|
2005
|
|
|
Kontuak kontu," gizakia" du beti aztergai, bere izate errealean ezagutu eta bere izate posiblean ulertu nahi duen gizakia, eta zeregin honetan geroz eta garbiago ikusten du" hizkuntza" garrantzitsua dela oso, bai gizakiaren osaketarako bai beronen formaziorako.
|
Gure
idazlanaren helburua, azken finean, Wilhelm von Humboldtek hezkuntzari eta hizkuntzari buruz esandakoa ordenatzea eta argitzea izan da, hori bai, kontuan hartuz bere" giza-teoria" eta bere" hizkuntz teoria" erabat lotuta daudela eta elkarrekin aztertu beharrekoak direla.
|
|
|
3 W. v. Humboldten testuen erlazio zehatza: hemen, berriz,
|
guk
idazlan honetan espresuki kontuan hartu ditugun Humboldten testu zehatzen bilduma eskaintzen da, hauek bere aldetik aipatutako Edizio Orokorretara edo dagokien iturrietara erreferitzen direlarik. Testu hauetako bakoitzaren izenburuan, bestela, esanguratsua den hitz bat —edo gehiago— azpimarratu dugu (oharretan egin bezala) eta honen arabera ere ordenatu ditugu guztiak.
|
|
|
azken atal honetan, Humboldten obrari buruzko literatura biltzen dugu, eta baita bere hainbat testuren gaztelaniazko zein euskarazko itzulpen batzuk ere. Bibliografia honetan, esan bezala, guk
|
gure
idazlanean erabili eta aipatu ditugun lanak jasotzen dira funtsean, baina egia da baita ere, kasuren batean edo, aipatzen ditugula esanguratsuak diren beste obra batzuk.
|
|
|
Humboldten pertsona eta obrari buruz gauza gehiago esan daitezke, jakina, baina orain arte aipatu ditugunak
|
gure
idazlan honen helbururako nahikoak direlakoan gaude, alegia, haren hezkuntzari eta hizkuntzari buruzko hausnarketak zuzen ulertzeko. Hala ere garrantzitsua iruditzen zaigu, oso labur bada ere, pertsonaia hau urte askotan eta profesioz" politikari" eta" diplomazialari" izan zela gogora ekartzea, bertan hainbat ekarpen teoriko zein praktiko egin zituelarik.
|
|
|
Saio politiko eta diplomatiko hauek guztiek, azken finean, bat egiten dute gure aztergaiaren muinarekin, alegia, gizakiaren humanizazioa bultzatzera zuzendutako bere oinarrizko antropologiarekin. Kontuak kontu,
|
guk
idazlan honen izenburuari helduko diogu eta, zehazki, honako hiru galderei erantzun bat ematen ahaleginduko gara:
|
|
2007
|
|
|
Nire ustez historialariok horma berriak altxatu ditugu, zeudenez gain, eta nekez ikusten da
|
gure
idazlanetan fenomeno askotan dauden elementuen aniztasuna, garaiko pertsonen artean zegoen komunikazioa, eta burutzen zituzten lanen aberastasuna. Adibide bat jartzearren, zenbait kasutan, diferentzia politikoak gorabehera, lankidetza oparoa gertatu zen itxuraz lubakietan aurrez aurre zeuden pertsonen artean.
