|
2000
|
|
|
Beraz
|
gure
zahar haiek, errosarioa eta merienda irentsi aurretik eta ondoren, eguraldiaz etengabeko berriketan zebiltzanean, ez zirela txatxu kontuetan ari eta zerbait bazekitela.
|
|
|
Inork ez zuen haren arrastorik aurkitu. Handik hamar bat minutura,
|
gutariko
zaharrena zen ikusleak, esperientziaren ahoz, isiltasun txuri hura hausteko ausardia izan zuen. Esaldi terrible bat entzun ahal izan genuen orduan, kirolari haren patuari buruz zalantzabiderik uzten ez zuena.
|
|
|
Asko eskertuko din egia kontatzea, ikusiko dun; gainera, baietz azkenean hi anima  tzea lortu.
|
Gure
zaharrek asko sofritu diten, guk uste baino gehiago zakiten. Bestalde, ez ahantzi hori baino berri txarragoak badirela eta, edozein gauza baino gehiago, hi ongi ikusi nahi hauela...
|
|
2001
|
|
|
girichtino zen gure izena, Pagano gure izana. Nahi badugu Frantzia zuti dadin, sar gaiten,
|
gure
zaharrek atchiki duten, bide ertchi eta chuchenean. Duela urthea, zer oren dorpheak, zer egun ilhunak!
|
|
|
Pozoia isuri eta alde egin zuten noizbait ere. " Pestainiak3, pestea biño zitalago!", bota zuen
|
gure
zaharrak, beti bezala. Geroxeago, zubi ondoko txopotegian sare bat konpondu nahian ari nintzelarik, aita norbaitekin solasean sumatu nuen.
|
|
2003
|
|
|
Konturatuko zara ez dagoela zaharren erresidentzia bat bera ere ijitoen komunitateetan.
|
Guretzat
zaharrek ez dute enbarazu egiten: jakintza handiena gure zaharrek dutena da, eurek bizi izan dutelako bizitza bat guk oraindik bizitzeko duguna, eta beraz, eurengandik ikastea dagokigu.
|
|
|
Guretzat zaharrek ez dute enbarazu egiten: jakintza handiena
|
gure
zaharrek dutena da, eurek bizi izan dutelako bizitza bat guk oraindik bizitzeko duguna, eta beraz, eurengandik ikastea dagokigu. Nire aita amek 80 urte dituzte, gurean bizi dira eta Jaunak babes ditzala urte askorako.
|
|
|
Esaterako, borroka bat dagoenean, edo tartean odola badago, nahiz eta pertsona hori estatuak kartzelara bidali, gero ijito herriaren legeak ere epaituko du pertsona hori.
|
Gure
zaharrek epaitzen dute, komunitatearen barruan bakea jar dezaten eta famili horien artean ez dadin odol gehiagorik egon.
|
|
|
Jaunaren doerik ederrena eskatu daigun: bere Espiritu Santua,
|
gure
zahar eta geixoen, gure behartsu ta espetxeratuen bihotzetan itxaropenaren argi gozoa zabaldu dagian.
|
|
|
Danetarikoak, ganera (cfr. Zavala, Bertso berri billa, 234 or.). Nork ez eban ezagutzen,
|
gure
zaharren artean, Xenpelarrek Balendin Berriotxoari jarritako bertso mordo ederra. Ez litzakigu txarto etorriko honango bertsoak sakon aztertzea, gure herriaren erlijino sikologia hobeto ezagutzeko!
|
|
|
âEz ezak sekula Nacional Bat esan, errepide hori ez  baitator gure naziotik. Kamino Berria esaiok,
|
gure
zahar mahaspasen moduan âagindu zidan Kepak, agindu gabe, berak egiten zuen moduan; gero, autoei begira, honela jarraitu zuenâ: Zoazte, zoazte orain, ze iluntzean ostiak izango dira eta ilara luzean itxaron duzue...
|
|
2004
|
|
|
Izan ere, bizi itxaropena gora doa apurka baina etengabe (gero eta aiton amona gehiago daude gure gizartean, edadetuen proportzioa handiagoa da), familia kontzeptua aldatu egin da eta emakumeak lan munduan gero eta sartuago daude; horren ondorioz,
|
gure
zaharrak zaintzeko modua asko aldatu da.
