|
2000
|
|
|
|
Gauzak
ez dira beti norberaren gustuko bidetik abiatzen eta Bilbora eman genuen jauzia, G. Aresti euskaltegira alegia. Inoiz baino ilusio handiagoa, esperientzia aberasgarriak ematen duen bagaje sendoarekin, gauza berriak egiteko asmoz traba eta inmobilismo guztien gainetik, ekinaren ekinez, sarritan hanka sartze itzelekin, baina beti prest gabezi pertsonal eta hutsune kolektiboetatik ikasteko.
|
|
|
Eskual Etxea ez da kanbiatu, baina jendearen bizimoldea biziki kanbiatu da. Duela 40 urte eskualdunek berek galde egiten zituzten
|
gauzak
ez dira gaur egun galde egiten.
|
|
|
IBARRETXE Lehendakariak adarretatik heldu dio elkarrizketaren zezenari eta, gainerakoekin bezala, ETArekin ere hitz egiten jarraitu behar dela zehaztu du.
|
Gauzak
ez dira ahazten, inoren aldetik, baina balizko akordio, hitzarmen edo dena delakoaren gainetik egon behar du elkarlanerako borondateak. Itsusikeria egin diela ETAk EAJ eta EAri?
|
|
|
Gauden tokian egonda eta daukagun historia edukita, ahalegin handia egiten da eta proportzio horietan
|
gauzak
ez daude gaizki. Proportziorik ez duena produzitzen diren liburuen harrera da.
|
|
|
Are argiago izateko, Miarritzen Abertzaleen Batasuna (Lizarra Garazi akordioaren sinatzailea) UDFko Didier Borotra auzapezarekin batean ari da udala gobernatzen. Nik Nicole Fontaine Europako Legebiltzarrean entzuten dut tarteka marteka, biolentzia kondenatzen ez dutenekin elkarlanean ari direnek sinesgarritasun demokratikoa lausotzen dutela, eta nik gogoratzen diot
|
gauzak
ez direla hain sinple. Ez diot aurpegiratzen bere alderdikide batek, Didier Borotrak, ABko Jakes Abeberrirekin itun bat duela; ez dut hemengo alderdi estatalek darabilten manikeismoa erabiltzen.
|
|
|
Pilotan jokatzen ari zarela jendeak aholku asko ematen dizkizu, bai Martin Ezkurrak, baita kalean jendeak ere. Bai, ni burugogorra naiz, baina askotan konturatzen zara zuk daukazun irudipen horrekin
|
gauzak
ez direla ondo ateratzen, eta orduan oroitzen zara hark esandakoarekin. Eta Martin Ezkurrarekin hori gertatu izan zait, entzun bai, kasurik egin ez eta gero berak esandakoa egitera behartua egotea.
|
|
|
Hemen oso maiz gertatzen da: lagun talde bat elkartu eta lanean gogo biziz hasi arren,
|
gauzak
ez badaude kontratu batean zehatz mehatz jarrita, alferrik izaten da ahalegina".
|
|
|
Bereziki, Frantziak zekarren aldakuntzan oinarritzen nintzen. Baina ondotiko politikariek
|
gauzak
ez dituzte behar bezala eraman giza eskubideei dagozkienetan. Jaramon gutxi egin zaio Dei xionne legeari, eten eta deuseztu dituzte lege horren arabera A. Chamson, M. Legris eta P. Sérant jaunek erakutsi zizkiguten itxaropen bikainak, eta jaramon gutxiago egin diote 1953ko Unescoren gomendiozko L, emploi des langues vernaculaires dans l, ensei gnement delakoari.
|
|
|
Hartara, hedabideek, komunikazio enpresek, beste esfortzu desberdin bat egingo zuketenmilioi erdi bat kontsumitzaileren merkatua ez galtzeko. Baina,
|
gauzak
ez dira horrela.
|
|
|
Eulaliren erantzunaren arabera, aldiz, aski da aspalditxokoa izatea «antzinako»gisa kontatua izateko. Baina
|
gauza
ez da argia, azkenean, senarrarekin ados dagoelaadieraziko baitu Eulalik, urte bat geroago bigarren aldiz kontatu zuenean «Aranekohilbegira». * Teofilo benetan katu bilakatzen zela azpimarratu zuen, amak askotan ikusizuela:
|
|
|
Harrapakaritza sistema suntsituz gero, desintegrazioa gertatuko litzaiekeela beldur ote? Badirudi harrapakaritzarik gabebizitzen ez dakigula eta, harrapakari jarrera muin muinetan ezarria dugularik, boterearen zibilizazioari kritika egiteko
|
gauza
ez garela. Erlijioak ere, harrapakaritzako zibilizazioaren?
|
|
|
Gertatuz, indoeuropar zibilizazioa harrapakaritzako zibilizazioa gertatu da.Europa bere inperialismoaren autokritika egiteko
|
gauza
ez da izan: ez kapitalistek, ezkomunistek, gogoratu Sobiet Batasunak eta Txinak konkista arloan eginikoak?, ezdemokratek, ez faxistek, ez protestanteek, ez Erromako Elizak, ez...