|
|
|
Jarraian, bada,
|
gure
idazlanaren izenburuko hirugarren atalean (euskal hezkuntzaz) azaldutakoa bilduko dugu, oraingoan modu zehatzago eta zabalago batean, hasieratik gogora ekarriz euskararen beraren interes pedagogikoa izan dela berorren erreferentzia nagusia. Horren baitan, lehenik," euskal hizkuntz komunitatea eta hezkuntza" kontsideratu dugu:
|
|
|
Laburpen horietaz gain, baina, interesgarria iruditzen zaigu, ondorio honetan, euskal hezkuntzaren erronkaren inguruko bestelako ohar batzuk ere eranstea, zeinek —modu batean bederen—
|
gure
idazlanaren hari ere izandako kontsiderazio etikoarekin zerikusia duten. Euskararen inguruko auzia, batetik, nahitaez da epe luzera kontsideratu beharrekoa:
|
|
|
Filosofo eta pedagogo ospetsu horrek, bada, ezinbestekoa ikusten du ere hizkuntza kontuan hartzea, baldin eta egiaz gizakiaren izaera ezagutu eta berorren garapena bultzatu nahi bada; eta, horregatik, objektu horrek aparteko lekua betetzen du bere obraren sakon zabalean. " Erziehung zum Gesprach" da guk geuk —ahal bezain txukun—" Elkarrizketarako hezkuntza" izenez itzuli dugun testuaren jatorrizko izenburua, eta, atzeman daitekeen bezala, berorrek lotura zuzena du
|
gure
idazlan honetan" hizkuntzaren pedagogiaz" esandakoarekin. Testu hori bera zuzenean erabili eta aztertu dugu gure idazlanean271.
|
|
2010
|
|
|
Hori horrela, esango nuke Mitxelenak itxaropenez begiratu zuela Jakineko gazteon orduko lana. Eganen badago
|
gure
idazlan dezente jaso zuen zenbakiren bat.
|
|
|
Jakinlarien bileran aldez aurretik erabaki genuen Euskaltzaindiak Baionan erabakiko zuena onartu egingo genuela
|
gure
idazlanetarako ere
|
|
|
Ni Jakineko ordezkaria izan nintzen. Baina horren aurretik, aste pare bat lehenago edo, jakinlarien bileran aldez aurretik erabaki genuen Baionan erabakiko zena onartu egingo genuela
|
gure
idazlanetarako ere.
|
|
|
80 J. Lyons, 1993: 30 Ikus
|
gure
idazlaneko 2.1 puntua (azken paragrafoa).
|
|
|
107 Ikus
|
gure
idazlaneko 4.2 puntua.
|
|
|
ingelesez," language community eta speech community"; alemanieraz," Sprachbund eta Sprechbund"; gaztelaniaz," comunidad de lengua eta comunidad de habla". Ikus
|
gure
idazlaneko 3.2 puntuan 167 oharra.
|
|
|
154 Ikus
|
gure
idazlaneko 3 atal honetan bertan 111 oharra. Egungo soziolinguistikaren garapenaz, bestela, ikus F. Moreno Fernandez, 1998:
|
|
|
167 Ikus S. Romaine, 1996: 39 Ikus
|
gure
idazlaneko 3.1 puntuan 135 oharra.
|
|
|
E. Lambert ospetsuaren" elebitasun gehigarria" delako kontzeptua osatzera dator, zeinen arabera bigarren hizkuntza baten eskuratzeak ez dion lehen hizkuntzaren garapenari inolako kalterik egin behar. Ikus
|
gure
idazlaneko 4.3 puntu honetan bertan 294 oharra.
|
|
|
300 Ikus
|
gure
idazlaneko 4.1 puntua.
|
|
|
307 Ikus
|
gure
idazlaneko 4.2 puntua.
|
|
|
Hizkuntzaren pedagogiaren ikuspuntutik hainbat hizkuntzaren zientzia gainbegiratu eta gero, bada, Leo Weisgerber() hizkuntzalari alemaniarraren testu oso bat eskainiko dugu jarraian euskaratuta.
|
Gure
idazlanean autore ezberdin askoren hitzak aipatu ditugu —espero dezagun horretan asmatu izana—, eta egiaz horiekin eta horiei esker garatu ahal izan dugu gure diskurtsoaren haria. Baina ezin dugu ukatu horretan guztian interpretazio baten araberako aukeraketa bat egon denik; zentzu horretan, interesgarria dirudi autore adierazgarri bati tarte handiagoa eskaintzea eta berari luzeago hitz egiten uztea.