|
|
|
Ederra da
|
gure
zaharrei bizitzea merezi izan duela senti dezaten aukera ematea.
|
|
|
Baina bizimoduak ez zuen bere martxarekin jarraitu; eta gure adiskidetasuna ez zen hautsi. Eta hori nola gertatu zen segituan kontatuko dut, eta kontatu zahar naizenari esker, zeren urak, urak edota denborak,
|
gu
zaharrokin zereginik ez baitauka. Ez dira gure arrastoak hondarrean marraztuta egoten, baizik eta harri harrian, eta mendeak lirateke haiek ahaztarazteko.
|
|
2005
|
|
|
Zenbat aldiz gertatzen zaio europar arrunt bati, gosea senditurik jartzea mahainean?
|
Gure
zaharrek erraten dute euskaraz: egizu bazkari.
|
|
|
Ahago erroak nahi bezain ongi bildurik ere, belar tzar hori beti pizten baita, sinestearekin ere horrelako zerbait gertatzen da. Atetik kanpora, leihotik barnera,
|
gure
zaharrek zioten bezala.
|
|
|
|
Gure
zaharrak entzuten direlarik lehenagoko biziaz mintzatzen nostalgiarekin, gauza bera erakusten dute: ez dute xurikiten errekan, neguko ur hotzean egiteaz dolurik ez eta kilometroak oinez lohian ibiltzeaz, baina bai elgarren artean zeuzkaten harreman aberatsetaz, urera joatean ala bideetako ibilaldietan.
|
|
|
Haren ondotik hartuko duzun beste hark ere bai.
|
Gure
zaharrek erraten zuten zuhaitz guziek adar eiharrak badituztela. Erran nahi baita den hoberena ere ez dela estakururik gabea.
|
|
|
" Ase eta betean bizi gara"
|
gure
zaharrek erraten zuten bezala, eritu arte hantzen zirenetaz. Bainan kontsola gaitezen!
|
|
|
Nola jujatuko gaituzte gure haurrek jakinen dutelarik Gibraltarreko itsasartearen iragatea lortu dutenetan hamabots hogei mila preso emanak direla urte oroz Espainian, haien behar gorrian delarik gure ekonomia. Alabaina ez dugu haurrik aski egiten gure ekonomiari behar dituen langileak emateko,
|
gure
zahar arrandak segurtatzeko... eta gustukoak ez zaizkigun lanen egiteko: nor ikusten da Parisen metroaren garbitzen eta zikinen biltzen ez bada beltzak?
|
|
|
Horrek, berriro ere,
|
gure
zaharrak azpiegiturez hornitzeaz eta arreta bideratzeaz hausnarketa egin dezagun agintzen digu, osasun alorreko gogoetez haratago.
|
|
2006
|
|
|
Arzallus: " ...edukazio gutxiko hitza ez ote da izan hori
|
guk
zaharrari ez, entzun behar diogu gaur gaztea ez denari".
|
|
|
Oraindik indarrean dagoen hizketa moldea, batez ere
|
gure
zaharren aho mingainetan. Euskararen aldaera geografikoa, lurralde esparru jakin baten arabera definitzen duguna.
|
|
|
Batbedera ere, aldez edo moldez, gaixo dagoela. Gu baino dezente pragmatikoago,
|
gure
zaharrek honela esaten zuten: eri luzea, etxekoak aspertu eta kanpokoak ahaztu.
|
|
|
Han egonak ziren beti; imajinatu zuen hodei horiek berberak ikusiko zituztela, esaterako, Platon batek edo Aristoteles batek, guk mundu zaharrekoak jotzen ditugunak; hodei horiek berberek estali zutela euren mundu zaharra. Gure ustez zaharra, haiei ez zitzaielako zaharra irudituko, geroni
|
gurea
zaharra iruditzen ez zaigun bezala –aitzitik! Teknologia eta berrikuntzaren goren puntuan gaudela uste dugu eta! –, baina gurea zaharra irudituko zaien bezala bi mila urte barru biziko direnei.
