|
2000
|
|
|
Alabaina, behikiak tiradizo handia dauka gurean. Txuleta handiak jatea
|
gure
ekonomia sendoaren erakusgarri izan da azken hamarkadetan. Neurriak hartzen hasiak dira jada.
|
|
2001
|
|
|
Baigorriko kantonamenduak junta egiten du Nafarroarekin.
|
Gure
ekonomia normaltasunez garatzeko Iruñearekin behar dugu lotu. Iruñea ordu erdi batean da Aldudetik, eta bide bat galdatzen dugu.
|
|
|
Kontseilari nahiz Azkarateko auzapez gisa, Baigorriko Herrien Erkidegoa sortu aitzin Garazi eta Iholdiko kantonamenduetako herriekin nahi nuke mintzatu. Hiru kantonamenduetako jendeak nortasun bera dugu,
|
gure
ekonomia laborantzan finkatzen da eta beheti ari da hiru eskualdeetan; errealitate bera bizi dugu hirurok. Arrenkura beretsuak izanik egitura honen xedea ekonomia sustatzea litzateke.
|
|
|
Euskal merkataritza portuetako arduradunek 2000 urteko azken ekitaldiari buruz eskainitako datuek diotenez, euskal ekonomiak hobera egin zuen eta 2001 urte honetarako itxaropenak ere onak dira, %3, 5aren inguruko batez besteko hazkundea aurreikusten baita. Gure portuetako merkataritza jardueren bilakaera
|
gure
ekonomiaren osasun egoera neurtzeko termometroa da. Euskal Herrian birmoldaketa industrialak izandako urteetan euskal portuetako merkataritza trafikoa nabarmenki gutxitu bazen ere, orain, azken urteotan, bizkortu egin da eta pixkanaka gorantz egiten ari da.
|
|
|
Horrek esan nahi du datorren urteko ekitaldia, 2002koa, aurtengoa baino okerrago izango dela, eta Hego Euskal Herriko, Espainiako eta Frantziako hazkunde itxaropena ez dela %2tik gorakoa izango. Berez, Perez de Callejaren ustez,
|
gure
ekonomiak, Europako gainerakoek baino jokaera hobea izango zuela bazirudien ere, bere itxaropenen hondoratze oso azkarra erakusten zuen esportazioen esparruan gertatzen ari zen beherakadaren ondorioz, hain zuzen ere, nazioarteko merkataritzaren uzkurtzeari oso lotua dagoen esparruan, eta, esan gabe doa, esparru hori nabarmen kalteturik gertatuko dela erasoarekin eta haren ondoren sortu den gerra ...
|
|
|
Ez du baliorik izango”. Arandak atzo parte hartu zuen La Verdad egunkariak antolatutako
|
Gure
Ekonomiaren II. Foroan, eta pezetatan inprimatutako taloitegiak “zaborretara botatzea” gomendatu zuen, eta banku erakundeei txanpon bakarra duten dokumentu berriak eskatzea. Bai Aranda, bai Soledad Fernández Doctor, Espainiako Bankuaren Euroaren Kanpainako zuzendaria, eta José Alberto González Ruiz, Eurorako Trantsizioko Estatuko Elkarteko (Sete) presidentea, bat etorri ziren forora, eta beldur ziren urtarrileko lehen egunetan banku bulegoetan isatsak izango ote ziren pezetak eurotan trukatzeko.
|
|
2002
|
|
|
Eta Europar Batasunean aurreikusten dena, batez ere inbertsioaren murrizketa da. Horren eragina
|
gure
ekonomian agerikoa. Jada Industri Produkzioaren Indizea adierazten hasia dena.
|
|
|
Laburbilduz, horrela antolatu ziren Mondragon Taldeko enpresa kooperatiboak, eta modu horretan aurre egin zieten 80ko hamarkadan etorri zitzaizkienerronkei, besteak beste
|
gure
ekonomia Europako Ekonomia Erkidegoan (EEE) barneratzeari.
|
|
|
Afrika Beltzean eta europar herrialdeetan beretan hedatzen ari dira argieta garbi, handituz doan ezinbesteko inmigrazioaren bitartez.
|
Gure
ekonomiak mende honetan zehar dituen energi erreserben jabe dira.
|
|
|
Afrika Beltzean eta europar herrialdeetan beretan hedatzen ari dira argieta garbi, handituz doan ezinbesteko inmigrazioaren bitartez.
|
Gure
ekonomiak mende honetan zehar dituen energi erreserben jabe dira.
|
|
2003
|
|
|
Hau da, prezioen hazkundea aktiboen benetako balioen oso gainetik al dago, hainbesteraino non lur jo baitezakete? Burbuila immobiliario hori gertatuz gero, zer ondorio ekar litzake
|
gure
ekonomiarentzat, enpleguarentzat, etxe bila dabiltzanentzat, erosia dutenentzat eta hipoteka kredituak dituztenentzat, bai eta finantza entitate eta aurrezki entitateentzat. Galdera horiei eta horien tankerakoei erantzun nahi die gaur hona dakargun erreportajeak.
|
|
|
Iritzi guztien gainetik, bat, biziki garrantzitsua: produktu eta zerbitzuen prezioak garestitu ditu euroak,
|
gure
ekonomian elementu erabat inflazionista bat sarturik.
|
|
|
Bestetik, euroa iritsi baino lehenago, senide eta adiskideekin solasean, behin baino gehiagotan egin genuen galdera bera: mesede ala kalterako izango ote genuen moneta berria,
|
gure
ekonomia pertsonalaren ikuspegitik.
