|
2001
|
|
|
Literatura ez da, inondik ere, historiaren sukurtsala, historia ere asmazioa ez den neurri berean. Historiak
|
gertatutakoaren
egia aztertzea eta adierazteadu helburu; eta, neurriren batean, azterketa horretatik bizimoduaren eta giza harremanen legeen nondik norakoa deskribatzea.
|
|
|
Gai guztiak irakurri ondoren irakurlea usainak eta perfumeak osatzen duten arlo liluragarriaz txundituta geratuko delakoan nago, erabat erakargarria baita. Ez da batere harrokeria, egileari
|
gertatutako
egia biribilaren egiaztapena baizik.
|
|
2009
|
|
|
Eskubide hau bi mailatan uler daiteke19: alde batetik, biktimaren ikuspuntuindibidualetik,
|
gertatutakoaren inguruko
egia jakiteko eskubidea da, eta ofizialkierakunde publikoek onartu beharreko egia. Ofizialtasunetik etorriko da aitorpenaren lehen urratsa, eta biktimen konponketarako bidea hortik ireki behar da.
|
|
|
kontatzea munduari. . Historiako sarraski handienetakoa izan arren, Txinatik kanpoko jendeak ez du
|
gertatutakoaren
egia jakiteko aukerarik izaten?, adierazi zuen Chuanek. –Ez da Iraken, Errusian edo Polonian gertatutako sarraskien aldean ezberdina, eta ez badugu ondo pentsatzen, berriz gerta daiteke.
|
|
|
Guztiak biktimak dira guretzat. Eurek eta euren familiek merezi dute, irabazia dute,
|
gertatutakoaren
egia ezagutzea, genozidio hura egin zutenak justiziaren aurrera eramatea eta erakunde publikoek kalte ordain neurriak ezartzea.
|
|
|
Harresia bota zutenean, Susannek ezin zuen sinetsi
|
gertatutakoa
egia zenik; poz handia sentitu arren, oraindik gainditu gabe zituen oroitzapenak indartsuagoak ziren. Sussannek hamabi urte zituen Ekialdeko Alemaniatik alde egin zuenean, eta 30 urte behar izan zituen berriro ere etxean zegoela sentitzeko.
|
|
|
bonba, ekologia, krisiak, estalinismoa. Teoriaren hedapen planetarioa ez da
|
gertatzen
egia abstraktuak agerian jartzearen ondorioz, bere objektu propioaren (merkataritza salerosketa) hedapen eta orokortzearen ondorioz baizik. Alderatzen jarrita, modernitate liberalaren berrikuntzak honetara murrizten dira:
|
|
2010
|
|
|
Ez da deus ere
|
gertatzen
egia garbi esateagatik: etxean ez dela dirurik hori erosteko.
|
|
|
Kitab al Ibar deitu ohi da obra hori, ‘Adibideen liburua’.176 Liburu horretan, baina batez ere Al Mukadimah deitzen den aitzinsolasean, soziologia eta historia zientifikoa fundatzeko oinarriak ezarri zituen. Literatura egin baino lehenago,
|
gertatutakoaren
egia azaldu behar zela eta, hartarako, gizartearen egitura eta funtzionamendua konprenitu behar zela zin egin zuen.177
|
|
2011
|
|
|
Juan Luis Ibarra Euskal Autonomia Erkidegoko Justizia Epaitegiko presidenteak
|
gertatutakoaren
egiaren inguruko oroimena mantentzearen garantiza goraipatu du gaur, Jose Maria Lidonen omenez egindako ekitaldian.
|
|
|
Isilpean gainera, bakardadean. Ekaitz hartan
|
gertatutakoaren
egia beretzat gorde zuen aitonak. Kontatu dizudan istorioa aste honetan bertan jakinarazi dit.
|
|
|
Ezker abertzaleari ere zuzendu zitzaion: " Ezker abertzaleak onartu egin behar du
|
gertatutakoaren
egia, harekin bat egin duelako, justifikatu egin duelako eta lagundu. Horrekin batera, biktimei eragindako mina onartu egin behar du eta pasa den denboragatik dagokion erantzukizuna asumitu.
|
|
2012
|
|
|
Izan ere, ez zaio ulergarri egiten «bisita mingarria agindu duten agintari militarrek egun seinalatu honekin bat egitea». Duela 75 urte
|
gertatutakoaren
egia eskatu du. Justizia, kalte ordainak, eta ez errepikatzeko bermeak.
|
|
|
Aitzitik, duela mende eta erdi historiologiak tokitxo bat eskatu zuen zientzia erlatiboen etxean, eta orduan hasi ziren ikerleak konkista hartan
|
gertatutakoaren
egiak bilatzen.
|
|
|
Laburbilduz, nahasi eta ikuspegi desitxuratua ematen du. Edozein dolu gainditzeko ezinbesteko baldintza, dolua pertsonala nahiz kolektiboa izan,
|
gertatutakoaren
egia onartzea da. Gauzak izan diren bezala hartzea.
