|
2000
|
|
|
Guztia egunkariko lanak uzten zidan denbora urrian, eta guztia bakarrik. Kristinak,
|
gure
umearendako izena hautatzeaz gain, etxe berriari oniritzia agertzea eta banku nahiz notarioaren paperak sinatzea bertze egitekorik ez zuen bizkarreratu. Laneko gorabeherak?
|
|
2001
|
|
|
Hemengo familiek kontatzen didatenez bertako umeek asko ikasten dute hangoengandik:
|
guk
umeak oso berekoiak egin ditugu, eta hangoek ez dute ezer, baina duten apurra banatu egiten dute. Gainera familien artean oso harreman politak sortzen dira, iraun egiten dutenak (gutunak, deiak, euren etxeetara joatea) eta horrek hemengo jendearen sentsibilitatea pizten du, zeren zuk ume saharar bat eduki baduzu etxean, telebistan Sahara entzun orduko azken berria entzutera jartzen zara.
|
|
|
Oihurik ez mesedez (sabela ukituz)
|
gure
umea ez da gorra. (Kikara erakutsiz.) Ekarridazu edari gehiago.
|
|
|
" Ezta irudipena: azpietatik zulatu dituzte alderdi batetik besteraño; beren egaletatik tontorretara bide zabalak egin dituzte; beren arrizko ta burnizko erraiak eguzkitara ateratzen aidira, ta
|
gure
umeak mendi zuloetatik zear dijoazkigu, eztakit nora, bide zabaletatik datorzkigu eztakit nongoak geure gallurretaraño". Euskal mendietako zuhaitz belarrak azpijanean ihartzen ari den satorraren beldurra ez da Joanes bakarrarena.
|
|
|
–Mentsa zara ala? Nahi duzu
|
gure
umea gal dezadan?
|
|
2002
|
|
|
|
Guk
umearen osotasunari bakarrik begiratzen diogu. Heziketa integrala bilatzen dugu.
|
|
|
Gabonak pasatu berri ziren egun batean, umeengana itzuli, eta denak hasi zitzaizkidan Erregeek zer ekarri zieten kontatzen.
|
Gure
ume hori, Aitor, etorri zitzaidan, eta ezinean, barruan zuena askatu zuen: " egegeak ekagi dit traktoga, motoga eta gangobega".
|
|
|
Ez gara pentsatzen ari: " Ea nolakoa den
|
gure
umea, eta zein jostailu den beretzat aproposa", baizik eta diru bat gastatu behar dugula, eta ea berak zer eskatzen duen. Eta berak zer eskatzen du?
|
|
|
Umiak bertoko umiak kanpotar umiakaz erderaz eurrez ekiten dautse.
|
Gure
umiak orretara erdera ikasten dabe, erdera ikasten dabe ta gauza askotarako balijoko dautse esango daustazu amurruz lez. Ez estutu, irakurle.
|
|
|
Baña uartu orain orretzaz, ber berorretzaz.
|
Gure
umiak ikasten dabe erdera, eta udatzale orrein umiak ume orrein gurasuak aitatu biarrik bez ¿ ikasten ete dabe euzkerarik?... Zure erantzuna eunetik larogetamar baño geyagoz ¡ ez!
|
|
|
Errijetako ume euzkeldunakaz errez errez, igarri barik ikasiko dautzube euzkeraz. Eta
|
gure
umiak be, alantxe biar gaurkuan eta, eurekaz erdera ikasiko dabe biar dabenetarako jakin dagijen, baña euren izkuntzeaz aztu barik.
|
|
|
Elgoibarren,
|
gu
umeak ginelarik, ba ziren bi zakur ezagun, Flecha eta otso. Biak ziren handi.
|
|
|
Ongi oroitzen naiz.
|
Gu
ume koxkor ginela, betizuekin batera Lasturko jabea etortzen zen, gizon ttipi, mehar bat, hirurogei kilo izango ez zena. Betizuen ondoan kilkerra ematen zuen.
|
|
|
–Maisuak
|
guri
umetan erakutsi zigun bezala, ez zagon erredakziorik punto finalik gabe, eta tartak ere berdin...