|
|
|
Eta, baserrietan, gurasoek heredero izendatzen zuten semea edo alaba geratuko zuan baserriarekin, eta gainerakoak, edo apez, edo Indietarat joan behar, baserrian geratu nahi ez bazuten bederen, herederoaren erranetarat. Gaur egun bezala, guti gorabehera, zeren
|
gauzak
ez baitira franko aldatu horretan ordutik hona. Baina Pedro argia eta berezia zuan eta ez zegoan bertzeei beha, bere buruari baizik.
|
|
|
Hasteko, mintzatu natzaizu osabak ipini zuen marra hartaz, jaun André, eta nola osaba eta biok marraren alde baterat paratu ginen, baina erran dizut, halaber, ezen
|
gauzak
ez zirela guztiz hala gertatu. Ez nitaz denaz bezainbatean bederen.
|
|
|
Latinezko orazinotan egoiten ginenean, hiruzpalau hitz ikasten dituen belearen edo papagaiaren antzera egoiten ginen, buruz ikasia behin eta berriro erranez baina jakin gabe usu zer erraiten genuen, edo, jakinik ere, hitzen signifikantzari gehiegi erreparatu gabe; ordea, apezak eman zigun euskarazko errepuestan ere
|
gauzak
ez ziren hain klar geratzen, eta ez nintzen isildu:
|
|
|
Baina muturra okertzen sumatzen zaitut, jaun André, arestian erranak gehiegizkoak ez ote diren, eta ene imajinazinoaren ondore. Baina zuhaurk ere ulertuko duzu ezen
|
gauzak
ez direla izaiten, anitzetan, diren bezalakoak edo kanpotik ikusten diren bezalakoak, are gutiago amorioaren eta maitasunaren alorrean, baina idurikatzen ditugun bezalakoak, eta halatan emaiten diela imajinazinoak kontu horiei egiazko neurria. Baina, nahi baduzu, etsenplu baten bidez emanen dizkizut argibideak.
|
|
|
Bere meneko egiten gaituenean, aldiz, zoratzen da eta zoratzen gaitu. Eta orduan
|
gauzak
ez dira diren bezala, baina beldurrak manatzen eta agintzen duen bezala. Eta, nola beldurrak kontzientzian ahalkea eragiten baitigu, zeren bertzeen aitzinean gizon agertu nahi baikenuke, eta beldurrak, ordea, gixon egiten gaitu, hala, ez ote ditugu inurriak dauden lekuan hartzak eta otsoak asmatzen, edo deabruak eta spiritu gaizkileak txakurrak dauden lekuan, ahalkearen estaltzeko?
|
|
|
Kasik astebete iragan arte ez nuen haren berririk izan. Aitzakia, izebaren eritasuna eta heriotza, sinesgarria zen, baina haren urduritasuna zerbait gehiagoren markatzat hartu nuen, zer ote zen asmatzeko
|
gauza
ez banintzen ere. Ez bainintzen!
|
|
|
Ahoa irekitzeko maneran egon orduko, Ana bere mahaira jarrita zegoen, lankide hurbilenarekin —Lokaleko lepaihar bat," larik" atzizkia bi hiru aldiz errepikatu gabe lau lerro idazteko
|
gauza
ez zena— irri artean solasean.
|
|
|
Puska luxea egin nuen ordenagailuko tekla bakarra zanpatzeko
|
gauza
ez nintzela. Dozena erdi ihardespen posible gogoratu zitzaizkidan tarte horretan.
|
|
|
Hiru urte lehenago alde egin zigun; Patxi argazkilaria eta biok baizik ez gintzaizkion bildu agur egitera. Gau hura goizaldeko ordu tikietan bukatu nuen, Alde Zaharreko barra amerikar batean, zutik egoteko
|
gauza
ez nintzela eta ipurdi estuko ukrainar baten istorio tristeekin tira ahala negarrez. Handik goiti, umezurtzago nenbilen egunkarian.
|
|
|
Banituen egiteko ezin utziak hemendik kanpora: zalantza batzuk argitu, batez ere zuri dagokizunez, Kristina, baita arropa aldatu ere, zenbait
|
gauza
ez baitira korbataz eta trajez jantzita egitekoak.
|
|
|
—Are, Saragueta —lehengo astean birtopatu ginenetik" Eduardo" erraten zidan, baina abuztuko asteazken horretan
|
gauzak
ez zeuden beren lehengoan— ez erran pitokeriarik. Urte franko egina haiz heure inguruko kaken berri ematen, orain inoxoaren predikuan hasteko.
|
|
|
|
Gauzak
ez dira hain errazak, Henrik. Nahiago nuke!
|
|
|
Nire ustez, hala ere eta uste hau ziurtasun bihurtzea nahi nuke, baina ez dut horretarako arrazoi nahikorik aurkitu, Bonilla jauna gezurretan ari zen, plantak egiten, esan nahian bezala era guztietara larrutu behar zutenez, itaunketekin eta infamiekin eta gezurrekin txikitu behar zutenez, bada, bai, bidea erraztuko ziela, eta haien odol egarri basatia asetuko ziela denbora puska baterako, ziren astakeriarik beldurgarrienak asmatuz eta bere ahoan jarriz; eta erakutsiz, gainera, egin zituenak gustura egin zituela, eta harro zegoela egindako izugarrikeriez, eta atzera berriz egingo zituela, gogora eta zorion betean, aukera izanez gero; eta irakurlea ez uztearren, eta berari zor zaion errespetuz baina, era berean lumaren jabe denaren guztiz desgogora eta atsekabe handiz, eta idazlearen galbahe etiko edo, nahi bada, autozentsuratik iragazita, (betiere irakurlearen mesederako izango delakoan, noski), aitorpen hartatik pasadizo erakusgarri batzuk ekarriko ditut hona, nahikoa eta soberakoak izango direnak, zalantza izpirik gabe. Nahasi samarrak edo gertatzen bazaizkio irakurleari, barkamenak aurretik, baina oroimenak ahaztuta nahiago dituen
|
gauzekin
ez dago eskakizun handiekin ibiltzerik.
