|
2002
|
|
|
Herri txikietatik hirietarako exodo tradizional horrek eguneroko bizitzan berdeguneei nolabait uko egitea eragiten du, Munduko Osasun Erakundeak ezinbesteko jotzen dituen arren,
|
gure
ongizate fisiko eta emozionalari egiten dioten mesedea dela eta.
|
|
|
Eta testuinguru horretan kokatzen da garapen jasangarriaren erronka. Izan ere, gaur egun hazkunde ekonomikoa ez dugu
|
gure
ongizatearen igoeraren sinonimotzat hartzen; gure ongizatean beste aldagai batzuek erebiziki eragiten baitute: besteak beste hezkuntzak, osasunak, aisiak eta, jakina, ingurumen garbi eta ederrak.
|
|
|
Eta testuinguru horretan kokatzen da garapen jasangarriaren erronka. Izan ere, gaur egun hazkunde ekonomikoa ez dugu gure ongizatearen igoeraren sinonimotzat hartzen;
|
gure
ongizatean beste aldagai batzuek erebiziki eragiten baitute: besteak beste hezkuntzak, osasunak, aisiak eta, jakina, ingurumen garbi eta ederrak.
|
|
|
Orain, triste dago, oporrak iristean, lagun egiteko animaliak abandonatzea, eta, beraz, gogoan izan behar da maskotek asko lagun dezaketela
|
gure
ongizatean. Izan ere, gero eta mediku, psikologo eta gizarte langile gehiago daude maskotak erabiltzearen alde, giza trebetasunak indartzeko eta norbanakoaren garapen fisiko eta psikikoan laguntzeko.
|
|
2003
|
|
|
Gauzak soilkiago esateko, berdin dio gauzak eskuarki eta benetan nola diren: aurretiaz jarrera ezkorra erakusten badugu, une zoriontsuak galbahe estuegitik iragaziko ditugunez, mesfidantzaz atzemango ditugu,
|
gure
ongizate zakuan sartu ordez.
|
|
|
Fruta freskoa ezinbesteko elikagaia dute bai gure osasunak, baita
|
gure
ongizateak ere, zuntza, bitaminak, mineralak eta eragin antioxidatzaileko sustantziez hornitzen gaituelako.
|
|
|
“Ez dago errezeta bakar bat, baina beti daude gugandik hurbil pertsona alaien ereduak. Badakigu irribarre egite hutsak, nahitaez bada ere,
|
gure
ongizatea lortzen duela. Gainerakoa ikasi egiten da.
|
|
|
–Zarata maila:
|
Gure
ongizaterako, puntu horretan ere pentsatu behar dugu, oso deserosoa baita garbitzean zarata handia egitea. Soinu maila dezibeletan adierazten da garbigailuaren etiketa batean, eta bibrazioen araberakoa izaten da.
|
|
|
|
gure
ongizate gehiegizkoaren babesean.
|
|
2004
|
|
|
Egia borobila da, bai, oraindik ere pariak eta goseak dauden legioak daudela. Eta okerrena da hori guztia
|
gure
ongizatearen hobe beharrez gertatzen dela. Gu 36 orduko lanaldia eskatzen ari garen bitartean, gizateriaren erdiak astean 60 ordutik gora egiten ditu lanean soldata ziztrin baten truk.
|
|
2005
|
|
|
6 Iritsi garen historiaren une honetan, gure ekintzak bidera  tzean arretatsuago erreparatu behar diegu mundu osoan ingurumenarentzat izan ditzaketen ondorioei. Izan ere ezjakintasunez edo axolagabekeriaz kalte izugarri eta betikoak eragin diezazkiokegu gure bizitzaren eta
|
gure
ongizatearen oinarria den lur ingurumenari.
|
|
2007
|
|
|
Hortik aparte, Kantek, beste gauza askoren artean jakina, azpimarratu egiten du behar moralei erantzuteko, pobrezia, gaixotasuna, ezintasuna… oztopo handiak direla eta zentzu horretan esango du pertsonok, gure behar moralei erantzun ahal izateko, badugula
|
gure
ongizatea bilatzeko" zeharkako beharra6", kontuan izanik, kasu horretan, ez genukeela ongizatea bilatuko gure zoriontasuna lortzeko baizik eta gure integritate morala mantentzeko.
|
|
|
|
Gure
ongizate edo ondoeza baldintzatzen du, guk jandakoak ez ezik, elikagaien nutrienteak gure hesteek ongi xurgatzeak eta zelulek nutriente bakoitza aprobetxatzen duten graduak.
|
|
|
Guk eman beharreko hurrengo pausoa, bada, enpresa eta merkatua, enpresaeta gizartea, enpresa eta herritarra bat egitea izango da; herritarrak bere sentitzeaenpresaren jarduera. Azken batean, herritarrak kontzientzia hartzea enpresak eragile ekonomikoak, jakina, baina eragile sozialak ere badirela, eta
|
gure
ongizatean, gure bizimoduan, gure itxaropenetan, gure irudikapenetan, gure etorkizunean... oso paper garrantzitsua jokatzen dutela; axola zaigula zer egiten duen enpresahorrek, eta, gainera, sortu direla erreminta batzuk, zeinen bidez, guk pentsatzen etasentitzen duguna enpresari berari adierazi ahal izateko, enpresak gure ahotsaentzun dezan.
