|
2000
|
|
|
59ko Ordiziko txapelketaren ondorenean Agirre, Azpillaga, Ugarte eta ni Donibane Lohizunera eraman gintuzten bertsotan egitera eta han ikusi genuen lehenbiziko aldiz ikurriña udaletxetik zintzilik. Denak ginen abertzaleak eta hala ere
|
gure arteko
lagun batzuk zalantzan egon ziren: «
|
|
|
Egun batean bi aizkolarik jardun zuten.
|
Gure
lagun batek ikusi zituen ahizkoran, eta esan zien «zuei biei apustu joko lizueken bat bada, Izarraitzpean». Eta apustua jokatu nien bieri, eta irabazi.
|
|
|
Emozio edukiontziari esker
|
gure
lagun maiteen ahotsak eta usainak gorde ahal izango ditugu.
|
|
|
Txillardegi adiskidearekiko lotura ez zen atzo goizean sortu nigan. iritsi baino lehentxoago izan genuen geure belaunaldikoek haren izenarenlehen erreferentzia, mitiko samarra zena, zer esanik ez,
|
gure
lagunak ordurako eginazuena nahikoa eta sobera baitzen bere izena betikotzeko, ez baitzuen alferrik parte hartuizan Euskal Herriaren historiako bidegurutze nagusienetakoan, ene ustez, nagusienaedo erabakiorrena izan dena?, alegia, XX. mendeko erdialdean abiatu zen euskalmugimendu askatzaile berriaren ekimen sortzailean. Ekintzaile gutxi batzuk izan zirenlurrikara hura eragin zutenak; han egon zen bera.
|
|
|
Erranikoaren arabera, Jose Luisen aldeko liburu omenaldi honetan, deliberatu dutene parte hartzea honako hau izanen dela: gure ibilbide komunean (bertzesortzaileekin batera) gertatu zitzaizkigun zenbait egitate eta episodio aipatzea; bai etazelakoa izan zen
|
gure
lagunaren jokaera ere haiei dagokienez.
|
|
|
Eta Txema hain hurbil baina espaloiaren bestaldean, eta nik begiradak botatzen nizkion, eta niregana heltzeko bidea maldan behera uzten nion, baina inoiz ezagutu dudan pertsonarik lotsatiena da. Eta begiekin adierazten nion, joder Txema,
|
gure
lagunik onenak galdu ditugu, joder Txema... Hori baitzen nire 19 urteek esaten zidatena, Tere betiko galdu nuela.
|
|
|
Aferaren alderdi profesionalak saihestuta, hilaren adiskide nintzen aldetik neure eginbeharrak zehazteko saioa egin nuen.
|
Gure
lagun dohakabeari aita amak bizi zitzaizkion oraino. Beren seme bakarraren adiskideok ez gintuzten inoiz begiko izan, baina gizalegeak familiarekin harremanetan jarri eta doluan harekin bat egitea agintzen zuen.
|
|
|
Hemezortzi urtetan adiskide baten alde zernahi egiteko gauza zarela frogatzen dute guk aldi hartan entzundako meza kantuz ederki luzaturiko guztiek. Kristoren gorputzak Charlyrenak baino gehiago erakartzen zuen, ordea, Kristina gaztea, eta amore eman, hondarrean,
|
gure
lagunak.
|
|
|
Hurrengo urteetan eginen zituen urratsek are nabarmenago utziko zuten
|
gure
lagunaren arroztea: ezkontzea —nola eta elizaz! —, aitatzea... bene benetako desertzioa etsaiaren trintxeretara.
|
|
|
Ordukoz, ordainduak nituen lau zerbezak, karterako billete bakartiaz baliatuz. Ez zen aise izan
|
gure
lagunak aulkietatik mugiaraztea.
|
|
|
Ttipi eta Kristina ondotik etorri zitzaizkidan.
|
Gure
lagunen setiatzaile higatuek errateko gehiagorik bazuten, etsi behar izan zuten. Mutur okerrez urrunduta, txanda hartu genuen senar emazte dolutu berrien eta haien kumeen inguruan.
|
|
|
Aukera bazuen SARAGUETA ALDAZ, EDUARDO JESUS izenburupeko lerro multzoa gizentzeko, baina ez zidan azalpenik eskatu. Beharbada jala egiten zion
|
gure
lagunarekin biltzeko nire gogo ezak. Edo ez zuen argitasunik behar.