|
|
|
Esan bezala, Otsotzarmendi jaunaren hitz luze, zalantzatsu eta zehazgabeen ondoren auskalo eta batek daki hitz makuluak errepikatu zituen etengabe azken aurkezpen hartan ere, ia ia beste
|
gauzarik
ez esateraino errepikatu ere, Caterpilarri fortunatu zitzaion txanda. Titiak aurreko egunetan baino nabarmen handiagoak zeuzkan.
|
|
|
Une batez ez nora eta ez hara ibili ziren hiru aurkezleak, ondoezak jota bezala, jitoan.
|
Gauzak
ez zeuden txantxetarako, eta, zuzendaritzaren erabakiz, argiak iluntzen joan ziren apurka apurka. Erdilunpetan gelditu ginenean, musika sentsual bat jarri zuten platoan, eta Edurtxo Caterpilarrek striptease bat iragarri zuen.
|
|
|
Eta, halaxe, egoera hits hartan, udazken inoiz sentitu gabeko hartan, Armando Bonilla, goragalearen inertziaz, aitorpenari lotu zitzaion atzera, jada terapia hark soil soilik salbatuko balu bezala itolarri kosmikotik. Eta halaxe adierazi zuen, inork galdetu gabe, Armando Bonilla izatea erabaki zuenez geroztik,
|
gauzak
ez zirela hobeto joan, okerrago baizik, askoz ere okerrago baizik: " Gero gerokoak esan dut lehen, oker ez banago, zeren, jendeak ez baldin badaki ere, etxeko artxiboan bilduta dauzkat munduko errefrau guztiak, bilduma oso bat, eta horretarakoxe etorri nintzen hona, dohakabe inozoa, bost milioi horiekin nire artxibo erraldoi hori argitaratuko nuelakoan".
|
|
|
|
Gauzak
ez du erremeriorik. Hobe dugu aitortzea.
|
|
|
beharbada Gasteiztik etorri zenetik hobera egiten ari dela eta Ruben, nahiz eta apaizgaia izan, uda honetako souvenir bat izan daitekeela, edo zerbait gehiago agian. Nik argi daukat zuen arteko
|
gauzak
ez direla lehen bezalakoak izango, baina irudipena dut oraindik garaiz zabiltzala eta, Rakel berreskuratu gura baduzu, zertxobait egin ahal duzula. Adibidez, iruditzen zait ideia ona izan daitekeela zure mezu samurren bat edo beste berari agintzea.
|
|
|
Estatuaren gainegitura politikoak, euskara zapaltzen eta baztertzen jardun beharrean, hura bere administrazioan onartu eta irakaskuntzan bultzatu balu, berehalaxe agertuko zatekeen hizkuntza estandarizatzeko premia. Baina euskaraz diogunez, joanak joan eta balizko oleak burdinarik egin ez daroa,
|
gauzak
ez ziren horrela izan, eta, beraz, alferrik da orain izan balizko horiekin burua nekatzea.
|
|
|
Zer egin dezaket udako arratsalde gorri batean eguzkiak nere leihoari beldurra badio eta zu ez bazaude? ...n neguaren erdian harrapatzen banau derrepentean hostoak isiltzen badira lau kanpai hots entzuten diren bitartean hiru tanta lehor eta epel bat haize hilaren gainetik nora jo dezaket kalean topatuko ez bazaitut gauzak nahiko gaizki ez doazen bitartean tanta epel eskas bat atsoen pauso azkarrak berotzeko nola jakingo dut arbolak bizirik ote dauden soinurik egiten ez badute sirenen hotsa itzaltzeko.
|
gauza
ez badira nork esango dit zer gertatzen zaidan lehenengo malkoa oraindik sortu ez denean zeinen eskuak astinduko ditu betazaletan ezkutatu diren kanpaiak non babestuko naiz zure besoak urruti badaude nondik sortuko da elektrizidadea udak baimenik ematen ez badu hiru kanpai ergel eta laugarren bat zeinen arnasak berpiztuko ditu adarrak ni ere uda bihurtu naizenean zer egin dezaket udako usainak so...
|
|
|
Gaur egun jadanik liburutegien mikrokosmosa oso heterogeneoa da, baita bere publikoa, eta honen interesak eta beharrak ere. Beraz, orrialde labur honetan goiko galderari behar bezain sakonki erantzuteko
|
gauza
ez naizela aitortu behar dut. Auzo bateko liburutegi batek ez du ia zerikusirik unibertsitate batekoarekin, ezta azken honek Washington' Biblioteka goLibra ry of Congress ospetsuarekin.