|
|
|
Urteak igaro ondoren denok onartuko dugu
|
gure
umeek aukera osoak dituztela oinarrizko ikasketak euskaraz burutzeko, euskara institutuetan ere ikas daitekeela, eta unibertsitatean ere hainbeste arlotan, hori ez dizut esan beharrik zuri. Hori hala gertatu da hainbeste jenderen lanari esker, eta hainbeste lagun buru belarri sartu zirelako, bere sakeletan diruaren ordez ilusioa zutela, euskal hezkuntza sistema berriak sortzen, zegoen hezkuntza ofizialari ia ia baliabiderik gabe lehia egin nahian.
|
|
|
Nola da posible euskaltzain batek horretan ere, beste gauza askotan bezala, zalantzarik izatea eta halako nora ezean ibiltzea? Bada, nik zalantzak ditut gaur egun, urteetan eta urteetan
|
gure
umeak eredura bidali ondoren, esperientziak erakusten didana kontuan hartzen badut. Zeren, Euskal Herriko toki askotan behintzat, ume euskaldunek, gure umeei gertatu zaien gisa, eta beharbada zuri ere gertatu zaizun moduan, ikastolan ikasi baitute erdara.
|
|
|
Bada, nik zalantzak ditut gaur egun, urteetan eta urteetan gure umeak eredura bidali ondoren, esperientziak erakusten didana kontuan hartzen badut. Zeren, Euskal Herriko toki askotan behintzat, ume euskaldunek,
|
gure
umeei gertatu zaien gisa, eta beharbada zuri ere gertatu zaizun moduan, ikastolan ikasi baitute erdara. Horrek, beharbada, ez luke aparteko garrantzirik, azken batean umeek beti ikasiko baitute erdara, hemen ez bada han.
|
|
|
Bi seme ditugu, gazteak zu bezala, beti ibili direnak ikasketak euskaraz egiten, familian ere beti euskaraz mintzatzen gara, saiatzen gara haiekin elkarrizketak izaten, ikastolan ibili dira betitik, baina haien euskara eta haien adiskideena ahula da, maizkara gainetik beheraino erdarak joa.
|
Gure
umeek ikastolan ikasi zuten erdara, hori berehalako kontua izan zen, eta ondoren etxetik zeramaten euskara aldatu zuten, nahiz gela bakoitzean etxetik zetorren euskaldun umeen kopurua ez zen hain txikia. Eta nik etxean izandako esperientzia beste familia euskaldun zenbaitetan ere gertatu izan da.
|
|
|
euskara maila apala dute usuegi, aski apala, batez ere zenbait eskualdetan, hemen orokortzeak egitea ez baita batere gauza ona. Zer erakusten diete orduan
|
gure
umeei. Mutiko edo neskatiko batek txartela etxera ekartzen duenean datu pertsonalekin betetzeko eta irakasleak Izen abizenak horren ondoan zenbaki telefonoa jarri badio telefono zenbakia jarri beharrean, zer egin behar du aita edo ama batek, jakinki pedagogikoki ez dela batere egokia maisuak esandakoa zuzentzen ibiltzea?
|
|
2003
|
|
|
Orain umeek euskaraz ere egiten dute. Denbora asko eman dute gure haurrek A ereduan, eta borroka asko egiten ari gara
|
gure
umeek ereduan ikas dezaten.
|
|
|
irakurgaiak eta kanta guztiak be bardin. " Meza isiletan" (gure herrian goizeko sei eta erdietan eta zortziretan emoten ziran mezetan)
|
gure
umetan ez zan ezetariko berbaldirik egiten. Hori bai:
|
|
|
Orduko gure goseak ez eukan mizkinkeria handirik. Gure herrian,
|
gure
ume denporan, Urtebarri andren eguna izaten zan; Erregen, gizonena; (San Silbestre), mutil zaharrena; San Sebastian, mutil gazteena; Kandelerio, neskatilena...