|
|
|
Xehetasun ñimiño batek, dena egiten zion barkagarri: zakil barrabilen jabe zen
|
gure
laguna, ar bakarra neskazaharraren iloba tropa kozkorrean. " Gure mutikoa".
|
|
|
Han, Ximurra ez zen gehiago" gure mutikoa"," gure Fernando" baizik: titulua
|
gure
lagunaren seme zaharrenak kendua zion. Horren ordain, lehengo zakarkeria desagertua zitzaion Ximurrari, izebarekikoetan bederen.
|
|
|
Haren maiteño bat bazen, handik labur, oporretan. " Halabehar hutsa",
|
gure
lagunari sinestera.
|
|
|
Jamaika, Andeetako goi lautada, Rif, Sonora, Zugarramurdi, etab. Charlyrenean aztoratu ziren gutien: aita sarjentu ohiak aspaldi etsia zuen semearekin, eta amaren aspaldiko kezka omen zen
|
gure
lagunaren galtza zikinen sakelak ongi miatzea, ikuzgailura txina eta guzti ez botatzearren. Charly izugarri muturtzen zitzaion, porruek garbikari zaporea uzten baitzioten gero eztarrian.
|
|
|
Garai hartan, bertzeena entzun gabe, gure berri ematera lehiatzen ginen, eta Ttipiren izaera patxadatsu eta lasaiak, haren manera eztiek, gure orduko zakarkeriatik hain urrun beti, bide zabala uzten zieten konfidentziei. Eleketaldian jalgitako datuak —zernahi zirela— erregistraturik gelditzen ziren,
|
gure
lagunaren oroimen apartekoan. Haren zaletasunaren berri hedatu zelarik ere, sekula ez zuen falta izan bertzeen kontuekin inguratuko zitzaion borondatezko berriemailerik:
|
|
|
Oilo ipurdia jarri zitzaidan
|
gure
laguna hilik ikusi nueneko aulki birakorraren ikusmiran. Haren gibelean ezagun zen moketa gaineko arrasto iluna, atezain solasturiaren garbikariak ezabatu ahal izan ez zuena.
|
|
|
Sartzeko eskubiderik ez nuela, hitz lauz mintzatzera. Aitaren izena ere eskura nuen, baina
|
gure
laguna ez zen harekin hain ongi moldatzen. Ohi dudanez, damutzen hasia nintzen saltsa horretan sartu izanaz.
|
|
|
Fraideren baten erabakia izan zen ikasturte erdian biak elkarren ondoan paratzea.
|
Gure
lagun ñarroaren seriotasunetik eta ikasteko zaletasunetik zerbait kutsatuko zitzaiolako mentura zuen, nonbait, sotanadun argi iturriak. Ez zen gisakorik gertatu.
|
|
|
Neskatan dohain apartekoa zen
|
gure
laguna. Eta hain apartekoa ez bazen, gure baldarkeriak ematen zion nabarmentzeko parada.
|
|
|
Tokia, merkatu plaza,
|
gure
laguna bere lan indarra bertan saltzen hasi ondoxean. Erakustuna, frutadenda ondoko arrandegiko jabearen iloba, Charly baino lau bortz urte zaharragoa.
|
|
|
Dabidek hala proposaturik nahi izan zuelako, egongelan egokitu genuen eskultura zulodun hura eta, bistan dena, etxera etorritako lagunei, eskultore ospetsu baten obra zela esaten tematu zen, pasadizo batek, bigarren aldiz kontatzean, barregarritasun guztia galtzen duela ez baleki bezala. Denek besterik gabe sinetsi zuten, baina artean
|
gure
lagunak ziren Mirenek eta Koldok, biak ere institutuko irakasleak, iritzi hau gaineratu zuten: " Zulo horrek, hutsune zirkular horrek sekulako indarra ematen dio eskulturari".
|
|
|
" Zulo horrek, hutsune zirkular horrek sekulako indarra ematen dio eskulturari". Dabidek eta biok barreari ezin eutsiz, ezin ukatuko dut baiezko imintzioak egin genituen, eta artean
|
gure
lagunak zirenak joan bezain laster, irriz karkailaka lehertu ginen. " Azkenean arte galeria bat zabaldu dugu", amaitu zuen Dabidek.