|
|
|
Ebatzi beharra dago, edozein modutan bada ere, auzia bukatu beharra baitago. Alderdiak euren artean adostasun batera iristeko
|
gauza
ez badira, zer egin behar du Estatuak. Gai guztietarako legeak ematea ezina dela eta, alderdioi eskaini egiten die magistratu publikoa, halako arbitro ongitsu eta alderdigabea; horren ebatziak eragozten du haien arteko borroka eta onuragarriago gertatzen zaie alderdiei ebatzi hori auzi luzexka baino, horren ondorioak eta bukaerak aurreikustezinak baitira.
|
|
|
Carnapek ‘tolerantzia’ hitza edo, zehatzago, tolerantziaren printzipioa adierazpena, lehenengo aldiz, 1934ko Logische Syntax ean agertu zuen120: "
|
gauza
ez da debekuak batuz joatea, konbentzioetara ailegatzea baino", zioen. Honekin, ezagutza razionala ulertzeko ohikoa zen logika bat eta bakarrak — Tractatus ean agindu moduan— suposatzen zuen ikuspegia errefusatzen zuen Carnapek.
|
|
|
Vienako Zirkuluaren berrikuntzari eta filosofia tradizionalaren ikusmoldeekiko bere enpresa filosofikoak duen bateraezintasunari buruzko tesi hau ia aho batez onartu dute filosofo tradizionalek, batez ere Zirkuluaren enpirismo logikoak nonahi jaso duen harrera erabat negatiboa ikusi eta gero. Filosofo tradizionalek Zirkuluaren filosofia ‘filosofia eza’ edo ‘anti filosofia’ lez ikusi zuten,
|
gauza
ez zena ez diziplinaren funtsezko arazoak begiztatzeko eta are gutxiago horien ebazpenari buruz zerbait esateko ere. Beraz, Heidegger eta bere jarraitzaileentzat, Vienako Zirkuluaren pentsamendua ez zen izan pentsamendu filosofikoaren imajina zitekeen formarik endekatuena baino, garaiko gaitz eta arazo guztien erruduna:
|
|
|
Horientzat tamalez, lehen aipaturiko Poincareren konbentzionalismoak argudio eszeptiko gogor bat zekarren geometria espazialaren objektibotasunaren aurka, Schlickek eta besteek aintzakotzat izan zutena, zientzia berriaren ikuspegi orokorra galtzeko prest ez bazeuden behintzat. Poincareren ustez, espazio baten egitura geometrikoa ez zen
|
gauza
ez objektiboa ezta determinatua ere. Ez zion zentzurik harrapatzen geometria euklidearraren egiazkotasunari buruzko galderari, sistema metriko dezimalari gauza bera galdetzeak ez daukan bezala.
|
|
|
Ahoa zabal zabal eginda geratu nintzaion begira, ezer esateko
|
gauza
ez nintzela. Pixkanaka pixkanaka harengana hurreratu nintzen hala ere.
|
|
2001
|
|
|
Hala ere, badakit
|
gauzak
ez direla horren errazak eta beste gai bat ere kontuan hartzekoa da: heziketa errazten ez duten museoak.
|
|
|
Orain dela urte batzuk," egin dezagun sozialismoa eta dena egingo da" esaten zen. Horri kritika egin zitzaion eta, arrazoiz, zeren sozialismoa lortuta
|
gauzak
ez dira etorriko aurretik ez badira landu. Hori gizabanakoaren etikarekin lotzen badugu, zer gertatzen da gaur egun?
|
|
|
Egunerokoak, esku artean dabilzkigun egunkariek, eman digute zenbait gertaeraren berri, xehetasun handirik gabe... Zoritxarrez, ez degu behar bezin informazio jatorrik,
|
gauzak
ez ditugu erdizka baino jakiten sarritan. (...) Denok elkarturik, bat eginik zerbait egin genezake, baina bestela... alferrik eta eroarena egiten gabiltza.
|
|
|
Eta hori lortzeko urte osoan estututa bizi zara, eta txikikeria bat gertatzen zaizunean goitik behera erortzen zaizkizu ilusio guztiak. Horretan aldatzen zaitu, eguneroko bizimodua lasaiago hartzen, lagunekin disfrutatzen, garrantzia duten
|
gauzak
ez gerorako uzten... bizimodua beste apaltasun batekin hartzen irakasten dizu, eta hori basamortuak egiten du: basamortuan konturatzen zara txindurria baino txikiagoa zarela, eta zure arazoak ez direla hain handiak.
|
|
|
Denok buruan oporrak hartu eta ihes egitea beste
|
gauzarik
ez dugun honetan, eta deskonektatu, eta ahaztu... Energia sobredosi bat da lana bizi duen norbait aurkitzea, dena hurbiletik aztertu nahi duena, mundu osoarekin konektatuta mantentzen dena eta aurreko guztia gogoratzeko exigitzen duena.Une bakoitza airean joaten utzi gabe gozatzen omen du Mirentxuk, ekintza denak harrapatu nahi ditu, zigarroari barruko ke dena xurgatzen dion eran.Baina informazioari, zigarroari bezala, filtro berezi bat jartzen dio kontsumitu aurretik.
|
|
|
Jose Ramon Lizarralderen ustez, kritikak ere erraz egiten dira.
