala ere lehen amets honek esnatu ondoren hainbat nahi gabeko irudikapen piztuko dizkio, gerra zibilari lotuak.
|
|
2013
|
|
|
Eta, bukatzeko, behatzik ez zait geratzen eta hamaika entzuteko inor jaioarazi
|
gura
ez dudanez, azken kontu bat: sinismena.
|
|
|
–Sufritu
|
gura
ez dudalako neurekoia banaiz, guztiz naun neurekoia. Nik ez ninan jausi nahi, ez hiri sufriarazi nahi, baina, egun batean aititari entzun nion lez, Jainko ahalguztiduna oporretan zagon?
|
|
|
–moztu zuen ugazabak Dionixioren jarduna, errukirik gabe?. Bik ez ditek diskutitzen, batek
|
gura
ez badu. Baina lantegi bat ez duk epaitegia, eta luzatu barik emango dizuet epaia:
|
|
|
kalenturarik ere ez daukak, itxura batean, baina aspirina batek ez dik kalterik egingo. Hori bai, aspirina hartzeko, zerbait hartu behar duk, baso bat esne-edo, urdaileko ultzera
|
gura
ez baduk. Baina laster afaltzeko ordua duk, jaitsi hadi, eta?
|
|
|
–Kontuz, mutila, burua apurtu
|
gura
ez baduk?!
|
|
|
–erantzun zion mutilak, erdi haserre?. Zama bat eraman
|
gura
ez duen mandoari bi zama, eta erakusmahairen gainean ipini zion eskua.
|
|
|
jo ez zuen, bada, zortzi aldiz larrua, bere egonaldi hartan, Facundoren laguntxoekin, bere bizitza zelanbait markatuko zuèn esperientzia ahaztezinean! Argi eta garbi esan zion Facundok txanoarekin jo behar zuela, ezusteko desatseginik
|
gura
ez bazuen, eta halaxe egin zuen zortzietan: bi aldiz gau batean neska batekin, bi aldiz beste gau batean beste neska batekin, eta azkeneko laurak gau berean hirugarren neska batekin?
|
|
|
ongi ezkondu eta mundura seme-alabak ekartzea, munduko mundu guztien artean, etxekoan izan baitzitekeen emakume bat nor?, moja joan ezean? gurasoek inola ere
|
gura
ez zutena, ez elizazaleak ez zirelako, baizik eta lantegiaren jarraipena arriskuan ikusten zutelako: hala, bada, Josefinak, berez zituèn zalantzez gain, bazituen beste oztopo batzuk, gurasoek ezarriak, bi alabak ezkonduz gero, probableago baitzen (bi aldiz probableago) balizko suhietako bat lantegia zuzentzeko gai izatea:
|
|
|
Nire etxean ez da inoiz ofizialik sartuko berriz, herritik pasatu ere ez dira egingo. Dantzaldiak erabat galarazita geratu dira, zure ahizparen batekin dantza egin
|
gura
ez baduzu, bederen. Eta egunero hamar minutu modu arrazoizkoan ematen dituzula frogatzen ez duzun bitartean, ez zara sekula aterako hor barrena kilikolatzera.
|
|
|
Jane larrituta zegoen. Elizabethek begirada esanguratsua jaurti zion Lydiari; baina Lydiak inoiz ez zuen aditzen ez ikusten aintzakotzat hartu
|
gura
ez zuenik, eta alaikiro jarraitu zuen:
|
|
|
Ez dira hain indartsuak edo arinak, eta ez dute halako espresioaz jotzen. Baina hori neure errua dela uste izan dut beti, praktikatzeko nekerik hartu
|
gura izan
ez dudalako. Ez da ez dudala uste neure atzamarrak beste edozein emakumerenak bezain on direnik bikain jotzeko.
|
|
|
Elizabeth bera ere hasi zen ikaratzen, ez Bingley jauna Janerekiko hotz ote zegoen, baina bai arrebek ez ote zuten azkenean lortuko gizona urrun edukitzea. Hori gertatzeak hondatu egingo zuen Janeren zoriona, eta ohore gutxi egingo bere maiteminduaren sendotasunari, eta, halakorik onartu
|
gura
ez bazuen ere, Elizabethek ezin zuen pentsamendu hura burutik baztertu. Indartsuago izango ote ziren arreba bihozgogor bien eta adiskide ahaltsuaren ahalegin bateratuak, Darcy andereñoaren lilurak eta Londreseko jolasbideak..., indartsuago izango ote ziren horiek denak, Bingleyk Janeri zion atxikimendua baino?
