2000
|
|
Hasieran, oharkabez, guhaurek aisatzen genion egitekoa. Garai hartan, bertzeena entzun gabe, gure berri ematera lehiatzen ginen, eta Ttipiren izaera patxadatsu eta lasaiak, haren manera eztiek,
|
gure
orduko zakarkeriatik hain urrun beti, bide zabala uzten zieten konfidentziei. Eleketaldian jalgitako datuak —zernahi zirela— erregistraturik gelditzen ziren, gure lagunaren oroimen apartekoan.
|
2001
|
|
Prozesua, autonomia eta ikas estrategiak aipatuta zeuden, eta horren inguruko informaziobila abiatu ginen. Ma Luisa Villanueva, Sonsoles Fernandez, Ma Jose Hernandez, Ernesto Martin Peris eta horrelakoen artikuluak izan ziren
|
gure
orduko iturriak, haiengandik ikasi baikenuen hainbat gauza.
|
|
Denbora, denboran zehar uneka, une honetaraino iritsi da nolabait. Orain, auskalo non dauden
|
gure
orduko lagunak.
|
|
Laburzkiago saiatuko naiz gure arazoak zertan diren kontatzen, aipatu puntuetan lehenbizi. Nekez antzemango bailieke inork
|
gure
orduko susmoei, hartu genituen sendagai eta sendabideei, oraingo egoerak kanpoko oinarririk ez balu. Orain ikusi uste dudana lehengoen parean jarriko dut.
|
2003
|
|
Euskeraz irakurri, euskeraz idatzi, idatzitakoa aztertu ta zuzendu: horra hor
|
gure
orduko ikasbide urria... Egia esan, erderea ondo menperatuta euki arren, euskerea irakurteko eta, batez be, idazteko motel eta trakets aurkitzen zituezan ikasleok euren buruak, eta laster konturatu nintzan hori ez zala adinik egokiena euskera ikasten hasteko.
|
|
" Euskeraz irakurri, euskeraz idatzi, idatzitakoa aztertu ta zuzendu: horra hor
|
gure
orduko ikasbide urria". Urria, jakina, bitarteko barik egozalako:
|
2004
|
|
Oraindik ere ustezko heldu bat baino gehiagori hotzikara sortzen zaio urrutira etortzen ikustean. Behi maskuria makilari lotuta hurbiltzen ikustean, hamaika korrikaldi egindakoak gara buruhandien aurrean, eta oraindik ere gaurko umeengan ikus dezakegu
|
gure
orduko aurpegi urduria. Erraldoiak bezala, hainbat pertsonaia ezagunen irudikapenak ere izaten dira nano buruhandiak, beti zirikatzaile.
|
|
hezkuntza sistema euskalduntzen badugu, euskal komunitatearen bizkarrezurra berriro ere osatu eta egituratu ahal izango dugu. Geroak ederki jarri du zegokion tokian
|
gure
orduko arinkeria soziolinguistikoa.
|
|
Ez naiz txantxetan ari. Ez zuen langa poetiko hori gaindituko
|
gure
orduko jakite soziolinguistikoak.
|
2005
|
|
Aitzinatu garela? Hurbildu
|
gure
orduko ametsei. Zaila egiten zaidak argia itzaletik bereiztea, edo itzaletik argia.
|
2006
|
|
|
Gu
orduko hauek. ARRULA RUIZ, Garazi.
|
|
Zabaleko Joxe izan zen nik ezagutu nuen lehen baserritarra, eta harrezkero Zabaleko Joxe izan dut beti buruan, ohartuki edo oharkabean, baserritar bat ikusi edo aintzat hartu dudan bakoitzean. Zabaleko Joxeren ereduaren arabera moldatutako kopiak iruditzen zaizkit, eta irudituko beti, baserritar guztiak; baserri guztiak Zabaleren kopiak iruditzen zaizkidan bezala, herri guztiak Azkoitiaren kopiak, familia guztiak neurearen kopiak, etxe guztiak
|
gure
orduko etxearen kopiak, haur guztiak neu izan nintzen haurraren kopiak.
|
2007
|
|
|
Gure
orduko neke guztiak orain ez dute balio.