|
|
2004
|
|
|
Sekulako diru kopuruak inbertitzen dituzte gure agintari sanitarioak, osasunaren zientzietako ikasleak, gure ikertzaileak, gure profesional sanitarioak eta kontsumitzaileak baldintzatzen eta manipulatzen, horrela lortzen baitute medikuek beharrezkoak baino askoz medikamentu gehiago errezetatzea eta erabiltzaileok kontsumitzea, horrek osasunarentzat dituen ondorio kaltegarri guztiekin. Erritmo honetan jarraituz gero, belarrietatik ere aterako zaizkigu txertoak eta sendagaiak, batez ere
|
gure
umeei eta zaharrei!
|
|
|
Enee! Panorama ederra aurkituko din
|
gure
ume gaixoak."
|
|
2005
|
|
|
Herrialdekako Eskolarteko txapelketen azkena ekainaren lehen astean eta Euskal Herrikoa bukaera aldera jokatzeak ere ematen du zer pentsaturik. Azterketa azterketak, bestelako azterketa mota hau... lana pilatuko zaie
|
gure
ume eta gazteei. Aste Santu inguru horrek, berez hain aspergarria" hila" zehazkiago izanik, tentazio bihurtu behar luke balizko data aldaketa baterako.
|
|
|
Senarra eta biok berandu ezagutu ginen eta haurdun gelditzeko ere hiru urte luze behar izan genituen. Osagileek abisatu ziguten arrisku hori eta beste asko zeudela umea hain berandu izatean, baina
|
guk
ume bat nahi genuen. Hasieran ez genion ezer igarri:
|
|
|
Eta gero esan dit:
|
Guk
umetan... Eta isilik gelditu da.
|
|
|
Armairuarena eta arrosarioarena bai. Hori asko komentatu zen etxean
|
gu
umeak ginenean. Martina ez da akordatuko igual, ze ni baino umeagoa zen, baina ni bai.
|
|
|
Guk ahoa zabalik entzuten genion. Jakina,
|
gure
ume denboran ez zegoen telebistarik. Te be oak (komikiak) bai, ordea.
|
|
|
Esaldi hori Cum mica salishartu behar da, hau da, baina bat zuk erantsiz.
|
Guk
umetan Bernardo Lopez Gartfaren Dos de Mayo poema ikasi behar izaten genuen. Betiko gelditu zitzaizkidan hitzok Napoleoni esanak:
|
|
|
Edmeak basoa ahoratzen zuen Iker itxuratuz eta ezin erranak udalatzen zion gogoeta saila isilduz: bai bai diozuenak dira
|
gure
umeak baina ez dute ongi egin, euskaldun zintzoak izanagatik, gaixtaginak eta hiltzaileak laguntzean edo hiltzaile eta gaixtagin bilakatzean. Bazekien horrelako eleak hortz artetik ihes joan balitzaizkion, orok berdin pentsatzen zutela jakinez, ez ziola nehork gehiago hitzik egingo.
|
|
2006
|
|
|
Baina gezurra zen. Pozoitu egin zituzten
|
gure
umeak. Gure haurrak ospitaletara eraman genituenean pozik zeuden.
|
|
|
Garaian garaiko zailtasunei aurre egiten ikasten ez duen haurrari, gero eta malda pikoagoa gertatuko zaio bizitzan gainditu beharrekoa, bizitza bera, alegia. Nik ez dut esaten nahita zailtasunak eta zangalatrabak jartzen ari behar genukeenik
|
gure
umeei baina, garbi izan behar genuke, beren kasa gainditzen duten koxka bakoitzak, eragin positiboa izango duela beren auto-estiman eta nortasunean. Eta aukera horiek galarazten badizkiegu, nola bete hutsune hori?
|
|
|
Helduak ginan ordurako eta gurean izaten zan beharrizan gorria arintzearren lagundu behar genduan.
|
Gu
umeok, halanda be, pozarren gengozan. Ordura arte legez, aurrerantzean be ur bitsetan ez ginana biziko ondotxo jakin arren, gizon sentitzen ginan.
|
|
|
Zein tontoa zaran!
