|
2000
|
|
|
Luxurialasaizegoen, gainerakoeknolagerraegitenzutenbegira.Etaesanzuen bereartean: geroerehauenarteko bakeakneuk eginbeharkoditut.Hala, Soberbiak etaKodiziakgerrarajozutenLuxuriaren aurka.Soberbiakezzuenbateginnahi Luxuriarenitsusitasun lotsagarriarekin. Kodiziakez zuen luxuriarentzat dirurik emannahi.Luxurialehenengotanaurpegieraonekoa, alaiaetaerakargarriadenez
|
gero
, SoberbiaetaKodiziarekingerranziharduenbitartean, hurabisitatzerajoan
|
|
|
en ostatu etxean bizi izan zen. 1814ko azaroaren 30az
|
gero
, Jose Lazkaoko
|
|
|
egokitu zitzaion, eta 1848an, oraindik Alesbesen aurkitzen dugu, baina
|
gero
|
|
|
Korellakokomentuakhistorialuzeadu.EuskalHerrikokarmeldargizonezkoen bigarren fundazioa da. Lehenengoa Iruñekoa izan zen (1587) eta
|
gero
Korellakoa1595ean, honenlaugarrenmendeurrenaoraindelaurtegutxiospatu zelarik86.Komentuhonetan izandenbizierariedoharkizanduenegitekoaridagokienez, garaibatzuetan nobiziatuaizandelagogoratubehardugu; esaterako, KarmeldarrenProbintziakonobiziatuaizanzen1733 urteetan.FraiBartolome, hainzuzenere, lehenengoaldikoazkenurteanizanzen nobizioKorellan.EtaA.ManuelSanJoakinenaizanzuennobizioenmaisu.
|
|
|
Ordenakolegeberrietan, hauda, 1786an egineta1787an argitaratutako Konstituzioetan, programaberria jasotzenzen funtsean,
|
gero
Karmeldarren110 ikastetxeetarakoberen beregiegindako1790eko Instruccióndelakoanzehatzmehatzagertzen delarik.Izanere, 1787koKonstituzioeta1790ekoInstruccióndelakohauenaraberaegokituzitzaionBartolomeSantaTeresarenariikasketakegitea. Hortikateralitekehaiengarrantziaetaesanahia.1790ekoInstrukziohauOrdenako JeneralberriaA.JoanEspirituSantuarenazelaonartuetaargitaratuzen.
|
|
|
bere ekarpena egingo du euskarazko apostolutzaren arloan, euskal prosa aberatsa, ezpal eta hari ederrekoa erabiliz, bestalde. Gainera Bartolome,
|
gero
ikusiko dugunez, aipaturiko gehienak baino originalagoa da bere lanean, haien lanak, kasurik gehienetan, gaztelaniazko edo frantsesezko lanen itzulpenak edo moldaketak baitira; benetako predikari eta hizlariak, ordea, bere beretik ematen daki eta horrek askoz ere handiagoa eskatzen du?
|
|
|
Gauzakitzultzenerehasiziren. Herrikoparrokiatik KarmengoAmaBirjinaekarrizenbereegonlekura; handikiroekarriere, herriaketakabildoakelizbiranlagun eginezetaguztiaJoanJoseMogel, Markinakoerretorearenhitzaldibatezamaiturik?
|
Gero
, hurrenezhurren, gainerako erretaulaguztiakitzulizirenzegozkien
|
|
|
1ean, Burgoskoapezpikuakezdiolainolakoagindurikjakinaraziesanez,, etaez dutustejakinarazikoduenikere?. Etaaholkuhauematendio: apezpikuarierantzuteko, jasoduelaharenmezua, etaharenedukiazjakitundagoela? 339.EgunbereanFraiBartolomekidatzirikzuenSantanderkoapezpikuarizuzendurikogutunbat: begirunezadieraztendio, jasoduelaharenidazkia?; bierlijiosokanpotikdirenez
|
gero
,, haiekitzuliarteegunbatzukitxaroteapentsatuduela, gerokomunitateko batzarraeginetaguztieijakinaraziodiela? 340.
|
|
|
esklaustrazioarenondorioakjasanbeharizanzituen; Frantziarajoanzen, etahandikberriroitzulikozen1867.urteanetabesteeuskaldunbatzuekinbaterakarmeldarreneraberritzeedoerrestaurazioariemangozionhasieraMarkinako Karmengo komentuan (1868kouztailean);
|
gero
, MarkinatikzabalduzenberriroKarmeldarren OrdenaEuskalHerrira, Espainiara, Indiara, Ameriketara, etab.416
|
|
|
HiruliburukitandagoenobrahandihaudaFraiBartolomerenlanikgarrantzitsuena.Apaizgaztezelaidatzitakolanadagehienbat, hauda, 35 38urtezituela, MarkinakoKarmengokomentuanpredikariofizialzenlehenurteetanegindakoa. Ezditugubereeskuzidatzirikoeskuizkribuakezagutzen, bainalehenliburukiaren eskuizkribuabaigordetzendaetahortikdakiguobrahoriberefaseezberdinetan hainbataldizidatziaizanzela: lehenbiziBartolomekzirriborroaidaztenzuen;
|
gero
garbianidatzikozuen; horrenondorenbesterenbatekidaztenzuenletragarbiz inprimategirako; idazketahauegileakberakosatzenzuenbereeskuz, etaazkenez liburuaargitaratzenzengukezagutzenduguneran.Denadela, bidealuzeagoere izanzitekeen, Icasiquizunac sailekolehenliburukianikusdaitekeenez.
|
|
|
(53) (haiek). Kasuhauetan,, u, reneraginez ondorengobokala gradu batixtendenez
|
gero
, bikoiztea bereizgarri da; bainabeste batzuetan, honen analogiazedo, behar ez deneanereegitendubatzuetan... Iraganeanezduondoko bokalaixten; beraz, honakobikoiztehauezlegoke zuzen: –ez da esatenapostolubacsaldu eveela, ezbadaapostolubatecsaldu evala. Euscal errijetaco...
|
|
|
/ F/ eta/ P/ renartekoalternantzianabaridelarik.Bizkaikoidazlezaharrenganajoz
|
gero
, joerabietakoakaurkitukoditugu:/ F/ renaldekoaketafonemahoriarrotzeta baztergarritzatdutenak.J.A.MogeletaFrai Bartolome/ F/ renaurkakoakdira, goragoadierazidugunez.Bakoitzakberearrazoiakjartzenditu; J.A.MogelekluzeagertzendituPeruAbarcarensarreranetaFraiBartolomeklabur laburIcasiquizunac/ F sailekoII.liburukiarensarreran; jakintsuekematendituenarrazoietanoinarritzen da.P.Añibarro, ordea,/ fonema...
|