|
|
|
Alcalatik furgoian helduta, sarrera izugarria egin genuen Herreran. Bi hilabete lehenago hara iritsiak ziren
|
gure
lagunak, eta haien sarrera ere horrelakoa izango zen, beldurgarria. Baina nik ez nekien zelakoa izango zen, noraino izango zen izugarria.
|
|
|
– Ez al zain iruditzen gazte samar dagoela
|
gure
lagun hau gerra aurreko olerkaria izateko?
|
|
2001
|
|
|
Eta animaliari ere bai, norberekoikeriaz ez jokatzearen erakusle. Azken finean, denok denona errespetatu beharra adierazi nahi dut; baita ere aldamenekoa
|
gure
laguna izan daitekeela, eta arazoak konpontzeko ez zaiola arazo gehiago erantsi behar lehendik dugunari, baizik eta borondatea eta hitza jarri behar direla konponbidean.
|
|
|
Telebistan azaltzen den guztia kontsumitzen dugu, Tamara edo Guggenheim izan, bost axola. Ez badugu ezer ulertzen, zer esana emango digu hilabete batzuetarako edo bestela
|
gure
lagun artista edo artearekin harremana duen edozeini adarra jotzeko aukera emango digu. Beste batzuek berriz, haserretu egiten dira, beraiei adarra jotzen ari zaizkielakoan.
|
|
|
Neska mutiko abenturazale batzuk ditugu J. M. Olaizola" Txiliku" k idatzi eta Jose Belmontek margotutako ipuin honen protagonistak.
|
Gure
lagun horiek, gertaera bitxi eta arriskutsuen bila abiatzeko prest daude beti, eta noski, topatu ere topatzen dituzte halakoak. Adibide garbiena," Tartaloen basoan" gertaturikoa.
|
|
|
Madrilera bizitzera joan ginen orain 11 urte. Noski,
|
gure
lagunek ez zuten balio umearentzat, harentzat eskolatik aterata balio zutenak eskolakideak eta parkea ziren, eta horrek amak esan nahi du. Gainera denak ziren etxekoandre soilik, ez ni bezala, eta 15 urte gazteagoak.
|
|
|
Guretzat liberazioa izan zen, aldaketa, inork ez zizun ukatzen euskalduna zinenik.
|
Gure
lagun denek bazekiten euskaraz, eta elkarren artean hala hitz egiten zuten. Eta keinua egiten genion elkarri, konplizitatea zegoen gure artean, elkartuta sentitzen ginen.
|
|
|
Biharamunean herriko agure jauntxo bi etorri zitzaizkion. Agureok
|
gure
lagun hori ondo ezagutu ez ezik ohoretan zuten.
|
|
|
Modu onez galdetu zioten ea bera ote zen kobra hilobiratu beharrean bazter batean usteltzen utzi zuena.
|
Gure
lagunak barkazioa eskatu zien eta, hurrengoan kobra akabatzen bazuen, ohore guztiekin lurperatuko zuela agindu zien, behar bazen, musika ere joaz.
|
|
|
‘Bakea, Bagina eta Belarra aldarrikatzen genuen. Guk ere
|
gure
lagunek bezala bagina esaten genuen, buztana esan beharrean, eta erbien moduan tratatzen gintuzten, sartu eta atera, sartu eta atera, sartu eta atera... ’
|
|
|
Gorriarengana jaitsi naiz, sanatorioko ordu garden eta mantso, luze eta hutsetara. Aulkian eserita nago edo gora eta behera nabil oinez
|
gure
lagun izoztuarekin, Pauso Galduen Galerian barrena edo frantsesa ematen duen lorategi honetako harbideetan.
|
|
|
Goio, hara hor
|
gure
laguna, lainoei begira.
|
|
|
Jada alferrik dira aieneak: James Cameron Ilford harea mugikorretara erori (edo sartu) zen Orochamba ibaia gurutzatu/ ez gurutzatu genbiltzan tenorean; azkena zihoan; haren oihu harrigarriek ohartarazi gintuzten zerbait ezohikoa gertatzen ari zela; lehenbailehen hurbildu ginen, zalapartaka; hostaila sarriak segundo batzuk atzeratu zuen
|
gure
lagunaren aurkikuntza. Gero, geldi geldi geratu ginen:
|
|
|
Eta maitatzea oso egite arrunta da. Zorion apurrak edo handiak, egunero mila eratan lortzen ditugu, bai bakardadean, bai
|
gure
lagun hurkoekin dauzkagun harremanetan. Eta baita arruntagoetan ere, jaterakoan, adibidez.
