Bilaketa
dist.
non
lema/forma
nola
bilaketa
kategoria
Iragazkiak

Emaitzak: 58

2003
‎Beharbada horixe zela erabaki nuen emakume batzuei gustagarri gertatzen zitzaiena, bestela ez bainion aurpegi hari aparteko ezer aurkitzen, ez bada oinarrizko sentimenduak (beldurra, urduritasuna edo lotsa, samina edo poza) adierazteko dudan gaitasun agerikoa, niri hain gutxi gustatzen zaidana. Badaudela beste aurpegiera batzuk, pentsatu nuen, gauza konplexuagoak adierazten dituztenak, destino jakin baten zama, iragan ezkutu baten misterioa edo nortasun kontrajarrien arteko oreka. Nireak, garbi dago ez duela zeregin zail horietarako balio, beharbada destino jakinik edo iraganaren zamarik ez dudalako.
2004
‎Eta abertzaleen aldetik ergelkeria da euskara abertzaleen gauza dela esatea, abertzaleen helburua euskara denon hizkuntza izatea delako, baina demagogia edo injenuitate handia da euskara denon gauza dela esatea, askorentzat kontrarioaren identitate ezaugarria delako. Euskara borroka politikoaren erdigunean dago eta gauzak konplexuak dira, eta ez dira sinplifikatu behar, baina argi dagoena da hizkuntza hortxe dagoela gatazkaren erdian, eta gatazkaren soluzioaren partea dela gainera?. 194
‎Hortaz, pentsamendu konplexuaren paradigma aplikatzeko iradokizuna: ? gauzak konplexuak dira, eta ez dira sinplifikatu behar?. Aho batez onartu genuke euskaltzaleok.
2006
‎esan zitzaien Euskal Herriko nobleek Azken Erdi Aroko mendeetan izan zituzten liskarrei. Nolanahi ere, hori baino askoz gauza konplexuagoa izan zen. Ez zen bakarrik izan nobleen arteko gatazka bat, oñaztarren eta ganboarren artekoa, gizonen gaineko eragin handiagoa nork izango, errenta berriak nork eskuratuko, etab., orobat izan zen liskar multzo bat, elkarren artean oso desberdinak ziren gizarte taldeak aurrez aurre jarri zituena, bai nekazaritza ingurunean eta bai hiribilduetan, eta Erdi Aroaren amaierako gizarte gatazkaren eta askotako aldeen erakusgarri izan zena55.
2007
‎Gure indarrak txikitu egin dira, eta errebindikazioek ere indarra galdu dute. Gauzak konplexu dira. Historiara jo genuke hori aztertzekotan, Nafarroako historiara, konkistara.
2008
‎Erraztasun hori ez al da galdu? Eta zu baldin bazoaz aurretik antolatua dagoen zerbaitera, orduan lagunduko dizute, baina libre baldin bazoaz gauza konplexu samarra da. Eta hor gertatzen den desfase horrek beldur handia ematen dit:
‎Azken ikerketek, ordea, agerian jarri dute txinpantzeak baduela nolabaiteko bere buruaren irudi mental bat, eta beste tximino antropoideek ere bai. Izurdeak eta elefanteak ere ikertu izan dira alor horretan, eta bere garunak uste baino gauza konplexuagoak egiteko gauza direla dirudi. Gogoa, beraz, ez da beharbada kategoria absolutu bat, ba dago ala ez dago, baizik eta dimentsio bat, espezie bakoitzean garapen desberdina duena haien behar adaptatiboen arabera.
2009
‎Baina gertakari oro bizirik den gizarte batean gertatzen da, kasu honetan komunismoaren erorialdiaren ondorengo Txekian, eta hizkuntzak gizarte osoa zeharkatzen du, gertakari guztiak. Zinez gauza konplexua da hizkuntza.
‎a) Euskarari dagokionez, euskaltzaleok ikusi dugu hezkuntzak ezin duela dena konpondu, gauzak konplexuagoak direla, eta promesa handi bat erori zaigu. Ikusi dugu euskararen ezagutzari erabilerak jarraitu behar liokeela.