|
|
2008
|
|
|
Ontarioren iparraldea
|
gure
ongizate/ gaixotasun markoaren 4 koadrantean koka genezake: egoera egonkorra baina gaixotasun problematikoaren koadrantean.
|
|
|
Gure hestean 100 bilioi mikroorganismo baino gehiago bizi ohi dira, elikagai ugari digeritzen eta asimilatzen laguntzen digutenak. Badirudi
|
gure
ongizatea hein handi batean “mikrobioma” edo bakterioen ekosistemaren mende dagoela, gure digestio traktuaren alderik distalenean bizi baita. Ikertzaileen arabera, prestakuntza sinbiotikoak kolon ondesteetako minbiziaren arrisku faktore potentzialen mailak murriztu ditzake.
|
|
|
Ikusten duzuenez, emozioak ezezagunak dira, baina pixkanaka pixkanaka apur bat hobeto ezagutuz joango gara; izan ere, horiek ikertu eta ulertzea liluragarria da, eta ezinbestezkoa
|
gure
ongizate subjektiborako.
|
|
2009
|
|
|
EAJk azken urteetan erakundeetan egin duen lana horren erakusle dela gaineratu zuen: ?
|
Gure
ongizate maila edukitzea posible izan da azken 30 urteotan proiektu sutsua egin dugulako?.
|
|
|
Izan ere, saldu daitekeen edozer sartzen da BPG kontzeptuan, diru trukea ametitzen duen edozer hartzen du indizeak bere baitan. Berdin dio salgaiak
|
gure
ongizate indibidual zein kolektiboa hobetu edo kaltetzen duen: populazioaren zati esanguratsua bizkartzainekin ibiltzeak BPGri bultzadatxoa ematen dio; baita gizarte batek metro koadroko polizia mordoa izateak.
|
|
|
Sare horietan eusten diogu geure buruari, imaginario kolektibo eta zentzu gorputz bati josirik. Eta jatea bezain garrantzitsua da hori
|
gure
ongizaterako. Funtzio hori behar bezala bete ezik, geratzen den bidea norbanakoaren autosuntsipena baita, bere forma ugarietan.
|
|
2010
|
|
|
Ez da edertasun kontua soilik.
|
Gure
ongizatearen eta bizitza kalitaterako faktore oso garrantzitsua da paisaia, dio Oribek. Ez da oso argia izan behar, lurralde garbi eta sano batek etorkizun hobea izango duela ohartzeko; etorkizun hobea izango duela gauzak era ekologiko eta hobe batean egiten dituen lurraldeak, gauzak unilateralki eta unifuntzionalki egiten dituen lurralde batek baino.
|
|
|
Modu orokor batean laburbildu balitz, iritzi sozialen berezitasun gisa" anbibalentzia" azpimarratuko nuke. Jendeari antzeman egiten zaio eten bat bizi dugulako sentsazioa, eten bat zientziaren aurrerapenen,
|
gure
ongizatearen eta gaurko bilakaera teknologikoen artean. Alegia, onartu egiten da zientziak ongizatea ekarri duela eta zientzialariak profesio erabakigarria direla, baina aldi berean eransten da aldaketa zientifiko eta teknologikoaren bilakaerak eskuetatik ihes egin digula.
|
|
2011
|
|
|
Hanka hausten dugunean, aita arduratzen da gure txakurrarekin ateratzeaz, eta amak salda eta zopez betetzen dizkigu tupperwareak sukaldatu ez dezagun. Hein handi batean familia da
|
gure
ongizate ekonomiko eta emozionala sostengatzen duena.
|
|
|
Gure ego mentalak, guztiok sare bakar baten osagaitzat hartu ordez, dualismoz jokatzen du normalean: ni bestea, gutarrak vs kanpotarrak,
|
gure
ongizateaz baliatzera etorriak... eta gure identitatearentzat mehatxu direnak. Baina ez al du gizakiak eskubiderik arrazoi ekonomiko, politiko edo sozialengatik (sexua, erlijioa eta abar medio) bere jaioterritik irten eta, ahal duen lekuan, bizimodu duinagoa bilatzeko?
|
|
|
Oraindik ez dakigu, zehatz mehatz, zer mekanismoren bidez laguntzen dioten
|
gure
ongizateari, eta ezinbesteko ere ez diren arren gure gorputzak funtziona dezan, mesedegarriak dira osasunarentzat, eta gaixotasunei aurre egiten diete.
|
|
|
Zientzialarien ustez, oso garrantzitsua da Lurrean bizi diren espezieen inguruko datu zehatzak izatea, batez ere gaur egun, giza-jarduerak suntsipenaren bizkortzean duen eragina kontuan hartuta. Ikerketan parte hartu duten zientzialariek nabarmendu dutenez, espezie asko guk aurkitu baino lehen desager litezke, eta ez genuke inoiz jakingo nola lagundu ahal izango zuten
|
gure
ongizatea handitzen.
|
|
|
Besteak beste, ziklo biogeokimikoen erregulazioan, kutsatzaileen biorremediatzean, jaki eta erregaien hornikuntzan, atmosferako gasen erregulazioan, izurri eta patogeno potentzialen kontrolean, jolasean, erabilera espiritualean eta abarretan parte hartzen du.
|
Gure
ongizatea zerbitzu ekosistemiko horien menpe egon arren, zoritxarrez, ez daude behar bezala aintzatetsiak merkatu ekonomikoaren eta ingurumenaren kudeaketa politiketan.