|
Gure
umeari be gustauko jakon hori, seguru.
|
|
|
Gogoratzen rekortableak?
|
Gure
ume garaian izaten ziren neskatila batzuen paperezko irudiak, moztu eta gainean soinekoak janzteko. Nik halakoak egiten nituen txikitan.
|
|
|
Ez zaigu sekula dirurik faltatu, eta pozik bizi izan gara hiri gaineko malda batean erositako txaletan. Bai Jose Luis bai ni neu ere ugalkorrak izan arren, ospitaleko kide baten laguntzaz, eta sexu hautaketaren kontrako legediari iruzur eginez, intseminazio artifizialaren bitartez sortu genuen
|
gure
ume bakarra, mutila izango zela ziurtatuz; Antton jarri genion, nire aitaren omenez. Eta hemezortzi urte betez gero behin baino gehiagotan damutu naizen arren, hogeita hemezortzi urte izan arte ez nuen gidabaimenik atera.
|
|
|
Ulertzen da, ezta? Nik sekula ez diet esan
|
gure
umeei kontserbatoriora joan behar zutela, hau eta hura ikasi behar zutela... Ez, ez, ez.
|
|
|
Beste batzuk, berriz, gure eskolan ikasitakoarekin geratu dira, gure semeak bezala. Nik ez dut izan setakeriarik,
|
gure
umeek musika ikasketak egin zitzaten. Artean, Maria Barbara bizi zen eta ea noiz bidali behar nizkion umeak, galdetzen zidan.
|
|
|
– Hemen, itsasadarrean halakoak agertzen ziren
|
gu
umeak ginela, bazenekien?
|
|
2007
|
|
|
Familia askotan, gure aita bezala ibilita ere, isil isilik egon ziren, ez zuten ezer kontatzen etxean, beldurrez, kezkatan: "
|
Gure
umea horrela ateratzea ez dugu nahi", eta antzeko kontuak. Ni, aldiz, bestelako salda batean egosi ninduten.
|
|
|
–Hau
|
gure
umearentzako izango da, Edelmiro. Mutila bada, urdinez pintatuko dugu.
|
|
|
Jaten ditudan gauzak ez dira onak nire osasunerako. Eta oraindik luzaro bizi nahi nuke,
|
gure
umeengatik.
|
|
2008
|
|
|
Baina ezagutzen ez zaituzten herri batean, umeak beti amarekin. Hala esaten diete
|
gure
umeei, amitis dutela, ama mina, beti daudelako nirekin. Normal!
|
|
|
Gertatu zen gure familia Madrildik Labrazara etorri, etxea egin eta zorretan sartu zela. Dirurik ez, hortaz,
|
gu
umeok hara edo hona ikastera bidaltzeko. Orduan, gure aitaren lagun batek, Arabako Diputazioan lan egiten zuenak, urtean beka bat ematen zuen, mutikoak Gasteizko apaizgaitegira joateko.
|
|
|
Eurixe eta euskixe, martiko eguraldixe. Halan zan esaera, baina
|
guk
umeok, astemeak txiza egiten ebanean, honetara aldatzen genduan:
|
|
|
Bada beste gauza aipagarri bat, hizkuntzari lotua. Anaia edo arreba nagusiek,
|
guk
umeok ez ulertzeko hizkera berezia erabilten eben, guk ulertzerik nahi ez eben euren arteko sekretu bat ahotan erabilenean; ahuntz erdera zan hizkera hori. Silaba bakotxa p letra tartekatuz errepikatuta egiten zan.
|
|
|
Baserriko lanek ez eben saiatzeko asti handirik lagaten. Kantu, soinu eta bertso giro hori nabarmena zan, anaia nagusiak gazte eta
|
gu
ume ginanean.
|
|
|
(43: 22:00) Gurasook onena nahi dugu beti
|
gure
umeentzat. Beste batzuekin konparatzen ez bazaitugu, ez duzu jakingo zure maila zein den.
|
|
|
Hara eta hona ibiltzen ginenean ehiza ugari izaten genuen; baina akuanek leku batean geratzeko esan ziguten eta orain ehiza urria da.