‎LluÃs Llachen" Abril 74" eta Al Tall taldearen" El cant dels maulets". Baina kanta horien hitzetan gauzak konplexurik gabe adierazten badira ere –Al Tall taldearena askoz gordinagoa da–, zaila da gertaeren deskribapena koordenatu nazionalen barruan kokatuko dituzten puntu kardinalak aurkitzea. Horixe gertatzen da, adibidez, LluÃs Llachen kanta honetan, zeinetan lurraldeari buruzko erreferentziak ilun samarrak baitira.
2010
‎Pinillos zuzendariak aurkezpenean esan bezala, sentimenduak dira nagusi film honetan. Istorio xumea da, baina amodio eta sentimenduak bezalako gauza konplexuen ingurukoa, gaineratu du. Protagonistak argumentuaren beraren gainetik daudela azpimarratu du Pinillosek, eta istorio honen pertsonaiak erreal eta inperfektu gisa definitu ere.
2011
‎Eta Nafarroako unibertsitate pribatuan ere, gero, beste batzuek urratsak egin zituzten. Eta gauza konplexuagoak eta interesgarriagoak egin ziren, zorionez. Gainera, ez da ahaztu behar historia ona egiteko ez dela unibertsitatetik pasa behar.
‎Albert Bastardas – Ekologiatik hizkuntza iraunkortasunera: marko teorikotik proposamen praktikoetara dira beren kasa existitzen (hori ez da ekologia, baizik eta sena, gauza konplexuen sena); aitzitik, testuinguruan betetzen dituzten helburuen arabera existitzen dira. Testuinguruan eginkizun jakin batzuk betetzen dituztelako existitzen dira hizkuntzak; bestela, zergatik existituko dira?
‎Euskal eremu identitarioan ere barne borrokak daude eta ezin da ahaztu, bere txikian edo subordinatuan ere, han agintzen duten logikek eta kapitaldunek beste zerbait eta norbait azpiratzen dihardutela. Esan bezala, praktika eremu horien arteko harremanak ez dira sinpleak eta gainera gauzak konplexuagoak egite aldera, subjektuak ez dira bizi merkatu itxi batean: batetik bestera itzulpen gaitzak eginez ibili behar dute, beren baitan hainbat kode zamatzen, hainbat kapital bereganatzen, hainbat «identitate» gorpuzten.
‎Eta beti oroitzen naiz non sortu zen. Uste dut kantu honek gauza dezente esaten dituela, nahiz eta jendeak bihurtu duen, eta hori pixka bat molestagarria egiten zait, jendearentzat, kantatzen dutenentzat, bihurtu da holako himno patriotiko bat bezala, eta bueno, ez dago gaizki, hori ere nahi nuen, baina... horrek amorrazio puntu bat ematen dit, bai, gauzak konplexuagoak direlako, ez da hain sinplea... Gainera hor dago nire kanta askotan dagoen betiko kontraposizioa:
‎—Ez dun pentsatu mutiko horri adimen testen bat egitea? Adimena oso gauza konplexua omen dun; orain, esaterako, inteligentzia emozionala aurkitu egin diten. Emozioak eta sentimenduak ditun nagusi, eta litekeena dun.
2012
‎Ahizpa txikiaren beste ahizpa nagusia da. Gauza konplexu samarra bada ere, honaino ados, ulerkorra da oraingoz. Baina kontuz, nonbait katea luzeagoa da eta:
2013
Gauzak konplexuagoak dira. Egunero arraina garbitu, patatak zuritu, kroketak egin... ez ditugu hamar kroketa egiten, ehunka baizik.
2014
‎Sakanan bizi nahi dugu, gure ohiturak mantenduz edota nahieran aldatuz. gauza konplexua da, baina merezi duen bizitza bizi nahi dugu. Gure gutxieneko beharrak bermatuak izan nahi ditugu (osasuna, hezkuntza, oinarrizko errenta…).
