|
2009
|
|
|
Hasierak ez ziren egun izan daitezkeenez bestelakoak; kontaktuak zituenak kontaktatuko zuen, ez zuenak, oposizioetara joko zuen eraikuntzaren jarduerarik eza konpentsatzeko. Horrela, eta gaur egun kasu askotan
|
gertatzen
den bezala, udal arkitektoek bigarren lanpostu bat izaten zuten, arlo pribatuan. Kontakturik gabe, oposiziorik gabe?
|
|
|
Galdera, hau izan daiteke: Zer
|
gertatzen
da arkitekto gazte batek karrera amaitzen duenean, 2010 urtean,
|
|
|
Zaila da horren prozesu konplexua hitz gutxitan azaltzea baina, tira, saiatuko gara? Funtsean, Psilocybe musika elkarteak bere egoitza orijinala handitzea bilatzen zuen, horren inguruan
|
gertatzen
ziren aktibitate guztiak garatzeko beharrezko zituzten leku eta baliabideak barne, saio lokalak, kontzertuen antolaketa, grabaketa estudioa, diskografikoa, bulegoak eta abar. Proiektuak, eraikuntza eta toki baten eraberritzea, musika bezalako ideia zabal batek elkartutako jende multzoaren etxea eraikitzea bilatzen zuen.
|
|
2010
|
|
|
Sustapen publikoko etxebizitza proiektuak egitean, lehiaketa prestatzean doa indarrik handiena. Behin irabazle suertatzean (sarritan
|
gertatzen
ez dena, eta are gutxiago gaur egun), bidea egina dago. Printzipioz, arkitektura bermatuta dago.
|
|
|
Baina batzuetan, hirigintza araudiak lerrokadura eta bolumenak doitzeko aukera ematen du, betiere eraikigarritasun parametroak zorrotz errespetatu beharraren mugarekin. Eta aztertzen gabiltzan etxe multzo honetan hala
|
gertatu
zen: VISESAk antolatutako lehiaketa horretarako, aldez aurretik ezarritako bloke antolamendua aldatzeko proposamena aurkeztu zuen IMBk, bi helburu nagusiri jarraituz:
|
|
|
UPN bik osaturiko zutabeak, zatika muntatuak izanagatik, izaera jarraitua eskuratu zuten eraikiak izan ahala, eta hertsatze esfortzuari eusteko ez ezik, haizearen eraginez
|
gerta
litezkeen esfortzu erantsiei ere aurre egiteko daude kalkulatuta. Gainera, egituraren egonkortasunaren mesede, altzairuzko txarrantxa bilbe batek are deformagaitzagoa egin zuen gainezarritako portiko saila.
|
|
|
XVIII. mendearen bukaerako eta XIX. mendearen hasierako iraultzak ez zuen industria soilik goitik behera aldatu; hirien paisaia ere errotik irauli zuen. Giza migrazio mugimendu handia
|
gertatu
zen, landatik hirira egoitza aldatu baitzuen nekazari eta abeltzain ugarik. Londresko biztanleria, esaterako, XIX. mendeko bigarren erdian hirukoiztu egin zen.
|
|
|
Henri de Saint Simon, Robert Owen, Charles Fourier, André Koechlin, Titus Salt eta Jean Baptiste André Godin izan ziren esanguratsuenak, komu na sozialistaren eta kooperatibismoaren gurasotzat jo izan dire nak. Haiek sustatutako komunitate guztiak ez ziren paperean gelditu, Fourierren Phalanstère habitat kolektibo ameslariarekin
|
gertatu
bezala. New Lanark (Glasgow, Eskozia, 1815), Saltaire (City of Bradford, Ingalaterra, 1850), Mulhouseko langile hiria (Frantzia, 1853) eta Familistère (Guise, Frantzia, 1859) izeneko egitasmoa, besteak beste, errealitatean hezurmamitu ziren (3).
|
|
|
–Egun eraikitze prozesuan diren etxebizitzak erortzea besterik ez dugu falta!?, dio Xabierrek. Izan ere, Azpeitiko A.I.U.20 Plan Partziala hirigintza mailan
|
gerta
daitezkeen istripu guztien iturri izan da. Sektore hau Loiolako santutegiaren etorbidean dago, Urola ibaiak sortzen duen meandroan.
|
|
|
Ni sinetsi ezinik nabil; baina, baina, zer da hau? Azpeitiko sektore honetan
|
gertatzen
ari dena, Euskal Herriko egoeraren ispilu ez ote da?
|
|
|
Christian: Boom ekonomiko hau ez da berriz
|
gertatuko
.
|
|
|
egitea posible da, eta sustatzaileak lur jabeari eraikitako ia 2 etxebizitza eskaintzen dizkio, gainontzekoarekin irabaziak egi teko. Etxebizitzek 100 milioi balio zutenean, lurzoru garestian eraikitzerik bazen, baina zer
|
gertatzen
da, etxebizitzak saltzerik ez badute. Sustatzaileek arriskatzen dute, lurraren jabeek aldiz, ez.
|
|
2012
|
|
|
Horrek eskaera energetikoa% 5,7ra murriztea dakar, ondo orientatuta dagoen 2 kasuko eraikinarekin alderatuz. Murrizketa berokuntza sisteman eta hozte sisteman modu proportzionalean
|
gertatzen
da. 1 kasuarekin alderatuz, energia eskaeraren murrizketa% 23,65 da.