|
|
|
|
Gure
ongizatea zaindu nahian (edo) aritzen diren agintariek, garraio publikoa benetan bultzatu ordez, autobideak zabalduz hobetu nahi dute egoera.
|
|
|
–
|
Gure
ongizate fisiko, psikiko edo sozialari eragin diezaioketen arriskuak saihesteko, segurtasun kondizioetan eta giro osasungarrian lan egitearen garrantzia balioestea.. Laneko arrisku egoerak ezagutzea eta ebaluatzea, haien ondorioak saihestu ahal izateko.. Enpresako arriskuak ebaluatzea, jarduera sektore horretako profil profesionalarekin erlazionatutako kalte profesionalak deskribatzeko....
|
|
|
Berez estresak, ez du zertan txarrik izan behar eta momentu batzuetan pizgarria izan daiteke gure burua motibatzeko eta gauzak lortzeko. Okerrena, estresak osasunean ondorio txarrak ekartzen dituenean da.Estresa, pertsona eta inguruaren arteko erlazio bat da, non gure errekurtsoak ez diren nahikoak inguruneak eskatzen diguenerako eta
|
gure
ongizatea arriskuan jartzen da. Estresa pertsonala da eta pertsona bakoitzak modu ezberdinean erantzuten du.
|
|
|
Kolore gutxiagoko mundu hitsean bizitzea ez da kontu estetikoa: ez da soilik bizia berez dela ospatzekoa,
|
gure
ongizatean inpaktu zuzena izango duen auzi latza da. Ekosistemen" zerbitzurik" gabe ez baitago ekonomia posiblerik.
|
|
|
ikustean iristen ez garela auzokideak iristen diren mailara, orduantxe sortzen zaizkigu sentimendu auto umiliagarriak.
|
Gure
ongizate subjektiboari funtsezkoa zaio neutralizatzea mekanismo psikosozial indartsu hori. Beraz, arazoa" pribazio erlatiboa" da, eta konponbide politiko ezaguna du, inorekin konparatzeko tentazio psikologikoari eusteaz gain?:
|
|
|
Lehengaiak eta funtsezko fluxu energetikoak herrialde pobreetatik aberatsetara etorri ohi dira, ez alderantziz, nahiz norabide hori lauso geratzen zaigun 0,7 eta gisako ogi papurrei esker; ondorioz, norabide hori berori hartu dute giza migrazio masiboek. Luzaroan obraturiko norabide horri esker mamitu da
|
gure
ongizatea, eraiki ditugu gaztelu dotore eta handikiak, diseinatu ditugu migratzaileen aurrean harresituriko eden materialak (harresiak Palestinan, AEB Mexiko mugaldean, Ceutan eta Melillan). Bistakoa da munduko elite globalak egundoko aberastasuna metatu duela, eta horien deshazkundea litzateke lehenbiziko urrats nahitaezkoa, baina bada gehiago:
|
|
2012
|
|
|
Oso baliagarria da. Kontua da zein bidetan doan;
|
gure
ongizatea bermatzera eta ingurua ezagutzera bideratu behar da. Teknologia adimentsua izan badaiteke, iritsiko al da gizakiak lanik egin ez duen eguna?
|
|
|
Osasun arretarako zerbitzuak. Kalitatezko zerbitzu batek
|
gure
ongizatean eragina duen arren, zerbitzu horietara gaixotasunaren zantzuak eta sintomak azaleratu ondoren hurbiltzen gara. Osasuna berreskuratzeko beharrak bultzatzen gaitu.
|
|
|
– ...kiko errespetua.Behar beharrezkoa da zuhurtziaz jokatzea bizirik dauden espezieak eta baliabide naturalak kudeatu eta antolatzeko orduan, garapen iraunkorraren manuekin bat etorriz.Modu horretan bakarrik zaindu ahal izango ditugu eta gure ondorengoei transmititu, naturak eskaintzen dizkigun aberastasun kontaezinak.Egungo ekoizpen eta kontsumo eredu jasanezinak aldatzea beharrezkoa da, etorkizuneko
|
gure
ongizatearen eta gure ondorengoen mesedetan.
|
|
2014
|
|
|
Trantsizio fase horretan jasangarritasuna ekoizpenaren kalitatearen arabera neurtu da, ez ekoizpenaren kantitatearen arabera. Hala, trantsizio hori atzerabiderik gabe abiatzen delarik, ez dut
|
gure
ongizatea hazkundearen emendatzearekin lotzerik nahi. Ongizatea aurrerapen teknologikoarekin eta progresoarekin lotzen duen ustea hautsi behar dugu.
|
|
|
Jendeak oraindik ere sinesten du horrelako baldintzetan Bangladeshen aritzen direla eta
|
gurea
ongizate gizarte bat dela. Baina eskubide guztiak zapaltzen ari zaizkigu eta elkartasunean borroka egin beharra daukagu.
|
|
|
Zertarako?
|
Gure
ongizatea areagotzeko. Has gaitezen, bada, horiek denak identifikatzen.
|
|
|
Iduriz burumuinik aski ez baitute horren ulertzeko, Europak sortu du FRONTEX: 116 itsas ontzi, 27 helikoptero, 12 hegazkin eta 492" teknikari" talde,
|
gure
ongizatea guretzat zaintzeko. Israelgo hormarik ez badugu, beste biderik hartzeko eskubidea badugu ez?