|
|
|
Inkestak egiaztatzen duenez, jende gehien gehienak (hiritarren %98k) uste du euroak prezioak garestitu dituela eta, ildo horretatik,
|
gure
ekonomia familiar edo pertsonala kaltetu duela pentsatzen dute gehientsuenek (%41ek), batzuei (%10) kontrakoa iruditzen bazaie ere.
|
|
|
beti esportazioari begira egongarela.
|
Gure
ekonomia, gure burgesia, beti egon da kanpora begira eta horibarneratu egin dugu eta gure gizarteak ere hori ulertzen du. Baina beste alde batetik ere badauzkagu neoliberalismoaren eraginak.
|
|
|
Biak dira bat, eta ahalmen analitiko bat eduki behar dugu ulertzeko zergertatzen den. Euskal Herrian edo Euskal Autonomia Erkidegoan badaukagu ahalmen bat beste espazio batzuk lortzeko, bai Diputazioetatik, udaletxetik eta EuskoJaurlaritzatik, gutxienez
|
gure
ekonomia lokalerako, geure nekazaritza lokala etageure elikadura lokalerako defentsa bat; baina hori ez da betetzen, Bruselatik denaeginda datorrela izeneko aitzakiarekin. Guk badakigu ahalmena dagoela eta gizartean sentsibilitatea dagoela, horretarako ere bai.
|
|
2004
|
|
|
Edonola ere, lehendakariak dioenez, gizarteak ezagutu behar du zer den bi bider ordaintzen ari garena eta hori egiten ari gara. Datorren urteko alor horietako gastuak 200,6 milioi eurokoak dira, eta horien segimendua egitea
|
gure
ekonomia bermatzeko ezinbestekoa da.
|
|
|
Hutsegite horren aurrean, azalpen makroekonomikoek adierazitako kausak (eskariaren gutxiegizko maila, alokairu errealek behera egiteko aurkezten dutenzurruntasuna, lan merkatuaren malgutasunik eza) ez dira nahikoa gure gizarteetanmetatzen den desenplegu guztia azaltzeko. Horrek, azalpenak beste nonbait aurkitzera eramaten gaitu, eta, badirudi,
|
gure
ekonomietako arazo larrienen (langabeziaeuren artean) azpian dauden faktore inportanteenak ez direla makroekonomikoak, gizartearen egitura instituzionalari loturikoak baizik3 Horrek, zientzia ekonomikoari gizarte osoaren onerako izango diren aldaketa instituzionalak proposatzeaeskatzen dio.
|
|
|
OMEk ohartarazi zuen 2030erako Europako biztanleen erdiak obesitatea izan dezakeela. Osasun publikoko arazo oso orokorra,
|
gure
ekonomiari ere eragingo diona. 2000 urtean, azterlan horrek nabarmendu zuenez, 2.320 milioi euro inguruko kostua zuten pertsona gizenek.
|
|
2005
|
|
|
Demokraziaz mintzatzen denean, sistema politikoaz besteko gairik ez da aipatzen. Ez dira eztabaidatzen egunero inork aipatu gabe gure bizitzak mugatzen dituzten kontuak, ez ditugu kolokan paratzen afektibitatea edo maitasuna kudeatzeko porrot egin duten manerak, ez zaigu bururatzen jendearen arteko harremanek egokiagoak eta erosoagoak izan luketela, demokrazia autentikoago batean, ez diogu gure buruari galdetzen nori egiten dion mesede
|
gure
ekonomia partikularren berri jendaurrean emateko debeku adierazi gabeko horrek, eta isilik segitzen dugu, otzan, gure sekretutxoak gordeta... Dinouart apaizak herritarrok horrela, isilik, egoteko esaten zuen.
|
|
|
Argudioa
|
gure
ekonomiaren hiru zutabetan oinarritzen da: laborantza, artisautza eta turismoan.
|
|
|
Mundua aldatzen ari da abiadura handiarekin.
|
Gure
ekonomiek ere horien arabera aldatu behar lukete. Eta lehen lehenik, nahi eta nahi ez, xuhurrago biziz.
|
|
|
|
Gure
ekonomia peko errekara joanen da ez bada urte oroz %2 z garatzen. Garapena da gure ekonomiaren zimendua.
|
|
|
Gure ekonomia peko errekara joanen da ez bada urte oroz %2 z garatzen. Garapena da
|
gure
ekonomiaren zimendua. Gero eta gehiago garatu behar dugu.
|
|
|
Nola jujatuko gaituzte gure haurrek jakinen dutelarik Gibraltarreko itsasartearen iragatea lortu dutenetan hamabots hogei mila preso emanak direla urte oroz Espainian, haien behar gorrian delarik
|
gure
ekonomia. Alabaina ez dugu haurrik aski egiten gure ekonomiari behar dituen langileak emateko, gure zahar arrandak segurtatzeko... eta gustukoak ez zaizkigun lanen egiteko:
|
|
|
Nola jujatuko gaituzte gure haurrek jakinen dutelarik Gibraltarreko itsasartearen iragatea lortu dutenetan hamabots hogei mila preso emanak direla urte oroz Espainian, haien behar gorrian delarik gure ekonomia. Alabaina ez dugu haurrik aski egiten
|
gure
ekonomiari behar dituen langileak emateko, gure zahar arrandak segurtatzeko... eta gustukoak ez zaizkigun lanen egiteko: nor ikusten da Parisen metroaren garbitzen eta zikinen biltzen ez bada beltzak?
|
|
|
Aurreko astelehenean aurkeztu zuten eta hiru helburu izango ditu: Euskadin ekoitzitako esnearen irudia hobetzea, esnea ekoizten duten abeltzainen balioak sustatzea, eta esneak
|
gure
ekonomiarako eta gure osasunerako duen garrantzia agerian jartzea.