|
|
|
interpretaziorako erreferentzia bezala hartzen duen" ama hizkuntza"(" Muttersprache") eta guk hemen euskaratuta eskainiko dugun" hizkuntza komunitatea"(" Sprachgemeinschaft"). Esan beharrik ere ez dago, begi bistakoa baita, Weisgerberren testu honek lotura zuzena duela
|
gure
idazlanaren hirugarren atalarekin, hain zuzen," Hizkuntzaren antropologia eta soziologia hizkuntza pedagogian" izenburua duen atalarekin.
|
|
|
Erran nahi du nonbait etxe bat sutan dela. Ez ditugu
|
gure
idazlanak goraki irakurtzen Maisuek gure gogoetak eta gure sentipenak ezagutzen baitituzte. Azkenean, ezkilak gelditzen dira, eta orduan, ‘Neurtzen duenak’ hitza hartzen du:
|
|
2013
|
|
|
Beaz alper lan ori utzite, obe dugu gere bidetik euskera goi mailatara iasotzen ekin, bakoitzak bere almenaren neurriak. Gero ere, literatura guztietan bezela,
|
gurean
idazlan garaiok izkera eta erria bera ere goraltxatuko dute? (1953 VIII).
|
|
2015
|
|
|
Baliteke, baina ez dut uste. Lagun asko jarri ditu Zavalak bere bizialdia kontatzen, eskola gutxiko jendea ia beti, eta maisu arretatsu baten antzera ibili izan da jesuita
|
gurea
idazlan hori sortarazteko: aurrena, hitz aspertu luzeak, idazlegaiaren kontalari sena eta kontatu beharrekoaren interesa neurtzeko; gero, aurreko elkarrizketa horien arabera edo, aldian aldian egin beharreko lana agindu, hau eta hau konta ezazu; ondoren egindakoa jaso, atzetik dena moldatu, eskuzkotik makinara pasa, neurri handi batean baita berridatzi ere seguru asko...
|
|
|
Haurrak laster sumatzen du erakasleak zer maitasun mota hornitzen dion, hazi heziko duena, etorkizunerako eraginkorra. Bosgarrenean ukan ginuen erakasle baten pedagogia eraikitzailea beti gogoan dut; nola
|
gure
idazlanak irakurtzerakoan bere libreta ttikian ez zen oraino ordenagailua hedatua, ez ere Rocketbook (konektatu kaiera) asmatua frantsez egiturako huts guziak izkirioz hartuak zituen. Kurtsoan bat banazka arbelera joan, nehorren hutsak izendatu gabe, elgarrekin zuzenketa eta aberasketa egin eta erranaldi ona idazten ginuen kaierean gogoan atxikitzeko.
|
|
2020
|
|
|
Baina idazleok, berdin poeta aforistikoak edota arnas luzeko nobelistak, ez dugu hari bat garatu behar soilik, literatura guztia ez baita ipuingintzan laburbiltzen, baizik eta, musikarien antzera, doinuz eta erritmoaz ere garatu behar ditugu
|
gure
idazlanak partitura konposizio bat balitz bezala, hau da, erregistro ezberdinak txirikordatuz, antolatuz baita, elipsien edota errepikapenen bidez, eta nahiz Ibanek adierazi" Horrelakoak dira irudien eta testuaren arteko zubigintza ahalegin gehienak. Azalekoak", elipsiak ez ulertzeak ez dio bere iritzia orokortzeko baimenik ematen.
|
|
2022
|
|
|
Irudi kezkagarriek hartu zidaten gogoa: Berasaren aita
|
gure
idazlana txiki txiki egiten, behi saldo bat paperak hankapean hartzen, edo...
|
|
|
Zorioneko kapelak tarte batez ahantzarazi bazigun ere, munduak biraka jarraitzen zuen. Eta, erran bezala, arratsalde hartan Andia jaunak
|
gure
idazlanak bildu behar zituen.
|