|
Gure
umeak hazten direnean oso animalia gutxi egongo da.
|
|
|
Bakean uzteko esaten diegu, gu geure herrixkan geratuko garela eta kito. Baina hiriko jendea etorriko balitz, eta zuhaitzak bota eta herri handi handia egingo balute, ospitalearekin, orduan asko poztuko ginateke;
|
gure
umeak ez lirateke gaixorik hilko.
|
|
|
Agur, maitea.
|
Gure
ume hau ere badoa gora.
|
|
|
GERMAN.
|
Gure
umea ez da aldatu.
|
|
|
Horrek guztiak kudeaketa zuzenaren atzean interes ekonomiko argia ezkutatzen dela pentsatzera eramaten gaitu, gutun hau idazteko orduan Gipuzkoan enpresa homologatu bakarra Auzolagun izanik monopolioaren kalteak jasan baititugu, betiere, berriz ere diogu, janari eta zerbitzuaren kalitatearen okertzearekin eta, beraz,
|
gure
umeen kaltetan.
|
|
|
Gozatu ederra hartuko dute gurasoek hau irakurtzean.
|
Gure
umea behintzat hobea da esango dute, Matxalenek egiten dituen bihurrikeriak eta desmasiak ikustean. Gozatu ederra hartuko dute gaztetxoek neurrigabeko kaos eta suntsipen sortzaile honen abenturak irakurriz.
|
|
|
Baina ez zuela sinisten ni zerbaitera lotuta egon gabe bizi naitekeenik. Orduan, sei hilabetez egon nintzen ezer hartu gabe, ezer erre gabe, ezer edan gabe, eta berriz galdetu nion zer zen
|
gure
umeaz. Esan zidan ez zuela nigan konfiantzarik, eta ezin zuela nirekin umerik izan.
|
|
|
Baina, hori ez zaion aski, Otsame ene eme lagunak, erranen dizu nola, Gorrail tzar horrek topatzen duen aldi bakoitz, ele txarrez laidoztatzen duen.
|
Gure
umeak berak, ene otsokume gaixoak, ez dira haren irainen babesean. Joan den egun batez, etxerat artino lasterkatu zituen, gaizki erabili, jo ere, errautsean mustupilkatu, orbanez emokatu, ur ustelez funditu," gaixo abandonatuak" deituz eta beste... Gehiago dena gure azken umetxoa Harpe, geroztik eri dago eta sendagilea lotsa da bista ere galduko ez ote duen.
|
|
2009
|
|
|
|
Gure
umea gura dauenak Eskatu beio amari.
|
|
|
Neure ixena imiñi eta il in san, ta ain lekun ekarri euden bat, gero anditxuau bat ekarri euden. Aurok euki seme (t)
|
gure
ume ta aiñ orde bere ekarri i euden uriti. (...) Gero urte batzuetan barriro umearen bila etorteko eskubidea eukiten eben ezta?
|
|
|
Eta hileta ospakizunen bat egoanean be bardin, ortusantua bakarra genduan herri osoak eta.
|
Gure
ume denporan, orain baino mehatzago ebilzan auto eta motorrak kaminoetan, geure eguneroko zeregin eta ardurak geunkazan ingurutik mobidu be gitxi egiten ginan. Meakatik Meakaurrera zan gure ohiko ibilbidea:
|
|
|
Dantza eta kantua oinarritutako telesaila izango da. Espero dezagun
|
gure
ume zein gaztetxoek Go! azen gustuko izatea!
|
|
|
Antxoa gazitzeaz gain, arrain xerrak ere egiten genituen, eta atunari baño maria eman ere bai. Luzeak ziren uda egunak
|
gure
ume garaian. Goizeko bostetan jaikitzen ginen askotan azpizarak garbitzeko, balde handietan beratzen utzita.
|
|
|
Gutxiago?). Zulo horretara sartzen ginen
|
gu
umetan; horrela desagertzen ginen. Neguan lokatza zegoen harresi barruan; udan lokatza eta intsektuak.