|
|
|
7 kasuan isolamendu termikoaren lodierak are eta gehiago handitu dira, fatxada orotan 8 cm eta estalkian 8 cm erabiliz. Kasu honetan, eta 4 cm-ko isolamendua zuen 5 kasuarekin alderatuz, aurrezkia% 17,42koa da, eta, aurreko kasuan bezala, berokuntza eskaeran
|
gertatzen
da(% 32,53ko murrizketa), hozte sistemaren eskaera handituz, nahiz eta handipen hau, eraikina klimatizatzeko energia eskaera osoa kontuan harturik, esanguratsua ez izan. 6 kasuarekin alderatuz, isolamenduaren lodiera jada handitua zuen,% 11,87ko energi eskaeraren aurrezki gehigarria lortzen da, isolamenduaren lodiera 8 cm-ra handituz.
|
|
|
% 19ko erabileran. Hozte sisteman
|
gertatuko
da murrizketa,%
|
|
|
4 kasuarekin konparatuz(% 24,96), eguzki babesa instalatzeak dakarren eguzki energiaren bilketaren gutxitzea dela-eta, hozte sistemaren murriztapena hain da garrantzitsua(% 80,5), ezen eskaera globalaren murrizketa nabarmena
|
gertatzen
den. Hegoaldera dagoen zuloaren babesarekin batera, hozte sistemarako energia eskaeraren proportzioa modu adierazgarrian murriztu da, non berokuntzarako energiaren 1/ 12 besterik ez den.
|
|
|
1 gra, koan erakutsitako kasuetan
|
gertaturiko
energia eskaeraren murriztapena ageri da, diseinu eta teknika arkitektonikoaren bitartez aztertutako lehenbiziko kasutik azkenera.
|
|
|
Ikerketa proiektu horren helburu nagusia, eraikin batean
|
gertatzen
diren fluxu energetikoak kudeatzeko gai den fatxada garatzea zen. FAA batean, berriztapen airea behartutako bentilazio bide aire ganberatik pasarazten da, non berotu egiten baitu kanpoko metalezko azalak jasaten duen eguzki erradiazioak.
|
|
|
FAA erabiltzean berokuntza eskakizunak murriztu egiten direla ondorioztatzen da, eta hori zona klimatiko guztietan betetzen da, epelenetan errendimendurik onenak lortzen badira ere. Hurrengo taulan azaltzen den moduan, aztertutako erakin gehienetan% 20 baino aurrezpen handiagoa
|
gertatzen
da. Tipologiak aztertuz gero,% 30ko azalera zeharrargia duten fatxaden kasuetan, L itxurako eraikinetan lortzen dira daturik onenak.
|
|
|
Tipologiak aztertuz gero,% 30ko azalera zeharrargia duten fatxaden kasuetan, L itxurako eraikinetan lortzen dira daturik onenak. Hori D1, D2 eta D3 zona klimatikoetan izan ezik
|
gertatzen
da, eta beste kasuetan, berriz,% 40ko aurrezpena baino gehiago lortzen da.
|
|
|
% 60ko fatxada beiratua duten kasuetan, berriz, daturik hoberenak fatxadan kokaturiko komunikazio nukleoa duen dorre erako eraikinean lortzen dira, non, oro har,% 20 bitarteko aurrezpena
|
gertatzen
den, nahiz eta kasu batzuetan% 40ko balioak ere gainditzen diren.
|
|
|
Ondareak bere garrantzi, sikoaz gain, beste garrantzi handiago bat duelako, iraganaren lekuko, historian zehar ondare bezala elite gutxi batzuen eraikinak identifikatu ditugu, eta horiek garaiko biztanle gutxiren erantzukizuna besterik ez zuten. Ezin dugu utzi horrelakorik
|
gertatzea
, jasangarritasunak birgaitze prozesuan etxebizitza ondarearen garrantzia hartu behar du bere baitan.
|
|
|
Hiri paradigma aldaketa hori
|
gertatu
eta gero, hazkundea etorriko da; hasiera batean horizontalki haziko da hiria, eta gero, igogailuaren asmakuntza eta altzairuaren teknifikazioa direla medio, bertikalean. Energia elektrikoa, gainera, askoz garbiagoa zen, eta ehun industriala eta bizitegi ehuna ikatzaren garaian ez bezala nahastu zitezkeen.
|
|
|
Istripuek, Fukushimako hondamenaren urteurrena gertu dugun honetan, herrialde baten itxura eta errealitatea aldatzeko gauza dira, Txernobileko istripua
|
gertatu
eta gero, Pripiat hiriak ondo ikasi zuen bezala.
|
|
|
Horrelako istripu bortitzek hilotzak utzi ohi dituzte agerian; har dezagun, adibidez, Company Town delakoak, meategi baten inguruan sortutako hiri artifiziala. Zer
|
gertatzen
da ikatza bukatutakoan. Edo petrolioa bilatzen duten itsas plataformak.
|
|
|
Autogintzaren industrian esaterako, erosleak autoaren prezioa galdetzeaz gainera, zenbat gasolina kontsumitzen duen galdetuko du seguru, baita autoak zenbat iraungo duen kontuan hartu berau erosi aurretik. Eraikuntzaren industrian aldiz ez da horrelakorik
|
gertatzen
, eta bankuek uzten duten diruarekin etxea erosteko adina diru biltzen dugun baino askoz gehiagori ez diogu erreparatzen.