|
|
2015
|
|
|
Guk trena behar dugu nagusiki, kotxe trafikoa gutxitu eta bailara ondo komunikatzeko, eta ditugun errepideetan hobekuntzak ere bai.
|
Gure
ongizatea hobetuko du, lurralde kohesioa lortuko dugu eta sostengarria da.
|
|
|
Auskalo. Uneon garatzen ari diren berrikuntzak, herritar arruntok oraindik ezagutzen ez ditugunak, TISAren itzalpean geratuko dira,
|
gure
ongizateari eragin diezaioketenak barne.
|
|
|
Medio handiek. Ez dut uste Amerikako Estatu Batuek edo Europar Batasunak zuzenean medioetara gai ordena bidaltzen dutenik, baina
|
gure
ongizatea eta eguneroko erosoa kolpatzen duten gertaerak dira albiste. Estatu Batuak Iraken zeudenean egunero hitz egiten zen horri buruz.
|
|
|
Orain Siria entzun eta errefuxiatuak etortzen zaizkigu gogora, baina noiz hasi gara errefuxiatuez hitz egiten? Greziara iritsi direnean,
|
gure
ongizatea eta erosotasuna kolokan sentitu ditugunean. Nork daki orain Europara baino askoz errefuxiatu gehiago iristen dela urtero Hegoafrikara edo Boli Kostara?
|
|
|
Zergatik? gaur egun inoiz baino sedentarioagoak gara, eta sedentarismoa da
|
gure
ongizatearen etsairik okerrenetako bat. . Izan ere, arrisku kardiobaskularreko faktorea. Eta hain da garrantzitsua hipertentsioaren, diabetesaren edo kolesterol maila altuaren maila berean egotea.
|
|
|
Espazio publiko bat gizarte baten gehiengo baterako modu egokian kudeatzea ez da batere lan erraza. Lehenengo lana espazioak bete behar duen funtzioak zein izan behar duen argi izatea da, eta funtzioa zehazteko orduan,
|
gure
ongizate sistemak gizartearen gehiengoan pentsatzera behartzen gaituen neurrian, ez da erraza izaten haien diseinuan asmatzea, eta, ondorioz, askotan tamalez akats handiak egiten dira. Ohiko akats horien artean, artikulu honetan hiru nabarmenduko dira:
|
|
|
Berriz ere, zorionak guztiei eta mesedez, segi birziklatzen. Hondakinak birziklatzea ez da aukera bat, ezinbestekoa da
|
gure
ongizaterako!
|
|
|
Azkenik, Pedro Azpiazuk, EAJk Bizkaian Kongresurako aurkeztuko duen zerrendako bigarrenak," ziurgabetasun handian" daudela azpimarratu zuen eta, beraz," arrisku handiko" momentuan, Estatu mailan" aurrekaririk ez duen krisi ekonomiko eta politikoaren erdian". Zentzu horretan iragarri zuenez," gauzek hobera egin dezakete, baina okerrera ere, Madrilera joan behar dugu autogobernuari eusteko lan gogorra egitera,
|
gure
ongizateari eustera, Ekonomia Ituna defendatzera, abiadura handiarekin hartutako konpromisoak eta egiteke ditugun transferentziak betetzea exijitzera, hauen artean Segurantza Soziala eta espetxe politika".
|
|
|
Natura gure biziraupenaz arduratu da, baina ez
|
gure
ongizateaz: antsietateak erneago egiten gaitu, adiago arazoei; beldurrak ihesari edo borrokari laguntzen dio; haserreak lehiakideak edo etsaiak izutzen ditu; tristurak errukia erakartzen du eta taldearen elkartasuna...
|
|
2016
|
|
|
IPBESen azterketak polinizatzaileen garrantzia ekonomikoa, soziala eta kulturala azpimarratzen du: Polinizatzaileen osasuna zuzenean lotuta dago
|
gure
ongizatearekin zioen txostenaren egileetako batek. Polinizatzailerik gabe ez genuke txokolaterik, kaferik edo sagarrik izango, zioen beste batek.
|
|
|
zer esaten diegu gure pazienteei? ’ Laburbilduz, osasun arazo baterako laguntza bilatu behar bada ere, laguntza hori nork ematen digun berrikustea komeni da. Emaitza oso desberdina izango da profesional sanitario akreditatu batengana joaten bada, gure poltsikoan interesa duen norbait
|
gure
ongizatean baino interesatuagoa baldin bada.
|
|
|
Azken hamarkadetan gure gizartea aldaketa askori eta sakonei aurre egiten ari zaie: demografia aldaketak, familia egituren eraldatzeak, emakumeak gizartean duen rolberria, zahartzaroko lehentasunen aldaketak, etab.Horiek guztiek
|
gure
ongizate ereduan oinarrituta dauden hainbat zutabe birpentsatzera behartu gaituzte.
|
|
|
Azken egun hauetan eskolan landu dutena hau izan da:
|
Gure
ongizaterako besteen beharra dugula, taldean egon behar dugula bizitzeko, gure burua eta besteak zaindu behar ditugula, elkarbizitzeko tratu onak erabili behar ditugula eta etxeko lanak behar beharrezkoak direla bizirik jarraitzeko. Ikastetxeko mailaz maila asko hausnartu dute eta datorren asteartean azkeneko pausoa eginen dute:
|
|
|
Normalizazio prozesuaren bizkortzea bermatzeko.