|
|
|
Baina beste gauza bat da ondorengoa: egia aurkitua edo argitua
|
gure
lagun hurkoari eskaini nahi izatea, maitasunez.
|
|
|
Uste dut kapitulua hemen moztea dela egokiena –azaldu zuen Berlusgoñik–;
|
gure
laguna iritsi da enperadorearengana, hots, abisatu beharreko pertsonarengana, hori garbi gelditzen da; hortik aurrera ez dugu zertan jakinik zer esan dioten elkarri: elipsia.
|
|
|
zuhurtzia. Zuhurtzia behar zuen
|
gure
lagunak dena kontrolpean edukitzeko. Ez zuen orain, azken unean, arriskurik hartuko.
|
|
|
Baina zertan ari naizen eta noren lurraldean mugitzen ari naizen jakin behar izaten dut; hori baino ez dut eskatzen. Sari polita egokitu zaio
|
gure
lagunari, baina zergatik Pablori eta ez besteei. Agian besteei ere bai?
|
|
2002
|
|
|
Eta bere amaren krudelkeria, galera ikaragarri bat (anaia txiki hori ez du galdu, bada!), aita erromatarrez jantzita ikustearen lotsa, sexuen berdintasunaren alde borrokatzen ikasi beharra... Zer ez zaio gertatuko
|
gure
lagunari! Hala ere, gauza onak ere suertatuko zaizkio tartean:
|
|
|
Lagun on batek bere sagardoa dastatzeko aitzakiarekin bazkaritara konbidatu gaitu. Kaletarra da jaiotzez
|
gure
laguna, baina antzinako ola eta erroten usain hezea duen paraje batera zeharraldatu zen aspaldi samar. Bizitoki eta lantegi duen txoko horretan, bere sagarrondoen izerdia muztio bihurtu du lehenik, eta ondoren honi bakean laga dio, bera bakarrik barrikatxoan sagardo izatera iritsi dadin.
|
|
|
Eta halako batean, iragarki bat egiteko aurpegi berriak behar zituztela jakin zuen. Ziztu bizian telebistarantz joan zen
|
gure
laguna. Eskatu zizkioten froga guztiak egin, eta irabazle gertatu, hura zen, hura, Tentoren poza!
|
|
|
Egun osoa pasatu dugu
|
gure
lagun ezkutuari oparia egiten. Ezin omen genion ezer erosi.
|
|
|
Ai! Nun ete dira
|
gure
lagunak. Sarikide izan nituen olerkariak nun eta zelan ete dira?
|
|
|
Arratzike, Odijaga, Anitua an urruntxuago, Tellerija emen, Tellerija etxetik urre, osin txikija; bertaruntz dator amama zarra ontzi bat garbitutera. Egun on, amuma
|
gure
lagun batek ¿ bizkor gabiltz, bizkor. Orain urtebete guk emen sagardaua edan genduan ba...!
|
|
|
Hasiera batean merkeak ez iruditu arren egunean 8 euro inguru ordaindu behar izaten da ez da ahaztu behar egoitza horietan lau hankako
|
gure
lagunaren alde egingo duten guztia: zaindu, elikatu, ibiltzera atera eta garbi edukiko dute.
|
|
|
Ziur baino ziurrago, gogokoa izango duzu. Hemen agertzen diren gertakizunak egiazkoak baitira,
|
gure
lagunoi gertatutakoak.
|
|
|
begirune eta errespetu gehiago gure zakur maiteokin. Atzeko alderdi hori garbi asko izaten dute
|
gure
lagun horiek eta.
|
|
|
Hemen ere
|
gure
lagunak gauza txarra adierazteko aipatzen dituzte. Pazientzia hartu duzue, lagun maiteok!
|
|
|
Bestetan, zakurrek soinua eginkizun bereizi bati lotzen diote. Txinan, adibidez, Rios
|
gure
lagunak esaten zidanez, bazkaltzeko zintzarria jotzen zutenean, etxeko zakurra lasterka hurbiltzen zen jantokietara.