|
|
|
Gure ustez zaharra, haiei ez zitzaielako zaharra irudituko, geroni gurea zaharra iruditzen ez zaigun bezala –aitzitik! Teknologia eta berrikuntzaren goren puntuan gaudela uste dugu eta! –, baina
|
gurea
zaharra irudituko zaien bezala bi mila urte barru biziko direnei. B gozatu zen pentsatuz, une batez, Platonek edo Aristotelesek, haiek ere, gaurkotasunaren eta berritasunaren paradigmatzat edukiko zituztela euren buruak, guk gureak ditugun bezainbeste; eta bi mila urte barrukoek ere guri errukiz eta konmiserazioz begiratuko digutela, gure panoplia teknologiko zaharkituaren, gure uste barregarrien, gure kezka ulertezinen berri izatean, guk orain greziar zaharrei begiratzen diegun bezala medikuntzan izainak erabiltzen zituztela jakitean, edo beren erretorikari buruzko kezken berri dakigunean, esaterako.
|
|
2007
|
|
|
Perpaus hori( [100.000 euroKO] bizikleta bat erosi dut) eta horrelakoak beti entzun diegu (eta irakurri besterik ez daude hor hemen dauden ahozko testuak eta Auspoa saileko liburuak)
|
gure
zaharrei honela erabiltzen (aurkezpen testuinguru batean badaude emanda):
|
|
|
Konturatzen bazara, irakurlea, azkeneko aukeretan galdegaiak segitzen du egoten aditz atzean. Eta horiek lako adibideak parra parra daude
|
gure
zaharren ipuin hasieretan.
|
|
|
Oraingotan ere, aditz bidez hasten da perpausa.
|
Gure
zaharren kontakizunetan arrunta da aditzez hastea. Hona ipuintxo bat hasten dena aditzez, oraintsurengo jasoa Mendexan:
|
|
|
Destinoa: Oinarrizko arreta Psikiatria geriatrikoan zerbitzu espezializaturik ez izateak lehen mailako arretako kontsultetara eramaten ditu
|
gure
zaharrak. Asistentzia maila horretako medikuen prestakuntza gero eta hobea da, baina errealitatea nagusitzen ari da.
|
|
|
|
Gu
zaharrontzat sendagileak eta klinikak eskaini nahian ezin diogu etsi, inola, eskolak eta maisuak haur eta gazteentzat prestatzen biziro saiatzeari.
|
|
2008
|
|
|
Asteazkenean, Villa Mirentxun adinduen egun handia iragarri zuten Biyak Bat elkarteko lehendakariak eta idazkariak, Mertxe Galdosek eta Manolo Urdanpilletak, Ana Urchueguia Alkateak eta Gizarte Zerbitzuetako lehendakariak, Lurdes Acevedok.Igandean, egun berezia izango da adinduentzako," bizitza oso baten errekonozimendu publikoa" jasoko dutela adierazi zuen Lurdes Acevedok,"
|
gure
zaharrek atentzio berezia eta maitasun osoa merezi dute". Honen harira, alkateak gehitu zuen" udalak gastu guztiak bere gain hartzen ditu eta gure adinduen bizi kalitatearen alde lanean jarraituko dugu". Festa giroanOhiko mezarekin ekingo diote egunari.
|
|
|
Gure artetik galtzen balin bada eskuara gure baithan diren gauza hoberen guziak galduko ditugu. Harek atchikitzen ditu gure artean gure fede azkar eta kontsolagarria, gure garbitasun eta leialtasuna,
|
gure
zaharren printzipio eta ikhusteko manera zuzen eta ederrak, gure arteko errespetua.
|
|
|
Sentitzen dut, politikarien bizikletan egindako, urtean behineko txangoak ez diela onik egiten geure buruen izorramenduari. Nostalgiaz akordatzen naiz
|
gure
zaharrekin eta beraiek nola bereizia dute egutegiko egun bakoitza modu esanguratsuan. Niretzat eta bizimolde honentzat arrotza den jitean, eguraldiaren, elizaren eta baratzaren arabera moldatua.
|
|
|
ez modernoa, gainditua, zaharkitua, modatik kanpo dagoena eta balio ez duena. Ez da gure kasua;
|
gu
zaharrak bezain modernoak gara. Edo modernoak bezain zaharrak, nahi duzun modura.