|
|
|
CO2-aren kasuan, altzairu kilogramo 1 ekoiztean 2.494 gr emititzen ditu labe garai batek, arku elektrikoko labe batek 462 gr emititzen dituen bitartean. Berotegi efektuan eragina duten beste gas batzuekin ere antzekoa
|
gertatzen
da, hurrengo grafikoan ikus daitekeen moduan:
|
|
|
Birziklatzen den beira tona bakoitzeko 1,2 tona lehengairen ustiapena aurrezten da, beraz, beira birziklatzeak merezi du, inolako dudarik gabe. Zabortegietan alperrik galtzea da beira erabiliari
|
gertatu
behar ez zaiona, baina beiraren birziklapena herrialde aurreratuetan nahiko garatuta dagoela esan daiteke, eta hau normalean behintzat ez da gertatzen. Bere birziklagarritasuna eta bizitza ziklo amaigabea aprobetxatu beharra daukagu.
|
|
|
Birziklatzen den beira tona bakoitzeko 1,2 tona lehengairen ustiapena aurrezten da, beraz, beira birziklatzeak merezi du, inolako dudarik gabe. Zabortegietan alperrik galtzea da beira erabiliari gertatu behar ez zaiona, baina beiraren birziklapena herrialde aurreratuetan nahiko garatuta dagoela esan daiteke, eta hau normalean behintzat ez da
|
gertatzen
. Bere birziklagarritasuna eta bizitza ziklo amaigabea aprobetxatu beharra daukagu.
|
|
|
Aldi berean, Batzordeak landu dituen eszenarioetan, 2050eko energia kontsumoa% 41 gutxituko dela aurreikusten da; are gehiago: Europako Batzordeak onartzen du ezen, erreferentziazko urtean, 2006an, azkeneko energia kontsumoaren gailurra
|
gertatu
zela Batasunean, hau da, 2006tik aurrera EBko kontsumo finala ez dela inoiz orduan bezain handia izango. Ekonomia karbonogabetzeko beharrei aurre egiteko, kontsumo maila jaisteaz gain, erregai fosilak energia emari berriztagarriekin ordezkatu behar ditugu.
|
|
|
Asmatuko duzue zein den hurrengo pausoa, noski. Tentsiogatazka hauek hirigunean
|
gertatzen
zirenez gero, autoritateek esku hartu zuten eta horrekin batera etorri ziren zentsura eta debekuak. Hiria arautzen duten botereek, zenbaitek kapitalista eta kontrolatzailea izendatzen dituztenak?
|
|
|
XVI. eta XVIII. mendeetan
|
gertatu
zen Euskal Herrian eta Europa osoan, jendetza biltzen zuen kirola izatetik, historia eta kirola maite duten gutxi batzuentzako esparrua izatera pasatzea.
|
|
|
Demasa. Gauza bera
|
gertatu
da bai bizikletarekin, bai eta oinezko bidaiekin ere; eta behera egin du, nola ez, auto pribatuaren erabi lerak. Orain bertan, hilaren amaieran [urrian egin zen elkarrizketa] 40 superetxadiren proiektua aurkeztuko dugu Gasteizen bertan.
|
|
|
Badakizu zer
|
gertatzen
den. Teknologiak itsutu egiten zaitu baldin eta teknologiara modu sutsuegian hurbiltzen bazara.
|
|
|
Are gehiago, euren estatusa sortzeko eskalan bizi kalitate hobea duten tokietara bizitzera joatea oso normala da. Hemen ez da halakorik
|
gertatzen
, herrialde txikia garelako, besteak beste. Gironan bizi eta Bartzelonan lan egiteko prest gaude, edo alderantziz; haiek bizitokiaz aldatuko lirateke eta kitto.
|
|
|
Gironan bizi eta Bartzelonan lan egiteko prest gaude, edo alderantziz; haiek bizitokiaz aldatuko lirateke eta kitto.
|
Gertatzen
dena zera da, hemen Bartzelona eta Girona direna, han estatu aldaketa bat suposa dezakeela.
|
|
|
zehar
|
gertatuko
zen hori.
|
|
|
Batzuk beste batzuk baino famatuagoak, haien erabilera etxe bakoitza hornituko zuen sare publikoaren eraikuntzarekin amaitu zen. Oraingo belaunaldiek ez dute jada ondare hau ezagutzen, erabiltzen eta transmititzen ez den gauza ororekin
|
gertatzen
den bezala.
|
|
|
Gasteizko kasuan arazo honetaz hitzez jabetu direla ematen du, eta modu apal eta herabean pauso batzuk ematen ari direla, baina oraindik asko dago egiteke eta aurreko bi hamarkadetan hirigintzan
|
gertatu
dena guztiz kontraesankorra eta inkoherentea dela ezin da ukatu. Adreiluaren politikak guztiz bere kasa jardun du, eta ingurumen arloko irizpide asko bazterrean gelditu diren bitartean, interes espekulatzaileak, udalarenak zein eraikuntza enpresa handienak, gailendu dira.
|
|
|
Azkenik, gogor kritikatu beharra dago, Arkaiaten, Larrainen edo oraintxe Aretxabaletan
|
gertatzen
ari dena. Auzoko muturrean dauden sektore hauetan, hiritik urrutien egon arren, etxebizitzen multzo handiak eraiki dira, eta bitartean hurbilago dauden beste sektore batzuk, krisiaren ondorioz eraiki gabe gelditu dira.
