|
2011
|
|
|
Zenbakirik zenbaki arakatu ditut Eskualduna preziatu horiek, eta, banan banan, jakituz bezala dastatu ditut Arnaut Abadiaren zutabeak. Ez dago esan beharrik, guztiz bete dira Jean Etxepareren idazlanetan sortu zitzaizkidan itxaropenak, besteak beste zutabe horietan begietaratu baitut balio handiko idazle bat,
|
gure
prosa zientifikoaren lehen orduko aurrendari urregorrikoa dena, eta, beraz, neuri ere txit egokia begitandu zait haren antologia bat prestatzeko komenentzia.
|
|
2015
|
|
|
toma ya!
|
Guk
prosa batzuk idatzi ditugu, baina beldur gara kontzeptu horiek guztiak beteko ote dituenetz. Ea zuk zer diozun, irakurle.
|
|
|
Harrituta, diot, zeren, oker ez banago, horixe baita Animalien aferak liburu osoan (340 orrialde ditu) agertzen den mota horretako erlatibo bakarretakoa, bakarra ez bada Villasantek anaforiko esaten zion erlatibo mota horri. Esan gabe doa, aukera horrek erraztu egiten du irakurlearen lana, baina kuestioa da ea norainoko mesedea egiten zaion
|
gure
prosa ereduari.
|
|
|
Nire ustez, ezin adierazgarriagoa da 138 hori: hobeto esateko, ingelesez 138, euskaraz 1 Datuok ikusita, ez dakit noraino homologagarria den
|
gure
prosa eredu hau. Dela jatorrizkoa, dela itzulitakoa.
|
|
|
Leizarragak eta gure literaturako klasiko handiek bezalaxe, eta unibertsitatera joan beharrik gabe, ororen eskoletako sei urteko ume mukizuek ondo beteta zeukaten euskararen armairua. Noiz arte itxaron dugu
|
gure
prosan zeina/ baita, zeinak/ bait (it) u, zeintzuak/ baitira, zeintzuek/ bait (it) u (z) te, zeinean/ bait, zeintzuetanlbaiteta enparauak normaltasun osoz ikusteko. Eta beste galdera erretoriko bat:
|
|
2017
|
|
|
narratiba, poesia, koplak eta bertsoak.
|
Guk
prosan idatzitako testuak bereizi egingo ditugu gainontzekoetatik, sintaxia aztergai izanik, egitura sintaktikoak desberdinak izan daitezkeelako batean eta bestean. Eta testuak garai, hizkera eta literatur generoa kontuan hartuz sailkatuko ditugu.
|
|
|
Bestalde, lehenengoa, Moskorrak izenekoa, dibulgaziozkoa da, eta nahikoa ondo egokitzen da urte horietan hordikeriaren kontra Euskal Herrian bertan plazaratu ziren hainbat idazlanekin. Alde horretatik, hortaz,
|
gure
prosa zientifikoaren aurrendari ezezagun bat da Daniel Lizarralde delako hori, ezezaguna eta, gehiago dena, ezustekoa erabat.
|
|
2018
|
|
|
Aita Villasantek autore klasikoen ezinbestekotasuna azpimarratu zigun, eta, zer esanik ez, erlatibo anaforikoak erreibindikatu zituen.
|
Gure
prosari erlatibo anaforikoa galaraztea euskara autoimmolatzea litzateke Villasanteren ustez, ito egingo ginateke-eta euskara errazean plisti plastaka. Desengaina gaitezen, prosa homologagarria eraiki behar dugu, prosa molde bat nazioarteko prosa komunetik hurbil egongo dena.
|
|
|
Baina euskaraz erdaraz adina film edo telesail ikusi nahi dituenak gorriak ikusiko ditu, zaletasun pixka bat baldin badauka behintzat. Horrek, nire ustez, eragin handia du
|
gure
prosan eta gure prosaren harreran. Euskal Telebista bere sorreraz geroztik gaur arte baliatu izan balitz etenik gabe, eta ez, egin den bezala, tarteka marteka eta planifikazio zehatzik gabe?
|
|
|
Baina euskaraz erdaraz adina film edo telesail ikusi nahi dituenak gorriak ikusiko ditu, zaletasun pixka bat baldin badauka behintzat. Horrek, nire ustez, eragin handia du gure prosan eta
|
gure
prosaren harreran. Euskal Telebista bere sorreraz geroztik gaur arte baliatu izan balitz etenik gabe, eta ez, egin den bezala, tarteka marteka eta planifikazio zehatzik gabe?
|
|
|
Eta dena esateko, arretaz ibili gabe ez litzateke zaila pertsonaiak mintzatzen jartzea artzapezpikuen maneran, gure klasiko eklesiastikoen mimesirik baldarrenean. Esanak esan, gauzak ondo egin daitezke, eta nago anaforikoak hegoak zabalduko dizkiola
|
gure
prosari, ez fikziozkoari zein fikziozkoari. Adibideak ez dira nik nituzkeen bezainbeste, baina tira.
|
|
|
Noiz arte hainbeste eskrupulu? Nora Arbelbide (2018 eka. 25 22:38) Anaforikoak hegoak zabalduko dizkiolakoan
|
gure
prosari, ni ere, Juan Luis bezala, saiatuko naiz horren alde egiten, nahiz eta, hainbeste lan harturik horretaz urruntzeko, orain zaila eginen zaidan berriz ere horretan saiatzea. Baina utopiak amets egiteko direnez, bigarren alfabetatze kanpaina handi horri jarraiki, nik nahiko nukeena litzateke ez gehiago gezurrik kontatzea geure buruari.
|
|
|
...ien txutxuagaz zabaltzen ari den zabarkeria multiformeak damaidan bihotz mina, ikusirik aspaldi honetan euskalkitik sukalki raino Amurizak bezala esanezdela beheratu euskaraz aritu den jende askoren hizkuntza; eta bai, halaber, nahikoa ados nagoela Juan Luis Zabalarekin, hark analfabetismoari analfabetismo ernai batiegozten dionean atzerakada negargarri hori; eta, hasian hasi, biziki axola zaidala
|
gure
prosa, nora gabe doana nora ezean, eta bli, eta bla, eta blu.
|
|
2022
|
|
|
Bataren ondoren, Albert Goienetxe donibandarra da bestea, hori ere medikua, eta alkatetzaren ardura eduki zuena1888 eta 18921900 urte tarteetan. Estimu handitan daukat zeren eta, inoiz oso famatua izanikoa ahanzturaren besarkadak guztiz ezezagun bihurtu diAlbert Goienetxe(). gun arren, Albert Goienetxe baita
|
gure
prosa zientifiko urriaren aitzindari bat, 1892an argitaratu zuelarik Laborarier: zonbeit kontseilu berechi ongarri erremedio berriez hamasei orrialdeko liburuxka, euskara erraz eta eraginkor batean idatzia, orduko nekazariek lehen irakurraldian uler zezaten.45
|