|
|
|
Hainbat eta hainbat izan daitezke: dirua irabaztea, fama eskuratzea, kritikarien ardura bereganatzea; gurasoei,
|
gure
lagunei, gure kutunei atsegin ematea; handikeria, urguilua, jakin mina, dibertimendua; ebanista onek altzariak egitea atsegin duten bezala, mozkorrek edatea, epaileek epaitzea eta siziliarrek etsaien kontra eskopeta desarratzea. Liburu bat bete nezake zioez, eta benetakoak izango lirateke den denak, eleberrigile guztientzat baliagarriak izango ez balira ere.
|
|
|
Gero, aldameneko ziegan zegoen bati izena ere aipatzen entzun nionean, egiaztatu nuen ahots hura benetan berea izan zela.
|
Gure
lagun zahar bat...
|
|
2003
|
|
|
Esan beharra dago ez dela ulertzen administrazio publikoek adierazi duten mesfidantza boluntarioen partehartzeari buruz (bost mailetatik boluntarioak bosgarrenean kokatu dituzte). Bagenekien ekologistok eta
|
gure
lagunak fidagarriak ez ginela! Egin nahi zituzten zentral nuklearrak ez diegu eraikitzen utzi eta, jakina, ez zaie ahaztu.
|
|
|
Gutako edozein atxilotuta egon direnen edo espetxean daudenen lekuan egon gintezkeela badakigu orain. Eta izutu gaitu estrategia politiko baten izenean noraino heltzeko prest dauden ikusteak, eta inpotentziaz amorrazita gauzka erantzunik indartsuena emanda ere
|
gure
lagunak giltzapean iraunarazteko gauza direla ziur jakiteak. Aldi baten bukaera ote den idatzi berri du Atxagak, eta Torrealdai buru tapatuta, makurtuta, polizien artean eraman zutenekoa izan daitekeela horren adierazlea.
|
|
|
Leporia» esaten diogu,
|
gure
lagun arteko giroan, besteen jarduerengatik sentitzen dugun lotsari. Gaztelaniaz verguenza ajena esaten diote.
|
|
|
Nazioarteko aktualitatea segitzen zuten kazetariek ere ahaztua zuten gaia. Baina
|
gure
lagun hori ez zegoen paranoiak jota: sekulakoa izan da Santa Fen gertatu berri den hondamendia.
|
|
|
Aireportura iristea, ongietorriko arkumearen hiltzea, hilerrira bisitaldia, errege nahiaren lehen diskurtsoa(" bere arabierak behartu itxura du" deskribatu du zehatz), etorrera kameretan bildu nahi duten kaztarien arteko saltsa maltsa... Eta bukaeran,
|
gure
lagunaren sententzia: " Prentsaurreko bat txukun antolatzeko gai ez diren tipo horiek nola uste dute beraiek izatea herri hau berriz martxan jarriko dutenak?".
|
|
|
Raed adiskidearekin Irak osoan zehar egindako bidaiatik hainbat kronika eta argazki eder utzi digu
|
gure
lagunak. Gogoan al dituzue, adibidez, Nasiriayh eta Basora hiriak?
|
|
|
Gazte Merkataria esan nahi duen arren ingelesez bere abizenak, doan ematen du
|
gure
lagun Johnek urte luzez metatu duen informazio altxorra. Semikonduktoreen alorreko ingeniaria lanbidez, jakinduria zabalekoa da, munduko paraje eta jende asko ezagutu du eta jainkoek erantsi dioten artritisari buruz idatzita dagoen guztia irakurri du.
|
|
|
Pozaldi eta trixtura orduetan, kantua beti
|
gure
lagunik onena; kantua izan ohi da, bihotzak bat egiteko lokarririk biguin eta sendoena. Abestu, bai, kanta beti ta nunai, baina kristauok, batez ere, urtearo honetan:
|
|
|
Bai, lagunak, baina
|
gure
lagunak izateak ez dau esangura txoriburuak ez diranik. Gainera batzuk nortzuk diran jakinda, ez nau bape harritzen...
|
|
|
Bizitza osoa emango dugu
|
gure
lagunaren jaki nahiena zein den isil isilik ikertzen edo, bestela, berari galdetuko diogu, honela denbora asko eta balizko gaizki ulerturen bat aurrezteko.