|
|
Piskat pensatzen288 jartzen bagera
|
gure
orduko aztarnak, lau kobre ere balio ez du guk egin genduan289 lanak.
|
2008
|
|
Orain dela 20 urte euskara lantzeko gure lehenengo proiektua itzulpen sistema bat sortzeko izan zen, bere bideragarritasuna aztertzekoa. Orduan lau irakasle baino ez ginen eta konturatu ginen
|
gure
orduko indarrekin askoz zentzuzkoagoa zela ez egitea itzulpen sistema oso mugatu bat, jostailuzko lexikoia eta gramatikak izango zituena, baizik eta gure indar guztiak oinarri sendoak eraikitzen inbertitzea.
|
|
Orain dela 20 urte euskara lantzeko gure lehenengo proiektua itzulpen sistema bat sortzeko izan zen, bere bideragarritasuna aztertzekoa. Orduan lau irakasle baino ez ginen eta konturatu ginen
|
gure
orduko indarrekin askoz zentzuzkoagoa zela ez egitea itzulpen sistema oso mugatu bat, jostailuzko lexikoia eta gramatikak izango zituena, baizik eta gure indar guztiak oinarri sendoak eraikitzen inbertitzea. Euskararen morfologia hain diferentea bazen, beste hizkuntzetarako produktuak gurera egokitzeko arazo larriak aurkituko behar bagenitu beti, hoberena zen morfologiaren azterketari lehenbailehen sakonki ekitea.
|
|
Gerlan gerlako gisa, egun dorpeak ziren, pilotari batzuek, apezgai batzuek, ezkongai batzuek Alemaniako presondegietan eta gaztigutegietan utzi eta galdu izan dute beren biziko amets ederrik.
|
Gu
orduko apezgaiak aterbetu gaituzte oihaletxola ba tzuetan gure lagun helduagoen apezordenakari, Baionan semenarioa aleman sol dadoek harturik berentzat. Aldiz Pebet apez Duzunaritze Iturbideko semeak, Alemaniako presunergo latza ezagutu zuen, Bidegain, Harambillet eta beste ainitzek bezala.
|
2009
|
|
A zer lasaitua hartuko zuen gure erabateko ezjakintasuna eta nora eza ikustean. Gogoratzen jarrita, barregarria eta guzti zen
|
gure
orduko ergeltasuna, erabateko inozentzia. Barregarria, tartean hildakoak egon ez balira.
|
|
|
Gure
orduko helburu nagusi eta bakarra euskara babestuko zuen euskarazko irrati telebista sortzea zen, gaztelaniazko katea jartzea burutik pasatu ere egin gabe. Gero sortu ziren, noski, anbizio politikoak eta horrelakoak baina, telebistaren sorreran, euskara babestea izan zen lehentasuna, eta kalean ere oso zabalduta zegoen behar hura euskaltzaleen artean.
|
|
Abel Izagirre Txapa txikiye, Luis Mari Galdos...
|
Gure
orduko asmoa antzerkia barrutik zer zen erakustea zen. Gauza bat baita jendeak kanpotik ikusten duena eta bestea antzerkia barrutik ikustea.
|
2010
|
|
Baina, gogoan izan behar da nolakoa zen orduko giroa. Hitz batek adieraz dezake
|
gure
orduko sentimendua: Ezina.
|
|
Nork bere fedeak mugiarazten du.
|
Gure
orduko erromesaldia distortsioaren ahaireei jarraitzean zetzan.
|
2011
|
|
Gerora, Oromiñoko hazia izango eben bertsolari handi bi sortu ziran Durangon.
|
Gure
orduko gazteen taldeko Txalekoneko Josefina Zugazartazaren semea bata, Unai Iturriaga, eta Larrako Jaime Elortzaren semea bestea, Igor Elortza. Hainbat bider Bizkaiko txapeldun izandakoak eta Euskal Herri guztiko txapela be hur hurrean ikusitakoak.
|
|
Halakoa zen
|
gure
orduko bizitza?