|
|
|
Zenbateraino dago arriskuan Lurra gaur egun? Ingurumenaren ikuspegitik, esango nuke klima aldaketa oso arazo larria dela, eta ez dela berehala konponduko,
|
gure
ekonomia guztia energia asko kontsumitzean oinarritzen baita. Hori da gaur egungo ingurumen arazo handienetako bat.
|
|
|
Txostenaren arabera,
|
gure
ekonomiaren ahulgunea esportazioetan dago, munduko batez bestekoaren azpitik hazten baitira.
|
|
2006
|
|
|
Baina bada besterik. Sex zentrumetan okupatuak, haurrik ez dugu egiten eta langileak behar
|
gure
ekonomiak. Maghreb eko emazte arabiarrek, Afrikako beltzek edo Andesetako indioek fabrikatzen dizkigute, hezten, eta laneko prest direlarik igortzen, gure gizarteari ezer kosta gabe:
|
|
|
Arizmendiarrietak ere gure herriak izan dituen balioak azpimarratu zituen eta zehatzago lanarekiko izan duen jarrera. Eta
|
gure
ekonomian eragin handia izan dute balio sozial horiek, eta lurralde katolikoan ernetu dira.
|
|
|
ETAk esplika dezake neurri handi batean Bernardo Atxagaren idazlanen bilakaera, baina inola ere ez euskal kulturarena bere osotasunean. Aitzitik, uste dut pisu gehiago dutela Retegik aipatzen dituen fenomeno sozioekonomikoek, ETAren itzaletik oso kanpo egon direnak beti, hala nola badirudien erraz froga daitekeela ETAk eragin handia izan duela Euskal Herriko politikagintzan, baina oso txikia
|
gure
ekonomiaren bilakaeran azken hamarkadatan.
|
|
2007
|
|
|
Eta ez daukagu bakar bat baizik.
|
Gure
ekonomiak eta bizitzeko erak bat egin behar dute mundu errealarekin, lehenago istripuz osorik irentsi baino lehen".
|
|
|
Elikagaigintza sektore estrategikoa eta sektore bultzatzailea da
|
gure
ekonomiaren barruan; oraindik ere zabaltzen eta aldatzen jarraitzen du. Hori dela eta, Azti Tecnalian lanean ari dira enpresei babesa ematearren eta batez ere kontsumo joera berrietara egokitzen saiatzen diren enpresei laguntzearren; ez baitugu ahaztu behar gure gizarte modernoan gertatzen den bilakaera etengabea dela.
|
|
|
Benetan interesgarria da Mikel Navarrok eskaini digun Espainiako ingurune ekonomikoa eta lehiakortasuna aipatu liburua. Aspaldi batean ikasi eta irakurritakoak gogorarazi eta hamaika iritzi, ikuspuntu, azterbide eta argitasun berriz
|
gure
ekonomiazko jakituria urria aberasten diguna. Niri behintzat.
|
|
2008
|
|
|
D. Hoyos. Gaur egungo garraio eskaria
|
gure
ekonomia, gizarte eta lurralde ereduaren ondorioa da. Uste dut horretan denok bat gatozela.
|
|
|
“Giza eskubideen aldeko adierazpenak egiten dituztenak jazartzen eta zigortzen jarraitzen dutenez, Txinako agintariek bistatik galdu dituzte Joko Olinpikoak eman zitzaizkienean egin zituzten promesak, orain dela zazpi urte”, adierazi du erakundeak, eta Txinako Gobernuari eskatzen dio “kartzelan dauden ekintzaile baketsu guztiak aske utz ditzala, nazio eta atzerritar kazetariak askatasunez informatuz heriotzari buruzko delituez balia daitezela”. AIk gogorarazi duenez, 2001ean Txina izendatu zutenean 2008ko Jokoen anfitrioi, Wang Weik, Pekingo Hautagaitza Olinpikoaren Batzordeko idazkari nagusiak, adierazi zuen “Txinari Olinpiadak emateak,
|
gure
ekonomia sustatzeaz gain, gizarte arazo guztiak ere hobetuko dituela, hezkuntza, osasuna eta giza eskubideak barne”. Txostenak islatzen duen egoera ikusita, GKEak Txinan giza eskubideen alde publikoki ahotsa altxatzeko Jokoetara joaten diren munduko agintariei eskatu die.
|
|
|
–McCain prest da Iraken gerran jarraitzeko, defizit maximora iritsiko bagara ere. Hori
|
gure
ekonomiaren oinarriei jaramonik ez egitea da, eta ezin dugu onartu?, adierazi du Obamak.
|
|
|
Horretaz gain, pertsonako isurketa kopurua Europako Batasuneko (EB) batez bestekoa baino pixka bat handiagoa dela jasotzen du Jaurlaritzaren txostenak,, industriak
|
gure
ekonomian zama handia daukalako?.
|
|
|
Ironiaz, Pelosi eta Senatuko haren kidea, funtsean, automobilgintzako handi mandi kaskarinen uste berekoak ziren: Automobilgintza sektoreak osasuntsu egon behar du, nahitaez, finantza merkatuaren egonkortasuna eta, oro har,
|
gure
ekonomiaren osasuna berreskuratu nahi baditugu eta automobilaren alorreko lan indarrari eutsi nahi badiogu. Hala idatzi zioten Nancy Pelosik eta Senatuko gehiengoaren buruzagi Harry Reidek Henry Paulson Altxor idazkariari.