|
|
|
Paisaia lurralde bezala ulertzen badugu, berdeari lotutako kontzeptuaz baino gehiago, natura eta gizakia elkarrekin bizi diren oinarriaz jardungo dugu. Bai hiriak bai paisaiak aintzat hartu dituzte oinarri horretan
|
gertatzen
diren prozesu sozial, kultural eta ekologiko guztiak, elkarrekiko eragileak baitira. Begirada berri honek lurraldean ekologiaren paradigma integratzeko aukera zabaltzen du.
|
|
|
153). Izan ere, natura diseinuaren material bihurtzen bada, paisaiagintzan
|
gertatzen
den legez, diseinua naturaren bilakaeraren menpe izatera beharturik dago. Hirian natura eta gizakia elkarrekin harremanean ditugu eta biak uler daitezke eboluzioan diren prozesu gisa.
|
|
|
Hirigileak, lorezainaren antzera, etorkizuneko hiriaren antolakuntzarako haziak landatzeko jomuga izan luke. Bide horretatik, proposatutako estrategiei balio katalizatzailea erantsi zaie, gerora
|
gerta
daitezkeen prozesuak bultzatu eta estimulatzeko hain zuzen ere, baina formalizatu gabe. Horrela, unean uneko beharrizanek fisikotasuna jasoko dute, hirigintzak proposatutako aukera anitzeko oinarri horretan.
|
|
|
Lurraldea okupatzen duten elementuen artean harremana osasuntsua
|
gerta
dadin, Serres-en paktu naturalaren parekoa eraiki da (Serres, 2004: 68).
|
|
|
Sinergia harreman hauen laguntza trukaketaren bidez, natura zati artifizial honek ez du ekarpen kimikoen beharrik bizirik irauteko eta elkarbizitza orekatua baimentzen da. Biziraupenean hazitako bizikidetzarako arau hauek baliagarriak
|
gerta
dakizkiguke esku artean dugun ekologia artifizialaren eraikuntzan.
|
|
2013
|
|
|
Etorkinak bateko, hazkunde begetatiboa besteko, nabarmen emendatu zen biztanleria XX. mendearen erdialdera. Bizibidea aurkitzeko esperantzak erakarrita, immigrazio handia
|
gertatu
zen garatu gabeko eskualdeetatik euskal lurralde industrializatuetara. 1956ko Zoruaren Legeari egokitu zitzaion, poligono deritzon hirigintza tresna tarteko, landa lur hiritartu berrietan auzune berriak eraikitzeko bidea ematea.
|
|
|
Urte asko, eta tartean gerra zibila ere pasatu behar izan zen, turismoa modu demokratizatuan
|
gertatu
zen arte, olatu bainuen onurari lotutako turismoak eguzkiari lotutako turismoari bide eman zion arte, alegia. Eta edozeinek eta edozein modutan kostari lotutako turismoa bizi ahal izan zuen arte.
|
|
|
Familia indianoak, eta Bilboko burgesia berriko familia dirudunak. Baina tantaka eta oso modu patxadatsuan
|
gertatu
zen fenomeno hau, eta herriko berezko bizimoduarekin ez zuen inolako talkarik sortu, herria berez, barnealdean baitzegoen. XIX. mendearen bukaerako testu batzuen arabera, Bakioko haranak honako irudia eskaintzen zion ibiltariari:
|
|
|
Bainuetxeen ondareak, ondare arkitektoniko industrialarekin lotura zuzena duela begi bistan dago. Bainuetxeen hedapena, XIX. mendean zehar, Industria Iraultzak ekarri zituen gizarte aldaketekin batera eta haiei esker
|
gertatu
zen, industriarekin aberastu zen burgesia izan baitzen orduko bainuetxeen bezero eta bultzatzaile nagusia, aristokrazia eta nobleziarekin batera.
|
|
|
Horrekin batera, bainuetxeak XIX. mendean sortutako produkzio sistema industrialek bereganatu zituzten, ur botilaratzeak, kremak eta osasun gaiak ekoizteko. Kasu batzuetan, bainuetxeek aisialdiko aktibitateak alde batera utzi eta botilaratutako ur produkzioari ekin zioten, produkzio gune bilakatuz, Alzolako bainuetxean (Elgoibar)
|
gertatu
zen bezala (Larrinaga,?).
|
|
|
Ekosistemak zikloen errepikapenaren bidez dira erresilienteak. Ziklo horiek faseren batean geldiaraziz gero, eta hori askotan
|
gertatzen
da gizakiaren erruz interes politiko edo ekonomikoak direla-eta, ekosistemak ahulak bihurtzen dira eta erresilientzia galtzen dute.
|
|
|
Hiriguneek ere antzeko fenomenoak jasan ditzakete. Uholdeak, suteak edo antzeko fenomenoak
|
gertatzen
direnean, erantzuteko azkartasuna aldagai batzuen araberakoa izango da, adibidez, bere biodibertsitatearen araberakoa. Arlo ekonomikotik aztertzen badugu, industria jakin baten limitea berehala ezagutu ahal izango dugu bere arloetako batek
|
|
|
Gaur egun Bartzelonako Poblenou auzoan aurkitu dezakegun industria paisaia, XIX. mendearen bigarren erdian
|
gertatu
zen industria iraultzaren ondorioa da, Poblenou Kataluniako eta Espainia osoko industriagune garrantzitsuenetako bat bilakatu zenean.
|
|
|
Baina horretaz gain, Can Ricart fabrikak industria iraultzak gure gizartean izan duen eragina eta gaur egun gure gizarteak bizi duen eredu sozial, kultural eta ekonomikoa ulertzen lagundu gaitzakeen eraikina da, balio soziala eskuratuz. Eta, era berean, hiriak jasan dituen aldaketa eta eboluzio urbanistikoak eta berauen ondorioz
|
gertatu
diren gatazkak ulertzeko ezinbestekoa da.