|
Gure
ongizaterako baldintzak sortzeko eta hobera egiteko.
|
|
|
Elkarlanarekin bezala, segurtasunarekin bera gertatu da. Gu izan gara lau urte hauetan zehar, gure segurtasunaz arduratu garen bakarrak, gu baikara
|
gure
ongizatearen alde egingo dugun lehenengoak. Auzolanean eraikinaren baldintzak hobetzera ekin diogu denbora luze honetan.
|
|
|
Jakitun gara Europako ongizate maila, alegia,
|
gure
ongizate maila, bizitza hobe bat nahi dutenentzako deia izan daitekeela. Baina migrazio mugimenduak ez dira artifizialak; sufrimenduari ihes egin nahi izatetik sortzen dira eta, sarriegi, bizitza hartzen dute ordainetan.
|
|
2017
|
|
|
Monopolizazio horretan, soberania enpresa indartsuenei atxikitako adar exekutiboek dute, bata bestearekin lehiatzen dira eta independienteak dira elkarren artean. Ondorioz, zentro horietako kideek nolako indarra daukaten, halakoa izango da gure patua, eta
|
gure
ongizatea, berriz, ez da zenbait arau orokorren araberakoa izango, baizik eta kapitala dutenen arauen araberakoa (hori da TTIPa). Herri soberaniaren ideia aplikatzen ez duten autoritate gune berri horiek ezinbestean dira pribatuak:
|
|
|
Adinaren talkaz gain, gertaerei buruz egiten dugun balorazio subjektiboak efektu ezberdinak izango ditu
|
gure
ongizatean eta azken hauek alda daitezke ere denbora perspektiba aintzat hartuz gero (Bilbao, 2008). Ikus daitekeen bezala, gertaerak, balorazioak eta adina gogoratzeko prozesua deskribatzeko ez ezik, pertsonak elementu sozialtzat hartuz ulertzeko ere har daitezke eta honela, oroitzapen prozesua giza prozesu bihurtzen da.
|
|
|
Jarraibide horiek, zuzenean edo zeharka, norberaren heltze prozesuetan neurtzen dituzte, eta besteek baino portaera gehiago eta hobeto balioesten dituzte, edo norberaren aukerez gaindiko sinesmenak edo itxaropenak garatzen dituzte. Horrek guztiak
|
gure
ongizateari eragiten dio. Aldi berean, osasun egoera ona mantentzeko nutrizio egokiko erantzukizuna gai nagusietako bat bihurtzen da bizitza aktiboaren garapenean.
|
|
2018
|
|
|
Eneko Etxeberriak adierazi du" erabaki garrantzitsua eta apustu sendoa" dela Elgoibarko IMHrekin akordioa sinatzea eta herritarrei industriarekin lotuta, makina herrmaintaren gaineko formakuntza eskaintzea. Izan ere, azaldu du,"
|
gure
ongizatearen sekretua industria" dela, eta arlo horretako" irakasle hoberenak aukeratu" eta herritarrei formazioa eskaintzea udalak aspalditik duen" filosofia" dela. Formazioaren bidez" mundua aldatu" daitekeela gaineratu du alkateak, eta nabarmendu du Azpeitiko udalak formazio arloan lehendik ere hainbat hitzarmen dituela Deustuko Unibertsitatearekin eta EHUko Udako Iakstaroekin, besteak beste.
|
|
|
Bi hilero egiten ditut eta taldea sortzen bada lehenago ere bai", kontatu digu. " Gizartea geroz eta kontzienteagoa da
|
gure
ongizate eta osasunaren zati handi bat gure esku dagoela. Hala, bizi kalitatea hobetzea du helburu hurbiltzen den ehuneko handienak:
|
|
|
zabor kutsakorrak afrikarrei esleituko dizkiegu, gerrak eta beronek eragindako arma negozioak hara desbideratu, gerrate eta gosete horietatik ihesi datozen etorkinak Mediterraneoan hilobiratzen uzten ditugun bitartean. Baina hori bai, lehengai preziatuak
|
gure
ongizatea bermatzeko ekartzen jarraituko dugu.
|
|
|
. jasangarritasuna joera hori etxeko lorategietan ere sartzen da, baita terrazetako hiri baratzeetan ere. “Jasangarritasuna
|
gure
ongizate edo onura pertsonaletik haratago begiratzera bultzatzen gaituen ideia da. Jarrera jasangarria eguneroko bizitzako alderdi askotan aplika daiteke, eta, jakina, gure lorategia egitean edo gure terrazarako landareak lortzean”, dio.
|
|
|
Kultura eta hizkuntza dira euskaldunoi izateko motiboa ematen digutenak. Horregatik, nekez ulertzen da
|
gure
ongizatea bermatu nahi duen industria estrategia bat garatzea, haren eskutik kultur estrategia bat garatzen ez bada. Eta horretan, nire ustez, bide luzea dugu egiteke.
|
|
2019
|
|
|
Ura salbu, hormigoia da planetan gehien kontsumitzen den gaia. Plastikoa bezala hormigoia lagungarri izan zaio
|
gure
ongizate modernoari. Baina plastikoarekin gertatu bezala, orain hasi gara jabetzen bere benetako arriskuez.