|
|
Hausnarketarako, geure urteetako eskarmentua, eguneroko jokabidea eta ekintzaz ekintzako eragile lanaz gainera, besteak beste, Euskaltzaindiak orain argitaraturiko liburua hartu zen. Gogora dezagun, egunotan liburu moldez argitaratu dena,
|
guk
orduko XI. Jagon Jardunaldietan jaso genuela, hau da, eskolak euskararen irakaskuntzan burutu duen lanaren ebaluaketa. Testu horrek era honetako aipuak dakartza:
|
|
Burruka hau ostera, askoz erantzulegoa da.
|
Gure
orduko helburua bestela, Euskal Herriaren askatasun nazionala zen. Askatasun soziala beste gauza bat duzu, gizona.
|
|
Frankismoaren alibia jartzen zieagu
|
gure
orduko txalo eta xanpainei, baina nagok orduko lilura ez ote dugun gaurko mindura leuntzeko baliatzen.
|
|
bilerako lagunak baino satorragoa zen.
|
Gure
orduko inguru hark, eta baita haren logikaren hari beretik etorri den giroak, ekarri duen militante batzuen ispilua izan liteke Manu.
|
|
|
Gure
orduko egitasmoak...
|
2012
|
|
Nahiz eta borroka armatuaren aldeko iritziak ere egon, boterea indarrez hartzeko alternatiba bat posible balitz bezala (soldaduska entrenamendu bat izan zitekeela eta abar), normalean kontzientzia objekzioaz edota ez biolentziaz hitz egiten zen, Gandhiren eta Martin Luther King-en ildotik. 1976ko Gabonetako komunikatu batean, nire anaia Kikek,
|
gure
orduko «maisuak», egindako itzulpenean, era honetan adierazten genuen:
|
2014
|
|
barrioko umeen heroia, garai batean. Orain lotsa antzeko batez oroitzen genuen
|
gure
orduko mirespena, erreformatoriotik ihesi moto bat lapurtuta agertzen zenean, eta gu denok txoratuta, motoaren atzeko aldean eramango ote gintuen.
|
|
Pentsamendua La Salle kolegioko garaietara joan zitzaidan. Batxilerreko bigarren urtea egiten ari ziren ikasleen aurrean ari zen Redin,
|
gure
orduko irakaslea, ingeles hizkuntzaren ebakera arazoak pasadizo baten bitartez azaltzen: " Banindoan Reading eko kartzela bisitatzera, han Oscar Wilde eduki zutelako, eta behar ez zen errepidea hartu nuen.
|
|
• Non da gure antzerkia? Noiz
|
gure
orduko euskal gizartean, libratzen da hitza, noiz komunitarismo hetsi horretan ixurtzen da bihotzaren mintzoa lanean ez bada.
|
|
Fauxtinen egun era berriz jiteko, gibelatzapenarekin aitor dezagun ez ginela gu dantzariak protagonistak istorio hartan, antolatzaile ginen, baina Fauxtinen izena ateratzearekin, jendeak mintzatzeko enbeia bazuen eta uste dut Maite Barnetxek egin zuen emankizunak badaukala
|
gure
orduko dantzak baino balio gehiago. Fauxtin dantza erakusle eta asmatzaile izan zen, folklorean aditu eta nahi dena, baina musikari zen bereziki eta izen horrek egun hartaz musikaren besta egin zuen.
|
|
Kaletarrak ziren gurasoak, biak Donostian bertan sortuak. Hitz hori, ordea, ez zegoen
|
gure
orduko hiztegian. Esparru honetan ere, hitza izana baino beranduago etorri zen.
|
|
Biak bete zituzten, Arantzazukoa handik urte mordoxkara gauzatu bazuten ere. Gauza da
|
gure
orduko etxea kartzelatik oso hurbil zegoela eta kartzelako monja bat amaz urrikaldu zela. Esan zion" gracias a la Virgen de la Merced, patrona de las prisiones", irailaren 24ean, ama ni besotan hartuta hurbiltzen bazen kartzelara, berak hartuko ninduela eta sartuko ninduela barrura, aitarengana.
|
2015
|
|
Horreek ohikuneak egiten dira konsagrazino baten barruan.
|
Gu
orduko egunean, uste dot hamazortzi egin gintzazala batera abade.
