|
2000
|
|
|
" Suizidioaren aukera bazter utzirik, bart, edizio hau ixterakoan ez zen daturik batere Anjel Urtxipiaren hiltzaileaz edo hiltzaileez. Hildakoa profesional ezaguna zen
|
gure
hiriburuan informazio konfidentzialaren alorrean. Ingeniaritzako lizentziatua, 41 urte zituen eta ezkongabea zen".
|
|
|
Nik betaurreko lodi handiek maskaratua eta liburu bat —beti ezberdin— besapean zeramala atxikiko dut beti gogoan. Rockarenganako zaletasuna hark piztu zigun,
|
gure
hiriburu probintziano eta sakristiazalean oraino nabarmenkeria gertatzen zen garaian. Orobat, hark eman zizkigun sexuaren gaineko lehen ikasketa teoriko" serioak".
|
|
|
Chillida lekuren inaugurazioak beste hainbat ekitaldiri nolabaiteko itzala egin die aurtengo udazkenean, baina ez du horrek esan nahi gertatu den gauza bakarra izan denik. Gogoan izateko moduko hainbat erakusketak zipriztindu ditu aurtengo udazkenean
|
gure
hiriburuak, bai Euskal Herriko artisten eskutik —Donostian batez ere— bai kanpokoen eskutik —Roberto Mattaren erakusketa Bilbon horren tokiko—.
|
|
2004
|
|
|
Eta begira dezagun gure zilbor hestera (beste behin). Gure film luzeek
|
gure
hiriburuetako zinema aretoetan eta gure ikuslegoaren interes ezagatik astebete irauten dute (irauten badute). Film laburrekin emanaldi ezberdinak antolatzen dira hiriburu eta herrietako zinema, kultur etxe eta gaztetxeetan.
|
|
2006
|
|
|
Justuki 35 urte lehenago –1521eko maiatzaren 19an, beraz– Iruñean sartu zen Asparrotsen armada. Justuki 35 urte, beraz,
|
gure
hiriburua espainol beltzaren eskuetatik askatu zenetik, hilabete eta erdiz baizik izan ez bazen ere. Halabeharra?
|
|
|
–Egun batean gurea izanen duk berriz, Joanes. Egun batean, buruxut ibiliko gaituk berriz
|
gure
hiriburuan.
|
|
|
Hala ere, buru ukaldika erantzuten nion, baietz, bistan dena. Botako genuen, bai, zerri espainola
|
gure
hiriburutik!
|
|
2007
|
|
|
Creative Commons lizentziapean kaleratzen dena, Interneten sekulako arrakasta duenez —blogak, edizio eguneratuak, zuzendariaren blog interesgarria egunero... —, paperean ere kazetaritza hiritarra egin guran. Izan ere 20 minutuko irakurraldia da gutxi gorabehera
|
gure
hiriburu barneko ibilbidea. Azkar irakurtzen dituzu 8 edo 12 orriok.
|
|
|
Hedapen horretan zabaltzen lagunduko dio Bilbon egoteak. Mundura begira baitago
|
gure
hiriburua ere. Metrotuta dago, horregatik.
|
|
2008
|
|
|
" Frantsesdunen obsesioa izan da beti Waloniak Bruselarekin muga egitea, nola edo hala", dio Bernhard Daelemansek, Meervoud (www.meervoud.org) aldizkari flandestarraren editoreak. " Brusela Flandeseko lurraldearen barruan izan da beti; izan ere,
|
gure
hiriburua da".
|
|
2009
|
|
|
–Bada gehiago. Gure adiskidetasuna bermatuz gero, Frantzia prest legoke Nafarroari laguntza emateko,
|
gure
hiriburu galdua berreskuratze aldera.
|
|
|
–Ene iruinseme fierra, egun batez han ezarriko diagu
|
gure
hiriburua, erraten zidan, hatsanka?. Hi izanen haiz hango alkate.