|
|
|
Euskaldunon diru publikoarekin negozioa eratu, fibra optikoa azpiegitura publikoa erabilita instalatu, bezeria lortu lehia faltsu baten amarruarekin, eta behin zuzendariek poltsikoak ederki bete ondoren, Zegona ingelesari saldu zitzaion. Eta orain jakin dugunaren arabera, azken hiruhilekoan hemeretzi milioi euro erdietsi zituen Euskaltelek, ongi etorriko liratekenak
|
gure
ongizatea hobetzeko. Horregatik, ulergaitza egiten zaigu zergatik Eusko Jaurlaritzak bere partaidetza saldu zuen, telekomunikazio enpresak oso estrategikoak baitira edozein herrialderentzat.
|
|
|
Euskararen kasuan ikasi dugun bezala, gure baliabideen kudeaketak" autoerantzukizunaren" kultura sortzen du; bertan,
|
gure
ongizatea geuk hartutako erabakien menpe dago.
|
|
|
Euskararen kasuan ikasi dugun bezala, gure baliabideen kudeaketak" autoerantzukizunaren" kultura sortzen du; bertan,
|
gure
ongizatea geuk hartutako erabakien menpe dago. Ezagutza aurreratuan, berrikuntza teknologiko eta sozialean gogor lan egiten badugu, giza garapenaren ereduan inbertitzen badugu, kanpoko" ziklo aldaketa" noiz etorri zain geratu ordez, gauzak ondo joango zaizkigu.
|
|
|
–Bai, esan zion Meisli?, pozik egon behar genuke bizitzea egokitu zaigun garaiarekin, noiz eta osagileek aurkikuntza hain bikain eta ugariak egin dituztenean eta
|
gure
ongizaterako baliatzen.
|
|
|
Araban oinarria ezarri dugu Lanabes proiektuaren bidez eta bere talde eragilearen gidaritzapean. Orain guztioi dagokigu horri egoki erantzutea, gure lurraldeari eta
|
gure
ongizateari ekarpena egingo badiegu. Segi dezagun, bada, etorkizuna irudikatzen eta marko horretara iristeko bidea egiten.
|
|
|
Mehatxuen hautematea: kolektibo hauen aurrean populazioak zer mehatxu eduki ditzakeen aztertzeko 7 item jarri ziren (errefuxiatuen etorrerak Europan lortutako laikotasuna arriskuan jartzen du;
|
gure
ongizate sozialean ondorioak izan ditzake; errefuxiatuek berdintasun balioak arriskuan jartzen dituzte; Europa bere kultura eta balioak galtzeko arriskuan dago; haien erlijioa Europan inposatu nahi izateak beldurtzen nau; errefuxiatuek genero berdintasuna arriskuan jartzen dute; gure osasun zerbitzua kolapsa daiteke; atentatu terroristen arriskua gehitzen da). Fidagarritasuna ona izan zen, alpha, 88 (pre) eta, 87 (post) (1= Guztiz desados; 7= Guztiz ados) (ikus Stephan eta Stephan, 2000).
|
|
|
Izan ere, elikagaiek, botikak ez izan arren, zerikusi handia dute gure osasun egoera orokorrean. Eguneroko elikadurak eragina du
|
gure
ongizatean, eta elikagaiak egoki aukeratzeak, beste bizi ohitura on batzuekin batera (hala nola atsedenarekin eta jarduera fisikoarekin), patologia kroniko ugari agertzea prebenitu edo atzeratu dezake, eta horiek, gainera, gaixoen bizi kalitatea murrizten dute. Esaera literala da:
|
|
|
Hegalak hartu ditugu, mugarik gabe utzi gaituztelako. Ardurarik ez dugu nahi, ondokoaz gaizki erranez,
|
gure
ongizatea bertzeei ez betetzea leporatzeko abilezia latza gailendu zaigulako. Esne gainetan hezi gaituztelako akaso?
|
|
|
|
Gure
ongizate eredu propio, unibertsala eta jasangarria eraikitzearekin, aberastasuna sortu eta banatzeko ereduarekin, lotura daukan guztiaz mintzatzen ari gara. Enpleguarekin dauka lotura, lan harremanen esparru propioarekin; sistema fiskalarekin; gure zerbitzu publikoekin, Hezkuntza edo Osasunarekin, Segurantza Soziala edo Pentsioekin, gure laguntza sarearekin.
|
|
2020
|
|
|
Itxialdia egin behar izan dugu eta ahal bezain ondo egokitu egoera" berrira", baina Mediku Jaun boteretsuak"
|
gure
ongizatea helburu" egin behar (ez) duguna esaten digun lehen aldia ez da izan egunotakoa. Hormako paper horia narrazioan ikusiko dugun moduan, XIX. mendean oso ohikoa zen" histeria" edo" depresio nerbiosoa" zutenek, euren rol femenino menpekotik ateratzen ziren emakumeek," atseden sendabidea" egin behar izatea.
|
|
|
Oro har, saihetsezina da plastikoen bidezko kutsadura murrizteko ahaleginak emendatzea, kutsadura horrek ingurunean eta, ondorioz,
|
gure
ongizatean, gizartean eta ekonomian dakartzan kalteak ekidin nahi baditugu. Horretarako, plastiko iraunkorren ekoizpena bortizki gutxitu da, eta plastiko zaborra modu eraginkorrean eta epe luzeagoetan berrerabiltzeko estrategiak hobetu, plastikoen ekonomia zirkular baterantz mugituz.