|
|
|
–O, ez, ez nau ni aldenduko Darcy jaunak. Ikusi
|
gura
ez banau, joan egin beharko du. Ez gaude harreman onetan, eta beti ematen dit min harekin elkartzeak, baina ez daukat beragandik apartatzeko arrazoirik, mundu guztiaren aurrean aldarrikatu ahal ditudan horiek kenduta:
|
|
|
–Txarto! –erantzun zion mutilak, erdi haserre– Zama bat eraman
|
gura
ez duen mandoari bi zama –eta erakusmahairen gainean ipini zion eskua.
|
|
|
–Ixooo! –moztu zuen ugazabak Dionixioren jarduna, errukirik gabe– Bik ez ditek diskutitzen, batek
|
gura
ez badu. Baina lantegi bat ez duk epaitegia, eta luzatu barik emango dizuet epaia:
|
|
|
kalenturarik ere ez daukak, itxura batean, baina aspirina batek ez dik kalterik egingo. Hori bai, aspirina hartzeko, zerbait hartu behar duk, baso bat esne-edo, urdaileko ultzera
|
gura
ez baduk... Baina laster afaltzeko ordua duk, jaitsi hadi, eta...
|
|
|
–Kontuz, mutila, burua apurtu
|
gura
ez baduk...!
|
|
|
–Sufritu
|
gura
ez dudalako neurekoia banaiz, guztiz naun neurekoia. Nik ez ninan jausi nahi, ez hiri sufriarazi nahi, baina, egun batean aititari entzun nion lez, Jainko ahalguztiduna oporretan zagon...
|
|
|
" estreinatu barik zegoèn mutilak" jo ez zuen, bada, zortzi aldiz larrua, bere egonaldi hartan, Facundoren laguntxoekin, bere bizitza zelanbait markatuko zuèn esperientzia ahaztezinean! Argi eta garbi esan zion Facundok txanoarekin jo behar zuela, ezusteko desatseginik
|
gura
ez bazuen, eta halaxe egin zuen zortzietan: bi aldiz gau batean neska batekin, bi aldiz beste gau batean beste neska batekin, eta azkeneko laurak gau berean hirugarren neska batekin...
|
|
|
faktura batzuk, eskariak, etab... Izan ere, bai gurasoek jaso zutèn heziketan eta bai haiek alabei emandakoan ere, beste bat zen emakumeen zeregina: ongi ezkondu eta mundura seme-alabak ekartzea –munduko mundu guztien artean, etxekoan izan baitzitekeen emakume bat nor–, moja joan ezean... gurasoek inola ere
|
gura
ez zutena, ez elizazaleak ez zirelako, baizik eta lantegiaren jarraipena arriskuan ikusten zutelako: hala, bada, Josefinak, berez zituèn zalantzez gain, bazituen beste oztopo batzuk, gurasoek ezarriak, bi alabak ezkonduz gero, probableago baitzen (bi aldiz probableago) balizko suhietako bat lantegia zuzentzeko gai izatea:
|
|
2015
|
|
|
edo herriaren heroi izan
|
gura
ez nuela ez onartzean
|
|
|
–Zaude isilik, agure zoro hori, oraintxe bertan ostikadaka irten
|
gura
ez baduzu! Hemen ez diogu inori semerik kentzen.
|
|
|
–Eta horko hura? , galdetu du rollorik
|
gura
ez duenak?. Horrek baldintza guztiak betetzen ditik:
|
|
|
Ama bizirik egon ahal izatearen ideiak tristatu egin du. Etxetik urrun, jaiolekutik erauzia, auskalo zergatik; baina hark ere ez zuen handik alde egin gura izango, berak itsasontzira joan
|
gura
ez zuen bezalaxe. Haurdun ekarri ote zuten galdetu dio bere buruari, edo litekeena dela haurdun bertan gelditu izana; eta haurdun bertan gelditu bada, nor ote da aita?