|
|
|
Ez daukat ahantzirik, adibidez, Uztaritzeko seminarioan, 15 urte nituelarik eta, jantegiko mahaian Nor gira gu ka ari ginelarik, batek Ni frantsesa! eta besteak Ni ez, ni euskalduna!, artetik sartu zitzaigula Filipe Aranart gure irakasle zuberotarra, jazarriz gogorki Ximun
|
gure
lagunari: Jakin ezak, mutil, ez baldin baduk frantses izan nahi, ez haizela nehoiz apeztuko!
|
|
|
Sail beretik, entzunik gaude Taiwaneko uhartean, ez hain aspaldi, euskaldun misiolari zenbait kanporatu zituztela beren buruzagiek, nuntzioaren baimenarekin,
|
gure
lagun haiek gaitzesten zutelakotz, Txinako, mandarin, hizkuntzari lehentasuna emaiten eta uharteko bereko hizkuntza baztertzen zuen hizkuntz politika.
|
|
|
Oragarreko askaziaren ametsak gogoratzen dizkit bada Mixel Labéguerie uztariztar
|
gure
lagun zenaren ametsetako beste bi olerki, bata aski ezaguna, Nafarra, oi Nafarra!, honela hasten zena:
|
|
|
Non dira orain
|
gure
lagunak. A, gizonen malurrak jain  koengan  jesartzen ahal balira!
|
|
|
Eta, xalo xalo jokatu nahi izan ez nuen arren, ohiz kanpokoari ere ez nizkion ateak itsu itsuan itxi nahi izan. Jakinaren gainean nago gurekin bizi dela ezohikoa, eta edozein egunetan topa dezakegula hipermerkatu batean, tabernan, bulegoan,  tailerrean, hondartzan, stadiumean, arte garaikideko museoan (usuago), aitaren etxean, lorategi versallestarrean, bizitegi auzoan... tira, edozein leku eta denboratan; horregatik pentsa  tu nuen Manuel
|
gure
laguna izan zitekeela erregela baieztatzen duen salbuespena, hau da, laurogeita hamar urteko zaharrak heldutasuna zer den ikasten ari direla diruditen agure matusalendarra. Gainera pentsatu nuen nire kautan, zer froga argiagoa ezohikotasuna existitzen dela idazten ari nintzen orrialde terapeutiko hauek berak baino?
|
|
|
|
Gure
lagun maiteak. (i).
|
|
|
Eibarren Errepublikaren garaitza beste inon baino egun bat lehenago aldarrikatu zela eta ipuin ezagun hori kontatzeari ekin zion, batean frantsesez eta hurrengoan ingelesez. Nik ostera ez nuen nahi
|
gure
lagunak gogaitzerik.
|
|
2004
|
|
|
Urdai, odolki, saiheski eta sakramentu txoro askorik gabeko babarrunak izango ziren haiek… aza bai izango zuten. Aza beti izango da
|
gure
lagun, baita azaburuenarena ere.
|
|
|
Orduan, bakoitzak zekien hizkuntza irakasten aritu ginen elkarri. Eta
|
gure
lagunak sutan jartzen ziren ulertzen ez zuten hizkuntza baten ari ginenean.
|
|
|
Baina, gauza kurioso bat gertatu zen gure artean. Egun baten, bromatan,
|
gure
lagunek ez ulertzeko, hebraieraz edo arabieraz mintzatu genukeela otu zitzaion Nathani. Baina nik ez nekien hebraieraz eta berak ere ez arabieraz.
|
|
|
Baina zer esaten duk, motel? Beñat
|
gure
laguna duk eta kito! Ikastolan hasi eta institutura arte.
|
|
|
–
|
Gure
laguna, noski, baina iaz izan zenuten zuen rollotxoa, ez. Nik behintzat nahiko enrollatuak ikusten zintuztedan.
|
|
|
Eta, ikusten duzunez, alde horretatik asko dugu haiei eskaintzeko. Gainera,
|
gure
lagunek ez lukete zertan kezkatu Euzkadiko gobernuarekin: gu ez gara ez faxistak ez komunistak, gu...
|
|
|
Demagun lagun baten argazkia erakusten digutela. Aurrean dugun argazkitik ezaguna egiten zaigun norbaiten aurpegiaren antza aterako dugu,
|
gure
lagunarena alegia, baina dugu horregatik esan paperezko irudi horrekin gure lagun horren existentziaz ezer frogatuta dagoenik eta ezta bera ezagutzen dugunik ere. Ustezko errealitate baten irudia dugu aurrean, baina ezer gutxi esan dezakegu berari buruz.