|
|
|
Eta azken aldian... falta zena, krisi madarikatua. Aberatsak aberatsago eta pobreak pobreago, enpresariek eta bankuek dirua gorde eta
|
gure
ekonomia aurrera eraman duten langileek erregulaziora eta langabeziara... Baina hori beti izan horrela.
|
|
|
Behin baino gehiagotan entzun behar izan dugu honako galdera hau: Zergatik ikertu behar dituzte gure harremana,
|
gure
ekonomia, gure iragana eta gure familia. Aita eta ama biologikoak izateko ez badute egokitasun agiririk eskatzen, zergatik eskatzen digute guri haur bat adoptatu ahal izateko?
|
|
2009
|
|
|
Uriarteren arabera," gure helburua teknologiaren bigarren mundutik lehen mundura pasatzea da". Gogoan du krisialdia globala dela eta, hortaz,"
|
gure
ekonomia eta herrialde garatuena dagoeneko merkatu globaleko protagonista berriek baztertzeko eta ordezkatzeko arriskuan dagoela". Izan ere, NMFren (Nazioarteko Moneta Funtsa) urriko txostenaren arabera, Txina %9 haziko da 2009an, India %6, Errusia %5, 6 eta Brasil %3, 5 Horrek guztiak eragina izango du munduko botere banaketan eta ondorio ekonomikoak, finantzarioak eta geoestrategikoak izango ditu.
|
|
|
" Lau pertsona hil ziren istiluetan" leitzean, ez gara jabetzen norbaitek hil zituela pertsona horiek. "
|
Gure
ekonomia krisian dago" entzutean, askotan ez dugu galdetzen nork eragin duen krisi hori. " Gosea hazi egin da munduan" titularra ikustean, nekez hasiko gara gose hori zein motiborengatik hazi den galdezka.
|
|
|
Eta, horrez gain,
|
gure
ekonomia espezializatua dago edo azken urteetan espezializatu da oso emankorrak ez diren zerbitzuetan; gastu publikoa murriztu egin da.
|
|
|
AEBetako presidenteak adierazi du bere Gobernuak estrategia koherentea duela krisiari ikuspegi guztietatik aurre egiteko. Lanpostuak eratzea, jabe arduratsuei laguntzea, maileguak suspertzea eta
|
gure
ekonomia epe luzean haztea du helburu, azaldu du.
|
|
|
Keynesiarren ustez, gobernuen esku hartzea interes handikoa da Mendebaldeko ekonomietan bi arrazoirengatik: alde batetik,
|
gure
ekonomiak astiro doitzen zaizkie ziklo ekonomikoen etapa berrien erronkei; bestaldetik, gure herrialdeen
|
|
|
Oro har,
|
gure
ekonomietan gertatu diren palanka efektu finantzario horiek guztiak ez ditugu kontuan hartu eta, adibidez, ez diegu garrantzi handirik eman palanka efektu horien ondorioz desitxuratuta zeuden zifra makroekonomiko ofizialei eta ekonomia osoan lortzen ari ziren industria output en handitzeei.
|
|
|
Zenbait azterketa ekonomikoren arabera, aipatu dugun egoera horren epe luzeko ondorioengatik, dagokien baino pisu handiagoa dute enpresa handiek Mendebaldeko ekonomian. Enpresa txikiek pisu handiagoa lortzea garrantzi handikoa izango litzateke, ziur asko,
|
gure
ekonomia egituren eraginkortasun, produktibitate eta egonkortasuna sustatzeko.
|
|
|
Irudia: CONSUMER EROSKI Espainiako zor publikoaren kaudimena zalantzan dago,
|
gure
ekonomiaren hazkunde ahula dela eta. Hori dela eta, Standard and Poor’s ek erabaki du “ondorio negatiboekin” zaintzea Espainiako epe luzeko kreditu kalifikazioa, gaur egun “AAA” delakoan dagoena eta kreditu kalitate maximoari dagokiona.
|
|
|
Ministerioak erantzuten du Neurriaren berri izan ondoren, Ekonomia eta Ogasun Ministerioa presaka hasi zen argitzen kalifikazioa murrizteak, etorkizunean Espainiako ekonomiarentzat arriskua baino gehiago, gainkostua dakarrela zor publikoa jartzean. Sail honetako iturriek nabarmendu zuten
|
gure
ekonomiaren kaudimena “zalantza izpirik gabe dago” krisiari aurre egiteko, eta herrialdeak zorraren maila oso txikia izaten jarraituko duela, Europako neurria baino askoz txikiagoa. Horrez gain, Standard and Poor’s ez gain, badira beste kalifikazio agentzia batzuk ere, hala nola Fitch edo Moody’s, Espainiarako “AAA” mailari eusten diotenak.
|
|
|
Horregatik, gai juridikoetan eta CONSUMER eroski ko erabiltzailea babestean adituak direnek arreta ez jaistea gomendatzen diete telebistako lehiaketetan parte hartzeko asmoa dutenei. Lehiaketa horietan jokatzea oso garestia izan daitekeela ohartzea
|
gure
ekonomiarentzat eta dei bakar batez ere hitz egiten dugu, eta telefono/ tranpa zenbaki horiek erabili ondoren erabiltzaileak babesten dituzten bermeak ezagutzea lagungarria izan daiteke zertara arriskatzen garen jakiteko. Non dago tranpa?
|
|
|
Gaur egun, espezieen desagertze tasa maila naturalena baino 1.000 aldiz handiagoa da. “Biodibertsitatearen eta ekosistemen galera hori mehatxua da planetaren funtzionamendurako,
|
gure
ekonomiarako eta giza gizartearen ongizaterako”, adierazi zuen Ekologistek, eta ohartarazi zuen egoera aldatzen ez bada, zerbitzu ekosistemikoak galtzeak eragindako ongizatearen urteko narriadura munduko Barne Produktu Gordinaren (BPG) %6 izango dela. Erakundeak gogorarazi zuen 2001ean EBko gobernuburuek konpromisoa hartu zutela 2010erako biodibertsitatearen atzerakada geldiarazteko.
