|
2000
|
|
|
Gainera entrenamentuak akituta bukatzen nituen, batere ohitu gabe nengoen eta aizkoran.
|
Gu
basoan aritzen ginen pagoak botatzen eta abar. Eta han egiten nuen aizkoran, lanak eraginda.
|
|
|
Munduko emakume guztien aldeko topa proposatu nuen. Horren ondotik, neke handirik gabe altxatu ziren
|
gure
basoak Ttipi zenduaren oroimenez. Ximurrarentzat, berriz, betiereko gorrotoa berretsi genuen, gero eta topako ozenagoetan.
|
|
2001
|
|
|
Horixe da, hain zuzen ere, almendra, hur, kakahuete, intxaur, datil, gaztaina eta
|
gure
baso eta mendietan udazken honetan jasoko diren fruitu sikuez dugun irudi topikoa baina, aldi berean, bete betean asmatzen dugu hori pentsatuta.
|
|
|
Eulien ugalketa
|
gure
basoetan, interesgarria ezta?
|
|
2002
|
|
|
Apaina da gero
|
gure
basoetako katagorria. Katagorria edo urtxintxa edo Sciurus vulgaris gorriska kolorekoa da.
|
|
|
Ai, Basotx, Basotx...! Inork ez zuen jakin
|
gure
baso eta mendietarantz etortzeko gogoa noiz agertu zuen. Urteak dira...
|
|
|
jainkoak ere basoetan bizi izan dira, baita Dardanotar Paris ere. Pallas, hiriak sortu zituena, bera bizi dadila horietan;
|
guri
basoak izan dakizkigula atsegin gauza guztien aurretik. Lehoi betokerra otsoari darraio, otsoa bera antxumeari, isats loretsuari antxume jolastia darraio, zuri, oi Alexis, Corydon:
|
|
|
Manifestazioan mila poto ezti banatuko dira. “Europako erlezaintza ezinbestekoa da gure ingurumenerako! ” eta “Eztia inporta daiteke, gure soroen polinizazioa eta
|
gure
basoak ez! ” leloekin, erkidegoko ekoizleek sektorearen aurrekontua 50 milioi euroraino handitzeko eskatuko dute. Espainiako ekoizleek 4,8 euro inguru jasotzen dituzte gaur egun erlauntza bakoitzeko, eta helburua da laguntza 10 eurora igotzea, sektorearen mugako egoeratik ateratzeko.
|
|
2004
|
|
|
|
Gure
basoko zuhaitz lehorrek oraindik irauten dute.
|
|
|
Erregeren iritziz, neurri zabal eta erradikalak, hala nola aurreko Gobernuak parlamentuko babesik gabe jarritakoak, ez dute funtzionatu, basoz baso irtenbideak aurkitzeko saiakerek ere ez duten bezala. Richard Pombo errepublikanoak, Ganbera Behereko Natur Baliabideen Batzordeko lehendakariak, txalotu egin du erreforma hori, aitortzen baitu “tokian tokiko pertsonak
|
gure
basoen babesle onenak direla”. Hala, sen ona eta tokiko kontrola sartzen dira Clintongo ediktuan, zentzurik gabe eta azken orduan”.
|
|
|
Dentsitate ezberdineko bi gai izanda, elkar ukituz, perturbazioak sortuko dira, gero eta handiagoak.
|
Gure
basoaren kasuan, ardoa gainean dago, airea azpian. Eta bien artean... liskarra.
|
|
2005
|
|
|
Noski, denetarik dago, zartaginerako onak eta txarrak direnak, guztiek dute beren lekua baso zabal hauetan. Kate trofikoari dagokionez, materia organikoaren ustelketan parte hartzen dute, deskonposatzaileak dira,
|
gure
basoak garbi mantentzen dituzte. Onddoen bila gabiltzala, askotan asko pentsatu gabe, aurrean topatzen dugun guztia labanaz moztu edota ipurditik ateratzeko ohitura dugu, nahiz guretzat txarrak direla jakin.