|
Gauzak
ez badoaz uste eta nahi bezala, batzuek ezin dute onartu traineruaren ibilera: «Jendeak uste du beti puntan ibiltzea dagoela.
|
|
|
Batetik, Espainiako Estatuko irrati handiek guretzako deskonexioak egiteko aukera gehiago izango dute, baina orain artekoa ikusita ez diote euskarari tarte larregirik emango. Teknikoki ere
|
gauzak
ez dira oso errazak izango DABarekin, egin beharreko inbertsioak altu xamarrak izango direlako eta irrati lokal askok ezin izango dietelako aurre egin.
|
|
|
palestinarren ospakizunen irudiak, I ekintzetako gorpurik erakutsi ez izana, lupuari emandako garrantzia Afganistanen gertatzen ari ziren heriotzak estaltzeko, eta abar luzea. Baina helburua berriro ere informazioaren kontrola izan arren, zerbaitek huts egin die potentzia hegemonikoei krisi honetan, eta
|
gauzak
ez zaizkie Errumanian edo Golkoan bezain ondo atera.
|
|
|
Ematen du, eta Sarrionandiaren poesiaren maisutasuna horretan agertuko litzateke, zalantza duela edo
|
gauzak
ez direla zuri beltz garbiak:
|
|
|
batzuentzat ispiluak egiaren hieroglifikoak lirateke non agertzen zaien euren aurrean agertzen den guztia, ezkuturik gera ezin duen egian ohi den bezala. Beste batzuk, alderantziz, gezurraren sinbolotzat hartzen dituzte ispiluak, zeren askotan erakusten baitituzte
|
gauzak
ez diren moduan." (Marami, 1582)
|
|
|
Poeman agertzen diren elementuen zerrendak beste errealitatea sortzen du, etsipenarena, zaharkitua eta galdua denaren sentsazioa. Objektuen arteko tentsioak adierazten du
|
gauzetan
ez zegoen esanahi berria, mezu berritua. Sujerentzia gauzen arteko tentsioan sortuko da, eta sujerentzia den bezala, irakurleari bere interpretaziotik sortuko zaio.
|
|
|
Ironiaren bidea da galdera eta paradoxa. Galderan eta paradoxan
|
gauzek
ez dutenean irauten, mugikorrak dira:
|
|
|
Erauntsika ari badu eta asfaltoa behar bezain azkar irensteko
|
gauza
ez baldin bada edo lurzoruan gorabeherak baldin badaude, errepidean putzu txiki edo koxkorrak sor daitezke: gure automobilean horiek izango duten eragina aquaplanning izenaz ezagutzen dugu.
|
|
|
Estres negatiboa edo distresa agertzen da, berriz, organismoa egoera batera egokitzeko
|
gauza
ez denean, ingurunearen eskaerei erantzun egokirik emateko gai ez denean.
|
|
|
Horren guztiaren funtsean dagoen premisa erraz ulertzen dugu: gizakiaren entzumena soinu espektro guztia harrapatzeko
|
gauza
ez izateaz jabeturik, MP3 gailuak gordetzen duen musikak belarriak atzeman ezin dezakeena bazterrean utzi duenez, karga dezente arindu da.
|
|
|
TOMAS serio dago. JOXEPA deseroso dago,
|
gauzak
ez dira berak pentsatu bezala atera.
|
|
|
(Filosofatzen) Bizitzan
|
gauzak
ez dira diruditena...
|
|
|
(TOMASi.) Ikusi al duzu poltsa normal bat, barruan
|
gauza
ez normalak zituena?
|
|
|
Lortu zuen azkenean La Scala mitikoan Oberto conte di San Bonifazio bere lehen opera estreinatzea, eta jendea oso pozik atera zen. Baina, hasieran
|
gauzak
ez dira askotan hain samurrak izaten, eta ustekabeak ere maiz gertatzen dira. Bere lehenengo operaren arrakasta gozatu ondoren, Un giorno di regno bigarren operarekin sekulako porrota izan zuen, lur jota geratzeraino.
|
|
|
Ez gara SH eredu bakartzat jartzenari.
|
Gauzak
ez dira, hemen ere, zuri ala beltz. M debatean estrategia batzuk eskasdabiltza, baina ez dago gabetasunak jota; bestean, ostera, ugari edo gehiegi dira.
|
|
|
Pirenne ren ustez,
|
gauzak
ez dira horrela, bi ekonomia kontrastatu zeudelabaizik10 Beraren ustez, VIII. mendean aurreko Antzinaroko ekonomiarekin apurtuzen, merkataritza minimoetara jaitsiz; eta lurra bihurtu zen gunea (iritzi horrenaurka, dagoeneko Behe Inperioaren krisitik gertatzen ari zela esan genezake, halaere). Dena den, Veneziarekin batera, Flandesen merkataritzari eutsi zioten, Britainiar Uharteetara espezieak eramanez eta trukean garia ekarriz, oihal flandestarrenelkartrukeaz eta eskandinabiarrekin zeukaten tratuaz.
|
|
|
Hori zailagoa da, batez ere gureartean, gizakiaren pultsio moralak ideologia jakin eta konkretuekin modu baldarbatean nahasirik agertzen zaizkigunean nonahi. Baina unibertso moral hori gabe, pertsonaiak dilema moral baten aurrean erabakitzeko
|
gauza
ez badira, idazle narratzailearen morroi ideologikoak baino ez dira gertatzen. Hor ez dago nobelainteresgarririk inoiz.