|
|
|
Urteetan zehar Can Ricart industria eraikin multzoan egin ziren zabalkuntza guztiak proiektu originalaren ardatzei jarraituz egin ziren, hau da, nekazaritzapartzelazioaren arabera, nahiz eta kasu askotan Cerdà Plana onartuta egon. Hori bi arrazoirengatik
|
gertatu
zen: alde batetik, Sant Martí de Provençals herria burujabea izateak planaren ezartzea zaildu zuen; bestetik, garaiko arkitekto gehienak Cerdà Planaren kontra zeuden, zabalkuntza garatzeko egin zen lehiaketan gertatu zen gatazkaren ondorioz.
|
|
|
Hori bi arrazoirengatik gertatu zen: alde batetik, Sant Martí de Provençals herria burujabea izateak planaren ezartzea zaildu zuen; bestetik, garaiko arkitekto gehienak Cerdà Planaren kontra zeuden, zabalkuntza garatzeko egin zen lehiaketan
|
gertatu
zen gatazkaren ondorioz.
|
|
|
XXI. mendeko Europako hirien eraldaketa kulturalaren fenomeno bat auzo artistikoen sorrera izan da. Jarraian aztertuko dugun bezalaxe, fenomeno hori langileen auzoen berreskuratzearekin bat
|
gertatu
da, aro industrialaren ondorio zuzen gisa ulertua. Industriaren kokaleku estrategikoek, azpiegitura handien uztearekin batera, industriaguneen potentzial sinboliko eta ekonomikoa agerian utzi dute.
|
|
|
Egun batez industriak betetako hiriaren bihotz hauetan erabilera berriak txertatu dira. Usadiozko artisten kontzentrazioa hiriko alde batean modu espontaneoan
|
gertatu
bada ere, azken hamarkadan eraikin zahar eta utzitako guneak berreskuratzeko helburuz espresuki bultzatutako aktibitatea izan da.
|
|
|
Eraikiaren formalizazioa. Jane Jacobs-en esanetan (Jacobs, 1961), testuinguru herritar baten dibertsitate kulturala sustatzeko baldintza berezi batzuk
|
gertatu
behar dira: oinarrizko erabileren nahasketa, eraikitakoaren formalizazio intentsitatea, permeabilitatea eta eraikinen tamaina eta baldintza desberdinen nahasketa, hain zuzen ere.
|
|
|
Produkzio kulturalaren hazia dira gune horiek. Industriaguneetan eraikin ondareez gain espazio librea izaten da inguruan, eta espazio haorien berreskurapena espazio publiko gisa oso garrantzitsua da eraikinen barnean
|
gertatzen
den aktibitatea zabaltzeko eta elkarrekiko harremanak izateko espazio gisa funtzionatzen duelako.
|
|
|
Soho Factory proiektuaren sustatzaileek «New Yorkeko Sohoa erreferentziatzat hartuta, antzeko baldintzak sortu nahi dituzte Varsovian, industria osteko eraikinak galeria eta loft funtzioa izateaz gain, Warholen espiritua ere bizirik egoteko giroa lortu nahi da». Warholen Factory aren elkarlanerako espirituaz ari dira, non diseinatzaile, jatetxe, museoekin nahasketan kontzertuak, erakusketak, bulegoak, workshopak, moda desfileak, publizitate ekintzak eta abar
|
gerta
daitezkeen.
|
|
|
Beraz, XIX. mendearen amaieran eta XX. mendearen hasieran industria hazkundea
|
gertatu
zen, ehungintza sektore printzipala izanik. XX. mendearen lehen erdian zehar auzoko mugimendu industriala eta langilearena Katalunia osoko handiena izan zen, desindustrializazioa hasi aurretik.
|
|
|
Beste balio horiek lirateke, hain justu ere, maiz azaleko irudiaren bitartez eta izarren hautsaz bedeinkaturik jaiotzen direnak, gaur eguneko guru handien gidaritzapean. Hala ere, beti
|
gertatu
izan den legez, interes ekonomiko, politiko eta ideologikoak zedarriturik aurkituko ditugu azpian, produkzioaren errentagarritasunetik kulturaren errentagarritasunera bira egin izan zuen fikziozko kapitalismo ukiezinaren baitan.
|
|
|
Mamutzar grisak egunsentiko laino artean han hemenka izango ditugu baso lanbrotsuetan dispertsatuak, paisaiaren kalitatea eta errespetuzko trataera bermatzeko baino kontzientziak zuritzeko agian balioko duten lurralde barreiatuetan (industria pisutsuaren gibelean
|
gertaturiko
sprawl erako berrantolaketaren ondorioak, hondoan dirauten mekanismo produktibo, ekonomiko eta ideologiko injustuak tapatzeko gauzatzen diren interbentzio eta operazioak; akzio politikoz justifikatzen den begirada utopikoaren biolentzia). Egoera hauetan beti maneiatzen dira dozenaka bat hitz potolo, epe laburreko beharrizanen maltzurkerietara makurtuak:
|
|
|
Arkitektura maila teorikoan proposatzen denean eta are gehiago proposamena utopikotzat jotzen baldin bada, haren garrantzia ezbaian jartzen da maiz. Ideia bat praktikan jartzeak ekartzen dituen mugak direla, denboraren igarotzean
|
gertatzen
diren ezbeharrak direla, arkitektura ideiak gutxietsiak dira. Batzuek diote Priceren ideien izaera erradikala errealitatera eraman izan balitz, proposamenaren helburu sozialak indargabetuko ziratekeela.
