|
2003
|
|
|
J. M. JUARISTI. Boluntarismoa baino zerbait zehatzagoa da hau, herri ordezkariek martxan jarritako prozesu bat delako.
|
Guk
Konstituzioa modu batera ulertzen badugu eta hala bozkatzen badugu, Madrilgo interpretazioa haientzat izango da baliagarri, guretzat ez. Eta, berriro diot, hor dago gatazka demokratikoa.
|
|
|
Kontuan hartu behar da Kataluniak eta Euskadik errealitate desberdinak bizi dituztela, baina bai, Ibarretxeren planarekin gertatzen denak han ere izango du eragina, seguruenik Estatuko beste edozein lekutan estatu antolaketa ukituko lukeen edozerk eragingo lukeen bezala. Dena den, ERCn haratago joan ez ezik, zehatzagoak ere bagara, eta erreformaz baino
|
gure
konstituzioa izateaz hitz egiten dugu.
|
|
|
Gainera, salerosketatik baztertzeko eskainitako konponbidea neurri mugatzailea zen Konstituzioak berak onartutako eskubideena; besteak beste, jabetza pribatua izan dezakeen ondasun jakin baten gainean egintza dispositiboak egin ahal izatea, eta ibai karramarro biziak xede dituen enpresa baten biraketari edo trafikoari buruzko erabakiak hartzea. Garai hartako Gobernuaren aburuz,
|
gure
Konstituzioa aldezten duen Zuzenbide Estatuak eragotzi egiten zuen herritarren esparru juridikoa murriztuta, mugatuta edo gutxietsita egotea beharrezkoa, desegokia edo gehiegizkoa denean. Izan ere, uste zuten hartutako neurri autonomikoak, gutxienez, proportzionaltasun printzipioa errespetatu behar zuela; izan ere, helburua zen ibaiko karramarro biziak helburu zituen edozein truke ekonomiko debekatzea, eta zirkuitu ekonomikorako sarbidea eragoztea, bai Gaztela eta Leongo bizilagunen artean egiten diren trukeak, bai Erkidego honetan egiten direnak, bai esportazioa eta inportazioa.
|
|
2004
|
|
|
Europar Batasunean, zenbait kasutan, animalia aldez aurretik zorabiatzeko aukera utzi zaie estatu kideei, erritu erlijiosoaren arabera animalia hil ahal izateko, eta kasu horietan bakarrik. Argi dago, salbuespen horiekin, animaliaren eskubidea maila apalagoan dagoela pertsonen zenbait askatasun baino,
|
gure
Konstituzioak funtsezkotzat jotzen dituenak, hala nola, arte edo erlijio askatasuna. Esparru permisibo horretatik kanpo, Alemaniako legean argi geratzen denez —askoz ere zorrotzagoa—, auzia epaile penalari jakinaraziko zaio.
|
|
2006
|
|
|
“zalantzarik gabe, sare informatikoa askatasun globaleko esparru gisa eratu da, eta, aldi berean, askatasun hori askatasunen babespean dago. Zalantzarik gabe,
|
gure
Konstituzioak aurretiko zentsura berresten du, eta adierazpen eta informazio askatasuna da demokraziaren oinarri sendoenetako bat”. Era berean, Félix Herrero Abadek komenigarritzat jotzen du Europako Erkidegoetako Justizia Auzitegiari galdetzea “zein den Informazioaren Gizartearen zerbitzu bat ematen dutenen erantzukizunaren esparrua eta norainokoa, beraiek emandako espazio batean argitaratutako informazio edo adierazpenengatik, non zerbitzu emaileak ez baitu parte hartu, ez baitute haiek enkargatu, ez aldatu”.