|
|
|
Behin ukipen egoeran dauden menpeko hizkuntzen, eta, bereziki, euskararen, ikaskuntza/ ezagutza eta erabilera direlako gaiei buruz gaur egungo egoera teorikopsikosoziolinguistikoa era orokorrean azaldu ondoren, halako laburbiltze eta hausnarketa orokor modukoa eskaintzeko unea da. Alderdi orokor batzuk bakarrik azpimarratuko dira,
|
gauzak
ez errepikatzearren, lan honetan esandakoez gain bestelako zenbait ere orain erabilitako bi doktorego tesien argitalpenetan (Arratibel, 1999; Garcia, 2000) aurki daitezkeelako. Adibidez:
|
|
|
Desegonkortasun monetarioa errealitate tristea da nazioarteko ekonomian, eta, gainera, horri kanpo zorraren krisia gehitu behar zaio. Izan ere,
|
gauzak
ez dira hobeki funtzionatzen ari kanpo zorraren ikuspuntutik. Zenbait bide erabili dira, artifizialki kanpo zorraren zama murrizteko:
|
|
|
Nazioarteko transakzioen ordainketarako dolarraren erabilera ez dago amerikar kontu balantza korrontearen egoeraren menpe. EEBBek merkataritza defizit edo soberakina izan ala ez izan,
|
gauzak
ez dira erabat aldatzen. Izan ere, kasu bietan amerikar banku sistemaren IOU delakoa erabilia da nazioarteko ordainketaren medio modura.
|
|
|
Etxe honetan den giroa ez dut batere maite, ama beti gibeletik dabilkit, ez baititut, neska normalek bezala, ene puskak biltzen, ezta lanak egiten. Gainera, nire ama Xantalek erosten dizkidan
|
gauzak
ez ditut batere gostuko. Aitak bakarrik nau ulertzen; erraiten du berezia naizela, denbora hauetan arazoak ditudalako.
|
|
|
Beti izan naiz eroa herri osoarentzat. Eta jakina,
|
gauzak
ez ziren asko aldatu eroetxean, larriagotu egin ziren nire kalterako. Bakardadea etsai gorrotagarritzat hartu nuen, eta azkenik, haren albotik ihes egiteko behar latzgarria sentitu nuen.
|
|
|
|
Gauzak
ez doaz ondo, erabaki du orduan, ez nauk ezer lortzen ari. Astebete pasatxoan Arantxaren atzetik hara eta hona zelatan bere ingeleseko koaderno txikiko orri mordo bat zirriborratu ondoren, egiten ari dena alferrikakoa den sentipena ameba arriskutsu baten gisan ari baita gizentzen bere gogoan azken egunotan.
|
|
|
Horrelako
|
gauzengatik
ez al zuten lehen jendea urkatzen, pentsatu du, Clint Eastwood-en spaghetti western ak gogoan. Hildakoei lapurtzeagatik.
|
|
|
|
Gauzak
ez ziren horretan gelditu, ordea. Senarrak eta beraren familiak emaztea gaizki hartzen zuten, jo egiten zuten eta jaten ere ez zioten ganoraz ematen.
|
|
|
|
Gauzak
ez ziren berak gogo zuen bezala joan. Independentzia lortu baino urte bat lehenago, 1946an, abuztuaren 16an, Kalkutan hindutarrak eta musulmanak haserretu eta elkarri burua mozten hasi ziren.
|
|
|
Indian
|
gauzak
ez dira inola ere horren makur. Berrikitan gertakari harrigarriak jazo dira han ere, ordea.
|
|
|
Haur askorentzat, ordea,
|
gauzak
ez dira horrela. Munduan 150 milioi haur kalean bizi dira eta ia denak nola edo hala, ustiatuak daude, Torturaren Aurkako Mundu Elkarteak dioenez.
|
|
|
Imanolen berba jokoek Josurenak ekarri dizkidate gogora. Atzo Ireneo delako bat aipatu zidan, gero oroimen pobrekoak garela esan zidan, etorkizuna oroitzen eta aurresaten ez dugunok etorkizuna aukeratu eta egiteko
|
gauza
ez garelako.
|
|
|
Eta hor lotu zait goiza liburua eskuan, memoriaren disoluzioekin, batzuetan hartu eta orriak mekanikoki pasatuz, besteetan pasarte batean geratuta, ondo nahastuta, hurrengo orrialdera pasatzeko
|
gauza
ez naizela. Ahaztu egin dut frantsesa, ez ditut hitz guztiak ulertzen, zer ote da, esate baterako, le néant?
|
|
|
Mamu ederra emango nuen nik ordu hartan leihoan oka egiten. Zakil tente monumentalik erakusteko
|
gauza
ez nintzen arren, emango nuen bai gorputz biluzi bihurrikatua eta aurpegi okertua, burua barrikatik atera eta urdaila ere botaka, leihotik ia zintzilik.
|
|
|
Artean, arrain txiki lohiak jaten ziren Goioren etxean, amak arrainpartea baitzuen. Bisigua eta bainapatatak, txitxarroa eta arroza, itsukia eta garbantzua, lirioa eta berakazopa, legatzetan ari zirela harrapaturiko beste arrain zantarrak, bentara ateratzeko
|
gauza
ez zirenak.