|
|
|
Hori gertatzen da, Hesaresen iritziz, gure herrialdean ez dagoelako basoberritze politikarik, eta orain arte egin den gauza bakarra adabakiak jartzea izan da. Mendi Ingeniarien Elkargoko dekanoak baso politika serio, zorrotz eta koherentearen alde egiten du, denboran iraunkorra eta gorabehera politikoen mende ez dagoena, kontuan hartuko duena
|
gure
basoa ezegonkorra dela, lurren pobrezia orokorra, lurraren malda eta klima irregularra eta txarra direla eta. Politika horrek kontuan hartu lituzke, Hesas en arabera, Espainiak ingurumenaren ikuspegitik dituen hiru arazo larriak:
|
|
2006
|
|
|
«Astigar xarabea biltzen dugu aurreko mendearen hasierako teknologia bera erabiliz, nekazaritzako gainerako adar guztietan funtsezko teknologia aldaketa gertatu denean. Bada garaia
|
gure
basoetan XXI. mendeko inertzia sentitzeko». Hala erakutsi zuen Tim Perkins Proctor Mapleren ikerketa zentroko zuzendariak, eta hark ez zuen ezkutatu lortutako erretxinetatik xarabea ez ezik azukrea erauzteko asmoa.
|
|
2007
|
|
|
Pozik edan dugu, zapore honetara erabat ohituta.
|
Gure
basoen hondoan adartxo edo belartxo edo dena delakoen arrastoak daude. Nahi gabe horietako bat irentsi ahal izan dudala pentsatu dut eta ez zait axola.
|
|
|
Barre egin nuke berriz, baina izoztuta bezala gelditu naiz. Leire eta biok, aldi berean,
|
gure
basoen hondora begira jarri gara. Emakumeari, ordea, ez diot begiratu nahi.
|
|
|
Euskal Autonomia Erkidegoan lurraldearen %55 basoz beteta dago. Beraz, ekonomiaren, lurraldearen eta gizartearen ikuspegitik
|
gure
basoek duten garrantzia begi bistan dago.
|
|
|
Saioa bukatzeko, Euskal Autonomia Erkidegoko baso inbentario berrian jasotako daturik azpimarragarrienak errepasatuko ditugu, euskal basoen inbentarioa duela gutxi aurkeztu zuten eta. Inbentarioari esker, errazagoa izango da
|
gure
basoen etorkizuna planifikatzea.
|
|
|
Euskal Autonomia Erkidegoan lurraldearen %55 basoz beteta dago. Beraz, ekonomiaren, lurraldearen eta gizartearen ikuspegitik
|
gure
basoek duten garrantzia begi bistan dago.
|
|
|
Saioa bukatzeko, Euskal Autonomia Erkidegoko baso inbentario berrian jasotako daturik azpimarragarrienak errepasatuko ditugu, euskal basoen inbentarioa duela gutxi aurkeztu zuten eta. Inbentarioari esker, errazagoa izango da
|
gure
basoen etorkizuna planifikatzea.
|
|
|
Japoniako ale ederrak dira. Honako laritz hau bertoko espezietzat jo genezake,
|
gure
basoetan baitago. Ikusi duzue nola dagoen landuta, nolako enbor zeharra daukan.
|
|
|
Horretarako Bertizko basoan dauden zuhaitzetatik batzuk aukeratu dira. Ukimena eta usaimena kilikatzen dira eta
|
gure
basoen ekosistemak mantentzeko egur hilak duen garrantziaren mezua zabaltzen da. Gainera egurrezko tunel bat eraiki da iratze eta goroldioa ukitu eta usain eta hezetasun sentsazioa lortzeko.
|
|
|
Agian, egunen batean ez dugu inora ihes egin beharrik izanen. Agian,
|
gure
basoak zeharkatuko ditugu zuhaitzak inausi beharrik gabe, basoan edo itsasoan galdu gabe.