|
|
|
(Ez dut ezer asmatu:
|
gure
zaharrek ipintzea deitzen diote idazteari maiz, eta euskarazko zenbait letradun antzinakok ere" ipintzaile" eta" ipinle" asmatu zituzten, beren buruak eta hurkoenak diren guztien Egilearen pare ez jartzeagatik edo).
|
|
|
|
Gure
zaharrak eskeletatik hasten dira periodikoa leitzen. Eskelak:
|
|
|
Beijingeko alde zaharra da Hutong.
|
Gure alde
zaharren antzera, kale estu estuak dira eta bertan harrizko etxetxo txikiak topatu genituen. Hara iristeko, txirrindu taxi batzuetan jarri gintuzten eta paseo ederra eman ziguten Hutong en barrena.
|
|
2009
|
|
|
Agaramontekiko topaldiaz ahantzia nintzen jada, eta haiek ni bezain.
|
Gutako
zaharrenak 18 urte ere ez zituen. Zaldun helduarena jokatzeko irrikan geunden, xaldun irrigarri eta burugabearena baizik egiten ari ez baginen ere.
|
|
|
Nazien armamentua frogatzeko inon ez ikusiak jasan zituzten
|
gure
zaharrek 36ko gerran. Erdiaren laurdena ere ez digute kontatu.
|
|
|
Podiumera Fran, ois eta Antoine Cardonnet aita semeak eta Fran, ois Xavier eta Marine Maurin aita alabak egon ziren. Ekimenaren atzean Fran, ois Xavier Maurin bera dago, Hegoaldeko lagunek
|
Gure
Zaharra Txarra deitzen dutena, maitasunez. Bera da Euskal Herrian Hawaiiko Aloha espirituaren ordezkari nabarmenetako bat.
|
|
|
Ilberriaren adarrek garrantzi handia dute etorkizuneko eguraldia jakiteko. Sardea eskuan duen txotoporro edo deabrua ikus liteke ilargi beteko irudian,
|
gure
zaharren arabera. Hara sarde eta adardun deabrua non dagoen.
|
|
|
Eta hurrena, hara!, yoghi zaharra hil. Hainbeste yoga eta hainbeste ostiakeria, eta gure aita baino gazteago joan zuan zulora, nahiz eta
|
gure
zaharra silikosiak jota egon meategian kabroi bat bezala lanean aritzeagatik.
|
|
|
langabezia, isolatze soziala, eta bizi zentzurik eza. Bazterketaren eremuan kokaturiko batek legatza jaten duenean,
|
gure
zaharrek diotena bete ohi da: bietako bat gaixorik dago.
|
|
|
|
Gure
zaharrak bazizuten argirik gisa honetako giroei bataio emateko orduan. Guk gehienetan frantzi iparra deitzen diogun ipar etzantxo lehor honi, nola deituko eta" gose haizea" ipini zioten bailara batzuetan.
|
|
|
" Badago Uizti deitzen den paraje bat. Han
|
gure
zaharrek esaten zuten bazela bide bat lurpean... Gure zaharrek bazekiten, han bazela ura.
|
|
|
Han gure zaharrek esaten zuten bazela bide bat lurpean...
|
Gure
zaharrek bazekiten, han bazela ura. Guk gure denboran ez dugu ezagutu.
|
|
2010
|
|
|
Euskal tradizioa oparoa da herri ipuinetan. Zaila da imajinatzea
|
gure
zaharrei entzuten genizkien alegiak, adibidez, orain dela milaka urte kontatzen zirela Ekialde Urrunean, baina halaxe da. Aditu gehienek Panchatantra jotzen dute, herri ipuinez ari garela, iturri guztien iturritzat.
|
|
|
Zein jostorratz hari izan zen horiek biak josteko hirugarren elementua?
|
Gure
zaharrek hainbeste maite zutena: eguratsaren soinekoa eratzen eta antolatzen duen haizea:
|
|
|
Elurrik ez zuen bota, negu sasoia izan arren; euritik ere ez, behar beste; hego haize epeletik usuago eman zuen, ipar umeletik baino; alegia, urtarrilean sanjoan belar bakan batzuk loretan genituela, milorri deitu zauribedar horretarikoak, alegia; sanjose loreak ere hilabete lehenago mutturra pixtuta genituela... " Negua negu ez denean?