|
|
|
Berebiziko garrantzia duen kontua da hau, eta esaten ari garenaren adibide ezin argiagoa ere bada: taxuzko ezer egitekotan (baldin eta osagarri eta anekdotiko izatera kondenatuta egon
|
gura
ez badu bederen), bere neurrira eginiko unibertso propioa behar du euskarak, eta ez inoren orbitan dantzan diharduen asteroide izaten jarraitu.
|
|
|
unibertso birtualaren sorrera eta iraultza teknologikoa, eta, batez ere, merkatuen hedatze-politika. Ezen merkatuak eratze aldera sortu baitziren hiriak (askatasun-gune modura sortu ere), merkatu handiagoen bila estatu-nazioen eraketa bideratu zuen gero burgesiak, eta orain, diru zikinak mugarik
|
gura
ez duenez, estatuez gaindiko blokeak sortzen tematuta dabiltza salerosketaren monopolioaren jabeak. Eta, bistan denez, prozesu honen ezaugarri nagusietako bat, fusio-eta zentralizazio-joerekin batera, uniformizazioa da (hitzaren adiera guztiei erreparatu), hots, aniztasunaren galera.
|
|
2016
|
|
|
–Erdu nirekin, autoa daukat zain, hor kanpoan. Eta, lerdo hutsa eman
|
gura
ez baduzu, apartatu zure begiak nire titietatik!
|
|
2017
|
|
|
Nik pentsa nezake Aristotelesekin politikaren azken helburua gizartearen eta norbakoitzaren perfekzio espirituala eta zoriontasun amankomuna dela, baina hauteskundeetara ez naiz perfekzio espiritualaren eta bertute aristotelikoen programa batekin aurkeztuko. Ez jendeak zoriontasuna eta perfekzio espirituala
|
gura
ez duelako, baina bai ez duelako hori oraingoxe prioritate bezala sentitzen, edo momentuan prioritate bezala sentitzen duena berak ez duelako kategoria horietan interpretatzen. Politika abertzalean euskararen inportantzia beti presente egotea nahi genuke.
|
|
|
Txikiak gara eta beti txikiak izango gara. Orduan, Madril eta Parisen sukurtsal politikoak izan
|
gura
ez badugu, ezin gara sukurtsalista mentalak izan. Gure arazoak geuk geure erara gogoetatu ahal izateko, alabaina, independentzia intelektuala lortuz joatea dugu lehenengoa.
|
|
|
– Esr. zah. Ésaten dáunek gúre dáune, éntzuten dau gúre estáune, esaten duenak gura duena, entzuten du
|
gura
ez duena? (Getxo).
|
|
|
Onartu
|
gura
ez duen arren, tripa barrenean kuriositatearen harra pizten ari zaio, gazte zoro horiek euren deskalabrua noraino eraman ote duten jakiteko beharra. Yul Gantxegiren heriotza analizatu du ostera.
|
|
2018
|
|
|
Orduan, dekretu batez, monarka argizale argiak, bere erresuman ezkontzen zen judu bikote oro, Berlingo portzelanazko baxera-joko bat erostera behartu zuen. Berlingo portzelana hoberena, inork
|
gura
ez zuena, familia juduetara joan zen. Denborarekin. Berlinzaharra?
|
|
|
(332 -333). Juduak izan eta izan
|
gura
ez duten juduoi, euren buruak naturaltasunez berdintzat onartuak ez ikusteak, autoerrukia eta automespretxua edo autogorrotoa eragiten die: –(...) sujetos a ondas de piedad hacia sí mismos, de arrogancia agresiva, de exagerado orgullo por los mismos atributos que los apartaban de sus prójimos; con ataques alternos de autodesprecio y odio a sí mismos, sintiendo ser objetos de desprecio o antipatía de los mismos miembros de la sociedad nueva y de los cuales más desearon ser reconocidos y respetados?
|
|
|
Hots, espainolismo ez agresibo bat (hori ere identitate arazorik gabe). Jarrera hau, politikoki zikindu
|
gura
ez duen intelektual, literato, sindikalista edo apaiz jende askoren aterpe erraza izaten da. Propio espainolistak sentitzen ez badira, oso komodo dira espainolak.