|
|
|
LEONOR.
|
Gure
umeak badu zerbait...
|
|
|
EMAKUMEA. Hire aitaren erruz hil zituan
|
gure
umeak!
|
|
|
IKERNE. Baliteke, baina zu beti izango zara
|
gure
umea.
|
|
|
(Hasperena eta) Zer egingo dut nik orain zuek gabe? Olga, zaindu
|
gure
umea. Esaiozu maite dudala.
|
|
|
Aipatutako oinarri horiek egun ordenamendu juridikoak dauzkan hutsuneak betetzera bideratuta daude. Hutsune horiek, jakina, gizartean alarma handia eragiten dute, babes handiena behar duen taldeak, hau da,
|
gure
ume eta adingabeak, orain arte behintzat, babes gabeko egoera batean egon baitira. Egoera horri amaiera jarri behar zaio.
|
|
|
Internamendu gunean igarotako urteez oroitzapen txarrik ez zuela inoiz izan adierazi zuen Ballardek duela ez asko. Gogoratzen ditut jipoiak eta bizimodu horren gogortasuna, baina
|
gu
umeak ginen, eta nahi beste jolas egin genezakeen.
|
|
|
Azken bertsoan ere, horrela bukatu zuen Uriak: " ai ene neba maitea/ onartu eta bakea/ ez al duzu nahi
|
gure
umeek aitona izatea?" eta borobil itxi zuen gaia Arzallusek horrela ihardetsiz: " arrazoia konpletoa/ baina ez da hain petoa/ nik erantzun bat badaukat nere kezken artekoa/ gure haurra etxekoa/ ta geure babesekoa/ nola esplikatu aitona dela hogei urtekoa?".
|
|
|
Bi familiek hiruna seme alaba dituzte. ?
|
Gure
umeak oso pozik daude, Atouname noiz iritsiko irrikan?, zioten bi amek ahots batez. Izan ere, bi familiek aurreneko aldia dute.
|
|
|
Iñigok esan zigun amets batean jakinarazi ziotela zu eta ni ginela lan horretarako hautatuak, Ananda. Baina
|
gure
umeak ez ziren gureak izango, Gibranen poemak zioen bezala, baizik eta leinu berriaren umeak, iniziatzen ari gintuen logiarenak; gure umeek hiru bikoteon energia hirukoitza izango zuten polo bakoitzean; Iñigok oso argi zeukan, errebelazio bat izan duenaren moduan mintzo zen.
|
|
|
Iñigok esan zigun amets batean jakinarazi ziotela zu eta ni ginela lan horretarako hautatuak, Ananda. Baina gure umeak ez ziren gureak izango, Gibranen poemak zioen bezala, baizik eta leinu berriaren umeak, iniziatzen ari gintuen logiarenak;
|
gure
umeek hiru bikoteon energia hirukoitza izango zuten polo bakoitzean; Iñigok oso argi zeukan, errebelazio bat izan duenaren moduan mintzo zen.
|
|
|
...dake aitona amonekin jolas daitezen, baina zuk ez zenuke onartuko arraza berriaren oinordekoak garbia ez den jendearekin nahasterik, hori ez da normala, Ananda, zerbait gaixoa dago horretan guztian, zu pertsona onbera zara, asmo garbiko haur baten antzekoa, horregatik ulertu behar didazu, zoriontsu izan gaitezke, eta zuk diozun Kailas espiritualera iritsi ere bai, eta Hiru Erregeen Mahaian ernaldu
|
gure
umeen haziak, zergatik ez, ederra izango litzateke, zuk niri atzetik bueltan eman eta gero aurrez aurre elkar besarkatu, animalien grina eta eguzkiaren garbitasun elurrezkoa bateratuz. Bai, nahi dut hori, Ananda, baina aldi berean ni neu izaten utzi behar didazu, bizimodu normal bat nahi dut, lagunei telefonoz deitu, haiekin noizbehinka geratu, nola doakien jakin, familiarekiko harremana berreskuratu; besteek ere badaukate zer erakutsirik, ez yoghiek soilik, Ananda, zatoz, jar ezazu burua nire bularren gainean, honela, honela, ikusten zein ongi gauden.