|
|
Gure gurasoak gaztetxoak zirela Durangok bereganatu zuen
|
gure
orduko herri rural hau. Laburrean esanda, iturri baten truke saldu zuten herriko udal agintariek herria eta Durangoren mesedetan, honen expansiorako, lurralde zabalagoa izateko asmotan.
|
|
haren begitarte alai eta abots goxoa? Ez da izango, hein batean behintzat, gure gaztaroa eta
|
gure
orduko gaztetasuna faltetsi ditugula. Ez dira izango egun berreskuraezin haiek guztiak?
|
2016
|
|
Bere ile adats luze txuridunak eta zeramazkien betaurreko borobilek begietan itxura misteriotsu bat ematen zioten. Denborak bere erasoa jendearengan ekartzen duelako, hastapenean ez genion sobera kasurik egin, bat gehiago baitzen, baina emeki emeki, juduen elkartearekiko bere interesa handia zelako, nahitaez hurbildu gintzaizkion bere izena galdeginez eta
|
gure
orduko ikasgelan ala barnetegiko lotegian zegoenez. Eta baietz, Wardin zuela izena, ea oroitzen ote ginenez?
|
|
Xuri edo gorri izatearen erranahiak, garai hartan eta gure ingurumenean, Elizarekin zer ikustekorik bazuen. Bereziki mendearen hastapenean egin zen Estatuaren eta Elizaren bereizketa, Frantziako markoan, laikotasuna balio bezala sarraraziz
|
gure
orduko munduan; bai eta ere tirabira sagar bezala. Laiko eta Frantziako alderdi sozialista zale izatea gorria izatea zen, eta gure aitarendako horren ondorioa zen funtzionarioek manatuko gintuztela, Parisen erranen arabera.
|
2017
|
|
Ez dela inor heriotzan Jainkoaz oroitzen? Zeren
|
gu
orduko esperantzak bizi gaitu, eta esperantza harekin ez dugu anarterainokoan gaiztakeriarik baizik egiten, ez gara epe hartaraino Jainkoaz ere oroitzen; baina orduan, diren gaiztoenak ere hasten dira bere kontzientziak iratiotzen eta iraultzen, batari eta besteari barkamen eskatzen, eta beste egiteko guztiak utzirik, ahalez Jainkoa bera baitan pentsatzen.
|
|
Sekula ez diat ahaztuko
|
gure
orduko gozo eta mina. Ematen zian gu biok eta neskatxa ezezagun haiek aspaldiko lagunak ginela, aspaldiko maitaleak, haien gorputz arimen arduradunak ginela, eta presatzen gintuan, zeren minutu batzuen buruan betiko bereizi ginen.
|
|
Horrelako egoera lazgarritik pasatu ez denak, sekula ez du konprenitzen zer nolakoa zen
|
gure
orduko hondamena.
|
2018
|
|
«Gauza ezberdinak gurutzatu ditut, kulturaren lagin ahalik eta zabalena biltzeko», azaldu du.Liburu iruzkinak ere badatoz aldizkarian: besteak beste, Aritz Galarragak iruzkindu ditu Aingeru Epaltzaren Mendi joak, Eider Rodriguezen Bihotz Handiegia eta Garazi Arrularen
|
Gu
orduko hauek; Alex Gurrutxagak Martin Bidaurren Itzulera eta Anjel Lertxundiren Horma; eta Beñat Sarasolak J.M Coetzeeren Jesusen haurtzaroa eta Jesusen eskola egunak. Kepa Altonaga, berriz, Piarres Lafitteren Buruxkak liburuaz mintzatu da, eta Lourdes Otaegi, Juan Mari Lekuonaren Ene Eskua poemaz.Iaz, polemika sortu zen Nafarroako Gobernuak Arturo Kanpioni Urrezko Domina eman ziolako.
|
|
Utzi izan baliote, hiru eguneko gose greba geroz tentsoagoa pairatu behar izango zukeen, eta azkenean biolentoa, poliziaren sarrerarekin. Bilboko komisarian hiru egun larri igaro zituzkeen, nahiz eta gero, 2011 urtean,
|
gure
orduko gotzainak idatziko zuen: –Los cinco sacerdotes fueron llevados a dependencias policiales.