2015
‎Behin politikoki aktibo bihurturik, han hemenkako jende miresgarria ezagutu dut, bizitzan zer borrokatua izatea zarenari zentzua ematen dion altxor handi bat dela ohartu naiz, eta zorionez edo zoritxarrez, beti kausitu dut zeren alde borrokatua. Egun, badakit zer dagoen nire esku, badakit jakintza eta ezagutzaren artisau bat naizela, gauza konplexuak sinpleki esplikatzea dela nire ardura. Gainontzean, mundu guztia bezalakoa naiz, seme alabak ditut, bilobak...
‎Gehiegizko pisuari aurre egiteko tratamendua, izan ere, hartutako kaloriak murriztea baino askoz gauza konplexuagoa da.
‎Hortaz, Euskal Literatura berantiarra den ala ez erabakitzea, gauza konplexua da. Berankortasunaren arazoak alde ugari ditu.
2016
‎" Gizakiak, orain eta hasieran, lilurarengatik hasi baitziren filosofatzen: hasiera batean, gauza arruntek sortzen duten harriduraren aurrean liluraturik; ondoren, pixkanaka pixkanaka aurrera egin ahala, gauza konplexuagoen aurrean zalantzan egonik, esaterako, ilargiaren, eguzkiaren eta izarren eta unibertsoaren genesiaren fenomenoen aurrean".
‎Orokorrean, gauzak konplexuagoak izaten dira. Ikusi bideoa ideia horri buruz gehiago jakiteko eta
‎Grafiko sinpleen bideo-jokoak egiteko egokia da; beraz, egokia da puzzleak eta desplazamendu horizontaleko jokoak egiteko. Gauza konplexuagoetarako, labur samar geratzen da. Stencyl en bidez, bideojokoak sor daitezke Windows, Mac, Ios, Android eta Flash (web nabigatzailerako).
‎Helburua da gizakiaren burmuinari buruz dakiguna eskoletan aplikatzea. Askotariko adimena esanda esan nahi dugu adimena askoz ere gauza konplexuagoa dela gaur egun, duela 20 edo 30 urte uste genuena baino, burmuinari ezagutu dizkiogun ahalmen guztiengatik. Adimena inteligentzia testetan neurtzen denetik harago doa; hark ez ditu baloratzen gaur egun oso garrantzitsu jotzen diren adimenak:
2017
‎Gidatzea banalizatu egin dugu askotan, automatiko egiten dugu, eta ia inoiz ez da ezer gertatzen, baina gertatzen denean... Bolantearen aurrean daukagun gaitasuna gehiegi baloratzen dugu, eta gidatzea nahiko gauza konplexua da.Oinarrizko arauak hausteko maila eroso batean bizi gara (gidatzen goazenean zebra bideetan ez gara geratzen, oinez goazela semaforoa gorri egonda ere pasa egiten gara, ez dugu errepidea behar den tokietatik igarotzen...). Gauza asko daude egiteko, baina jendearen ohitura txarrak egokituz joatea ez da erraza.
‎– Gauza konplexuak dira, aspergarriak, azalduko nizkizuke bestela.
‎–Edozer gauza uler daitekeela, baita gauza konplexuenak ere, zati txikitan azalduz gero, dio Anne Tyler ek, besoak bularrean gurutzatu zituen, ez nuela ihes hain erraz egingo adierazteko.
‎1 Ezin dugu esan iraganaren interpretazio bakar batek historia bere osotasunean azaltzen duela. Orokorrean, gauzak konplexuagoak izaten dira. Ikusi bideoa ideia horri buruz gehiago jakiteko eta galderei erantzuteko.