|
gure
zaharrek ziotenaz, gainerakoa ere hala moduz", alegia.
|
|
|
Gerta liteke halakorik ere. Baina,
|
gure
zaharrek haizeari erreparatu nahi zioten beti: eta horixe da erakutsi zigutena.
|
|
|
Gerla Zibiletik eta frankismopetik heldutako
|
gure
zaharrek bestelako lotsa erakutsi zuten. Biktimak bere oinazea gordeko zuen, bestelako minak bezala.
|
|
2011
|
|
|
|
Gure lekuko
zaharrak euren gazte denporan oinez joaten ziran leku askotara, bendejea astoz eroaten eben saltzen, eta modua eukana zaldiz ibilten zan. Autorik ez
|
|
|
Irakurrita baneukan, baina entzun orduantxe entzun neban lehenengoz ekandu berba hori. Guk liburuetatik bakarrik dakiguzan zenbat berba eta esaera erabilten dituen, berez berez,
|
gure
zaharrek! Zer galdu dogun!
|
|
|
Uroilo arra errekan gora dator, indar eginez uraren korrontearen aurka, mokoan orbel handi bat duela. Hosto zabal bat da, plantano arbolaren hostoa(
|
gure
zaharrek esaten zuten moduan). Esplikaezina bada ere, hosto hori erabat lehorra dago.
|
|
|
Gure arrebaren adiskidea da Vidal. Arrebak lagunartean komentatu duenean
|
gure
zaharrak egun osoko laguntza profesionala behar duela, Vidali argi bat piztu zaio buruan. Zer daki gure herriaz?
|
|
|
|
Gure
zaharrari lur eman ondoren, Ariel Contrerasek akordura ekarri zituen soldaduaren beste hitz batzuk: " Gogotik ari zian.
|
|
|
" Por la mañana oro; por la tarde plata, y por la noche mata". Ez daukak gogoan
|
gure
zaharraren errefraua?
|
|
2012
|
|
|
Noizbait ahoz berari oker hori argituko niola pentsatu nuen, eta nire esker on bihotzekoa agertuko niola. Ez, ez etxean eta ez herrian,
|
gure
zaharrak ohoratzea ez da gerorako uzteko zeregina.
|
|
|
Erabaki politikoak hartu behar dituztenei diotse: " Zuek, dauzkazuen titulu ezberdinekin erantzukizunak dauzkazuenok, jakizue guk maite ditugula gure emazteak, gure haurrak,
|
gure
zaharrak, zuek zuenak maita ditzakezuen adina, eta sufritzen dugula haiek ezin egoki tratatu izanagatik. Zuek sufrituko zenuketen bezala baldin eta zuen etxalderaino ez anbulantziarik eta ez kamioirik iritsi ezin balitz, zuen anaia edo semea hil balitz mendian bakarrik Santa Garaziko artzain hura bezala, zuen emaztea arrastaka bizi balitz laborarien hainbeste andre moduan, zuen haurrek eskolarako egunero 8, 10 edo 12 kilometro oinez egin behar balute, eguerditan otordu lehorra jan behar balute gela are hotzagoan, esklabutzako bizi baten bukaeran zuen gurasoek miserian goaitatu behar balute bakartasunezko heriotza… zer erabakiko zenukete?
|
|
|
Ez gure haurren etorkizuna hondatzeko gure jornal lotsagarriagatik ikasi ezin dutelako. Ez
|
gure
zaharrei esklabo biziz hiltzen uzteko, beti miserian, sarritan bakardadean, batzuetan etsipenean. Ez dugu eskubiderik horretarako, edozein izanik ere erabili beharreko metodoak, hartu beharreko neurriak, onartu beharreko arriskuak, sufritu beharreko zailtasunak, kolpeak eta presondegia barne".
|
|
|
–
|
Gure
zaharrak azken aldi honetan egin duen gauzatxo bat duk.
|
|
|
Haienetatik hona aurrerabiderik bada, euskararena berarena da, eta itzulpen kulturarena, eta ez itzultzaile honena noski: zer ez lukete egingo
|
gure
zaharragook, gure lotsagarri, oraintxe gure artean baleude!