|
|
|
Soraluze 1936 Lan Taldeak dei egin nahi die soraluzetar guztiei Oroimenaren Egunean parte har dezaten," garai itxaropentsu hauetan
|
gertatutakoaren inguruko
egia osoa jakin eta justizia eta erreparamendua bideratzeko pausoak emateko eskariarekin bat egitera".
|
|
2014
|
|
|
Azpeitia da halako proiektu bat abian jarri duen Euskal Herriko lehen udalerria. Eneko Etxeberria Azpeitiko alkateak adierazi duenez," Udalarentzat konpromiso utziezin bihurtu dira
|
gertatutakoaren
egia bilatzea eta hedatzea, justizia egitea eta errekonozimendua aitortzea". Aranzadikoek azaldu dute euren eremua" egia" dela, eta Etxeberriak jakinarazi du Aranzadik egia jakiteko egingo duen lanak" berme osoa" ematen diola.
|
|
2015
|
|
|
Ez du ahaztu, hil baino ordu gutxi lehenago Martin Villafrancak egin zion eskaria, Ari Magnussonekin sinatutako hitzarmenen berri ematearekin batera: . Norbaitek kontatu du
|
gertatutakoaren
egia?. Eta hitz horien oihartzunak gidatu du bere luma, arratsalde hotz ilun luzeetan, gau eta eguneko jardun nekaezinean.
|
|
|
1936ko Gerraren inguruko datu gehiago eskuratu nahian, lubakiak arkeologikoki industen arituko dira gazteak. Garai hartan Aiztondo bailaran
|
gertatutakoaren
egia bilatu eta hedatu nahi dute antolatzaileek ikerketa lan honi esker, memoria kolektiboan txertatzeko asmoz. 18 urte bitarteko gazteek eman dezakete auzolandegietan izena, 19 partaiderentzako lekua izango da bertan.
|
|
|
ETAko militante ‘damutuen’ autoflagelazioak argitaratzen dira, gaur egun, ez
|
gertatutakoaren
egia jakiteko, ezta haien arrazoibide pertsonala ezagutzeko ere, baizik eta Estatuaren indar armatu guztiahaldunak zuritzeko eta Estatuak arazoa soluzionatu duela erakusteko. ‘Onen eta gaiztoen’ elezaharra berresteko, Estatuaren dominazioaren errituala antzezteko, eta baketzat eta ordenatzat presentatzeko irabazleen bortizkeriaren lorpena.
|
|
|
Biktimei zor zaiena gizarte osoari zor zaion bera da, elkarri zor dioguna:
|
gertatutakoaren
egia argitzea eta bestea errespetatzea. Eta besteak bizi duena konprenitzeko ahalmena hazten bada, hainbat hobe.
|
|
2017
|
|
|
Kuzkok, bere begi beltz sakonekin dena behatuz, batzuetan pentsatu zuen alboan zituen lagunei gauean bizitakoa azaltzea, baina beraiek ere ez zuten sinetsiko kontatu nahi ziena eta agian hobe horrela, zeren
|
gertatutakoa
egia balitz, berak ez zuen berriro bakarrik gaubeilarik egingo herri sorgindu hartan.
|
|
|
Nekeak ez zion galdeketaren haria eragozten. Argi zekusan bere parean zeukan gizon hura trumilka zihoala beherantz eta azkar baino lehen aitortuko ziola apirilaren 6an
|
gertatutako
egia.
|
|
|
–Felix Seisdedosek erran zuen egun hartan
|
gertatutakoaren
egia jakiten bazen ikaragarrizko eskandalua muntatuko zela. Aita hila zegoela eta horrek jada ez zeukala konponbiderik.
|
|
2018
|
|
|
–Tira, ez dakit zer agertu den, atzo Mariasun abokatua izan nuen hemen, lehenengo aldiz izan ere, eta zerbait aipatu zidan, baina xehetasunik gabe. Baina beldur naiz ikusi denak ez duela
|
gertatutakoaren
egia agertu...
|
|
|
Bihar epaituko dituzten pertsonak, profesionalak, ez dute
|
gertatutakoaren
egia bilatu besterik egin, Iñigo erail zuten egunetik bertatik familiak eta jendarteak eskatu dugun bezala. Horregatik, publikoki eskerrak eman nahi dizkiegu egin duten lanagatik, eta urte hauetan erakutsi duten konpromisoagatik.
|
|
|
Iturriek adierazten dituzten errepresio kategorietan bildu ditugu, behin ongi egiaztatuta bildu ere, errepresio mota horietako bat jasan zuten auzoak, gisa honetako lan batek eskatzen duen zuhurtzia guztiarekin. Ikusirik errepresioaren irismen handi hori, Iruñeko udalbatzari ohartarazi nahi diogu premiazkoa dela hiriburu honetan izandako errepresioari buruko azterketa zehatza eta globala egitea, mesede handia egingo litzaiekeela gerra zibilean eta diktaduran zehar
|
gertatutakoaren
egia jakinaraztea eskatzen dutenei, eta mesede handia egingo litzaiekeela, era berean, aldi horretako historia ikertzen dutenei, gerra zibilak Nafarroan eta bereziki Iruñean izan zuen eraginari buruzko interpretazio berriak garatzeko dokumentazio eta informazio berria eskainiko baitu.