|
|
|
Demagun lagun baten argazkia erakusten digutela. Aurrean dugun argazkitik ezaguna egiten zaigun norbaiten aurpegiaren antza aterako dugu, gure lagunarena alegia, baina dugu horregatik esan paperezko irudi horrekin
|
gure
lagun horren existentziaz ezer frogatuta dagoenik eta ezta bera ezagutzen dugunik ere. Ustezko errealitate baten irudia dugu aurrean, baina ezer gutxi esan dezakegu berari buruz.
|
|
|
Horixe da gure bigarren idazlanean sakonen aztertu duguna, tradizio filosofikoak antzinatik irekitako bidetik abiatuz eta aldi berean urrats berri samarrak proposatuz, Xavier Zubiri, Ignacio Ellacuria, Jose Luis Aranguren eta Luis Cencilloren obra nagusiak inspirazio iturri izan ditugularik, era batean edo bestean, Jesus Martinez Gordo eta Andre Clavier teologo eta lagunei zor dieguna ahantzi gabe. Liburu hau irakurri ondoren irakurleak etikaren dimentsioari buruz argi zerbait erdiets baleza,
|
gure
lagunaren nekea ongi ordaindua legoke.
|
|
|
Igoal da. Orain denok ezagutzen dugula, esan nahi dizuet hileta moñoño bat egin behar diogula
|
gure
lagun Carlosi".
|
|
|
" Oiloak edozerekin aztoratzen dira, esan zuen Aldaik; lehengoan,
|
gure
lagun batek esaten, ardiak eta dortokak direla animaliarik inutilenak. Ba, oiloak ez dira oso urruti izango..." Saioak leihotik baten bat ikusi zuen edo, atea irekitzera pasillora joan zela:
|
|
|
" Nolotila, bai.
|
Gure
lagun batek hartzen zian hori. Lehengo urtean, obra batean ari zela hirugarren pisutik erori eta kadera txikitu zian.
|
|
2005
|
|
|
Hego Euskal Herriko bilakaeraren urrats handienak segitzen genituen, Bidarten afera... Ezagutzen genuen jendea zen,
|
gure
lagunak. Dimentsio hori funtsezkoa izan zen dantzari lotzeko.
|
|
|
Hobe esanda, animaliengandik gizakiarengana,, gero eta gaixotasun gehiago igarotzeko arriskua dago, baina mende honen amaieran agian oso kontrolatuta izango ditugu gaixotasun bide horiek; bidean milioika pertsona eta animalia hilko dira gaixotasunak medio. Gai honetan ere, gure autodefentsa antola dezakegu eta hori animalia hurbilekoen kontsumotik dator eta hobe,
|
gure
lagun batek zioen bezala, animaliak zenbat eta luzaroago bizi, eta ez jaio eta handik hilabete batzuetara hiltegira eramanda hainbat medizina eta hormonekin gizendu eta hazi ondoren.
|
|
|
|
Gure
lagun bertsolariak dioen bezala: lanean gogor aritu arren, umorea ez da galdu behar.
|
|
|
zituen jendeak nire igaroaldian txaloka.Korapiloa egin zitzaidan zintzurrean eta plazara iritsi nintzenean ezin nuen hitzegin ez eta agindurik eman». Elkarrizketaren bukaeran, kazetariaren, elkarrizketatuaren eta irakurlearen artean konfidentzia giroa sortu denez (elkarrizketatuak luryizeneko zaldi bat dauka, eta zaldiz ibiltzera joan ohi da, gustatzen zaizkion gauzakdira afal ondoren sofan eseri eta film bat ikustea, bere andrearekin paseatzera ateratzea... elkarrizketa irakurri ostean
|
gure
lagunenak bezainbeste ezagutzen ditugubere ohiturak eta bertuteak), jeneralak honako mezu hau plazaratzen du: «Denenideiak errespetatzen ditut eta pazientzia eskatzen dut.
|
|
|
–Antton Ihartzegarai" Allikene" dozu zeure begien aurrean. Aspaldidanik
|
gure
laguna. hau gorago jasotzen lagunduko gaitu.