|
|
|
Gaur egungo eta etorkizuneko kaudimena eta kredituak
|
gure
ekonomiarako dakarren esfortzu tasa dira erakundeek berrikusten dituzten elementu nagusiak.
|
|
|
Agian gutako gehienok sinatuko genuke planteamendu hori, baina nahiago dugu alde batera utzi eta ilusiorik ez sortu. Errealismoak,
|
gure
ekonomiaren aukera apalek edo, agian, gastuen kontu amaigabearen kalkuluak egin diezagukete, egun osoan ez kolpatzeko, eta, jakina, batzuetan, baita aurrezte espirituak ere. Hala ere, badira apartamentuaren formula gustatzen zaien pertsonak ere —zalantzarik gabe, hotela baino merkeagoa da, batez ere etxean bidaiatzen bada—, merkeagoa delako ez ezik, komunikazioa, zereginen banaketa eta bizitza elkarrekin egitea bultzatzen duelako ere, entretenigarriagoa eta dinamikoagoa delako, beti dago sukaldariren bat, lagun edo ezagun berriak gonbida daitezke," ia etxean bezala zaude".
|
|
|
Propietate arakatzaile horiez gain, Malagako astronomoak Espainiako teknologiarekin fabrikatzearen garrantzia azpimarratu zuen. “Abangoardia teknologikoaren buruan egotea funtsezkoa da
|
gure
ekonomiarako eta gure herrialdeko ikerketen etorkizunerako”. GTCk 2007ko uztailaren 13an eman zuen lehen aldiz zeruan izena, Asturiasko Printzea buru zuen ekitaldian.
|
|
|
|
Gure
ekonomiaren arrakasta ezin da ibilgailuen salmentan oinarritu
|
|
|
Katalunian, Gobernu autonomoak, karbono dioxidoaren (CO2) 200 gr/ km-tik gorako ibilgailuak ez kargatzeaz gain, ibilgailu horiei eman die lehentasuna. Behingoz ulertu genuke, gauzak dauden bezala,
|
gure
ekonomiaren arrakasta ezin dela oinarritu ibilgailuen salmenta bezalako adierazleetan. Beranduegi bada ere, auto fabrikatzaileek erreakzionatu egiten dute.
|
|
|
“Ez epairik gabeko itxierarik”, eskatu dute. Sinatzaileentzat, Kultura Ministerioak sustatutako legedi berriak “segurtasun juridikorik eza sortuko du Espainiako teknologia sektore osoan, eta
|
gure
ekonomiaren garapen eta etorkizun eremu bakarretako bat kaltetuko du, enpresen sorrera oztopatuko baitu, lehia askeari oztopoak jarriz eta nazioarteko proiekzioa motelduz”. Egile eskubideei dagokienez, honako hau adierazten dute:
|
|
|
Euskal Herrian gauzak ez daude hobeto, nahiz eta alderdi erregionalistek (EAJ PNV eta UPN) behin eta berriz erran
|
gure
ekonomia sendo dagoela eta bertze tokietan baino hobeki gaindituko dugula egoera hau. Baina errealitatea hagitz ezberdina da, interes elektoralengatik saltzen digutenak eta egunerokotasunean langileok bizitzen dugunak ez dute zerikusirik, bi errealitate balira bezala, nahiz eta gobernuaren hitzak errealitatetik hagitz urrun egon.
|
|
|
Denei erantzun diete. Esan diegu zertan oinarritzen den
|
gure
ekonomia, eta autogestioan eta autoeraikuntzan sinesten dugula. Monasteriok dio, harrotasunez, baina harrokeriarik gabe, Bilbo bi daudela:
|
|
|
Azkena Jaialdia, Bilbao BBK Live eta halako jaialdi erraldoiak pentsaezinak izango ziratekeen Kafe Antzokiak orain hamaika urte piztutako suaren ibilbide osoa kontuan hartu barik. Horrela sortu zen eszena, eta horrelako indarra dauka horrek gaur egun.
|
Gure
ekonomian hutsaren hurrengoa izanen da, oso gutxi eskaintzen du lanpostutan eta BPGn, baina bere aletxoa egiten du. Portzierto, oso ondo portatzen ari da gaur egungo krisi ekonomiko larriaren agertokian, kontzertu asko bete egiten dira eta beste askotan parra egiten da, musikariek ez dute diskorik saltzen eta, beraz, zuzenean jo nahi dute, nahiz eta eskakizunak apaldu behar.
|
|
|
Berrikuntza lanetan ere inbertitzeko apustua azpimarratu zuen. Diru gehiago gastatu behar dugu ikerketan, garapenean eta berrikuntzan (I+G+ b)
|
gure
ekonomia beste lehiakideena baino indartsuagoa izateko.
|
|
|
Errealistak izan eta onartu beharra daukagu ezin diogula errealitateari ihes egin. Nolanahi ere, sinetsita nago
|
gure
ekonomia behar bezain ahaltsua eta aniztuna dela. Gure esportazioen zati handi bat meatzaritza baliabideetan oinarritzen da, eta, horiek ia erabat gure lurpekoak direnez, aise aurre egin ahal izango diogu egoerari ziur askorik.
|
|
|
Ameriketako Estatu Batuetakoak barne. Ezbairik gabe, guk ere egokitu eta
|
gure
ekonomia politikak aldatu behar ditugu.