|
|
2008
|
|
|
Baserriaren ingurua ira metaz bete beterik egoten zan udagoienetik hurrengo udera arte, eta basoak garbi, aingeruek dantzan egiteko modun, amaren berbetan. Gaur ez da halako garbitasunik
|
gure
basoetan.
|
|
|
Haizearen kontra gogor egin behar, orbelei eusteko. Auzokoen orbelak be
|
gure
basora dakarz haizeak, eskubara beharrik barik. Larri besteak, orbelik barik geratuko dirala ta.
|
|
|
|
Gure
basoetako leku askotan egozan ikaztegi zuloak. Lehen aurreratu dodan lez, haretxen inauskinak erabilten ziran horretarako.
|
|
|
Santa Eufemiara joaten gerotxoago hasi ginan, 8 urte egin ostean edo. Ikarren (Ikaran agerre) sarriago izaten ginan,
|
gure
baso batzuk han egozalako. Iratan joaten ginan hara, nagusiei trabarik ez egiteko beste izan ginanetik.
|
|
|
–Alde onak ere baditu honek, ohartarazi gintuen kapitainak?; baliteke
|
gure aurreko
basoa garbi egotea. Marea oso behera dago, eta gure trasteak agerian egongo dira.
|
|
2009
|
|
|
Gaur egun, ordea, ezinbestekoa da gizakiaren eta ardagaien interesen arteko gatazka hori amaitzea, baldin aurrez aipaturiko espezieak eta beste hainbat
|
gure
basoetan ikusten jarraitu nahi badugu. Bechstein saguzarra, baso saguzarra, okil ertaina, Osmoderma eremita kakalardoa... ustiatzen dituzten baliagaien faltagatik galtzeko zorian dauden animaliak dira, eta gure esku dago animalia horien etorkizuna beste zidor batzuetatik bideratzea.
|
|
|
Imanol Astola basozain zegamarra. Jose Mari Iturbe Ingurumen zinegotziak esan digunez," hark oso ondo ezagutzen ditu landare motak, baita herri sailak ere". Jose Mari Iturbek gonbidatu nahi ditu herritarrak domekako ibilaldian parte hartzera," ondare garrantzitsua" direlako
|
gure
basoak: " Gure arreta eskatzen dute eta ezagutzeak lagundu behar gaitu zaintzera".
|
|
|
erran zuten Oihan Beltzeko izaki guztiek batera. Argi, ek alaitzen ditu
|
gure
basoko gau ilun beltzak! Argi, ek zipriztintzen ditu argiz gure zoko eta bazterrak!
|
|
|
Gure Barne Produktu Gordinean sartzen da airea kutsatzea, zigarroen publizitatea egitea, eta anbulantzien ibilbidea errepidetik zaurituak jasotzean. Indize horretan sartzen da
|
gure
basoak eta ingurumena suntsitzea. Napalm sartzen da, eta hondakin erradiaktiboak biltzea.
|
|
|
Hau diot, pazko aste honetan
|
gure
basoan errespetuz sartu naizelako, zuhaitz bizi historiadunekiko begirunez. Udaberri peskizan, sartu ere.
|
|
|
Zelten lurralde mahats gutxikoan estimurik bazioten, pentsa gurean! Hasi Iparraldeko Irulegitik, segi Getari aldeko kosta bazterretik, eta pasa Nafarroako Erribera aldera, Nafar Errioxa, Arabar Errioxa eta beste... horrenbeste zuztar eta zain dituen beste zuhaitzik ba ote
|
gure
baso guztiak bat eginda ere...?
|
|
2010
|
|
|
Badugu orkestrakide gaxterik: kornoingeles txiotsu biribilean abesten dio orain aitak, zozoak txanda ematean, zozo berritsuek ia denak tapatzen baitituzte
|
gure
baso gero eta sasituagoan. Tentuz mimatua ekarri dut nire trofeotxoa.