|
|
|
Izen horietako batzuk beste zenbait eritasun izendatzeko ere erabiltzen direnez gero, esaterako, baztangari eta elgorriari ere nafarreria deitzen zaie?, Egunkariak ere aheri esango dio sukar horri,
|
gure
zaharrek bezala. Haiek baino gutxiago erabili beharra izango ahal dugu, behintzat!
|
|
|
Zokok baimendu zuen aita zenari askotan errepikatzen entzun nion Preziosen zuhurritza.
|
Gure
zaharrak, zuhurritza erabiltzen zuen batez ere ehizan, musean, bost ehortzetan eta bi ezteietan gogoko ez zuen norbaitekin uztartua izatea agitzen zitzaiolarik. Ez zen beraz markarik hoberena.
|
|
|
...ra oraindik mende zaharren deiari jarraikiak arra eta emeen arteko tirriari bizitzeko graziari atxikiak hemen gaude gure mundu ttipian euri iguzkiei beha euria txarra dela iguzkia ona dela udatiar turista hiritarren leloak goitika hemen bozetan parte hartzen hexagonoko pertzentai berdinekin gu frantses tipiko bilakatuak leher eginen die ere hango handi mandiek beren gorputza pasatzen ikusiko diagu
|
gu
zahar momifikatuak izango garenek irabazia izanen diagu jo ta ke hil arte kartzeletako paretetan izkirio ilun erdi itzaliak hemen egon ginen bi aldaketen artean iraultza ala hil bertsio txarren aukeran saskipetik ere gizona gizon zela botere gosez ele zuri eta iruzur Djugaxvilik Stalin emanen zuela eta hemengo euskaltzale batzu ere esplotatzaile euskaldun izaitea ezjakinaren bortuetan hegalez Xah...
|
|
|
" mugimenduaren ahultzeko, burgesiaren taktika zahar ezaguna dugu bortizkeriaren gaineko eztabaida faltsua sartzea!" Zein erraza, eta zenbat zabor hain hitz gutitan... Beste muturrean, horra
|
gure
zahar batzuk Enbatan eta beste oholtzetan ele eta bele banatzaile hauxe errateko, alegia Iparretarrak edo ETA (edo biak, denetarako baita) ez direla egiazko
|
|
2013
|
|
|
Aiton amonen egunean,
|
gure
zaharrak zaintzen ditugu?
|
|
|
Hendaian eta Donibanen puska lehenago. Alkasoron, ordea, oraindik denbora pixka bat zen
|
gure
zaharrek ametitzeko.
|
|
|
|
Gure
zaharra trapua pasatzen hasi zen, Jabierren solasak marmol gainean arrasto zikinen bat utzi balute bezala. Jendearen marmarra aditzen zen.
|
|
2014
|
|
|
Gure kasuan, estatu ezberdinetan zatituta egon arren, komunitatearen baitako loturari eutsi diogu. Gure herrian, Garraldan,
|
gure
zaharrek deus guti erraten ziguten Iruñeari buruz. Donibane Garazi zen heien hiriburua, gure etxeko izebak Donibanera jo zuen emigratu zuelarik.
|
|
|
Donibane Garazi zen heien hiriburua, gure etxeko izebak Donibanera jo zuen emigratu zuelarik. Printzipioz, elkarrekin zer ikusirik ez zuten bi estatu ziren,
|
gure
zaharrek ez zuten euskal kontzientzia agerikorik, baina senak komunitate bati lotzen zituen. Hizkuntza bizirik badago, sen horrek irauten du gaur egun ere, baina mugak eraitsi badituzte mugen beharrik ez dutelako da.
|
|
|
Honen lana kontatzen du: MSF Sirian non «5 eurorekin oso lan garrantzitsua egiten da». Bideoa «Gizakiak biziak salbatzen ditu» 9
|
Gure
zaharrentzako oroitzapena Irudia: Gurutze Gorria Arreta ematen duten adineko pertsonen %12 Gurutze Gorria hauek dira:
|
|
|
Zamaltzain onak lepo fin hori behatza eta erakuslearen artean atxikitzen du zaldizko gaitzak bezala, zaldizkoen arte nagusia delako zaldiaren gidatzea jestuak agertarazi gabe.