|
|
2007
|
|
|
Eredu berri hau ez da zuzenbideko estatua «besterik gabe», Herman Heller ek lehenengoz zuzenbideko estatu sozial izendatu zuena baino. Eredu berritzailea, konstituzio zuzenbidean Mexikoko 1917ko Konstituzioaren eta Alemaniako Weimar-en 1919ko Konstituzioaren bidez bidea irekitzen hasi zena eta Bigarren Mundu Gerraren ostean
|
gure inguruko
konstituzio demokratiko gehienetan orokortu zena (adibidez, Bonneko 1949ko Oinarrizko Legean, Frantziako 1958ko Konstituzioan, Italiako 1947ko Konstituzioan, etab.).
|
|
|
hauteskundeen finantzaketa publikoa arautu zen, eta hauteskunde taldeei funts jakin batzuk esleitu zitzaizkien. Bigarren Mundu Gerraren ostean, alderdi politikoek sistema demokratikoan duten garrantzi handia beren beregi jaso nahi izan zen, autore batzuek «alderdien demokrazia» gisa definitu dute?, eta horregatik,
|
gure inguruko
konstituzio testuetan aitortu ziren, irismen desberdinekin bada ere: adibidez, Frantziako eta Italiako Konstituzioetan aitorpena nahiko neurritsua da, Alemaniako eta Portugaleko Konstituzioetan oso indartsua, eta Espainiako Konstituzioan aipatzeko modukoa.
|
|
|
Konstituzio zuzenbidearen eremuan, eta
|
gure
konstituzio sistemaren antzekoa duten lekuetan (eta ez sistema britainiarrean esaterako, bertan Konstituzioa ohiturazkoa baita), ohiturak ez du garrantzi praktiko handirik. Horrez gain, desberdintasun nabarmenak daude zuzenbide pribatuaren eta zuzenbide publikoaren artean.
|
|
|
Horren guztiaren eraginez, zuzenbideko iturrien sistema konplexua eta anizkuna da, eta gai honetan, horren laburpena egiten ahaleginduko naiz. Zuzenbide idatzia jorratu aurretik,
|
gure
konstituzio antolamenduan ohiturek eta konstituzio konbentzioek garrantzi juridiko handirik ez dutela esan behar da, baina printzipio orokorrek, Konstituzioak berak jasotako konstituzio printzipioak diren neurrian, eginkizun garrantzitsua dute, aurrerago ikusiko dugunez. Jurisprudentziari dagokionez, Konstituzio Auzitegiko jurisprudentziak ere eginkizun erabakigarria du, aipatu berri dudanez.
|
|
|
Kontraesanak interpretazioaren bidetik gaindiezinak direnean soilik jo behar da eraldaketa prozedurara, konstituzio apurketa saihesteko. Prozedura horrek betekizun gehiago edo gutxiago ezarriko ditu eta, hori dela bide, Konstituzioak zurrunagoak edo malguagoak direla esaten da; kasu batzuetan, konstituzio eduki batzuk ezin dira eraldatu, «ukiezinak» baitira («ukiezintasun klausula» izenekoak,
|
gure inguruko
Konstituzio batzuetan agertzen direnak, besteak beste, Frantziakoan, Italiakoan eta Alemaniakoan).
|
|
|
Beste urte batzuetako mezuetan (2.000 eta 2.002),. Espainia nazio plural? gisa egituratzeari buruzko aipamenak egiten zituen Konstituzioari buruz jardutean, baina aurtengo mezuan [Espainiako] Erregeak nahiago izan du batasun mezua igorri eta?
|
gure
Konstituzioaren balio, arau, printzipio eta espiritu integratzaileari elkarrekin eusteko, deia egin.
|
|
|
, baina aurtengo mezuan [Espainiako] Erregeak nahiago izan du batasun mezua igorri eta?
|
gure
Konstituzioaren balio, arau, printzipio eta espiritu integratzaileari elkarrekin eusteko, deia egin.
|
|
|
[batasun mezua igorri eta?
|
gure
Konstituzioaren balio, arau, printzipio eta espiritu integratzaileari elkarrekin eusteko, deia egin]
|
|
|
[batasun mezua igorri eta DEIA EGIN?