|
|
|
Ez da girorik, irakurle, langabezia langarra izan, barne produktu gordinaren galerna izan, pobreziaren ufada izan zein maileguen izotzaldia izan, egur aldiaren mapan harrapaturik gaude.
|
Gure
ekonomiaren igarleak ez dabiltza bat ere fin, epelak iragarri orduko krisiaren trumoiak jo zuen eta.
|
|
|
Azpiegitura handiak
|
gure
ekonomiaren ardatza dira. Salgaien joan eta etorriak bermatzeko gero eta azpiegitura gehiago ari dira eraikitzen bazter guztietan:
|
|
|
–Grezian ikusi nuen, eta itzuli nintzenean ezer ez zen berdin. Milaka hektarea suntsitu zituzten kokaguneak eraikitzeko, eta hesiaz eta kokaguneez inguraturik gaude, eta
|
gure
ekonomia suntsiturik. Nekazaritzaz eta turismoaz bizi izan gara beti, eta Israelek kendu dizkigu laborantzarako lurrak, eta turismoa agentzia israeldarrek eta militarrek kontrolatzen dute; gure hotelak eta jatetxeak hutsik daude?.
|
|
|
Dagoeneko ditugun arazoak bere horretan utziko lituzke horrek. Hazkuntza idealizatzeari utzi behar diogu, ez baititu
|
gure
ekonomiaren arazoak konponduko. Badakigu, haatik, ekonomia hazteak ez duela gizartea batzen laguntzen, ingurumenari atzerabiderik ez duten erasoak sortzen dizkiola maiz eta hurrengo belaunaldien baliabideak amaitzea dakarrela.
|
|
|
Sindikatuaren arabera, aurrekontuek neurri batean balioko dute krisiaren ondorioak arintzeko, baina ez krisitik ateratzeko oinarriak ezartzeko. Aurrekontuek
|
gure
ekonomiaren eta lan merkatuaren egiturazko arazoak konpontzeko tresna izan behar dute, esan zuen Unai Sordo Euskadiko CCOOko idazkari nagusiak atzo. Bada garaia administrazio publikoek krisiaren zezenari adarretatik heldu eta politika egokiak bultzatzeko, bai krisitik ateratzeko, bai baliabide pribatuen inbertsio handiagoa bultzatzeko.
|
|
|
Euskal Zientzia eta Teknologia sistemari erabakiak mesede egin diola uste dut zintzoki. Jakina, zentroa eraikitzeak eraikuntza enpresei, osagaieta ekipo hornitzaileei eta ingeniaritzei ekarriko lizkiekeen onura ekonomikoak baino apalagoak ekarriko dizkie balizko azpiegoitza horrek (eta Ogasunari bidenabar); baina epe luzera onuragarria izango zaio gure zientziaeta teknologia sistemari, oinarri sendotan eta urratsez urrats hazteko modua izango duelako, eta horrek
|
gure
ekonomia jasangarriago eta sendoago egingo ditu.
|
|
2010
|
|
|
Konkurtso legetik atera berritan gaude, eta ez dugu erokeriarik egingo. Emaitzak uste bezain onak ez balira, genioke berehalakoan
|
gure
ekonomiari kalte egin. Krisiak mesede egiten digulakoan nago, gure eredua indartzen duelako.
|
|
|
Leonard aditua da besteak beste nazioarteko merkataritzan eta garapen jasangarrian, baina gehienbat The Story of Stuff lanagatik egin da ezagun.
|
Gure
ekonomia ereduaren menpe, gauzek duten ibilbidea, ekoizten ditugunetik botatzen ditugun arte, azaltzen du dokumentalean, oso modu argigarrian. Hona laburpena:
|
|
|
Hain aldaketa handia berez ematea ezinezkoa da, diseinaturiko aldaketa izan da. Bigarren Mundu Gerraren ostean, korporazioek galdetu zioten euren buruari," nola altxatu
|
gure
ekonomia. Bada, gure ekonomia ikaragarri produzitzailea denez, kontsumoak behar du izan erantzuna, erosketa eta ondasunen erabilera ohitura bihurtzea, gure gogobetetzea kontsumoan bilatzea:
|
|
|
Bigarren Mundu Gerraren ostean, korporazioek galdetu zioten euren buruari," nola altxatu gure ekonomia? Bada,
|
gure
ekonomia ikaragarri produzitzailea denez, kontsumoak behar du izan erantzuna, erosketa eta ondasunen erabilera ohitura bihurtzea, gure gogobetetzea kontsumoan bilatzea: kontsumitu, bota eta ordezkatu egin behar dugu erritmo bizian".
|
|
|
Sailburuak onartu egin du, hala ere, amaitu dela azken hamarkadetako okerrena eta suspertze zantzu nabarmenak atzeman direla. Dena dela, argi adierazi nahi izan du EAEko BPGren hazkundeak(% 0,2) ez duela ahalbidetzen enpleguen sorkuntza sendoa eta
|
gure
ekonomia enplegua sortzeko gai den arte, ez dugu pentsatuko krisitik erabat atera garela.
|
|
|
Patxi Lopezek, bestalde, esan du Euskadik azken hamarkadetako krisi gogorrenetako bat jasan duela eta aurreko Jaurlaritzak ukatu egiten zuela. Lehendakariak uste du azkenaldian zabaldu diren datuek, Industria Ekoizpenaren Indizearena kasu, agerian uzte dutela aro aldaketa bat eman dela eta
|
gure
ekonomia suspertzen ari dela.
|
|
|
Erreforma ona da, asmo handikoa, arazoei aurre egingo dion egitasmoa.