|
|
|
Hiri antolamendurako prestatutako agiriaren onespenaren prozesua bukatu gabe egonda ere, 4 urte igaro ondoren, hauteskundeen ondorioz udal gobernua alda daiteke. Hori
|
gertatzen
bada, aurreko udal gobernuak proposaturiko hiri antolaketa hankaz gora jar dezakete, aurreko udal gobernuak eskatutako lantaldeak egindako hiri antolamendu utopikoan murgildu ere egin gabe.
|
|
|
Hiri antolamendua egin duen lantaldea berbera izanda ere, 10 urtetan aldaketa sakonak
|
gerta
daitezke. Denbora tarte horretan aldatu egiten dira ekonomiaren eta hiriaren beharrak, plangintza zaharkitu egiten da, eta, gainera, bukatu gabe dago ordu arte marraztutakoa.
|
|
|
Heriotzarako espazioaren erregulatzailea paisaia (eta irudi) baten moduan agertzen da hiriarentzat, vanitas moduan, izandakoaren eta bere memoriaren iraunkortasunaren berri emango duen paisaia. Horren aurrekaria XVIII. mendeko Frantzia ilustratuan
|
gertatu
zen hilerri iraultza izan zen eta Père Lachaise (Brongniart, 1804) izan zen hilerriaren (eta heriotzaren) ikuskera modernoaren paradigma. Hiriaren bere berezko gailutzat hartu zuen, Parisen erreformari eta Monumentaltasun berriari buruzko bere saiakerari atxikitakoa eta, hein batean, Blondel ek Frantziako Académie d, architecture akademian antolatu zuen Prix d? émulation sariketan aurkeztutako proiektuen bitartez garatu zuen bere programa; horren ondorioz,. Hileta arkitektura?
|
|
|
Irizpen horrekin, hasieran behintzat, Oteizaren itxaropenak amaitutzat jo zitezkeen, zeren V1 bertsioa, Fullaondoren sentimoldearekiko hurbilago zegoena, lehiaketarako onartu baitzuten. Lehiaketa deialdi hori 1944 urtean hasitako prozesu luzearen (15) azken fasea izan zen eta, lehen aldiz, Ametzagaña aipatzen da etorkizuneko hilerriaren kokalekutzat, Polloe beteko zela eta Donostiako demografian hazkundea
|
gertatuko
zela aurreikusita. Alabaina, izapide konplikatuen ondorioz, prozesu hori 1983/11/30era bitarte luzatu zen; egun horretan, Udal Zerbitzu Teknikoek Bal dintzen Oinarriak eta Agiria idatzi zituzten Lehiaketa Deialdia formalki eratzeko.
|
|
|
Aitzitik, sortzea «posible» zen «hiri bakarra», azken batean, Alzola, Achúcarro eta Hoffmeyer en zabalgune errealistagoa izango zen Bilbon, eta Kortazarrena Donostian, Ugartemendiak bultzaturiko berreraiketak huts egin ondoren, batik bat lur jabeen erruz, Bilbon
|
gertatu
bezala. Donostian, 1863ko lehiaketan bigarren gelditu zen Saracibarren planoak proposatzen zuen Boulevard etorbidea hartu behar izan zuen Kortazarrek mailegutzat, hirigune zaharra zabalgunearekin lotzeko arteria urbano txukuna.
|
|
|
Eraikitako hiriaren forma planoak ematen du eta sedimentazioz kristaltzen doa gizarte eta kultur fenomenoekin
|
gertatzen
den moduan. Estilo arkitektonikoak eta gorpuzkera sozialak denbora biribilduz baitoaz; elkarrekin ez bada ere, bata bestearen ondoan.
|
|
|
Artikulu honen helburua, erreflexio eta eztabaida bultzatzea da. Arkitekturaren eta hiriaren paradigma aldatzen hari den momentu honetan, arkitekto gisa, ikuspuntu politiko eta ideologikoan oinarritutako gogoeta indartzea behar beharrezkoa
|
gertatzen
da. Ideiak formen gainetik daudela oinarri hartuta, ideia horiek erabakitzean arkitektoaren papera goraipatu nahi du testu honek.
|
|
|
Badute utopikoaren ukitu hori. Ezohiko proiektuak dira, ez dira eraikinak, ez dira eskolak, ospitaleak edo zentro intermodalak, orain artean beti
|
gertatzen
zen bezala. Gehienak sistematzat uler daitezke; haietan parasitoa, esku hartzea, desmuntaketa, hitz gakoak dira.
|
|
|
Prozesuak inposatzen duen nortasun edo lekutasun galera hau erakusten digu Sennettek. Ez da Industria Iraultzan inmigrazioarekin
|
gertatu
zen jatorriaren galera hura, baizik eta nortasunaren eta lekutasunaren guztizko galera da, denboran leku batekiko atxikimendua lortzeko ezintasuna. Pertsonen arteko erlazio fisikoaren desagerpen progresiboa, erlazio birtualen mesedetan.
|
|
|
Gogoeta horiek eleberri, bideo-joko, komiki edo film gisa irudikatu izan dira. Zer
|
gertatuko
ote litzateke gizakiak eraikitako hiri eta azpiegiturekin, gizakia desagertuko balitz. Zein izango litzateke naturaren papera gizakirik gabeko mundu horretan?