|
Gure
zaharrek armada egina zuten eta hussardetan batzuk, zaldizko eskola handia zen. Eta erakusteko frijat doblea eta bi aldetarik berdin egin lezaketela uraren gainean, beste eskuak kontra erritmoan ipurdia azotatzen du eta putarra ekartzen.
|
|
|
Denak, arizale eta behatzaile, zirtzil eta beste sartzen dira dantzara, dantza lotuak eskatzen dira... ziren leher egin arte
|
gure
zaharrak horretan. Azken bertsoa da.
|
|
|
Erregularki, euskal ikasketetara jin berria den jakintsu aprendiz bat, ardura jakintsuen defautak dituzte zerbait ikasi aitzin, ohartzen da galarrotsak edo toberak izan direla denboran eta asaldatzen da,
|
gure
zaharren bortizkeria salatzen du, haien urriki eskasa, hots, salbaikeria. Holako ekintza antidemokratikoaren egiteko gai izatea ere...
|
|
|
Gure oraingo begiez arras barbaroak eta komunotaristak ager dakizkiguke
|
gure
zaharrak mobilizatzen zituzten arazoak. Baina nik beti oraingo edo egin nahi dudan antzerkiaren prismotik ikusten ditut gauza horiek, dudarik gabe hola eraiki naizelako eta gaia Hiruak bat en ari izan nintzenetik harrak bezala jaten ninduen galdera zelako.
|
|
|
Mozten dakienak josten ikasi behar baitu. Orain barkamen eske gabiltza
|
gure
zaharrak bortitz zirelako, baimena eskatzen bagenu bezala odol zikin horrekin zibilizazioaren atean eskua luzatzeko.
|
|
|
Amak du haurra egiten bederatzi hilabatez bere sabalean. Ama da erditzen
|
gure
zaharrek hoin ederki erraten zuten bezala: erdi tzea= bere erdiaren ematea.
|
|
|
Uste duzue axola zaizkiela bost
|
gure
zaharrak gaixoak, langabetuak, gosetiak, etxerik gabeak eta lan bila desesperaturik joaten direnak?
|
|
2015
|
|
|
|
Gure
zaharrak ere
|
|
|
–
|
Gure aurretiko
zaharrak makiña bat kontu esaten oskuen, baina horren entzuerarik eztaukat.
|
|
|
Haatik gauza batek
|
gutarik
zaharrenak harritzen gaitu, hori baita irabazleen kopuru gaitza, %88ren heinekoa. Eta bestalde ohorezko aipamenak ahurtaraka eskuratzeak.
|
|
|
Nork bil litzake Nabarrako tomateak? Nork bete lezake
|
gure
zahar arranden kutxa beren soldata apaletik parte bat gabe?
|
|
2016
|
|
|
auzune horien barneko espazioan ezin da autorik sartu (karga eta deskargarako ez bada, auzunea inguratu baino ezin dute egin autoek) eta lasai asko ibili daitezke oinezkoak etxadian barna.
|
Gure alde
zaharretan sarri egin ohi dena beste etxadi edo auzoetara zabaltzea litzateke ideia, eta Gasteizen adibidez aztergai dute dagoeneko. Tankerako esperientzia baten berri eman digu Ander Gortazarrek:
|
|
|
–Hala esan ohi zuten
|
gure
zaharrek, On Jenaro: gaizki bizi, gaizki hil.
|
|
|
Zer ote dakizu zuk, edo zenbatek ote daki, irakurleen artean, Maltzagako metaforaren berri? Denbora joan egiten baita, eta urteak geratu, eta
|
gure arteko
zahar zuhurrenak eraman, gazteagoak eta berdeagoak ekartzeko. Eta, hala ere, Maltzaga beti hor, bidegurutzean, bateko eta besteko bideak bereizten, edo, beste alde batetik begiratuta, bateko eta besteko bideak elkartzen.
|
|
|
|
gure
zahar bat da Lucas, gorputzez makal egoteaz gain burua nahastuta daukana, eleberriak aurrera egin ahala gero eta nahastuago. Eromen prozesu bat kontatzen zaigu, bere izugarrian gozoa, edo bere gozoan izugarria.