|
Gure
ekonomia hazkundearen bidean jarriko duen erreforma dugu esku artean. Bere esanetan, hartutako erabakiarekin ez dago atzera egiterik.
|
|
|
Aurrekontu horien ildotik, berriro ere gerrikoa estutu dutela zehaztu du,
|
gure
ekonomia krisitik ateratzen ari dela ospatu aurretik.
|
|
|
1.2 Gastu publikoa oso garrantzitsua da
|
gure
ekonomietan eta biztanleriaren bizi kalitatean oso eragin positiboa duelako, batez ere banakako zerbitzuek dutena (hezkuntza, osasun zerbitzuak, eta abar). Normalean, zerbitzu publikoak neurtzeko horiek ekoizteko gastuak (adibidez, mediku kopurua) kontabilizatzen dira, benetan ekoitzitako emaitzenordez (emandako prestazio medikoen kopurua, adibidez).
|
|
|
Baina nahiz eta
|
gure
ekonomiak guztiz monetarioak izan eta dirua etengabeerabili, honen definizio zehatza ematea ez da adituen esanetan oso erraza.Ekonomiako testuliburu ia denek esaten dute diruak hiru funtzio nagusi betetzendituela: ordainbidea da, kontu unitatea da eta balore gordailua da.
|
|
|
Azken egunotan, kezkagarria izan da Espainiako errenta finko publikoaren egoera. Deutsche Bank eta Goldman Sachs bezalako analisi etxeek Espainiako zorr tituluak saltzea gomendatu dute; Nourel Roubini edo Paul Krugman bezalako ekonomialariek, berriz,
|
gure
ekonomiaren kaudimenari eta diziplina fiskal urriari buruzko kezka adierazi dute. Oro har, ez ordaintzeko arriskua nulua da, baldin eta dirua epemugara arte mantentzeko erosten bada, eta errentagarritasuna handiagoa bada Alemaniako zor publikoaren kasuan baino, Europako zor publiko seguruena baita, baina inbertitzaileak dirua gal dezake kapitala denbora baino lehen itzultzea erabakitzen badu.
|
|
|
Zor publikoaren bigarren mailako merkatua, non letrak eta bonuak trukatzen baitira egunero, ziurgabetasun horiek islatzen dituen merkatu lurrunkorra da. Espainiako zorren aktiboen arriskuaren igoera
|
gure
ekonomiak sortzen dituen zalantzek eta inbertsio banku handiek gaur egungo egoerari etekina ateratzeko egiten duten espekulazio handiak azaltzen dute. Arriskuarekin jokatzea ere errentagarria izan daiteke.
|
|
|
Hala ere, Lan eta Immigrazio Ministerioaren datuek adierazten dute 2009ko maiatzaz geroztik langabezia 446.063 pertsona gehiago izan dela(+% 12,32). Maravillas Rojo Enpleguko idazkari nagusiaren ustez, maiatzeko zifra “datu ona da, zalantzarik gabe,
|
gure
ekonomiak bizi duen egoeraren esparruan, 76.000 pertsona baino gehiago ez direlako langabeziaren erregistroetan inskribatuta egon. Gainera, azken bost urteetan langabeziak izan duen beherakadarik handiena da, eta 2005eko maiatza alde batera utzita, 1998ko uztailera igo litzateke, hileroko jaitsiera handiagoa lortzeko”.
|
|
|
Asmoak handiak ziren baina, ustekabean, gure gizarte osoak eta bereziki
|
gure
ekonomiak kolpe handia jasan zuen 1983ko urtean: uholdeak.
|
|
|
Euskadi nazioa dela defendatu dut nik beti. Eta oso argi daukat Euskadi nazio bat dela defendatzea ez dela bakarrik ikuspegi politikotik guztiz demokratikoa; gainera, horixe da modurik onena
|
gure
ekonomia defendatzeko; horixe da gure gizartearen eta Euskadin bizi diren gizon eta emakumeen ongizaterako onena.
|
|
|
Horren alde lan egin dugu Eusko Jaurlaritzak atzerrian eratu dituen Ordezkaritzen bidez; ekonomiaren alorrean, kulturaren alorrean, bakearen alorrean, eta kanpo harremanen alorrean.
|
Gure
ekonomiari kanpoan ateak zabaltzeko lan egin dugu SPRIren delegazio eta bulegoen bidez. Euskarari eta euskal kulturari munduko ate eta leihoak zabaldu nahi izan dizkiogu unibertsitateetan irakurle sarea antolatuz; Amerikan, Asian eta Europan, Euskal Etxeen bidez, gazte eta helduei euskarazko eskolak eskainiz. Eta, Euskaditik kanpoko presentziaz ari garela, nola ahaztu mundu osoan zehar, baina batez ere Ipar eta Hego Amerikan, barreiaturik dagoen euskal diasporarekin harremana sendotzeko egindako lana.
|
|
|
Bigarrena. Denon arteko elkarlana,
|
gure
ekonomiak aurrera egin dezan eta euskaldunontzat lan gehiago eta hobea lortzeko.
|
|
|
Zorra jaulki genuen, ugari, baina inbertsiora zuzendua. Laurogeiko hamarkadan, industria birmoldatzeko inbertsiora; laurogeita hamarrekoan, inbertsioa eta
|
gure
ekonomia eta produkzio sektorea sustatzeko erabili genuen dirua, hau da, gure ekonomia nazioarteratzeko. Oinarriak jarriak zirelako egin ahal izan dugu orain, XXI. mendearen hasieran, berrikuntzaren aldeko apustua, laurogeiko hamarkadan birmoldaketarako inbertsioak egin genituelako, laurogeita hamarreko hamarkadan nazioarteratzearen aldeko apustua egin genuelako.