|
|
|
Zenbateko aldea dago guk eraiki izan ditugun fikzioen eta errealitatearen arten? Askotan ikusi dugu zer
|
gertatu
izan zaion arkitekturarik gabe geratu den gizakiari, baina zer gertatuko litzaioke gizakirik gabe geratu den arkitekturari?
|
|
|
Zenbateko aldea dago guk eraiki izan ditugun fikzioen eta errealitatearen arten? Askotan ikusi dugu zer gertatu izan zaion arkitekturarik gabe geratu den gizakiari, baina zer
|
gertatuko
litzaioke gizakirik gabe geratu den arkitekturari?
|
|
|
gizakiaren suntsipen zuzena irudikatu dutenak, eta gizakiaren medioaren suntsipena imajinatu dutenak. Horiek guztiak fikziozko narrazioak dira, eta gizakiak ez du inoiz pairatu dimentsio horietako jazoera apokaliptikorik, beraz, zaila zaigu zehaztea zer
|
gertatuko
litzaiokeen guk eraiki izan dugun munduari, noizbait kataklismo mundial bat gertatuz gero. Hala ere, gertatu izan dira eskala txikiagoko jazoerak historian zehar, zeintzuek arkitektura gizakirik gabe utzi duten.
|
|
|
gizakiaren suntsipen zuzena irudikatu dutenak, eta gizakiaren medioaren suntsipena imajinatu dutenak. Horiek guztiak fikziozko narrazioak dira, eta gizakiak ez du inoiz pairatu dimentsio horietako jazoera apokaliptikorik, beraz, zaila zaigu zehaztea zer gertatuko litzaiokeen guk eraiki izan dugun munduari, noizbait kataklismo mundial bat
|
gertatuz gero
. Hala ere, gertatu izan dira eskala txikiagoko jazoerak historian zehar, zeintzuek arkitektura gizakirik gabe utzi duten.
|
|
|
Horiek guztiak fikziozko narrazioak dira, eta gizakiak ez du inoiz pairatu dimentsio horietako jazoera apokaliptikorik, beraz, zaila zaigu zehaztea zer gertatuko litzaiokeen guk eraiki izan dugun munduari, noizbait kataklismo mundial bat gertatuz gero. Hala ere,
|
gertatu
izan dira eskala txikiagoko jazoerak historian zehar, zeintzuek arkitektura gizakirik gabe utzi duten. Medioaren suntsipenik izan gabe, gizakiaren desagerpenaren adibide bat Hashima irla japoniarra litzateke.
|
|
|
Gaur egun irla gutxika gutxika bere egoera naturalera ari da bueltatzen, itsasoak giza arrastoak ezabatzen dituen bitartean. Gauza bera ari da
|
gertatzen
, adibidez, Detroiteko aldirietan. Industria lokalaren porrotaren ondoren, hainbat eta hainbat etxebizitza abandonatuak izan dira, eta denborarekin naturak espazio horiek birkonkistatzeari ekin dio.
|
|
|
Orain arte ikusi ditugun adibideetan medioak ez du inongo kalterik jasan, gizakia soilik desagertu egin da. Fikzioetan gizakiaren medioaren suntsipena
|
gertatu
izan denean, gizakia azken izaki bizidun bezala irudikatu izan da. Baina errealitateak hori horrela ez dela erakutsi izan digu.
|
|
|
industria hiri izatetik zerbitzu hiri izatera. Orduan, Bilboko metropolia egituratzen duen itsasadarraren bi ertzak berrantolatzeko apustua egin zen, eta ardatz horren erdi erdian dagoen Zorrotzaurre, nola ez, bere kokapen estrategikoagatik, giltzarri
|
gertatu
behar, bada!
|
|
|
Kevin Lynch hirigile eta idazleak zioen bezala: ertz bat muga edo hesi bat baino zerbait gehiago izan daiteke, ikuspen eta jarraitutasun baldintza egokiak
|
gertatzen
badira, josturalerro bat izan daiteke trukerako, harreman lerro irekia (1).
|
|
2014
|
|
|
Dagoena jasotzean eta irudikatzean datza. Baina, oraindik eraiki gabe dagoenari eta, beraz, proiektuaren ideiagintza eta eraikuntzaren bukaera bitartean
|
gerta
daitezkeen aldaketen menpe dagoen gauzatu gabeko arkitektura gertaerari muga ezartzen die irudikapen albertiarrak. Albertik planoetan eraikina zehazten du, ez ideia eta, modu horretan, plano horietan eraikuntzaren definizioa bukatu eta mugatzen du.
|
|
|
Edozein diseinu ekintzatan diseinatzailea etengabe aurrera eta atzera doa, modeloaren atal zehatz batzuk edo antolaketa orokorra behin eta berriro berrantolatzen, eta hori da, Javier Monederok salatzen duen moduan, (Monedero, 2009) orain arte genituen modelizazio tresnen muga nagusia, behin sortu den modeloa interaktiboki aldatzeko ezintasuna. Gaur egun ez ditugu edonolako geometria modelatu eta grafikoki kontrolatzeko tresnak soilik, arkitektura prozesuan
|
gertatzen
diren aldaketen kontrola ere eduki dezakegu, sistema interaktibo baten bitartez eta denbora errealean.