|
|
|
|
Gure
zaharrak errana:
|
|
|
Salbu Celsa Baionan finkatzen delarik edo Mercedes Gasteizen! Nork sar lezake dirua
|
gure
zahar arranden kutxan, soldatak beste nonbait pagatuak balire?
|
|
2017
|
|
|
Egia aitortzeko, euskararen etorkizunagatik baino gehiago nire interesez ari naiz Egiatar bizi nahian. Ohartu naiz nire jokabidea ez aldatzekotan hilko naizela zaintzaile erdaldunarekiko errespetuz azken urteak gaztelaniaz ematen dituzten
|
gure
zaharren moduan. Eta euskaldun oso bizi nahi nituzke nire azken urteak.
|
|
|
Egia aitortzeko, euskararen etorkizunagatik baino gehiago nire interesez ari naiz Egiatar bizi nahian. Ohartu naiz nire jokabidea ez aldatzekotan hilko naizela zaintzaile erdaldunarekiko errespetuz azken urteak gaztelaniaz ematen dituzten
|
gure
zaharren moduan. Eta euskaldun oso bizi nahi nituzke nire azken urteak.
|
|
|
Kostata, baina elizara joatea erabaki zuen, eta bueltan etorri zenean soroa goldatuta aurkitu zuen. Askotan gogoratzen naiz Isidroz, baina ez dut ezagutzen mezetan egon den denboran aingeruek lurra goldatu dioten beste inor; nahiz eta
|
gure inguruko
zaharrak urtero joaten ziren mezetara gaurko egunez. Gaur, baina, ospatzeko ere apenas duten ezer baserritarrek.
|
|
|
Alduden bizi izan duguna arraroa geldituko da gure gogo bihotzetan.
|
Guk
zaharrek gure bidea segituko dugu lasai eta baikor. Plazerrez gainera.
|
|
2018
|
|
|
Gariador en hitzaldia, bere webgunea aurkezturik, Hego Kaliforniako euskal familien eta komunitatearen artxibo gisa [webgune zinez interesgarria, Bridge2pyrenees.org]; mintzatuko dira baita ere Jeanette Bidart eta Marianna Etcheverria," oral history" edo ahozko historia deitzen den hortaz, erran nahi baita euskal komunitate barnean egin dituzten elgarrizketez, zoin inportantea den
|
gure
zaharren hitza eta ixtorioak biltzea azpimarraturik eta egiten ari diren lana aipaturik [lagundu nahi baduzu, aski da heieri erraitea]; Gauden Bat eko dantzariak eta NOKAko dantzariak ere arizanen dira. Zorionak 50 urteendako eta bereziki honako proiektuekin ospaturik!
|
|
|
Errealki banabeste sei baizik ez dira hamarrentzat. "
|
Gure
zaharrek merezi dute duintasunean ardura gaiten haietaz". " ez dira eraikiak izan diru irabaziak egiteko, tokika ikusten den bezala, bainan jendea behar den bezala artatzeko" dute ere manifestariek goraki salatu.
|
|
|
–Hori da, bai.
|
Gu
zaharragoak ginen, klaseak euskaraz eta erdaraz ematen lehenengoak geu izan ginen Institutuan: zure osaba Iñaki, Miren, Juantxu, Begoña...
|
|
|
Gazte engaiatuak ginen, munduko edozein injustizia norberari egindakoa bezala sentitzen duten horietakoak, edo hori pentsatu nahi genuen. Eta orain han geunden, zurrutean eta emakumeen gainean gaizki esaka,
|
gure
zaharrek egiten zuten antzera. Nola zen esaldi hura, azkenean gehien gorroto duzun hori bilakatzen zarela zioena?
|
|
|
Orain dela ehun urte, Europa guztian gripe urtea izan zen.
|
Gure
zaharrek gripe urtia deitu zioten, eta Labaienen ere zer ikusi latza izan zen. Garai hartan herrian 700 bizilagun inguru izanen ziren.
|
|
|
Eta ez, irekia zen.
|
Gure
zaharren balioetako bat izan zen gerra galdu eta berehalaxe hastea ikastolen mundua sortzen. 1950ean edo Elbira Zipritia eta horiek denak hasi ziren.
|