|
gure
Konstituzioaren balio, arau, printzipio eta espiritu integratzaileari elkarrekin eusteko?]
|
|
|
[batasun mezua igorri eta, deia egin ELKARREKIN EUSTEKO
|
gure
Konstituzioaren balio, arau, printzipio eta espiritu integratzaileari?]
|
|
|
Beste urte batzuetako mezuetan (2.000 eta 2.002), aipamenak egiten zituen. Espainia nazio plural? gisa egituratzeari buruz Konstituzioari buruz jardutean, baina aurtengo mezuan [Espainiako] Erregeak nahiago izan du batasun mezua igorri eta deia egin elkarrekin eusteko?
|
gure
Konstituzioaren balio, arau, printzipio eta espiritu integratzaileari?.
|
|
|
[Espainiako] Erregeak beste urte batzuetako mezuetan (2.000 eta 2.002) aipamenak egiten zituen ZELAN egitaratu. Espainia nazio plural? gisa Konstituzioari buruz jardutean, baina aurtengo mezuan nahiago izan du batasun mezua igorri eta deia egin elkarrekin eusteko?
|
gure
Konstituzioaren balio, arau, printzipio eta espiritu integratzaileari?.
|
|
2008
|
|
|
Bere hitzetan," duela bost mende, frantses hizkuntzak Frantzia eraikitzeko balio izan du. Ordainsari zuzen baten izenean,
|
gure
Konstituzioak ebidentzia hori ezagutu du: errepublikaren hizkuntza frantsesa da".
|
|
2009
|
|
|
Izan ere, Michelettik ezezkoari eusten dio. . Dena delakoa gertatuta ere,
|
guk
Konstituzioa babesten jarraituko dugu?, adierazi zien AEEko ordezkariei joan den ostegunean. Michelettirentzat, Konstituzioa babestea Zelayari presidentetza ez itzultzea da.
|
|
|
Michelettik, berriz, pasa den astean berretsi zuen ez duela horretan amore emango: . Dena delakoa gertatuta ere,
|
guk
Konstituzioa babesten jarraituko dugu?, adierazi zien AEE Amerikako Estatuen Erakundeko kantzilerrei.
|
|
2011
|
|
|
Nik argi esaten diet ikasleei; konstituzionalista naiz. Konstituzioetan sinesten dut, baina ez Espainiakoan; egunen batean
|
gure
Konstituzioa edukiko dugula itxaroten dut. Orain daukagun sistema ez da perfektua; baina gure sistema da, eta hori kenduz gero Espainiako sistema daukagu.
|
|
2012
|
|
|
Herriaren Erreformarako Alderdi eskuindarreko senatari Maria Defensor Santiagoren ustez, baina, konstituzioa «traturako» erabiltzen ari dira, eta elkarrizketetan Malaysia bitartekari izan delako Filipinen burujabetza ere auzitan paratu dela erran du. «Noiztik dute atzerriko erakunde batek eta talde matxino batek boterea
|
gure
konstituzioaren gainean?». 1992an presidentegai izan zen Santiago, eta Nazioarteko Zigor Auzitegiko epailea da.
|
|
|
Aurrez behin hitz egina nintzen ugazabarekin gobernuaren izaeraz oro bar, eta
|
gure
Konstituzio bikainaz zehazkiago, ongi merezia duena mundu osoaren mirespena eta inbidia. Baina orain halabeharrez aipatu nionean Gobernuko Ministroarena, deitura harekin ea zer nolako yahooari buruz ari nintzen informatzeko agindu zidan pixka bat geroago.
|
|
2015
|
|
|
Nire nebak etorri ziren eta nik haietako bati hainbeste zor diodanez gero, ez nuen galdu aukera harekin egoteko eta haren arimari eta barruko bakeari dagokienaz hitz egiteko, eta nekea eta nahigabea ematen zidan guztiak; eta hura Jaunari eskaintzen ari nintzela eta hori beharturik nengoelako egiten nuelakoan, gogora etorri zitzaidan nola esaten den
|
gure
Konstituzioetan urrutira gaitezela ahaideengandik, eta horretara behartua ote nengoen pentsatzen ari nintzela, esan zidan Jaunak: –Ez, ene alaba, zuen institutuak nire Legearen bidetik joan behar dute eta ez besterik?.