|
|
|
Baina egunerokotasunarekiko urruntze hau ez da arkitekturan soilik
|
gertatzen
, kultura garaikidearen errealitatearekiko urruntze orokortu batekin du lotura jarrera honek. Eskulturan eta pinturan ere kuriositate eta plazer sentsualetik urruntzen diren lanak dira maiz testuinguru garaikidean nagusi, zeinek gaitasun kontzeptual eta adimenari hitz egiten dioten askotan, zentzumen eta gorputzaren osotasun bati erantzun beharrean.
|
|
|
Hori 3D inguruekin
|
gertatzen
da.Errealitate birtualak sortzean, aurkeztu nahi dena lautu egiten da askotan. Hiperrealismo nahi horretan begiari hitz egiten zaio guztiz eraikitako irudi multzo itxi bat eskainiz, non ikusleak bere irudimenaz zentzu guztien osotasun bat eraiki beharrean, emandako produktuari ikuskatze pasibo bat ematen dion, azkar batean kontsumitutako zerbait.
|
|
|
Bere idazkietan, marrazkigintzaren analisia hizkuntza baten denbora markak balira bezala adierazten du: Sainzek aipatu «lehenagoko» irudiei buruz hitz egitean, Bergerrek irudimenaren esku hartzea ikusten du, eta hortaz «baldintzazko» aditz marka ikusten du, hots, «zer
|
gertatuko
litzateke baldin eta...». Hau da, paperera jada irudimenean dagoena transmititzea da xedea tankera honetako marrazkietan.
|
|
|
banako lana, elkarlana, ikaskuntza eta sozializazioa. Ezagutza sortzeko gai diren erakundeek ziurtatu dute lau bide horien bermea eta elkarbizitza
|
gertatzen
dela, besteren artean, espazioaren, haren diseinuaren eta berorren erabilera ereduaren bitartez.
|
|
|
Bestetik, eraikinen birgaitzearen arloan, Gernikako Astra aipatu beharra dago, zeina kulturarako fabrika sozial gisa, jendartearen parte hartze zuzena sustatu duen, kudeaketatik espazioaren autoeraikuntzaraino. Antzeko esperientzia txiki ugari ari dira
|
gertatzen
gure inguruetan, askotan espazio publikoaren eraikuntzarekin, eraikinen birgaitzearekin edota etxebizitza beharra asetzeko ekimenekin lotuta.
|
|
|
Laburpena: Zientzian eta ingeniaritzan
|
gertatzen
diren fenomenoak deskribatzeko eredu matematiko bat darabilgunean ohikoa da deribatu partzialeko ekuazioak (DPE) agertzea. Berauen bidez azter daitezke zubi bateko bibrazioak edota eraikinetan lurrikarek duten eragina.
|
|
|
Hasiera batean zubia erresonantziaren eraginez apurtu zela uste zen. Erresonantzia zubian eragiten duen indarraren frekuentzia zubiaren frekuentzia naturalarekin bat
|
gertatzen
da. Baina geroagoko ikerketek diote efektu ez linealen eraginez apurtu zela zubia.
|
|
|
Oro har, problema elastiko dinamikoa (6) DPE sistemak gobernatzen du" eremuan. Eta problemari inguruneko baldintzak, hau da," eremuaren ertzetan
|
gertatzen
dena eta hasierako baldintzak gehitu behar izaten zaizkio.
|
|
|
Habe baten flexioa aztertzeko 3D ko eredua 2D ko ereduan sinplifika daiteke, baldin eta habearen sekzioetan gertatzen dena berdina bada. Gainera,
|
gerta
daiteke elementu kopuru txiki bat nahikoa izatea problema ebatzi ahal izateko. 4 irudian ikus daitekeen adibidean 8 elementu eta 15 nodo erabilita aztertu da bolumenik aldatzen ez duen habe hiperelastiko baten flexioa tentsio planoan.
|
|
|
Zientzia, ingeniaritza, ekonomia eta beste esparru batzuetan
|
gertatzen
diren fenomenoak deskribatzeko eredu matematiko bat darabilgunean ohikoa da ekuazio diferentzial arruntak edota deribatu partzialeko ekuazioak agertzea. Ekuazio diferentzial arrunteko ezezaguna aldagai independente bakarraren menpekoa izaten da eta aldagai horrekiko deribatuak agertzen dira ekuazioan.
|
|
|
–
|
gertatzen
––
|
|
|
Oreka posizioa lurrean kokatutako puntu finko bat izango da x0= 0 betetzen duena. Lurrikara
|
gertatzen
ari denean, lurra horizontalki mugitzen da, beraz, solairu bakoitza lurrarekiko nola mugituko den kontsideratuko dugu. Eraikineko solairuak m ¡ masa duela suposatuko dugu eta ondoz ondoko solairuak malguki baten portaera duen konektore elastiko batek lotzen dituela.
|
|
|
Habe baten flexioa aztertzeko 3D ko eredua 2D ko ereduan sinplifika daiteke, baldin eta habearen sekzioetan
|
gertatzen
dena berdina bada. Gainera, gerta daiteke elementu kopuru txiki bat nahikoa izatea problema ebatzi ahal izateko.
|
|
|
Pertsona helduak bere buruaren kontrola duen bitartean, nolabaiteko tresnen bitartez bere eguneroko zereginak egiteko erraztasunak izan ditzan saiatzen gara. Nolabait, hegazkinetako pilotu automatikoak bezalakoa da, hegazkina bakarrik joan daiteke, betiere pilotuak gertatzendenaren kontrola du, baina ezbeharren bat
|
gertatuz gero
, automatikoki neurriak hartzen dira bai hegazkinetik beretik, bai kanpoko laguntzaren bitartez.
|