|
|
|
Esan eta esanda ere, zeinen politak diren, niretzako behintzat.
|
Gu
umeak ginenean izaten zuten itxura eman diete, fintasun guztiaz hornituta gainera, halako tortolosak eta panpinak ume aberatsak baino ez baitzituzten edukitzen; eta gu, jakina, inbidiatan urtzen ginen haiek halako joko dotoreekin ikusteko aukera izaten genuenetan. Jokoetariko bakoitza sartuta dagoen kutxa gaineko marrazkia eta kutxaren beraren itxura ere sasoi haietakoenak bezalakoak dira.
|
|
|
Paperean garbi eta txukun idatziriko azalpenak argitzen zenizkigun, guk ulertzeko moduan hitz egiten ahaleginduz betiere. Argi zegoen zuk ondo ezagutzen zenuela gure berbaera; batere ez harritzekoa, bestalde, hainbeste ordu emanda
|
gure artean
ume umetarik. Edonola ere, gustua zen zuri entzutea.
|
|
|
–Atarramentu errazik behintzat, ez!
|
Gure
umetan," nika" hitz egiten zuena seinalatua genian... Mixerikordiakoa edo umezurztegikoa huen, familiarik ez zuten bikoteren batek adoptatua... pikaroenek" kuku seme" ere deitzen ziotena.
|
|
|
–
|
Gu
umeak ginela joan zuan gure aita Santa Kruzekin. Gogoan diat bitan itzuli zela etxera.
|
|
2010
|
|
|
Haien sosak eta gureak ausarki gobernatzen dituztenek guri esaten digute kontuz ibiltzeko gastatzen dugunarekin, bestela paga jaitsi edo kendu digutelako.
|
Gu
ume gaizki heziak gara haientzat, eta munduan gertatzen diren gabezia eta zorigaitz guztien errudun egin nahi gaituzte. Eta iradokitzen digute haiek meritu handiagoak egin dituztelako iritsi direla hor egotera, gure gainetik.
|
|
|
Normala da, bestalde, kezka hori izatea.
|
Gure
umeak Iruñerrian ikusten ditugunean, esate baterako, hangoekin komunikatzeko mugatuta sumatzen ditugu, eta gurasoari ez zaio gustatzen bere haurrarengan inolako ezintasunik sumatzea. Beste aldera ere ikus genezake, jakina; alegia, hangoa da gurearekin ezin dena komunikatu, edo gutxienez egoera simetrikoa da, eta bi aldeek dute ezintasuna.
|
|
|
Gainera, pelikuletan gaiztoak izaten dira laguntxo horiek, baina gureak jatorra ematen du. Begiratu zelako barreak egiten dituen
|
gure
umeak hari esker.
|
|
|
100 biderrez kopiatu egin behar izaten gendun. Ez gendun gure esperientzia
|
gure
umeentzat gura, eta zerbait egin beharrak, ez geniken zer, eroan gintuen ikastola izango dena sortzera?.
|
|
|
LEO: Gertu behar ditugu
|
gure
umeak. Ni ere txoratu egiten naiz Milena etortzen denean.
|
|
|
ALIZIA. Eta gurasoontzat ere ezta erraza... nerabe izango dira, baina
|
guk
ume ikusten ditugu beti, ezta?
|
|
|
/ Hain larria da, e? Eta
|
gure
umeak? / Jainko maitea!
|
|
|
Egizu niregatik. Behin izan ginenagatik,
|
gure
umeengatik.
|
|
|
JOANA: (txantxetan) Ze, zer moduz dago
|
gure
umearen aita?
|
|
|
Baina aurreratzea posibleago egiteko nik zientzia politikoaren barnean proposatu egiten dut beste zientzia bat egitea, eta da zientzia fikzioa, hipotesien bitartez ere etorkizuneko problema posibleak ikertuko lituzkeena. Zeren ez baitakigu
|
gure
umeek, gure ondorengoek, zer egingo duten.