|
|
|
Eta espainola izan nahi ez duenak, ez dizut esango zer-nolako eguna pasa beharra izaten dizun jaiotzatik ehorzketara, kirol ikuskizunetatik justiziako epaitegira, NAN, autoaren matrikula, eskola, eliza, irrati-telebistako albistegi, jaiegunen kalendario, etab., etab., biziera guzti-guztia, aipatu beharrik ez dagoen beste prezio altuagoko estualdiak aparte. Euskal Herrian, euskaldunarentzat, eta are gehiago espainola izan
|
gura
ez duenarentzat, biolentziaz betea dago eguna goizetik gaueraino, Jainkoaren grazia handia baita biolentziak ez gehiago hartzea beste forma batzuk. Melankolia kontzeptu egokia izan liteke literatoren baten bere buruaren autodiagnosirako.
|
|
|
Egun hartan abadearen sermoia lotsagarria izan zen. Han hasi zen La enfermedad maldita esaten, erderaz, familiakoek eskatuta, eta tira, ba bale, enfermedad maldita bai zelako, mamarroa edukitzea bai zen inork
|
gura
ez zuen gaixotasuna, baina gero La droga del demonio-gaz segitu zuen, eta hor ya ernegatzen hasi ginen, ia ba zertara zetorren drogaren gaia ekartzea, Mikelek bost urte eroan bazituen garbi, eta dale abadeak porque los jóvenes y sus adicciones gora eta behera, eta nik ikusten nuen zure izeko, Mikelen ama, hori dena entzuten, eh, jakin bez non sartu, eta halako baten non dioen abadeak porque ade... hona arte?.
|
|
|
–Baina saiatu beharko duk, motel, hire aitonaren moduko arlote astakirtena izan
|
gura
ez baduk.
|
|
2019
|
|
|
Aize da aurrean biderik ez dakusana. Aize da, orain ikusten du argi, aurrean biderik
|
gura
ez duena. Leixurik, bestalde, adi entzun ditu lagunaren hitzak, baina tarte bat behar izan du barneratzeko.
|
|
2020
|
|
|
–Zuk ondo dakizu. Eurentzat
|
gura
ez dutena zuretzat eta hor konpon. Bertan behera utzi zaituzte kabroiek.
|
|
2021
|
|
|
Bada nik, etxeko ziegan beste askorekin bakarturik bizi garen honetan, aberriaren alarguntsa izatearekin konformatu
|
gura izan
ez zuen Nikolasarenak kontatzen ditut, hari oles eta omen eginez irakurleon eta denon jostetarako.
|
|
|
Nikolek irakurri ez halako paperik. Ez zekielako ez, baizik eta senarraren itsaso beteko paper piloaz ezer jakin
|
gura izango
ez zuelako.
|
|
|
Abina inguruko jendeen artean zabaldurik dagoena da, berriz, Katalina alaba hil ostean –1922an, gogora dezagun–, Sotak bertan behera utzi zuela egoitzaren proiektua. Alabaren egitasmo kuttuna izanik, hura hilda harekin ezer jakin
|
gura
ez zuelako. Kutxak erosi zion, orduko 800.000 pezetatan.
|
|
|
...eta beroak, badirela dardarak askotarikoak, beldurretik datozenak edo orgasmoraino doazenak, badirela dantzak eta kantak, eta askatzeak eta izateak eta bizitzeak, badela indarra, badela poza, bakea ere badela, tarteka hutsa tarteka betea, batzuetan saltoak eman beharra besteetan makurtuta etzan beharra, baina denak daudela gorputzean, esnai dagoen gorputzean, bizi nahi duen gorputzean, ezer tapatu
|
gura
ez duen gorputzean, denetarik gordetzen duen gorputzean, izan baden gorputzean.
|
|
|
Aurpegia eskuen artean gorde zuen. Sufritu
|
gura
ez nuelako: gezurra esan dut; existitzen naiz.
|
|
|
–Eta joan
|
gura
ez badut?
|
|
2023
|
|
|
–Bihar samako minez jaiki
|
gura
ez baduzu, hobe duzu horizontalean jartzea. Ama ez da nekatuko gogorarazten zein garesti ordaindu dituen txartelak ohea izan dezagun...
|