|
|
|
Aldi berean, ezin dira ulertu lan ordaindua, ez ordaindua eta biolentzia ezberdinek eragiten dituzten menderakuntza patriarkalak eta horien birsortzea, erakunde publikoen eta estatuaren egituraketa sexista ulertu gabe. Estatuaren dimentsioa oso zabala da (gure estatu teoria estrategiko erlazionalaren arabera; ikus Poulantzas 2014, Jessop 2008, Goikoetxea 2017b), ez dira soilik erakunde publikoak edo estatu aparatuak, nahiz eta
|
gu
ongizate erregimenean zentratu, desfamiliarizazioa neurtu nahi dugulako.
|
|
|
Egin ariketa. Jarduera fisikoa oso garrantzitsua da, nekatzeko ez ezik,
|
gure
ongizate orokorrari laguntzen diolako ere; ariketa fisikoa osasuntsua da eta hobeto sentiarazten gaitu. Etxean egonda ere, errutina batzuk egin ditzakegu edo, nahiago badugu, gure gustukoa den musika jarri eta dantza egin.
|
|
|
Baina sendabidea aspaldi dakigu. Ausenteek, gizonek eta instituzio publikoek,
|
gure
ongizatearen ardura moral zein legalek, behingoz, entzun gaitzaten ari gara: zaintza krisia deitzen da, egiturazkoa da eta emakumeok egunero bizi dugu.
|
|
|
Eta, bestetik, kolonialismo garaitik gaur egun arte enpresa europarrek joera harrapakarien bidez egin duten espoliazioaren justiziazko erreparazioa besterik ez litzateke izango benetako immigrazio politika bat. Egungo
|
gure
ongizatea afrikarren kaltetan eraikia izan baita.
|
|
|
Hala ere, koronabirusari esker balio positibo potenteen inguruko kontzientzia hartzen ere ari gara: zaintzaren garrantzia, jarduera erreproduktiboen zentralitatea
|
gure
ongizatean, pertsonen eta natura osatzen duten gainerako elementuen arteko interdependentzia, elkartasunaren beharrezkotasuna, lagun eta familiako kideek duten garrantzia gure egunerokotasunean, lanean maiz egin izan ditugun alferrikako kilometroak saihestu eta konfiantzan oinarritutako eredu bat eraikitzeko aspalditik ditugun tresnen baliagarritasuna…
|
|
|
Hogei urte baino gehiago daramatzat gizakiekin lanean, beraien gorputza entzuten eta lantzen. Urte luzeetako ikerkuntza horretan, erlazio zuzena ikusi ditut arnasaren, gorputzaren mugimenduaren, energiaren eta horrek guztiak
|
gure
ongizatean eta osasunean dueneraginaren artean.
|
|
|
" Gure sistema familiar sorospenekoa da. Horregatik esaten da
|
gurea
ongizate eredu mediterraneoa dela, familian oinarritzen delako. Eta familian oinarritzen da ez dagoelako beste aukerarik".
|
|
|
|
GURE
ONGIZATE ESTATUA BILUZTU DUEN KRISIA
|
|
|
Intentsitateari dagokionez, inoiz izan ez diren larrialdi egoerei aurre egiteko gure gaitasuna probatu du, ez bakarrik osasunaren, gizartearen eta ekonomiaren ikuspegitik. Gure logistika eta sormena proban jartzen dituen ustekabeko gonbidatu horrek bezala, koronabirusaren krisiak, nazioarteko aditu askok berresten dutenez aurreikusezina den XXI. mende honetan bizi ditugun izurriteen atarikoak,
|
gure
ongizate estatu oso zigortuaren ahultasunak agerian utzi ditu.
|
|
|
Egia esan, krisi honen aurrean gure administrazioek jasan behar izan duten ahaleginaren lehen froga" publikoa" denaren muskulua neurtzea izan da. Lehenik eta behin, sistema publiko sanitarioek eta soziosanitarioek eman beharreko erantzunaren izaera; bigarrenik,
|
gure
ongizate estatuak zer gaitasun duen gizartea zainketa sistema integral batez hornitzeko, zentzu hertsian eta zabalean. Merezi du gogoeta horretan geratzea.
|
|
|
Analisi asko irakurri ditut azken asteetan bizitzen ari garen krisi honen atzean dauden arrazoien inguruan, eta Fernando Valladares biologoak dioenarekin bat, iruditzen zait naturaren neurrigabeko esplotazioa eta globa lizazioak eragindako gehiegizko mugikortasuna daudela gertatzen ari zaigun guztiaren oinarrian. Ekosistema naturaletatik zeharo deskonektatua dagoen gizarte eredua eraiki dugu azken hamarkada luze hauetan, eta orain, naturak gogora ekarri digu bere parte garela eta ekosistema naturalen oreka hausten jarraitzen badugu
|
gure
ongizatea ere kolokan egongo dela. Alde horretatik, COVID abisu bat besterik ez dela iruditzen zait, beranduegi erreakzionatzeak dituen ondorio larriez jabetzeko abisu bat.