|
|
|
Berorren gorentasunak bene benetan agindu nahi badu, ez dago beste zer esanik, argi baitago etxe horretan eta guztietan berorren gorentasunak agintzeko ahalmena duela eta nik obeditu beharra. Aita bisitariari edo Aita jeneralari eskatuko diot onarpena,
|
gure
konstituzioen aurka doalako halako akatsa duena hartzea, eta ezin izango dut nik baimenik eman haietako baten onarpenik gabe; eta latinez irakurtzen ongi ikasi dute, hori ez dakienik ez hartzeko agindurik dagoelako.
|
|
|
Nik diotsot, argi agertzen dela nire gutunean, zein on handia egiten duen berorren agurgarritasunak bisita egiten digunean, hori egia baita; gogoko duen edozertaz jardun dezake guri mesede egiteko, moja hauei hori eta gehiago zor baitie, malko ugari kostatzen zaielako. Dena dela, nik ez nuke nahi hitz egin dezan beste inork, berorren agurgarritasunak eta aita Nicolaok izan ezik; izan ere,
|
gure
konstituzioez edota guretzat agintzen denaz, ez dago kapituluan tratatu beharrik ezta ez dute haiek horretan sartu beharrik ere, aita frai Pedro Fernándezek ere (zeruan gerta bedi) berorrekin eta nirekin soilik tratatu baitzuen; eta hasieran jartzen ditudan zortzi gauza horiek garrantzi txikia dutela uste badu ere, jakin beza handia dutela, eta beraz, haietatik bat ere ez dezatela ken nahiko nuk...
|
|
|
7
|
Gure
konstituzioetan pobretasunezkoak izan daitezela esaten da eta ez dutela errentarik izaterik. Guztiak errenta izateko bidean doazela ikusirik, begira beza agindu hori eta konstituzioetan honetaz esaten den guztia kentzea ez ote den komeni, ikusten dituztenei laster batean lasaitu direla begitandu ez dakien; edota aita komisarioak esan dezala, kontzilioak errenta izateko baimena ematen duenez gero, hala izan dadila.
|
|
|
4 Berorrek
|
gure
konstituzioak eta erregela ikusi dituenez gero, ez dut beste esatekorik, erabaki horretan aurrera badoa, nahi dezanean etor dadila eta gure etxeetako edozeinetara, horretan neure aita Joan Leoni zerbitzu egin nahi baitiot: berorrek aukera dezala tokia.
|
|
|
Ez dut ulertzen orain desegitearen kontua. Eta, horrez gainera,
|
gure
konstituzioetan dagoela diote, probintzia bakoitzean fraide eraberrituen etxeak izan daitezela. Ordena osoa eraberritua dagoen ala ez, hemen ez diote horri begiratzen, eta direnak direla, hauek santutzat dituzte; eta egia esan, ongi doaz eta bildutasun handiaz, otoitzari emanak baitaude; goi mailako pertsonak, eta hogei baino gehiago ikasketak dituztenak, edota ez dakit nola deitzen dieten?, batzuek kanonetakoak, eta beste batzuek teologiako ikasketak eta buru argiko irakasleengandik jasotakoak.
|
|
2016
|
|
|
Konstituzio berriak ez du herrialdea salbatuko, badakigu. Era berean ez da iraultzailea, inondik inora, baina
|
gure
konstituzioa da eta jende normalarentzat testu ulergarria da. Krisi handia pairatu genuen eta bide berri hau berriz ere akatsak errepika ez daitezen bermea da.