‎10 Teknologiari etekin gehiago ateratzea Teknologiari buruzko ezagutzarik ez izateak beldurtu egin dezake nolabaiteko beldurra, nahiz eta horrek alderdi askotan lagundu dezakeen. Eguneroko zereginak, adibidez, garraio publikoan mugitzea edo erosketak egitea, gauza konplexuagoak, adibidez, GPS mapak eta itzulpen apps mundu osoan zehar bidaiatzeko, teknologiak dena errazten du. Hala, teknologiaren abantailak ahalik eta gehien aprobetxatzea litzateke aurtengo helburua.
2018
‎Ezinean bezala. Gaurko egunean euskarari... zerbait falta zaio, eta zerbait hori gauza konplexua da. Euskarak erakarri egin behar du jendea.
‎Frantziaren kasuan, are garbiago izan da helburu hori, nazio eraikuntza uniformearen alde egin duelako. Bizkitartean, Euskal Herrian gauzak konplexuagoak dira, mugak ez baitu Euskal Herria banatzen, ez baitu urratzen" errealitate kultural" hori; horregatik ez du osoki funtzionatu frantses identitatearen errotze estrategiak, Euskal Herri kontinentaleko biztanleen artean, Murrayen ustez.32 Honen iritziz, Frantziak ez du lortu euskal identitatea ordezkatzea frantses identitatearen bidez. Bi identitateak nahasi direla dio....
‎Ez utzi porrotari gainditzen lehiakorra izateagatik Ez naiz lehiakorra! Ez dut gauza konplexu eta ederra suntsitzea!
2019
‎Ondorioz, hiria eta hari lotuta den oro gauza konplexuak direla aitortzen badugu, hainbat eragileren arteko hartu eman baten ondorio, eta komikiak hartu duen kontalari
2020
‎Gurera itzuliz, gauza konplexuak sinpletzeko joera gogor salatu du Azurmendik, behin eta berriz. Zenbait gauza, ordea, sinple azaldu daitezke eta azaldu behar dira.
2021
‎Eta gizabanakoez osaturiko" gizarte" baten ideia helarazten digute. Baina gizartea banakakoen loturak eta karakterizazioak baino gauza konplexuagoa da. Gizartea eta merkatua gauza ezberdinak dira, eta azken urteetan dugun teknologiak, merkatuaren zerbitzura egonik, ez digu beste moduko teknologia batzuk pentsatzeko aukera dagoenik ere ikustarazi.
‎Esaten nuen gauza konplexuak irakurgarri egitea dela gure lana. Ez da helburu makala, eta saiatzen gara behintzat.
‎Gertatu egin dun, bai, eta kito –hondar eskutada bat hartu zuen berak ere eta urrutira jaurti zuen, LucÃak egin zuen bezala–. Emozioak gauza konplexuak ditun. Eta egina eginda zagon.
2022
‎" Gauza konplexuak eta estadistikoki gertagaitzak, berez dira esplikatzeko zailagoak gauza bakun eta estadistikoki gertagarriak baino". Richard Dawkins
‎Errealitatean, gauzak konplexuagoak dira, noski. Adibidez, agian hasierako paretatik urrunduen dauden mozkorrek izan dezakete konplexutasun gutxiagokoak baino hobeto bizirauteko joera handiagoa, eta horrekin, beste pareta aldera doan eboluzioa zerbait azkartxoago mugi daitezke.
‎Haren poesia originala zen, berria, eta hark eta haren heteronimoek beti eskuragarria zen poesia idatzi zuten; are, ulertzeko ere ez zen beharrezkoa lotura neuronalak edo bihotzeko emozioak haustea. Gauza konplexuak ziren, bizitzaren sakontasunera eta patuaren hedadurara eramaten zintuztenak.
‎Lehen prezioa, prezioa eta prezioa zen bakarrik, eta orain hasi dira gizarte klausulez hitz egiten. Kontratazio publikoa gauza konplexua da, eta aldaketa legala hor dago, baina pausotxo bat gehiago eman behar da lan baldintzak hobetuko dituzten klausula sozialak sartzeko.