|
|
|
Milaka lagun armaturik eta antolaturik; eta galdu egin genian, mutiko. Eta espetxera eraman gintiztean, eta
|
gure
lagunak fusilatzen ikusi genitian, eta batzuk txiripaz irten gintuan bizirik, eta nik neuk ikusi nian nola fusilatu zuten gure aita, hura ikustera behartu ninditean, hanka hutsik eta girgiluekin... Gehiago jakin nahi al duk?
|
|
|
– Hori ez duk
|
gure
laguna!
|
|
|
– Hemendik irtengo gara noizbait, eta bizi egin dugu, eta familia bat osatu, eta geure seme alabei kontatu egin diegu zer den Euskadi, nola erori diren
|
gure
lagunak, gure anaiak...
|
|
2006
|
|
|
Nahiz eta niri etorkizunari buruz gehien gustatzen zaidan aipua beste hauxe den: «Etorkizuna da aro bat zeinetan gure negozioak ondo doazen,
|
gure
lagunak leialak diren eta gure zoriontasuna ziurtatuta dagoen».
|
|
|
Nolanahi ere, gaztea denez, parranda lagun batzuk erraz egingo ditu, eta haietako gau batean beste mutil euskaldun bat ezagutukodu. Oso erakargarria da, eta
|
gure
lagunari izugarri gustatzen zaio, baina bi akats nabari ditu: batetik, aktorea izatea huraxe ere, eta bestetik, emakume ia denen atzetik etengabe dabilen heterosexuala izatea.
|
|
|
|
Gure
lagun edo inoren lagunakia segitaldea osatzen duteneaninoruntz, banan bana, banan bana, banan bana doazela.
|
|
|
Baina euskararen ezgaitasuna frogatzeko Unamuno-k beti hartzen duen bidea txirotasun lexikalarena izaten da: gaur arte, Unamuno-ren adibideak izaten dira gehienak,
|
gure
lagun espainolek bilera guztietan atera ohi dizkigutenak, euskarak ments omen dituen kontzeptu kulturalen kasuak296 Honek zerikusirik ez du hizkuntza bat eranskaria edo malgukaria izatearekin, baina Unamuno-k beti esplizitatzen duen arrazoia hau da. Hots, ez hizkuntzaren egitamuarena, baizik historiarena.
|
|
|
Ez hori bakarrik: Hankapaloren bezero berrien artean emakume gutxiago zegoen, nonbait, eta zeuden haiek ez dakit zuhurrago, zaharrago edo zatarragoak ziren; zirena zirela, tabernari buztanberoaren xarmak ez zituen gehiegi liluratzen, edo batzokiko neskatila haiek, kantu ospetsuan ez bezala, ez zuten kilikatzen
|
gure
lagun ohiaren irrika. Arrazoia edozein izanik ere –eta guztiaren nahasketa izango zela susmatzen dut nik–, bakarrik etxeratzen zen Hankapalo gauero, eta etxeratu ostean kantu gero eta malenkoniatsuagoak jarri ohi zituen musika aparatuan:
|
|
|
|
Gure
lagunen konpromisoaren neurria jakin genuenean Hankapaloren tabernan geunden; hobeto esanda, oraindik ez genekien haiek zirela, baina irratiak esan zuen tiroketa bat izan zela, halako tokitan, Ertzaintzaren eta ETAko komando baten artean; halakoetan ohi denez, urduri jarri ginen, gehiago jakin nahi eta non galdetu ez genekiela; handik gutxira, hara joandako kazetari batekin hitz egitea lortu zuen...
|
|
|
Gauean jakin genuen hildakoa Manu zela eta zauritua Fermin. Gure herrikoak,
|
gure
lagunak. Eta orduan hasi ginen ulertzen zergatik ez genituen inon ikusi Txemari eta Ainara, Ferminekin harreman handia zutenak.
|
|
|
Hankapalo izan zen salbuespena. Dela taberna zerbaiten ezkutaleku ote zen susmoagatik, dela tabernaria zipaio haietako baten andregaiarekin ibili zen errezeloagatik, begitan hartu zuten
|
gure
laguna, eta ez zioten arnasa hartzen ere utzi atxiloaldiak iraun zuen bitartean. Askatu eta gero kontatu zigunez, flexioak eginarazi zizkioten etengabe, kokoriko ibilarazi, eta baita sexuarekin zerikusia zuten txantxa, irain eta mehatxuak ere:
|