Bilaketa
dist.
non
lema/forma
nola
bilaketa
kategoria
Iragazkiak

Emaitzak: 8

2019
‎Jatorrizkoak eta kopiak zein diren erabaki gabe, adizki hauek ez dute aldatzen azpimarratu duguna, baizik eta konfirmatzen dutela: adizki hauek asmatzeko erabili zuten prozedura izan da gure mendera iritsi dena; gure 1 eta 2 pertsonako adizkien hasieran neta hhizkiak erabiltzen ditugu.
‎Egokia? Bai, baina, ez soilik atsedenaldi bat egiteagatik, baizik eta momentu aproposa delako gure mendera iritsi diren hainbat tratamendu mota aztertzeko. Aditz jokoetan oinarria duten tratamendu formez ari gara:
‎Bada, horren inguruan hauxe erran dezakegu: Geroaldia osatu nahian, euskaran ongi erroturik zeuden bi elementu haiek aukeratu zituztela, eta halako arrakastarekin gainera, ze geroaldi hura asmatu zuten bezala gure mendera iritsi baita.
‎Baldin konjugazio trinkoa izan bada jatorrizko konjugazioa, ondorioztatu behar dugu lehenengo adizkiak: nator, dakart „. asmatu zituztenetik gure mendera iritsi arte indarrean egon direla. Eta Etxepareren garaitik hona, hala dela edozein testutan egiaztatzen ahal da.
‎Badugu, beraz, nahiko arrazoi gure mendera iritsi diren formek aparteko informazioa gorde dutela baieztatzeko.
‎Goiko partean aoristoaren erabilera bere huskeria erakusteko utzi dugu lehenengo eskeman jarri dugun leku berean. Gainerako hizkuntza osagarri guztiak, aldiz, gure menderaino iritsi dira eta hori da gure eskeman jarri duguna.
‎Egarri, gose, beldur, lokuzioen izenak, izaki bizidunetan sentsazioak dira eta nork bere baitan sentitzeaz gain, gure ondoan dagoena aise konturatzen da gertatzen ari zaigunaz. Ziur gaude, beraz, gure antzinakoek, aspaldi, izena eman zietela sentsazio deigarri horiei; eta hitz horiek gainazaleko geruzatik hondoraino, geruza guztietan agertzen zaizkigula ikusirik, nolabait, erran dezakegu fosilaren gogortasuna, betikotasuna harturik, gure mendera iritsi zaizkigula.
‎Azkenik, subjuntibozko esaldiak noiz hasi ziren erabiltzen ez dakigu eta ziur aski inoiz ez dugu jakinen; halere, euskararen historian badago momentu bat non konjugazio perifrastikoan subjuntiboa asmatu zuten, eta eskuratutakoa gure menderaino iritsi da. Bada, hizkuntzaren historian kokatu nahi badugu, puntu hori seinalatu beharra dago eta hortik gaur egunerainoko subjuntiboaren lerroa marraztu (ikus eskeman29); horrelakoa izan behar da arrakasta izan duen osagarri batena:___ —1_ 0_ 1_ 2_ 3_ 4_ 5_ 6_ 7_ 8_ 9_ 10_ n_ 12_ 13_ 15_ 16_ 17_ 18_ 19_ 20 euskara indikatiboa — subjuntiboa — — —
Emaitza gehiago eskuratzen...
Loading...

Bilaketarako laguntza: adibideak

Oinarrizko galderak
katu "katu" lema duten agerpen guztiak bilatu
!katuaren "katuaren" formaren agerpenak bilatu
katu* "katu" hasiera duten lema guztiak bilatzen ditu
!katu* "katu" hasiera duten forma guztiak bilatzen ditu
*ganatu "ganatu" bukaera duten lema guztiak bilatzen ditu
!*ganatu "ganatu" bukaera duten forma guztiak bilatzen ditu
katu + handi "katu" eta "handi" lemak jarraian bilatu
katu + !handia "katu" lema eta "handia" forma jarraian bilatu
Distantziak
katu +3 handi "katu" eta "handi" lemak 3 elementuetako distantzian bilatu
katu +2 !handia "katu" lema eta "handia" forma 2 elementuetako distantzian bilatu
katu +2 !handi* "katu" lema eta "handi"z hasten diren formak 2 elementuetako distantzian bilatu
Formen konbinazioa desberdinak
bero + handi | asko "bero" lema eta jarraian "handi" edo "asko" lemak bilatu
bero +2 !handi* | !asko* "bero" lema eta jarraian "handi"z edo "asko"z hasten diren formak
!bero + handi|asko|gutxi|txiki "bero" forma eta jarraian "handi", "asko", "gutxi", "txiki" lemak
Ezaugarri morfologikoekin
proba + m:adj "proba" lema eta jarraian adjketibo bat
proba +2 m:adj "proba" lema eta bi hitzetako distantziak adjektibo bat adjketibo bat
bero + handi|asko + m:adi "bero" lema jarraian "handi" edo "asko" eta jarraian aditz bat
proba + m:izearr-erg "proba" lema eta ergatibo kasuan dagoen izen arrunta

Ezaugarri morfologikoak

KATEGORIA
adb adberbioa
adi aditza
adilok aditz-lokuzioa
adj adjektiboa
det determinatzailea
ior izenordaina
izearr izen arrunta
izepib pertsona-izena
izelib leku-izena
izeizb erakunde-izena
lbt laburtzapena
lotjnt juntagailua
lotlok lokailua
esr esaera
esk esklamazioa
prt partikula
ono onomatopeia
tit titulua
KASUA
abs absolutiboa
abl ablatiboa
ala adlatiboa
ban banatzailea
dat datiboa
des destinatiboa
erg ergatiboa
abz hurbiltze-adlatiboa
ine inesiboa
ins instrumentala
gel leku-genitiboa
mot motibatiboa
abu muga-adlatiboa
par partitiboa
psp postposizioa
pro prolatiboa
soz soziatiboa
MUGATASUNA/NUMEROA
mg mugagabea
ms mugatu singularra
mp mugatu plurala
mph mugatu plural hurbila
ADITZ MOTA
da da
du du
dio dio
zaio zaio
da-du da-du
du-zaio du-zaio
dio-zaio dio-zaio
da-zaio da-zaio
du-dio du-dio
da-zaio-du da-zaio-du
da-zaio-du-dio da-zaio-du-dio

Euskararen Erreferentzia Corpusa Euskararen Erreferentzia Corpusa (EEC)
© 2025 Euskaltzaindia