|
|
|
Egoera larria zen T. n.
|
Gauzak
ez zihoazen ongi; ez, behintzat, behar bezain ongi, eta lar kezkatzen hasiak ziren guztiak. Minutuak, sorgor eta arduragabe, aurrera zihoazen, eta han, garrasi eta oihu izugarriez landa, ez zuten besterik ezer egiten.
|
|
|
Bi pezeta eta erdikoa txanponik handiena.
|
Gauza
ez da galtzea edo irabaztea. Gauza da egunerokotasuna beste oihal batez mozorrotzea.
|
|
|
tentaldiaren ihesi ez  dabiltzalako, lohiaren beldur ez direlako. Bagenekien lehen euskara sail askotan lantze zain zegoela eta halaz ere uko egiten genion maiz eginbeharrari, behar bezain garbiro egiteko
|
gauza
ez ginelako. Orain, berriz, hor ikusten ditugu Yakinekoak, esate baterako âeta ez dira horiek bakarrikâ, gatazka bizian zenbait gai zail eta gaitz euskaraz adierazi nahian.
|
|
|
Aurretik gure herriaren historia luzean ez bezala, gaur egun lege arauak, botere politikoa, diru bideak eta tresna eraginkorrak ditugu euskararen alde. Badakigu, ongi jakin ere, gure hizkuntzari dagokionez
|
gauzak
ez doazela beti bide onetik, euskara herritar guztion kultur ondaretzat jo litzatekeen herrialde guztietan, eta harrigarria dirudien arren, bulego ofizial batzuetan oraindik euskararen erabilera sozialari hesi mugak jartzeko ahalegin gogorrak antolatu eta kudeatzen direla. Errealitate gordin hori ezkutatu nahi izan gabe, ordea, ukaezina da euskararen aldeko ahalegina ez dela ahuntzaren gauerdiko eztula, eta hori ikusi nahi ez duenak ez dituela ikusi nahi ezta ere gure gizartean joan den hamarkada hauetan hizkuntz arazoez gertatu diren aldakuntza sakonak.
|
|
|
Beraz, euskaldun izateak, euskaldun jantzi eta oso izateak, gure barru barruan euskara noranahiko hizkuntza izateraino lantzeak ez gaitu beste hizkuntzak lagatzera behartzen, ez gaitu deusen aurkako bihurtzen. Hori ongi ulertu genuke, eta aintzat hartu, hain zuzen ere aintzat hartu genukeen bezala euskaraz hitz egiteko
|
gauza
ez izateak ez duela inor euskararen aurkako bihurtzen.
|
|
|
Gerokoek, behintzat, ez dute beste horrenbeste egin,
|
gauza
ez zirelako edo gogoak eman ez zielako, berdin da. Frantziako Iraultzak, hainbeste gauza egin eta desegin zituenak, Bergarako Mintegia ahuldu zuen eta azkenean irentsi.
|
|
|
Zer kritika modu egin nuen bestek esan lezake nik baino zehazkiago, baina, besterik ez daukadanez gero hemen bere ahoz mintzatzeko, neronek hartu dut, zuzentasunaren kaltetan, harako haren tokia. Diodan, bada, ez naizela gehiegi teknika alderdiez mintzatzen,
|
gauza
ez nintzelako, orain ere gauza ez naizen bezala. Horretarako ofiziokoa izan behar, nik uste, eta nik ez ditut abiatu nintzen bideak, erabat besteak, artean utzi.
|
|
|
Zer kritika modu egin nuen bestek esan lezake nik baino zehazkiago, baina, besterik ez daukadanez gero hemen bere ahoz mintzatzeko, neronek hartu dut, zuzentasunaren kaltetan, harako haren tokia. Diodan, bada, ez naizela gehiegi teknika alderdiez mintzatzen, gauza ez nintzelako, orain ere
|
gauza
ez naizen bezala. Horretarako ofiziokoa izan behar, nik uste, eta nik ez ditut abiatu nintzen bideak, erabat besteak, artean utzi.
|
|
|
semea pilotari izan dadila nahi badu, lagun diezaiola Josetxuk.
|
Gauzak
ez daude hala ere behar bezala, ongi konturatzen gara: Josetxu eta Begoña elkarganatu behar genituzke.
|
|
|
ez du luzaroan iraun behintzat. Zenbait
|
gauza
ez omen ditu ikusteko atsegin. Kritikak ere, Donostiako kritikaz ari naiz, nahigabetsua zelako edo, ez du deus askorik esan.
|
|
|
Hizkuntzak nola hurbil eta urrun gaitzakeen ikusteko, aski da, eta hobe, linguistika ez ezik, hizkuntzak ez jakitea. Hizkuntza noraino den lokarri eta bereizgarri, izan ere, inork baino hobeki daki bere bizilekuan egiten denaz baliatzeko
|
gauza
ez den ezjakinak.
|
|
|
Hizkuntza eta, hizkuntza  ez ezik, Euskal Herriaren jakintza jaso nahian jaioa eta hazia delarik, ez da baten ez besteren, pertsona nahiz taldeen, izena eta omena goratu beharrean dabilena. Elkarrekin jasoko dugu burua, elkarrekin lehiatzeko bihotza badugu; eta elkarrekin lur joko dugu, elkarrekin amildu ondoan, geure irudia besterengan ezagutzeko
|
gauza
ez bagara.