|
|
|
Zimurtua zeukan aurpegia, beste egun hartan baino askozaz ere zaharragoa ematen zuen. "
|
Gu
basoan hilko gaituk!", esan zidan. Ezpainak kizkurtu zituen.
|
|
2011
|
|
|
Ezkurretan dugun aberastasuna erabat ahaztua dugu, baina bada oraindik jakintza haren aztarnaren bat. Garai bateko
|
gure
basoko herrietan, gailur eta agirre gotorretan, ezkur irinaren berri bada. Etnobotanikariren batek ere Nafarroako Bakedanon jandako ezkur ogiaren berri jasoa du.
|
|
|
“Energia naturaren araberakoa da, baina ez dugu ordaintzen erabiltzeko.
|
Gure
basoak eta eskaintzen dizkiguten zerbitzuak erabiltzeagatik ordaintzen ez dugunez, elkarteak gogorarazi zuen. Ingurumena babesteko lege berrien proiektuek dagoeneko azpimarratzen dute basoek eginkizun garrantzitsua dutela ingurumen zerbitzu gisa (karbonoa finkatzea, ura hornitzea, biodibertsitatea, aisialdia…).
|
|
|
Ura, karbono harrapaketa, ehiza, fruituak edo larreak 16.500 milioi euro inguruko balioa duten zerbitzuak dira. Oihan zentimo Jose Maria Rábade Mendi Ingeniarien Elkargoko Ingurumen Ekonomia arloko adituak esan zuen, beharbada,
|
gure
basoak konpentsatzeko unea izango dela, aberastasun handiak ekartzen baitituzte. “Gaur egun mugatuak diren baliabide horietako batzuen bizitza luzatuko lukete baliabide naturalen onura, hobekuntza eta garapenean zuzenean eragingo lukeen ordain ekonomikoa bultzatzeak” esan zuen.
|
|
|
Elikagaien ekoizpenean, klima aldaketan, ondasun eta zerbitzuen prezioan eta garapen ekonomikoan izan daitezkeen ondorioak ere deskribatzen dira. “Baso bizien ereduak erakusten du
|
gure
basoak kontserbatzea posible eta premiazkoa dela, baina ez dela erraza izango”, dio Rod Taylor WWF Internacionaleko Basoen zuzendariak. Taylorrek gobernantza hobea eta pizgarri ekonomikoak iradokitzen ditu, “basoen kudeaketa arduratsua eta lurraren erabilera arrazional eta eraginkorra” ahalbidetzeko.
|
|
|
Badaukat gorputzean indarra eta bizitzen jarraitzeko gogoa, baina jakitun nago heriotza ate joka daukadala. Espainiako erregearen soldadu ugari dabil
|
gure
Baso inguruetan eta, lehentxoago edo gerotxoago, aurrez aurre egokituko gara. Ez da izango orduan berriketetarako astirik.
|
|
2012
|
|
|
Azken ia bi mendeetan kalitateko egur jakin batzuk ekoiztera jarri ditugu
|
gure
basoak, batik bat paper fabriketarako eta merke zuhurreko altzarigintzarako gaiak. Politika horren hondamenaren ondorioz, aurrerantzean beste xede batzuetara bideratu da gure basoa.
|
|
|
Azken ia bi mendeetan kalitateko egur jakin batzuk ekoiztera jarri ditugu gure basoak, batik bat paper fabriketarako eta merke zuhurreko altzarigintzarako gaiak. Politika horren hondamenaren ondorioz, aurrerantzean beste xede batzuetara bideratu da
|
gure
basoa. Bestela jai dugu, basoak eta guk.
|
|
|
Gure amonen burua bere zuten eta guk ahaztuta ditugun espezie asko bere onera, gure honera, gure buruaren oihanera,
|
gure
basoaren garunera ekarri beharrean gara: lizarra, astigarrak, haltza, urkia, ametza, ezkia...
|
|
|
Ikatza, egurra, eta abar erreaz sortutako gasak mugitzen zituen automobilak, kamioiak, traktoreak... baita geurean ere. Nork ez du ikusten hor
|
gure
basoa. Erregai onena, garai batean sutegietan ere ospe handia zuen txilar ikatza omen zen.