|
|
|
|
GURE
ONGIZATE ESTATUA BILUZTU DUEN KRISIA
|
|
|
Kontua da zuen gehiengoa, oso prekarioa izateaz gain, ez duela gaurko nafar gizartearen sostengua. Zuen koalizioa hondamendia ekartzen ari zaie hala
|
gure
ongizateari nola gure elkarbizitzari, bi biak kostata eraiki ditugunak. Azken asteetan galdu duzue geratzen zitzaizuen zilegitasun moral gutxia.
|
|
|
Laster ulertzen da, beraz, estresaren" alarmak" soilik beharrezkoa delarik jo lukeela,
|
gure
ongizatearen segurtatzeko.
|
|
|
Gizakiak, animalia komunitate handi gisa ulertuta, instintiboki ez dio inoiz bere kabuz erreproduzitzeari eta hedatzeari utziko, eta nekez onartuko du hazkunde hori eteteko beharra dagoela. Baina, animalia soziala den aldetik, antzeko jokabideak izateko joera dugu
|
gure
ongizatea gidari dugula. Izan daiteke sen hori gure gizartearen galbide?
|
|
2021
|
|
|
|
Gure
ongizate osoaren esperantza bikotearengan ezartzen dugu, eta ulergarria da zentzu honetan, maitasun erromantikoaren paradisu horretara iristea izatea jende asko eta askoren utopia nagusia, hori baino ez izatea aspirazio eta espektatiba ororen jomuga, erromantizatutako harreman horien esku uzten eta irudikatzen ditugulako gure ongizatearen ardura guziak: berezi sentiaraztea, arazoak konpondu eta asperdura kentzea, gure hutsuneak betetzea, beharrak oro asetzea, gugan ez daukagun seguritatea, estimua eta egonkortasuna ematea, emozio intentsuak eskaintzea, eta nola ez, betiko izan dadila!
|
|
|
Gure ongizate osoaren esperantza bikotearengan ezartzen dugu, eta ulergarria da zentzu honetan, maitasun erromantikoaren paradisu horretara iristea izatea jende asko eta askoren utopia nagusia, hori baino ez izatea aspirazio eta espektatiba ororen jomuga, erromantizatutako harreman horien esku uzten eta irudikatzen ditugulako
|
gure
ongizatearen ardura guziak: berezi sentiaraztea, arazoak konpondu eta asperdura kentzea, gure hutsuneak betetzea, beharrak oro asetzea, gugan ez daukagun seguritatea, estimua eta egonkortasuna ematea, emozio intentsuak eskaintzea, eta nola ez, betiko izan dadila!
|
|
|
Hainbatek sentitzen du ezin dituela bere arazoak ingurukoekin partekatu, gaitzespenaren beldur delako edo ulertua ez izatearen beldur delako. Baina gizarte babesa eta laguntza sareak ezinbestekoak dira
|
gure
ongizaterako. Tabuak hausten hasi behar gara.
|
|
|
Horra hor, eboluzioa eboluzio, sapientzia kasik itzalean uzteraino nabarmendu zaigun ezaugarria:
|
gure
ongizatea, besteen iraupenaren bizkar antolatzeko sena. Oportunismoa.
|
|
|
Hala ere," arrakastatsua" izan zen Euskal Herria Batera herri egitasmoaren ustez, eta, horregatik berriro batera ospatzeko deia egin du. " Erabaki politikoak herritarrengandik ahalik eta gertuen hartzeko, gure bizitzen eta
|
gure
ongizatearen alde egiteko. Komunitate nazional gisa, zainduko gaituen herri bat izan nahi dugulako", adierazi dute antolatzaileek.
|
|
|
Horregatik, auzoaren lana balioesteko eta bere historia eta tradizioa zabaltzeko unerik onena zela uste genuen", adierazi du alkateak. Bestalde, kulturak gure bizitzan duen garrantzia azpimarratu du Correak," bai eta
|
gure
ongizatean duen garrantzi izugarria ere, batez ere duela urtebete baino gehiago bizi dugun osasun egoera honen ondorioz".
|
|
|
gure arbasoek oker jokatu zuten zuekin. Erabaki zuten
|
gure
ongizaterako nahikoa zutela soldadu hauen modukoekin. Sastarretan usteltzea zen zuentzat gorde zuten patua, guztiz baztergarriak zinetelakoan.
|
|
|
Adibidez, berotegi efektuko gasen isurketen %70 munduko 100 enpresek eragiten dute, horien buru ia denak ‘Mendebaldeko gizon zuri hetero arrakastatsu hizkuntza hegemonikoan ardaztuak’ izanik.24 Bestetik, horrek ez du esan nahi erantzukizun hori denok era berean hartzen dugunik gure gain:
|
gure
ongizate erregimen familiaristan, nagusiki subjektu sexualizatu eta arrazializatuen bizkar dago bizitzen sostengua, inolako aitortza ekonomiko, sozial eta sinbolikorik gabe. Erakunde publikoen pribatizazio prozesuaren eskutik ezarritako merkantilizazio eta familiarizazio politiken ondoren, zer esanik ez (Goikoetxea et al. 2019).
|
|
|
Kultura eta hizkuntza dira euskaldunoi izateko motiboa ematen digutenak. Horregatik, nekez ulertzen da
|
gure
ongizatea bermatu nahi duen industria estrategia bat garatzea, haren eskutik kultur estrategia bat garatzen ez bada. Eta horretan, nire ustez, bide luzea dugu egiteke.
|