|
|
|
Izugarria dugu, bestalde, globalizazioak eta teknologia berriek dakarten iraultza ere. Zeharo aldatzen ari da
|
gure
ume eta gaztetxoen inguru linguistikoa. Geroago eta zailagoa gertatzen ari da hizkuntzaren transmisioa familietan.
|
|
|
Hizkuntza, batez ere ahozko jarduna izanik, eta ondorioz bere bizia eta indarra erabileran egonik, kezka handia sortzen digu zenbait egoera berrik, esaterako,
|
gure
ume eta gaztetxoek geroago eta denbora gehiago ordenagailu eta antzerako tresna, mutuen, aurrean egiteak, hizkuntza ezin delako hitz egin gabe bizi.
|
|
|
–Ondo asko dakit nolakoak diren
|
gure
umeak. Bereziak dira, ez dira besteak bezain azkarrak, ez abilak.
|
|
|
–A, hori ez dakit –esan ohi zuen amak– Ijito batzuek eraman zuten
|
gure
umea, eta haren partez zu utzi.
|
|
|
Bernardinoren eta Mauricioren kide zen Miguel beste maisuari kopla burlatiak zizkioten jarriak, bere herrena zela-eta, eta Fray Victorrek ere Aste Santu guztietan erabiltzen zuen haien izena predikuetan: " Eta zer esan
|
gure
umeen arima usteltzen duten eskola horietaz!". Egoera haren oinarrian maisuek 1934ko hauteskundeetan hartutako joera zegoen.
|
|
|
Atzo esan genizuen bezala, Isabel eta biok euskal eskolaren mugimenduan gaude. Ba, ikusi genuen Isabelek eta biok
|
gure
umeek ez zeukatela jostatzeko materialik euskaraz. Jostaketa guztiak erdaraz zeudela.
|
|
|
Autobideak gure haran estua zeharkatzen duenetik ziztu bizian ailegatzen da Botxora, halere nekatuta nengoen gidatzeaz eta pentsatu nuen ondo etorriko zitzaidala siesta bat, beharbada autoan bertan botata. Usako aldera abiatu nintzen,
|
gure
ume garaiko erreka ederra neguan ikustera. Gainera Arboleda zaharretik irten behar nuen herritik, bizikletaz bainatzera joaten ginenean bezala.
|
|
|
Gainera ez nuen alperrik hitz egin, erraza izaten baita katagorriak ikustea etxe inguruko pinudi ilunetan.
|
Gure
ume garaian bai, behintzat.
|
|
|
Nondik natorren adierazteko ahalegina egiten ari naiz, konturatu bazarete.
|
Gure
ume denbora moroa izan zen, Pedro H. Sarrionandiarena bezala, Mohamed ben Abdelkrimena bezala, gaur egun Nafarroan eskolara sartzen den edozeinena bezala.
|
|
|
1133. Disimulatu beharreko gaiak nabarmenak izaten dira euskaratik gaztelaniara itzulpenetan. Botere erlazio politikoek eta" iritzi publikoak" beharturiko errefrakzio eliptikoaren adibidea da
|
gure
ume literatura hobereneko hau: " ez baitzitzaidan ahazten lehenago nobio bat izan zuela, ETAko militantea gainera, eta haren faltan bizi zela Irene gaixoa".
|
|
|
Ezin niezaiokeen barkatu hura, eta egunero euskararen etorkizun konkretua ziren
|
gure
umeen aurrean egiten zituen huts mordoak ere ez. Bat bera ere nion aurrerantzean onartu.
|
|
2011
|
|
|
Bizkaiko Guraso Elkarteak deituta egingo dute kontzentrazioa, dagoeneko hiru astean luzatu den jangeletako langileen grebak sortutako gatazkari konponbidea eman diezaioten eskatzeko. \" Gurasook arduratuta eta aserretuta gaude guzti honegaz, jangelan uzten ditugu
|
gure
umeak normalean, ezin ditugulako etxera eroan, lanean gaude-eta. Guzti hau askori jasangaitza egiten zaigu\", azaldu dutenez.
|