|
|
|
Horrelako
|
gauzak
ez dira ongi eta zehazki ez neurtzen ez pisatzen. Esango nuke, hala ere, istilu hori ez dela lehen aldiz (ai, hor sortu balitz!) Â Euskaltzaindian sortu.
|
|
|
âEz horrenbeste: gerok sortzez mordoilo xamarrak garelako eta euskal prosaren erpin garaietara igotzeko
|
gauza
ez garelako edo. Eganen  behin Txillardegik zioena esango genuke guk ere:
|
|
|
Jakin, badakigu ez zela bera izan hasiera, baina antzinagokoen berririk ozta ozta iritsi da gureganaino eta guregana direnak negarbide ditugu pozbide baino gehiago. Oroitzapenik asko eta asko galdu du gure herriak azkeneko bost mendeetan; goragokoetarik," Bereterretxen khantoria" gelditu zaigu, bere bakardade soilean miresgarri, osatzeko
|
gauza
ez garen zenbait zatitxoren aldamenean. Paper zaharrek gorde dutena, eta neroni saiatua naiz besteren ondotik hainbat zuzenen argitaratzen, inoiz berdinduko ez dugun egarria pizteko da aski.
|
|
|
hitz emeekin bertso arrak egin nahi dituztela (hitz urritxekin bertso ordotsak esango zukeen berak13) eta elisio eta sineresi direlakoei ez dietela jaramonik egiten. Eta hori ez hizkuntza
|
gauza
ez delako: hala adierazi nahi liguke Oihenartek bere poemen bitartez.
|
|
|
Linguistika, euskaldunen aspaldiko etsai kuttuna, sartu zaigu behar ez duen lekuan. Ez diot nik ezertxo ere kenduko Altube jaunaren lanari, bere gaian alderatzeko
|
gauzarik
ez baitu bestek egin. Zerbait esan daiteke horratik:
|
|
|
Zaharragoetarik zenbait ez ote gaude beti prest gazteek egin dezaketen edozein
|
gauza
ez aintzat hartzeko, gutxiesteko edo arbuiatzeko. Ez ote gabiltza guztiok elkar ezin ikusirik, lekua kenduko diguten beldurrez batzuek, lekurik uzten ez diegulako amorruz besteak?
|
|
|
Guk ez ditugu ez arazoak ez elburuak aukeratzen, baiñan bai berak gu... Beraz, aukeratzeko
|
gauza
ez geran ezkero, obe dugu geren burua eskeiñi(, zakurrak bere nagusiari legez?) eta geure inguruan toka zaizkigunak maitatu. Auxe da, gaiñera, bidezkoena".
|
|
|
Ubillosek Lapurdi aldeko
|
gauzak
ez zituela beti ongi aditzen pasarte honek erakusten digu, 147 orrialdekoak: " Oraindañoco Afezpicu, ta Eleiz arzaiac Apostoluen ondorengoac dirala".
|
|
|
Erakundeen Kontseilua, Euskal Herrian Euskaraz, Udalbiltza, EAJ PNV, EA eta Batasuna, Euskal Herri osoan. Baliteke izenen bat ahaztu izana, baina hala balitz ere
|
gauzak
ez lirateke asko aldatuko: egunaren oihartzuna soilik entzun zen konpromisoa betidanik hartuta dutenengan; edo, beste ikuspuntu batetik begiratuta, kulturalki eta politikoki euskal izate eta nortasunaren alde daudenengan baino ez.
|
|
|
Sok. Hau, behintzat, ez da asmatzen oso zaila, lagun, nabaria baita guztiontzat Homerori buruz zientziaz eta artez hitz egiteko
|
gauza
ez zarela; izan ere, artez hitz egiteko gauza izango bazina, gainerako olerkari guztiei buruz hitz egiteko gai izango zinateke, olerkigintza osotasuna dela baiteritzot. Ala ez?
|
|
|
Kanten filosofiaren barne ezin da esan berbaitango gauza existitzen denik, zeren denboran eta espazioan egotea baita existentziaren marka bakarra. Eta, ondorioz, berbaitango
|
gauzez
ez dago esakune sintetikorik egiterik. Kantek bere filosofia eraikitzeko eskatzen duen aurrebaldintza bakarra zerbaitek gu espazioan eta denboran afektatzea da, baina afekzio horren aurretik hori zer ote den ez zaio inoiz interesatu; eta, egiatan espazioaren eta denboraren baldintzen aurretik eta hauetatik at geratzen denez, ezin da aztertu ere egin eta berari buruz egindako galderak ez du zentzurik:
|
|
|
• Aurrekoaren ondorioz, espazioa kanpoko begiespen ororen oinarrian dagoen halabeharrezko errepresentazioa da. Ezin da irudikatu espaziorik ez egotea; bai, ordea, espazioan
|
gauzarik
ez dagoela. Baina ezintasun hori ez da psikologikoa eta, beraz, enpirikoa, gure gogamenaren ahalmen berezien ondorio soila, baizik eta egiturazkoa.
|
|
|
|
Gauzak
ez dituzularik gehiago gorrotatuko,
|