|
|
|
Lubakiak eta bideak egin ziren, bonbardaketek hainbat mendi eta baso hondatu zituzten, edota hauen itxura aldatuta gelditu zen, metrailadoreentzako porlanezko etxeak eta era askotako eraikuntzak egin zirelako; gainera, mendi, baso eta zelaiak metrailaz, balez eta txatarraz beteta gelditu ziren.
|
Gure
baso eta mendietan, oraindik ere zutik daude metrailadore etxeak, lubakiak eta parapetoak.
|
|
|
Pinuaren prozesionaria zakurretan intoxikazio asko eragiten dituen beldarra da, eta horiek ultzerak, ahozko narritadura larriak eta heriotza ere eragin ditzakete. Ile urtikatzaile horiek
|
gure
baso eta lorategietan ibiltzen dira, eta haien izena, pinuaren prozesionaria, pinu batetik bestera joateko ilara luzeetan egoten da, eta han sortzen dituzte habiak.
|
|
|
“Bizkaiko azaleraren %60 zuhaitzez estalita dago, eta modu honetan adierazi ahal zaio gizarteari, txikienei eta batez ere gazteei gure ingurunea eta
|
gure
basoak kontserbatu behar direla. Hori, gainera, guretzat onuragarria da, gure lurraldean hil honetan landatuko ditugunak bezalako zuhaitzek karbonoa finkatzen baitute”, adierazi du Pardok.
|
|
|
Zuhaitz adarren azpian zorua ez zen batere ikusten. Gustatzen zait
|
gure
basoetako isiltasuna. Hemen nekez egiten da topo inorekin.
|
|
|
Oraintxe bertan ia 100.000 liburu dauzkate salgai eta asmoa da hemendik aurrera liburu guztiak sistema horretara egokitzea. Horrela, papera ez da beharrezkoa izango,
|
gure
basoek deskantsu ederra hartuko dute eta, sistema digital horren bitartez, literaturaren mundua ere erabat aldatuko da. Konektibitatea martxan jarriko da, idazleak kasik irakurle batentzat propio idatzi dezake, kapituluka, aldatu dezake liburuaren amaiera (XIX. mendeko idazleak, Dickensen garaian, foiletoiak asmatzen zituztenean bezala) eta aspalditik agortuta dagoen liburu bat momentuan lor dezake irakurleak editorial etxeari dei bat egin ondoren, minutu batean deskargatuko duelako aurki ezina den obra hori.
|
|
2013
|
|
|
Ziklo horren barruan ezinbestekoak dira, oso urriak direlako. Horrek eskatuko luke
|
gure
basoetan kudeaketa ekologikoago bat egitea. Egurra uztea basoetan, adibidez.
|
|
|
Azkonarra ere
|
gure
basoetan bizi ohi da. Baina, ez da erraz ikustekoa.
|
|
|
Horrelaxe diote:
|
Guk
basoetan ikusten duguna perretxikoaren
|
|
|
Laster arte, apo hontza! Hartu indarra eta etorri
|
gure
basoetara!
|
|
2014
|
|
|
Neurriak hartu behar dira, horrelakoak gerta ez daitezen.
|
Gure
basoak babesten ez baditugu, galdu egingo ditugu.
|
|
|
Baina arrazoi nagusia ez da aipatutako bat bera ere. Izan ere, azken urteotan jendartean zabaltzen ari diren biodibertsitatearen aldeko joerek, garapen jasangarri eta iraunkor baten alde lan egiteko nahiak, bertakoa, gurea dena bultzatzeko gogoeta eta ahaleginek, eta bertako basoak, jatorrizko espezieekin berreskuratzeak hartu duen garrantziak, aldaketa bat dakar
|
gure
basoen egitura eta kudeaketara.