|
|
|
Ezin da onartu zaborra dela-eta hiriburuak probintzia kolonizatzea. (Bide batez esanda, Aldundiaren aurrekontuak ez lituzkete hiriburuek ia erabat irentsi behar.)
|
Gure
hiriburuen jarrera bera zuen funtsean Frantziak proba nuklearrak badaezpada ere antipodetako kolonietan egiten zituelarik, Mururoan.
|
|
|
Edozein lekutako euskaldunok konturatu ginateke zer garrantzitsua den Euskal Autonomia Erkidegoko hiriburuaren toponimiaren ikerketaren uzta aberatsaren argitalpena prestatzea, hiritarren gozamenerako eta administrazio desberdinen erabilerako. Gozamenerako, diot, zeren eta ikerketaren emaitzetatik argi eta garbi ikusten baita
|
gure
hiriburuaren toponomastikaren gehiengo nabarmena euskarazkoa edo euskal jatorrizkoa dela, horrek duen balio kulturala eransten duelarik.
|
|
2012
|
|
|
–Bai, baina hori deszentralizazioaren ideiaren eskutik dator. Roma ez da
|
gure
hiriburua, ordezkari aizuna dugu.
|
|
|
Feltrozko longainean bildu, eta harri batean eseri nintzen murruaren alboan, urrunera begira; aurrean, itsasoa zakartuta ageri zen gaueko ekaitzaren ondorioz, eta haren burrunba beti berdinak, lokartuz doan hiri bateko xurrumurruaren antzekoa baitzen, aspaldiko urteak ekarri zizkidan gogora, iparraldera eraman zituen nire gogoetak,
|
gure
hiriburu hotzera. Oroitzapenek hunkituta, gertatutakoaz ahaztu nintzen...
|
|
2014
|
|
|
Aurretik esandakora joko dut. Niretzat garrantzitsuena ez da zenbat minutu azkarrago bidaiatuko duen;
|
gure
hiriburuen lotura, iparraldeko lotura eta merkantzien garraioa dira garrantzitsuagoak. Hori dena azpiegitura bukatzen dugun momentuan gertatuko da.
|
|
|
Aizpuruak azaldu duenez, hiru euskal herritarretik bat (1.019.823 pertsona) Euskal Herriko zazpi hiriburuetako batean bizi da. Hala ere, euskararen ezagutzari dagokionez,
|
gure
hiriburuak erdaldunak dira oro har.
|
|
2016
|
|
|
Halako programa bat lehenik osatzeko gauza den hiriburua erraz bihurtu liteke Euskal Kulturaren Hiriburu. Baina jokabide berbera proposatu liteke
|
gure
hiriburu guztietarako. Bilboko Euskal Zabalguneak hasi lituzke biltzen eta erakartzen hiriko bertako 80.000 euskal hiztunak (beste 100.000 elebidun hartzaile), Bizkai osoko ia 400.000 euskal hiztunak (eta beste 350.000 elebidun hartzaile).
|
|
|
|
Gure
hiriburura erailtzera datozen atzerritarrak.
|
|
2017
|
|
|
Honako irudi hauek Iruñekoak dira. Hildakoak,
|
gure
hiriburuko karriketan. Manifestazioetan tirokatutako gazteak, eta Espainiako agintarien babes osoa duten fanatiko taldeek eraildakoak paperak aldatu dituzu, izerdiak utzi ahala.
|
|
2018
|
|
|
Maiatzaren 26an manifestazio jendetsuek kaleak hartu zituzten
|
gure
hiriburuetan: martxan daude pentsiodunak.
|
|
|
Konparazio batera, Jose Agerreren gerraondoko lehen olerkiek Iruñeko Pregon eta Donostiako Egan aldizkarietan ikusi zuten argia. Honatx
|
gure
hiriburuko argitalpenean Lur egarriaren letania izenburupean agertutako lehen olerkiaren pasarte bat:
|
|
|
" Iruñea, euskaldunen hiri buruzagia". Horixe idatzi zuen Etxeberri Sarakoak duela 300 urte Iruñeari buruz, behiala
|
gure
hiriburu nagusia izan baitzen, bai eta arras euskalduna ere. Hiriaren lehen izenetik toki izen gehienetaraino, ezin konta ahala eraikin, txoko eta karrika daude aldez edo moldez euskarari lotuta.