|
|
|
Gure
orduko etxeak ez zuen sotorik, kanpotik zeuzkan eskailerak, eta hortik sartu behar genuen etxera. Denbora dezente egon nintzen etxetik ateratzen udaltzain jantzita:
|
|
Garazi Arrula:
|
Gu
orduko hauek, Txalaparta, 2017
|
|
«Mundua bitan banatu daiteke arrautza frijitua nola jaten den», 41 or.), eskertu egin du orain artean itzulpengintzan nabarmendu izan den Garazi Arrulak ipuin liburu bat argitaratu izana. Eta gainera ipuin liburu hori,
|
Gu
orduko hauek, aski interesgarria izatea, estreinakoa izateko. Oihartzun batzuk igarri dizkio, adibidez, «Etorria» ipuinean, zeinean auzo langilea zena zalantzakor agertuko den bizilagun etorkin heldu berrien aurrean.
|
2020
|
|
Egun, aldiz, azken ikasturteko taldeei erreparaturik, euskal geletako taldeak hiru aldiz handiagoak izaten dira gaztelaniazkoak baino eta, azken hauetan, askok eta askok euskara ere badakite. Ezin esan, bada, urteak alferrik pasa direnik, ezta
|
gure
orduko ahalegina hutsaren parekorik izan zenik ere.
|
|
Eta idazten doa bere kaieratxoan, nahiz eta noizean behin orden kronologikoa ez duen errespetatzen, eta gorantz edo beherantz zuzentzen dituen gezi gorritxoak gehitu behar dituen: ...ize kontra, Jose Luis Otamendiren Euri kontuak, Javi Cilleroren Hollywood eta biok, Jokin Muñozen Bizia lo, Uxue Apaolazaren Umeek gezurra esaten dutenetik, Karlos Linazasororen Diotenez, Ur Apalategiren Fikzioaren izterrak, Eider Rodriguezen Haragia eta Bihotz handiegia, Ana Malagonen Lasai, ez da ezer gertatzen eta Geratu zaitezte gurekin, Urt Zubiaurreren Izenik gabeko lurrak, Garazi Arrularen
|
Gu
orduko hauek, Gotzon Hermosillaren Gaur galtzea tokatzen da, Aintzane Usandizagaren Kabitu ezina, Iñigo Aranbarriren Munduko tokirik ederrena. Geziez gain, galdera ikur bat marraztu du Lasai, ez da ezer gertatzenen ondoan.
|
|
Yolanda PST Langileen Alderdi Sozialistakoa zen. Alderdi trotskista eta espainolista bateko kidea,
|
gure
orduko terminologian. Hala ere, faxistek euskal herritarra zelako hil zuten.
|
|
hortxe zirauen Beatrizen arimak, ornoek jasaten zuten presioan, baita hatz puntek teklak irmoki eta tai gabe jotzeko zuten bultzadan ere. Eskerrak igarri nuen, ze egun ez dut zalantza izpirik amaren gainerako lanetan ere bazela bultzada hura bera,
|
gure
orduko bizitzari eusten zioten beste zereginetan alegia, baina, tamalez, nerabe peto baten ikusmira zela medio, horiek oharkabean joan zitzaizkidan, eta damutzen naiz, bai, bai, haren foto eguneroko garden eta bisual bat osatu ez izana hutsegitea iruditzen zait, hor azalduko baitzen Beatriz lekak zuritzen, mozten eta prestatzen irratia entzuten zuen bitartean; Beatriz arropa zikinak jasotzen, jan...
|
|
Eternitate bat.
|
Gure
orduko hiztegian ez zuen lekurik distantzia horrek. Hasi dira galderak, gure ego inauguratu berriaren antsietateaz ekin diegu erantzunei, bizitzaz dagoeneko gehiegi, sobera jakingo bagenu bezala.
|
2021
|
|
diru kontuez, gestioaz eta abar arduratzea, eta hogeita hamar urteren buruan kristoren zama bilakatzen da. Beste alde batetik, badagoelako jendea lan hori egin dezakeena eta igual guk
|
gure
orduko planteamenduekin ez bezala. Asma ditzakeena bide berriak edo bide berrietan hobeto moldatzen dena.