|
|
2019
|
|
|
Mikel Arregi Gogoan herri ekimenaren “helburu nagusia egun hartan jazotako gertakari bortitz eta lazgarriaren oroimen historikoa berreskuratu eta gordetzea da”. Ekimenaren aurkezpenean adierazi zutenez, “gure aletxoa jarri nahi dugu
|
gertatutakoaren
egia aitortua izan dadin. Izan ere, Mikel Arregiren erailketa testuinguru jakin batean gertatu zen eta ez zen kasualitatea edo istripu bat izan, bertsio ofizialak esaten duen bezala, motibazio politikoa medio estatuko indar polizialek erail baitzuten”.
|
|
|
Eliseok ez zion
|
gertatutakoaren
egia azaldu. Pacaren senarrak, Tono adardunak, amorrazioa hartu ziola etengabe" Paca" esaten zuen txoriari, eta justu aitaren funeraleko tenorean, Basilio eta Paca Valdesalcetik kanpo zirela, burua txikitu ziola borra batekin.
|
|
2020
|
|
|
a) Ahalik eta gehien argitu daitezen gertakariak, eta dauden kasuak modu egiazko eta koherentean dokumenta daitezen,
|
gertatutakoaren
egia finkatzea helburu.
|
|
|
Atxilotu ninduten egunean pentsatu nuen ez zela ezer
|
gertatuko
egia alde nuelako.
|
|
2021
|
|
|
areto fiskaltza berria sortuko dugu, eta, horri esker, fiskalak ikerketak abiatu ahal izanen ditu, biktimen gorpuak bilatzeko eta identifikatzeko prozesuetan. Bestalde, sortu nahi dugu borondatezko prozedura judizial berri bat ere, eta, horren arabera, epaile batek aukera izanen du, sententzia baten bidez,
|
gertatutakoa
egia dela ebazteko.
|
|
|
«Egia, justizia, erreparazioa, berriz ez gertatzeko bermea eta balio demokratikoak» dira lege egitasmoaren ardatzak. Han jasotzen denez, gizarte osoak, eta bereziki biktimek, 1936ko gerran eta ondorengo diktaduran
|
gertatutakoaren
egia jakiteko eskubidea dute.
|
|
|
Ez da konklusiorik, bederen konklusioa baldin bada
|
gertatuaren
egiari hurbiltzea.
|
|
|
Arazoak: Entzutegi Nazionalaren sententziak eta
|
gertatuen
egia
|
|
2022
|
|
|
«Egia, justizia, erreparazioa, berriz ez gertatzeko bermea eta balio demokratikoak» dira lege egitasmoaren ardatzak. Jasotzen duenez, gizarte osoak, eta bereziki biktimek eskubidea dute 1936ko gerran eta ondorengo diktaduran
|
gertatuaren
egia jakiteko. Biktimek errekonozimendu eta erreparaziorako duten eskubidea ere aitortzen da legean, eta memoriaren arloko arau hauste oso larriak, larriak eta arinak sailkatzen ditu; 200 eta 150.000 euro arteko zigorrak jasotzen ditu.
|
|
|
Urte askoan kasua isilpean egon ondoren, 2016ko urriaren 2an, Lekeitioko Udalak Gogora institutuari eskatu zion ikerketa bat zabaldu zezala
|
gertatutakoaren gaineko
egia azaleratzeko. Bi urte geroago, hildakoen senideek eta Egiari Zor fundazioak Jaurlaritzari errekurtsoa aurkeztu zioten, 2016 urtean indarrean jarri zen 107/ 12 legearen bidez —lege horren xedea da 1960tik 1978ra bitartean «motibazio politikoko indarkeriaren testuinguruan giza eskubideen urraketak jasan dituzten biktimei errekonozimendua eta erreparazioa» ematea—, eta gertatutakoa ikertzeko eskatu zioten.
|
|
2023
|
|
|
Batzuetan, errealitateak fikzioa gainditu egiten du. Windsor eraikinaren suteak eta familia horren tirabirak sobran gainditzen dute fikzioa, eta dokumentala ikusi bitartean, zaila egiten da
|
gertatukoa
egia izan zela pentsatzea.
|
|
|
«Niri zera dagokit, ahaldun nagusi moduan:
|
gertatukoaren
egia ekartzea eta lasaitasun osoz behar diren azalpenak ematea, bai gizarteari eta baita batzar nagusiei eta oposizioari ere».
|
|
|
Dena den, Eusko Jaurlaritzak EHUk egindako ikerketaren txostenik ez diola bidali salatu du udalak. " Beste giza eskubide urraketa guztietan bezala, Pasaian hil zituztenen kasuan ere
|
gertaturikoaren inguruan
egia jakitea aldarrikatzen du udalak, ondoren justizia eta erreparazio bideak egiteko".
|