|
|
|
hiltegietan, eta irabaziak lapurtu, eta senarrarengandik banatu, eta indarrez arpilatu haren bertutea eta haurrak; bada, orduan, halako herrialde batean, natural baino naturalagoa behar du izan emakumeek, arrazoien? berri jakin nahi izatea, are gehiago kontuan hartzen badugu
|
gure
Konstituzioaren printzipioak urratzen dituztela bidegabekeria izugarri horiek. Hortaz, ez dugu eta ezin dugu inolaz ere onartu emakumeek besoak gurutzatu eta begi belarriak itxi ditzaten gure lurraldean egiten diren, gauza izugarrien?
|
|
2017
|
|
|
–Kurduok ez dugu harremanik ez Turkiarekin, ez Qatarrekin eta ez Saudi Arabiarekin... Al Assadek badaki
|
gure
konstituzio eskubideak besterik ez ditugula aldarrikatzen; beraz, ez digu beldurrik?, argudiatu zuen Muslimek, lurrean eserita, auto bateria batez mugitzen zen haizagailu baten azpian. Galdera ugari zeuden.
|
|
|
" Bost mende baino gehiagotan barrena, frantses hizkuntzak Frantzia eratu du. Ordainetan,
|
gure
Konstituzioak, haren 2 artikuluan, begi bistakoa den hori aitortzen du: " Errepublikaren hizkuntza frantsesa da".
|
|
2018
|
|
|
Commentaries obraren lehen argitaraldiaren aurreneko liburukian, lehen atalean, Blackstonek honela idatzi zuen: ?
|
Gure
konstituzioan hain barreneraino sartua dugu libertatearen espiritua,[?] ezen esklabo bat edo negro bat, Ingalaterran lurreratu orduko, legeen babespean geratzen baita eta gizon aske bihurtzen baita, eo instanti, eskubide natural guztiei dagokienez?. Bigarren argitaraldian, berriz, zera gehitu zuen:
|
|
|
Azkenean, asmatu zen formula bat: guk abstentziora joko dugu, hau ez delako
|
gure
Konstituzioa, eta horrela ez diogu babes espliziturik eskaintzen. Hori da gertatu zena.
|
|
2019
|
|
|
|
Gure
konstituzio sistemako kultura egitatearen agerpen horrek, beraz, ondasun juridikohorren eduki materialaren azterketa juridiko zehatza eta bere ondorioak justifikatzen ditu, baipertsonen eskubideei dagokienez, bai Estatuaren jardunari dagokionez. Zentzu horretan, lehentranskribatutako pasarte konstituzionaletatik abiatuz, kulturak bere burua konstituzio ondasungisa ulertzeko orduan, izaera multifazetikoa duela; Estatuarentzako eskubide negatiboa izateagain, hau da, pertsonei, kultur sorkuntza, hedapena eta garapen kulturala kaltetu dezaketenekintza bat aurrera ez eramatea eskatzeko ahalmena ematen zaie (kultur askatasuna, nagusikiadierazpen, informazio edota katedra askatasunetik eratorria, hauek guztiak EK-ko 20.artikuluan jasotakoak).
|
|
|
Bestalde, doktrina konstituzionalistak (Prieto de Pedro, 1992)
|
gure
Konstituzioan kulturatxertatuko luketen hiru alderdi identifikatzen ditu: 1) Kultura giza bizitzaren esparru gisa (hitzaurrea, 9.2 eta 48 artikuluak); 2) kultura eskubide gisa (44, 25.2 eta 50 C.E.) eta; 3) kultura Estatuaren funtzio gisa (EKko 149.2, 20, 27, 43.3, 45, 46 eta 51.2 artikuluak).
|
|
|
Edonola ere, Eskubide Ekonomikoen, Sozialen eta Kulturalen Batzordearen 21 OharOrokorreko 15 artikulua aztertzen badugu,
|
gure
Konstituzioak Estatuari kulturarekin lotutaezartzen dizkion obligazioak Nazioarteko Itunean aurreikusten direnak baino gehiago direlaikus dezakegu. Nazioartekoak kultura askatasunean (Estatuak abstenitu luke etahirugarrenek pertsonen kultur askatasuna ez galaraztea bermatu du) eta kulturarennozio etiko esaten diogunetan jartzen du indarra, hau da, kultura pertsona baten taldekonortasunaren atal gisa4.