|
|
2015
|
|
|
Baztango festan basoa eskuan bazabiltza, segituan ezagutuko dituzu bilketa puntuak, adarrez betetako baso bat irudikatuko baitute.
|
Gure
basoa izan dadila adar horietako hosto.
|
|
|
–Atzean gelditu dira. Ez zaie erraza izanen
|
gu
basoan aurkitzea.
|
|
|
Von Frischek esperimentuen bitartez jada 1945ean aski ongi frogatu zuen bezala, erleekargiaren kolore espektro mugatua dakusate, eta beltza, zuria, horia, urdina eta ultramoreaongi ikusi arren, ez dituzte bereizten, ordea, berdea, gorria, marroia, eta grisa. Horrexegatik,
|
gure
basoetan zaila da azken kolore horietako loreak aurkitzea.
|
|
|
|
Gure
baso magikoak, mitoz beterik, egur ikatz bihurtuko dira, ikazkinek bihurtu zituzten bezala eta bezain gogor. Amets urtuak, besterik ez.
|
|
|
Pagoak, haritzak eta pinuak dituzte Elgeamendin, eta arteak Aldaia mendilerroan: " Horietako batzuk moztuta –70 tona gehienez urtean–,
|
gure
basoak garbituko ditugu, tamalez nahiko utzita daudelako". Bestalde, berogailu eta ur beroko fakturan 4.000 euro bitartean aurreztuko dutela jakinarazi du, gaur egun 12.000 eurokoa den ordainagirian.
|
|
|
Iraila urria aldera joan eginen zaigu berriro ere Afrika aldera. Hurrengo urtean bueltan izateko Sakanako zeru zabalean, zain ditzagun
|
gure
basoak!!!
|
|
|
Maitagarri bat sartu da
|
gure
basoan.
|
|
2016
|
|
|
Larrea, energia, zurajeetarako gaia, azpietarako inaurkina, ongarria eta abar eskuratzeko basoaren ustiaketa iraunkorra antolatu eta burutu izan da. Lan horren azken hondarra dira
|
gure
baso horietako zuhaitz motzak, gure aurrekoen lanaren arrasto izugarriak. Bilatzea, topatzea, ezagutzea, agurtzea, gurtzea eta zaintzea merezi duten zuhaitz puska beldurgarriak.
|
|
|
|
Gure
basoak babestea aberastasuna sortzea
|
|
2017
|
|
|
Niretzat aspalditik itxaroten ari nintzen unea iritsi da eta, agian nire ezjakintasunetik diot aurrera egingo dudala; ez bakarrik almadiari izateagatik, baizik eta Burgirengatik, nire etxearengatik. Eta horrexegatik hain zuzen, denona den ibai honetatik,
|
gure
basoek emandakoa garraiatzeko askatasuna eta eskubidea geurea dela ere aldarrikatzen dut eta inork ez digula hori kenduko, guk inori kenduko ez diogun bezala. Ni banoa!
|
|
|
Pozten naiz, eta aurrerantzean, handitzen jarrai dadila,
|
gure
basoekin bada behintzat. Kar, kar, kar.
|
|
|
Pinua ez bazen nahikoa: pinua zen
|
guretzat
basoetako guardia zibila.
|
|
|
Angelak 22 urte ditu. Begi urdin eder, erneak,
|
gure
basoen gaineko zeru tarteak gogorarazten dituztenak. Irribarre liluragarri eta garaiezina.
|
|
2018
|
|
|
Hara! Hara hemen
|
gure
basoek goitika botatako" robasetas" bat, seguru nago ez dela gurea, baskoa dela.
|
|
|
Beti ere, teknikariek esandako kopurua betez eta sarrera irteerak datak errespetatuz. Alkatearen esanetan," bi egitasmo horiekin Etxarriko Udala aitzindaria izaten ari da, mendi abeltzaintza suspertzen eta
|
gure
basoko bioaniztasuna indartzen".