|
|
Gainerako guztia, hau da, egunkarietan irakurri edota, batez ere kanpoan hotelez hotel gaudela, telebistatik entzuten duguna oso gainetik bakarrik elkarri komentatzen diogu, batez ere gurekin zerikusi zuzenik ez duen albiste denean, bestela, Errusia edo Euskal Herriari buruzko albiste txar, triste edo atsekabe bat agertzen baldin bada, nire nebaren modura, hau da, purrustadatxo bat egin ohi dugu eta kito, hots, adierazi nahian ez dagoela esatekorik, dena aspalditik ondotxo eta agian ere alperrik esana bailitzan. Benetan diot, eta ia ia bakar bakarrik, kezkatzen gaituena musika da, neurri handi batean
|
gure
orduko kontu txarrak ahazteko behar ditugulako, hain atsekabekoa zaigun iraganaz aterpe egiteko edo, biok gure familien kontura ahazteko franko dugu-eta. Begi bistan dago guk ere musikariok musika sendabide duten topikoari gogor eusten diogula.
|
|
Mundua beti salbatzen da gero; unean unean su txikiak pizten ditugu gero urik izango dugun ziurtatu gabe. Etorkizun puskak erretzen zaizkigu horrela eta memoria erabiltzen dugu
|
gu
orduko hartan zertan ari ginen ahazteko. Oihanak jakin badaki, azkenean, autoan sartu eta ekitaldira joango direla hirurak.
|
|
Nire baitan trabatu nintzen aitzakia baten bila, ezin bainion hotz hotzean azaldu hil genuen emakumea agertu zitzaidala goizean nire gelaren bakardadean; edo agertu zitzaidala uste nuela. Urteetan hondoan eutsitako erru sentimenduaz mintzatu ahal nintzaion, edo ardura berdina izanagatik bioi egokitu zitzaigun patu desberdinaz,
|
gure
orduko ideiez edo kartzelako urte luzeez, edo berak zer uste ote zuen galdetu edo andreari zer edo zer kontatu ote zion. Baina konturatu nintzen urteetan aitortu nion nagusitasuna aitortzen ari nintzaiola, eta hori ez egitea erabaki nuela kartzelatik aterata izan genuen elkarrizketa haren ondoren.
|
2022
|
|
Eta idazten doa bere kaiertxoan, nahiz eta noizean behin ordena kronologikoa ez duen errespetatzen eta gorantz edo beherantz zuzentzen dituen gezi gorritxoak gehitu behar dituen: ...roren Hollywood eta biok, Jokin Muñozen Bizia lo, Uxue Apaolazaren Umeek gezurra esaten dutenetik ere, Unai Elorriagaren Iturria, Karlos Linazasororen Diotenez, Ur Apalategiren Fikzioaren izterrak, Eider Rodriguezen Haragia eta Bihotz handiegia, Ana Malagonen Lasai, ez da ezer gertatzen, Geratu zaitezte gurekin eta Ez dakit zertaz ari zaren, Urt Zubiaurreren Izenik gabeko lurrak, Garazi Arrularen
|
Gu
orduko hauek, Gotzon Hermosillaren Gaur galtzea tokatzen da, Aintzane Usandizagaren Kabitu ezina, Iñigo Aranbarriren Munduko tokirik ederrena, Santi Leoneren Liztor mutanteak. Geziez gain, galdera ikur bat marraztu du Lasai, ez da ezer gertatzenen ondoan.
|
|
Zer nolako solasaldi bikana ua!
|
Gu
orduko gazteak lilura ginduzena! Entzuleen artean, Unamuno jakintsu biurri ta aipatua ikustea oargarri zitzaigun...".
|
2023
|
|
Instalazioak garbi egotea ahalbidetzen duten langileak gara. Kirol begiraleak gara, eta gure etxeetan dedikazioa eta denbora eskaintzen diogu klaseak prestatzeari; normalean 30 minutu ditugu klase bat amaitu, 30 kilometrora teletransportatu eta hurrengoa hasteko;
|
gure
orduko prezioan oporrak eta aparteko ordainsariak hainbanatzen dizkigutenak gara. Sarbideetako langileak gara, eta gure maitasun guztiarekin erantzuten diegu erabiltzaileei.
|