‎Suposatzen da pedagogia landuagoa dugula orain, baina erantzunek zailak dira oraindik ere. Umeek zuzena denaren eta okerra denaren mezuak ikasten dituzte, baina bizitza errealean gauzak konplexuak izaten dira, eta geu ikusten gaituzte egin behar ez genukeena egiten. Baina jarraitu dugu ikasten eta irakasten ona eta txarra ez direla beti gauza absolutuak.
‎Liburuan gai horri erantzuten saiatzen naiz. Nire ustez garrantzitsua da abolizioaren kontzeptua ondo azaltzea, ez baita debekatzea; abolizioa hori baino askoz ere gauza konplexuagoa da. Adibidez, Errumanian prostituzioa debekatuta dago, eta teorian aktore guztiak pertsegitzen dituzte, baina praktikan, emakumeek bakarrik sufritzen dute jazarpena.
‎Tira, esantzat emango dugu, ados? Gauza konplexuak sinplifikatzeko joera duzue, eta sinpleak konplexu bilakatzeko. Milaka sentimenduko paleta batean bizi zarete, batetik bestera jauzika, eta horrexek eramaten zaituzte bereziak zaretela sinestera.
‎Ez du zertan bat ala bestea izan, eta hortxe dago gakoa. Gauzarik konplexuena ere sinplifikatu behar horretan, norabide bakarreko lerro baten moduan irudikatu duzue, baina hori zuen handikeriak sortutako beharra besterik ez da. Aurretik egina duzue, eta ez zaizue axola.
‎–Sekula ez diot garrantzirik eman nahi izan datu horri. Gizakiok, gauza sinpleak ulertzeko arazoak dituzuen bezala, gauza konplexuak ulertutzat emateko joera duzue. Pertsona zehatz bat izan zela kontatu izan banizue, nor zen jakin nahiko zenuten.
Gauza konplexuagoa ote zen, ordea. Arte kateko dokumental bati esker jakin dut:
Gauzak konplexuago bihurtzen dira agintari politikoen arteko mesfidantza areagotzen delarik estatuen barneko komunitate politikoen asmoekin lotutako bete gabeko promesen edo funtsezko desadostasunen ondorioz. Askotan, itun konstituzionala aldatzera bideratutako erreformak egiterakoan, eragileek beren lehentasunak inposatu nahi izaten dituzte, beren bazkide politikoen jarreren egokitasuna eta, batzuetan, legitimitatea bera zalantzan jartzen duten aldi berean.
‎Federicik emakumearen zereginak kontuan hartu ditu. (Historiaren) gauzak konplexuagoak dira. Hona Federiciren ale bat:
2023
‎mohamed_ hassan Oro har, Román Ramírezen aburuz, erabilerrazegia den oro, arina eta traba gutxi egiten diona arriskutsua izaten da erabiltzailearentzat, “izan ere, horrek ez du esan nahi erabiltzaileak esplizituki baliozkotzen eta berresten duenik”. Bestalde, gauzak konplexuak eta zailak badira, “arriskuak ere gora egiten du, erabiltzaileek erroreei buruz hitz egiteko duten probabilitatea handitu egiten baita”. Esku-diruaren amaiera da?
Gauza konplexu guztiek bezala, ez du erantzun bakarra: arrazoi asko daude.
‎Askotan oso bihurrituak diren testuek eduki falta besterik ez dute ezkutatzen. Gauza konplexuak modu errazean esatea bertute bat da, horren inguruan ez dut zalantzarik.
‎Zergatik? Adikzioa oso gauza konplexua delako, askotariko faktoreez osatua. Hitz gutxitan:
‎Baina lehen aipatu bezala, gauza konplexuek ez dute erantzun sinplerik izaten. Bruce K. Alexander goren mailako psikologoak eta haren taldeak hori pentsatu ote zuten galdetzen diogu maiz geure buruari, orain komentatu berri dugun guztia hankaz gora jarri zuen teoria topatu aurretik.