|
|
|
Bestalde, Baskegurrek bi proposamen egiten ditu egoerari buelta emateko: onddo izurrite hauei aurre egiteko omen dauden tratamenduak baliatu eta klima aldaketak
|
gure
basoetan duen eragina ikertuz, espezie alternatiboak aztertzea. Baso bioekonomiaz, ekonomia zirkularraz eta iraunkortasunaz ari zaizkigu, baina horretara bideratutako proposamen bakar bat ere zehaztu gabe.
|
|
|
2 klasekoak zarete, eta
|
gu
baso suhiltzaileak.
|
|
|
Aukera baliatu nahi dut Presctotten partez eskerrak emateko
|
gure
baso suhiltzaileen brigadari.
|
|
2019
|
|
|
Badago inauteri honetan beste Kuker berezi bat, Yetiaren itxura duena, erraldoia, ilez josita hasi burutik eta hanketaraino, hainbeste non ez zaio aurpegia ikusten; zer mito euskaldun ekartzen digu horrek gogora? bai, Basajaun iletsua,
|
gure
basoetako zaindaria.
|
|
|
–
|
Gure
basoko bizi bat hartu duzue, alferrik, jateko ere behar ez zenutena, eta zerbait ordaindu duzue trukean. Etorri gure atzetik.
|
|
|
–Egia da gure zaindariek ez dutela ikusi gizon talderik. Benetan ausartu dira hiru emakume bakarrik
|
gure
basoan?
|
|
|
–Badakigu zein ditugun gonbidatu, orain gure herri xumeari eskaintzeko zer daukazuen jakin behar dugu guk,
|
gure
basoa zeharkatzen utzi aurretik.
|
|
|
Bazuen estimatua izateko arrazoirik gure altzak. Hori dena mende honen erdi aldean,
|
gure
baso eta mendiak zuhaitzez hornitzen dabiltzanean, eta pinuaren oldarra etorri badatorrenean.
|
|
|
Zelten lurralde mahats bakoan estimurik bazioten, pentsa gurean! Hasi Iparraldeko Irulegitik, segi Getari aldeko kosta bazterretik, eta pasa Nafarroako Erribera aldera, Nafar Errioxa, Arabar Errioxa eta beste... horrenbeste zuztar eta zain dituen beste zuhaitzik ba ote,
|
gure
baso guztiak bat eginda ere...?
|
|
|
Bidaiatu momentu horretara, faborez!, hori bai ez ahaztu determinatzaileak indarrean ez daudela, eta zuhaitzen artean aukeratu
|
gure
basoetan gehien aurkitzen dena, ugariena: pago eta animalien artean gure leizetan agertzen dena:
|
|
|
“Polizia
|
gu
basotik botatzera etorriko balitz, basoan egon gura nuke”
|
|
|
5 kide gara auzo bakoitzean. Eguneroko bizimodua egiteaz gainera,
|
gu
basotik irtenarazteko asmoei egiten diegu aurre. Barrikadak altxatzen ditugu, bidea oztopatzeko.
|
|
|
Lotura bat sentitzen dut. Polizia
|
gu
basotik botatzera etorriko balitz, hemen egon gura nuke.
|
|
2020
|
|
|
Baina teoriak alde batera utzi daitezke gure inguruari arretaz begiratzen badiogu. “Behi, ardi eta azienda guztiari esker mantentzen dira
|
gure
basoak ezagutzen ditugun moduan. Aralar den bezalakoa da behiengatik, ardiengatik… sortzen duten eraginagatik, egiten den gestioagatik... ” (haiek zaintzeko eta elikatzeko egiten den kudeagatik), dio Ricardok.
|
|
|
Eta basoa gogoratzen dugu.
|
Gure
basoa. Eta argia gogoratzen dugu.
|
|
2021
|
|
|
Hain zuzen, ez garelako kontziente zenbat libertate ari garen galtzen
|
gure
basoetako doinuen galerarekin batera. Ion Celestinok Berria n esandakoak ekar ditzakegu hona, berdin du noiz irakurtzen duzun hau:
|
|
|
Umorea du kontakizunak, naturaren eta gure ingurumenaren defentsa puntua ere bai. Baina, batez ere, iloba eta aitonaren arteko jolasaren eta basoko animalien erakusleihoaren adibidea dugu liburua;
|
gure
basoan dauden animaliak ezagutzeko eta maitatzeko obra.