|
|
2019
|
|
|
Ez dut uste. Espainia plurinazionalean? (are gutxiago Frantzia jakobinoan) oraindik horrelako aukerarik dagoenik, baina ezta,
|
gure
hiriburuak, gertuen ditugun hizkuntza gutxituetan bisita daitezkeenik ere!
|
|
|
Abuztuaren azken aldera, bere egunak, festa apur batzuk biltzen ditu artean ere gurean. Euskal Herrian izan duen debozio aspaldikoak, aztarren franko utzi du
|
gure
hiriburu, herri eta auzuneotan. Agustin deunaren deituraz 6 parrokia baditugu hegoaldean:
|
|
|
Ea non ibili diren beste muturrekoak: Honetan,
|
gure
hiriburuetako bakoitzak data ezberdina dauka: 2.2 gradu hotz, Bilbok 1987an; 1.4, Donostiak, 1974an; 0.4, hotza inondik ere, Iruñean, 1980an; eta Gasteizen, 2.8, 1970ean.
|
|
2020
|
|
|
Zelai haietako gurutze beltzak utziak, beude han goian, edo Frantzian behean hobeki erran, goazen Larrainetik behera Maulera buruz,
|
gure
hiriburu nagusira; erran nahi baita, herrixka ttipitxo hartara. Bide bazterrean, Iruriko plazan, gure harrizko Etxahuni keinu bat eta Mauleko plazan gurutze bat dago, zuria aldi honetan.
|
|
|
" Atzo guztiz zurrumurru bitxiak zabaldu ziren eraikin bikainez apaindutako
|
gure
hiriburu zabal honetan. N. jauna, goi mailako gizarteko gourmet ezaguna, Borelen eta... ko klubeko sukaldeaz asperturik seguru asko, Passageko eraikinera joan zen, hiriburura ekarri berria duten krokodilo erraldoi bat erakusten zuten tokira, eta bazkaltzeko presta ziezaioten eskatu zuen.
|
|
2021
|
|
|
Aldiz, Bizkaiara mugitzeko ez dago hobaririk. Eskualdetik jendetza mugitzen da Bilbora edota Gasteizera lanera, garraio publikoa oso murritza da eta
|
gure
hiriburura (Gasteizera) joateko asko ordaindu behar dugu.Ingurumen kalteei dagokienez, Bilbotik Laudiorako tartean 5.06kg/ CO2 kutsatzen da, errepide nagusian 6.78 kg kaltetzen den bitartean. Denbora gutxiago behar izatea, kutsadura txikitzea eta segurtasuna handitzea eragingo lituzke bidesari ezak.
|
|
|
|
Gure
hiriburuek historikoki paisaia eta topografiara moldatzeko sortu izan dituzten hiri diseinuak interesgarriak dira, oro har. Erdi Aroan harresi barruan gotortzen ziren hiribilduek identitate berezia izaten jarraitzen dute, eta gure kultura arkitektonikoaren ezaugarri nagusi bat dira.
|
|
|
Gaur egun,
|
gure
hiriburuak izaten ari diren eraldaketan, azpiegiturak dira indarra hartzen dutenak, hala nola autobideak, trena, metroa, estadioak, azalera handiko guneak, etab. Bereziki nabarmenduko nituzke, baita ere, sortu diren hiri espazio berde berriak eta hauek ingurumenari eta hiritarren bizi kalitateari ekarri dizkieten hobekuntzak.
|
|
2022
|
|
|
«Orain dela 500 urte, hemen burujabetzari buruzko lehia bortitz bat izan zen; Amaiurko gatazka egon zen, Gaztelaren eta Nafarroaren arteko burujabetza talka izan zen. 500 urte geroago, hemen gaude, Iruñean,
|
gure
hiriburu historikoan».
|