‎Ez al da izango, zerbait maila aski zabalean eta sistemikoan gertatzen denean, sistema bera dagoela gaixorik? Esan bezala, gauza konplexuek gutxitan dituzte erantzun errazak, eta are gutxiago laburrak...
‎Ohikoa den beste arazo bat zera da: sortzaileek euren burua eszenatoki batean irudikatzen dute, bertan egiteko sortzen dute pieza, baina gero ez dute aukerarik eszenatoki batean lan egiteko, asko jota egun bat edo bi entseatu dezakete bertan, eta makineria eszenikoa oso gauza konplexua eta aberatsa da! Beste herrialde batzuetan hamabost egun edo hilabete bat ematen dizute pieza aurkeztuko duzun antzokian bertan lan egiteko.
Emaitza gehiago eskuratzen...
Loading...

Bilaketarako laguntza: adibideak

Oinarrizko galderak
katu "katu" lema duten agerpen guztiak bilatu
!katuaren "katuaren" formaren agerpenak bilatu
katu* "katu" hasiera duten lema guztiak bilatzen ditu
!katu* "katu" hasiera duten forma guztiak bilatzen ditu
*ganatu "ganatu" bukaera duten lema guztiak bilatzen ditu
!*ganatu "ganatu" bukaera duten forma guztiak bilatzen ditu
katu + handi "katu" eta "handi" lemak jarraian bilatu
katu + !handia "katu" lema eta "handia" forma jarraian bilatu
Distantziak
katu +3 handi "katu" eta "handi" lemak 3 elementuetako distantzian bilatu
katu +2 !handia "katu" lema eta "handia" forma 2 elementuetako distantzian bilatu
katu +2 !handi* "katu" lema eta "handi"z hasten diren formak 2 elementuetako distantzian bilatu
Formen konbinazioa desberdinak
bero + handi | asko "bero" lema eta jarraian "handi" edo "asko" lemak bilatu
bero +2 !handi* | !asko* "bero" lema eta jarraian "handi"z edo "asko"z hasten diren formak
!bero + handi|asko|gutxi|txiki "bero" forma eta jarraian "handi", "asko", "gutxi", "txiki" lemak
Ezaugarri morfologikoekin
proba + m:adj "proba" lema eta jarraian adjketibo bat
proba +2 m:adj "proba" lema eta bi hitzetako distantziak adjektibo bat adjketibo bat
bero + handi|asko + m:adi "bero" lema jarraian "handi" edo "asko" eta jarraian aditz bat
proba + m:izearr-erg "proba" lema eta ergatibo kasuan dagoen izen arrunta

Ezaugarri morfologikoak

KATEGORIA
adb adberbioa
adi aditza
adilok aditz-lokuzioa
adj adjektiboa
det determinatzailea
ior izenordaina
izearr izen arrunta
izepib pertsona-izena
izelib leku-izena
izeizb erakunde-izena
lbt laburtzapena
lotjnt juntagailua
lotlok lokailua
esr esaera
esk esklamazioa
prt partikula
ono onomatopeia
tit titulua
KASUA
abs absolutiboa
abl ablatiboa
ala adlatiboa
ban banatzailea
dat datiboa
des destinatiboa
erg ergatiboa
abz hurbiltze-adlatiboa
ine inesiboa
ins instrumentala
gel leku-genitiboa
mot motibatiboa
abu muga-adlatiboa
par partitiboa
psp postposizioa
pro prolatiboa
soz soziatiboa
MUGATASUNA/NUMEROA
mg mugagabea
ms mugatu singularra
mp mugatu plurala
mph mugatu plural hurbila
ADITZ MOTA
da da
du du
dio dio
zaio zaio
da-du da-du
du-zaio du-zaio
dio-zaio dio-zaio
da-zaio da-zaio
du-dio du-dio
da-zaio-du da-zaio-du
da-zaio-du-dio da-zaio-du-dio

Euskararen Erreferentzia Corpusa Euskararen Erreferentzia Corpusa (EEC)
© 2025 Euskaltzaindia