|
|
|
Ta
|
guk
basoan ezin
|
|
|
Noizbait ekartzen dauzkigu
|
gure
basoak, ur freskoz bethe garrafla batekin, bainan eskatu ginion
|
|
|
|
Guk
basoan bizi nahi genuke esan zuten piztiek.
|
|
|
bego geldirik arrano goitarren abia, arpegiko narrua bere erpe gogorraren artean itxi gura ez badabe ikutzailleak; itxiu geldirik arkaitz zuloetan bizi dan otsoari, bere agin artean zatitua izan gura ez badau prankotarrak. Bizi bitez arrotzak ordu onean euren erri beietan nai daben erara; baiña itxi daiguela guri
|
gure
baso errian. Beian betarrak, goitarrak goietan, bakoitza bere tokian.
|
|
|
Bizi beitez beian erdaldun guztiak,/[...]/ itxi
|
guretzako
baso ta zelaiak,/ itxi guretzako gure mendiak.// Maite badozue zeuen erderia,/ zeuentzat beietan gorde egizue;/ erdera bagarik ondo bizi gara,/ bakarrik euskera nai dogu gorde (ikus Onaindia 1964, 112 or.).
|
|
|
92 Ez da faltako klasiko bilakatzen ari zen goia/ behea eskema ere: " Bizi bitez arrotzak ordu onean euren erri beietan nahi daben erara; baiña itxi daiguela guri
|
gure
baso errian. Beian betarrak, goitarrak goietan, bakoitza bere tokian" (31 or.).
|
|
|
Nafarroako kasua (Lorea Flores Compains); Bizi!, larrialdi klimatikoaren, metamorfosi ekologikoaren eta justizia sozialaren haritik borrokatzen (Sabine Endara eta Xabier Harluxet); Esne behi gutxiagorekin bizi daiteke? (Aitor Azkarate Tomassone); Non daude
|
gure
basoak? (Sergio Gallego Mazarias) eta Usurbil Atez Ate.
|
|
|
Bada
|
gure
basoetan, animalia bat ikusezintasun kapa bat gainean daramala dirudiena. Ikusteko batere erraza izan arren, baserritarrak maldizioka uzten ohi ditu beren oilasko preziatuak hiltzen dituelakoan, hori baita uzten duen arrasto bakarra.
|
|
|
“Eukaliptoz betetako jaubetza pribadu honen zugatzak eta hesiak ebagi doguz,
|
gure
basoak eta natura defendatzeko, ahalik eta kalte ekonomiko handiena eragitea helburu. Gora ekintza zuzena! ”.
|
|
|
Ekintzaileetako bat martxistengana zuzendu zan orduan: “Eukaliptoz betetako jaubetza pribadu honen zugatzak eta hesiak ebagi doguz,
|
gure
basoak eta natura defendatzeko, ahalik eta kalte ekonomiko handiena eragitea helburu. Gora ekintza zuzena! ”.
|
|
|
Jabetuko gara oso oso gutxi ematen duela.
|
Gure
baso kudeaketa ereduaren sarrerak ere aztertuko ditugu, eta ikusiko dugu sarrerak berdindu eta hobetu egin daitezkeela". Egurraren salmentarekin bakarrik hobetzen dira zenbakiak, baina ez hori bakarrik:
|
|
|
Bestetik, ordea, uste dugu erakundeei eskatzeaz gain, herritarrok ere badugula zer egina. Eta,
|
gure
basoa bultzatzeko lur erosketa honetan parte izan gaitezkeela. Gure asmoa ez da, noski, egurrarekin negozioa egitea, baizik eta herritar guztiontzat zabalik egongo den basoa bultzatzea.
|