|
|
|
Zorra jaulki genuen, ugari, baina inbertsiora zuzendua. Laurogeiko hamarkadan, industria birmoldatzeko inbertsiora; laurogeita hamarrekoan, inbertsioa eta gure ekonomia eta produkzio sektorea sustatzeko erabili genuen dirua, hau da,
|
gure
ekonomia nazioarteratzeko. Oinarriak jarriak zirelako egin ahal izan dugu orain, XXI. mendearen hasieran, berrikuntzaren aldeko apustua, laurogeiko hamarkadan birmoldaketarako inbertsioak egin genituelako, laurogeita hamarreko hamarkadan nazioarteratzearen aldeko apustua egin genuelako.
|
|
|
Egungo autogobernuko esparrua bidegurutzean dago. Baina, are larriagoa dena, une bakoitzean zegoen Espainiako Gobernuak jarraitutako estrategiak gure autogobernuaren benetako edukia eta ahalmenak murriztu ditu; horrek arrisku larrian utzi du
|
gure
ekonomia sarearen lehiakortasuna eta euskal gizartearen ongizatea.
|
|
2011
|
|
|
horiexek dira etorkizuna eraikitzeko lanabesik garrantzitsuenak.Esandakotik eratortzen da Euskadi, Europar Batasuneko estatu kideek duten dependentzia independentzia maila bera izanik, guztiz bideragarria dela herrialde gisa, eta, nire iritziz, gomendagarria ere bai. Izan ere, argi eta garbi hitz egin dezagun, Europak gaur duen egituraren barruan euskal nortasuna defendatzea,
|
gure
ekonomia, gure seme alaben ongizatea defendatzea da, mundu globalizatu honetan zilegia den nazio proiektua defendatzea baino areago. Azken batean, nahitaezkoa da euskal nortasuna defendatzea euskal herriaren «Giza Garapen Iraunkorrean» aurrera egin nahi badugu.
|
|
|
Laborantza
|
gure
ekonomiaren iturri handiena da, Garaziko bizkar hezurra. Bere inguruan enplegu asko mugitzen dira, kooperatibak, saltokiak eta enplegu asko zeharka.
|
|
|
Itsasoari estuki lotuta bizi den herria garela esan izan da beti;
|
gure
ekonomian, gure bizimoduan, gure kulturan, garrantzi handiko elementua dela itsasoa. Azken hamarkadetan, ordea, hari bizkarra emanda bizi garela dirudi, haren izateari naturalki begiratzeari utzita, gure mundu biziaren zati izango ez balitz bezala.
|
|
|
Kontrolik gabe erosteko joera izan dugu oraintsu arte, eta orain, berriz, kontrolatu beste erremediorik ez zaigu geratzen, eta erdibide bat aurkitzea: zer egin liteke zentzuz kontsumitu eta
|
gure
ekonomiari arnasa pixka bat emateko?
|
|
|
Irlandari eta Portugali zabor bonuaren mailan edo Greziari zor kalifikazioen beherapenek, porrotetik hurbil dagoen kotaraino, eragin kutsagarria izan dute Espainiako ekonomian. Gainera, merkatua, orain,
|
gure
ekonomiak (italiarrarekin batera) ratingean beherapena izateko aukerarekin zelatatzen da. Horrek esan nahi du finantziazioaren kostua are gehiago garestituko litzatekeela.
|
|
|
Orduan, merkatuen arabera, herrialdeak ordaindu gabekoak erregistra ditzake. Fitch, Moody´s eta Standard & Poor´s ek
|
gure
ekonomiari buruz duten ikuspegi negatiboak ondorioak ditu dagoeneko.
|
|
|
Krisi ekonomiko hau aurrekariak azken hirurogeita hamar urteetan aldaketa sakonak izan ditu gure kontsumo ohiturak eta ikuspegia etxeko ekonomia. Kontrolik gabeko erosketak gehiegizko arrazionalizaziotik bazter daitezkeen objektuak, are gehiago elikagaiak, ehunka urteko konponbideak egon daitezkeela pentsatu gabe,
|
gure
ekonomia oxigenatzen dutenez, arrazoizko kontsumoa. Behar ez ditugun objektu erabiliak saltzea horietako bat da, eta, garai batetik haratago, batzuetan herrialdeak, batez ere, gizarte ekitaldi bat sustrai sakonak. Orain, Internet, iristeko gaitasunarekin eta dinamismoarekin, bigarren eskuko gurdian izena emateko aukera ematen du modu erraza eta ezin hobea, baina, nola egin behar dugu hori saihesteko disgustuak?
|
|
|
Espainian arrisku primaren gaur egungo mailak kezkagarriak badira ere, gaur egun maximo historikoak gainditu ditu 450 puntura iristean, 500 puntuko lerroa eta 10 urterako bonuen% 7ko errentagarritasuna (Italian bezala) gainditzea hilgarria izan liteke
|
gure
ekonomiarentzat. Horixe da Greziak, Irlandak eta Portugalek Europar Batasuneko bazkideen finantza laguntza eskatzeko erabili zuten erreferentzia puntua.
|
|
|
Ekonomia eta gizarte interesa babesteko eskubidea:
|
gure
ekonomia eta gizarte interesak babestu beharrak produktuak edo zerbitzuak erostean bidezko baldintzetan egitea eskatzen du.Produktu eta zerbitzuei buruzko informazio zuzena lortzeko eskubidea: kontsumitzaileen eskura jarritako produktu eta zerbitzu guztiek egiazko informazioa izan behar dute; eraginkorra, benetakoa eta objektiboa.Ordezkaritza kontsulta eta parte hartzeko eskubidea:
|