|
|
2020
|
|
|
Zer esan nahi du horrek? Lehenik eta behin, alarma egoerak “ezin du inola ere gaitu
|
gure
Konstituzioan jasotako funtsezko eskubide baten etendura”, dio Molins Defensa Penaleko abokatu elkartuak, Juan Segarrak. Hala ere, “kasu jakin batzuetara mugatu edo mugatu” ditzake, urriaren 25eko 926/ 2020 Errege Dekretu berriarekin gertatzen den bezala; zehazki, alderdi hauek mugatzen ditu:
|
|
|
Jende askok gainditu du, baina, niretzat, muga gure dokumentuak,
|
gure
konstituzioa begiratzen duzunean dago, eta ikusten duzu Ipar Korean,
|
|
2021
|
|
|
Horrek eragina du mugitzeko askatasunean, iritzi eta elkartzeko askatasunean, baina baita norberaren erlijioa praktikatzeko askatasunean ere:
|
gure
konstituzioan idatziak direnak, baita Europako Giza Eskubideen Hitzarmenean."
|
|
|
" Kosovok Albaniarekin bat egiteko eskubidea izatea gustatuko litzaiguke. Gaur egun,
|
gure
konstituzioak ez digu uzten beste herrialde batekin bat egiten. Modu baketsu eta demokratikoan egin nahi genuke hori, potentzia handiek bortizki gauzaturiko gure separazioarekin kontrastatuz".
|
|
2022
|
|
|
Ordezkarien Ganberako buruzagi errepublikanoek, ordea, neurrien aurkako botoa emateko eskatu diete ordezkariei, lege proiektua estatubatuarrek su armak edukitzeko dituzten eskubide konstituzionalen «aurkako erasoa» dela argudiatuta. «Eskubideak urratzen ditu; alegia, jainkoak emandako eskubideak,
|
gure
konstituzioak babesten dituenak», esan du Jim Jordan Ohioko errepublikanoak.
|
|
|
Agintariak zera esan du asteotako egoeraz, telebistan egindako agerraldi batean: «Ezin dugu
|
gure
konstituzioa txikitu. Ezin dugu utzi faxistek agintea har dezaten.
|
|
|
Konstituzionalista guztiak bat datoz auzitegi kolonial horren jurisprudentzia
|
gure
Konstituzioak ezagutu duen deszentralizatzaileena dela esatean. [...].
|
|
2023
|
|
|
Castillok azaltzen du kasu batzuetan okupazioa denboran zergatik luzatzen den, eta zergatik, azkenean, okupei bertan bizitzen geratzea ahalbidetzen zaien: " Etxebizitza okupatuak daude oraindik, auzitegiek, Europak eta
|
gure
Konstituzioak aginduta, usurpazio kasu batean jokoan dauden interesak haztatu behar dituztelako: banku batek urteetan etxebizitza bat hutsik uzteko duen interesa, adingabeak dituen familia batek bere kideen bizitzak garatzeko etxe bat izateko duen interesaren aurka", abokatuak azaldu duenez.
|
|
|
Nire nagusiak nire postari begiratu dio, neurririk har dezaket? Zure nagusiek zure mezuei begiratu badiezu eta haiek egiteko arrazoiekin ados ez bazaude edo, are gehiago, postari begiratu ondoren, zigortu edo kaleratu egin baduzu, neurriak har ditzakezu haien kontra, «intimitaterako eta komunikazioetarako eskubidea
|
gure
Konstituzioan jasota dagoen funtsezko eskubidea baita, zehazki, 18 artikuluan», adierazi du abokatuak. Nola jokatu behar da?
|