|
2003
|
|
|
Baserritar, arrantzale nahiz kaletar izan,
|
gure
asaba zaharrak, gure guraso fededun sutsuak, Urkiolarako bidea erakutsi euskuen, eta hemen gatoz geu be, beste urte baten, euren atzetik, asmo bardinagaz, antzerako preminakaz, kristau fede beraren argitan, itxaropen bardinaren pozetan.
|
|
|
%4, 2 zeharo erdaldunduta egozan ordurako, Erribera aldean batez be. d) Harrezkero, zoritxarrez, atzerakada handiak egin ditu euskereak hegoaldetik (iparraldean ez gauza haundirik), batez be Naparroan eta Araban (XVII XIXgarren gizaldietan). Gure egunotan be, azkenengo gerraostean, ez da gitxi galdu ta makaldu bai inguruetatik, bai barru barrutik
|
gure artean
asaba zaharren hizkuntza. Agiri agirian daukagun jazoera negargarria dogu hau.
|
|
|
–Aztiak hura guztia esan zian, bai, baina
|
gure
asaba zaharrek froga bat behar zitean. Eta hauxe izan zuan froga:
|
|
|
–Eta
|
gure
asaba zaharrek hementxe eraiki zuten Azpil...
|
|
2009
|
|
|
Otsailaren 1ean, argiaren festa eginez sartzen ziren
|
gure
asaba zahar zelta haiek udaberrian: orduantxe baitator eguna arrapalada bidean argia irabazten eta natura guztia pizten, hasi hegazti eta animaliatxo guztietatik eta segi belar landare nahiz zuhaitzetatik.
|
|
|
" Ekaitz ostean barealdi", dio esaera zaharrak. Zientzia gizona esnatzerako ohartua zen
|
gure
asaba zaharra" Ekaitz guztiak, laburrak" zirela, eta ondoko barealdi baketsua nagitzeko lainekoa ere suertatzen zela, ekaitz erasanaren okerrak konpontzen zituen bitarte neketsu hartan. Eskarmentuak lezio, horretan ere.
|
|
2010
|
|
|
Ilberriaren jiran, egun batzuk aurretik edo ondorengoetatik, baina bere koska hortxe kamusten duela adierazten du,
|
gure
asaba zaharrek erreparoz behin eta berriz ikusi eta egiaztatu duten esaera bilbatu horrek," zazpi ilberritan", alegia.
|
|
|
Zuriak, hostoen gordean lerdenago eta orratzago. Ez zuten alferrik asmatu
|
gure
asaba zaharrek, harako arantza bien atsotitz hura: Arantza beltzak zornatu, osatu.
|
|
|
Garizuma gogora ekarri nahi nuke, guk" gari zuma" deitzen diogun arren," berrogeialdia" esan nahiko lukeelako bere sorreran.
|
Gure
asaba zaharrek ondo lotua zeukaten ilargia garizuma eta Pazkoarekin, ilargia izaki zuten egutegi bakarra: Pazkoz ilargi zahar, hausterrez ilberri ziotsaten, ilberriaren bete betea, ilzahar edo" ilargi zahar" deitzen zutelako.
|
|
2019
|
|
|
–Horra
|
gure
asaba zaharren eguraldi gizona, esan zion Telmok.
|
|
|
Hala ere, nik topatu ditudan esamoldeetatik hau iruditu zait zehatzena, zazpi ilberritan dioena. Ilberriaren jiran, egun batzuk aurretik edo ondorengoetatik, baina bere koska hortxe kamusten duela adierazten baitu
|
gure
asaba zaharren erreparo horrek, zazpi ilberritan, alegia.
|
|
|
Guk badakigu nora begiratu orain, eta mapa bila hasten gara.
|
Gure
asaba zaharrek ez zuten erreparoz hartutakoaren eskarmentua besterik: Izotz gaineko laiñoa, elurraren keiñua.
|
|
|
Nolanahi ere, otsailak bereak emateari jarraituko dio. Otsaila, nahiz laburrena, bera hilabete txarrena bota zuen
|
gure
asaba zaharretakoren batek, eskarmentuak erakutsita. Antzerakoa erantsi zion auzokoak ere, honako hau esan zuenean:
|
|
|
23
|
Gure
asaba zaharrekin
|
|
|
Martxoan sugea ikustea baino, ardi artean otsoa hobe. Sozio txarra zeritzaion
|
gure
asaba zaharrari martxoko suge iratzar berria.
|
|
|
Garizumak bete betean harrapatzen baitu martxoa. Horregatik, neguaren eztenaz gainera, zenbait urte estutan, latzak ikusitakoak ziren
|
gure
asaba zahar haiek: Martxoan ez da garizimerik falta.
|
|
|
Honek, neguaren berezkoa, ez beti baina, berea ohi duen hori zehazten du hobeto. Hotz larregia, horrek ematen zion beldur
|
gure aurreko
asaba zaharrari.
|
|
|
Halaxe uzten du seinale Azkuek bere Hiztegian han hemenka bildu zituen kontuak jaulkitzean.
|
Gure
asaba zaharrek enpeinu biziz begiratzen zioten eguraldiari: saiatzen ahaleginak botatakoak ziren baserrietan, lanarekin egoki asmatuko bazuten.
|
|
|
Eguraldiak denetik eman ahal izateko proportzioak dituela, hori badaki ongi erreparatu dionak.
|
Gure
asaba zaharrek errespetu handia zioten, nola ez, berari  begira begira, halako begirune erdi izuzko bat sortu zitzaielako: gehienbat, ekaitzak sortutako miresmen eta ikara guztiengatik.
|