2000
|
|
Ondorengo guztia zurrunbilo bat izan da: gertatutako
|
gauza
bakoitza zein ordenatan joan den ziurtatzerik ez dut, kontrolik gabeko jai batean zuritoa ala kubata, bietatik lehena zein izan zen jakiterik ez dagoen legez. Badakit adibidea ez dela zorrotzegia izan.
|
|
Haatik, jakinik, halaber, ezen
|
gauza
bakoitzak bere hatsa duela eta ez dagoela, hats hori gabe, deus ulertzerik, utz iezadazu lehenik azaltzen nik osabari aditurikako hitzak, gure bidaia haren hatsa eta spiritua ezin hobeki laburbil dezaketenak:
|
|
Baina denborak eta naturalezak
|
gauza
bakoitza bere lekurat eta bere neurrirat ekartzen dute, eta, nola Alexandro Handiari Demostenesek bere bizitzako lezionea eman zion, enperadoreak prometatu zionean ezen berak nahi zuena emanen ziola, eta filosofoak ihardetsi ezen aparta zedila eta hastan zedila eguzkiaren paretik, zeren eguzkia hartzen ari baitzen —nunc quidem paululum a sole—, hala eman zidan osaba Joanikotek ere bere ...
|
|
HALAKOA zen Rosa, bai, jaun André, eta hagitzez gehiago zen, eta anitz gauza ekarri zizkidan bizitzarat, zeren irakatsi baitzidan, konparazione, ezen bizitzari loturik bizi behar zela, baina loturik ez bageunde bezala, eta halatan emaiten zion munduko inportantzia guztia egiten zuen
|
gauza
bakoitzari, baina inportantziarik emanen ez balio bezala.
|
|
Kortesi erregelei eta bertzelako ordenantzei —zeinek gizon emaztekion harremanak arautu izan ohi dituzten— izugarrizko inportantzia emaiten zien, zeren, bataz, ume umetarik hala irakatsi baitzioten Ezpeldoiko jaun Christian Etxehandik eta haren emazte Graziana Larresorok, zeinak baitziren haren gurasoak, eta zeren, berriz bertzea, sinetsirik baitzegoen, gurasoek irakatsiaren arabera, ezen haiek gabe ordena gal zitekeela eta anabasa sort, eta anabasatik basakeria eta bidegabekeria baizik ez zitezkeela iguriki. Eta hargatik nahi izaiten zuen
|
gauza
bakoitza bere lekuan, nola atea bere erroan, ongi jarria eta pausatua, guztiak ere mosaiko baten piezak balira bezala. Eta, ohitura edo arau haietan zimendaturik, berak bere jokoa jokatzen zuen, eta entseiatzen zen, halatan, bere lekuan egoiterat:
|
|
badakigu ezen lohitzen eta likisten garela, noiz eta egin beharrekoa egiten ez baitugu, baina, halarik ere, noiz eta, erretorikaren bidez, bi hitz airoski lotzen ikasten baitugu, berehala lotzen gatzaizkio, hitzen ederraz eta urrearen distiraz, geure lohiaren eta geure likitsaren beztitzeari eta haren estaltzeari, eta apaintzen dugu geure satsa eta geure simaurra arrosa lurrinztatu batez. Eta, hitzen errepikatzearen errepikatzeaz, uste dugu eta sinesten dugu hondarrean ezen azala dela barrena, eta barrena azala... harik eta, halako batean, berez eta halabeharrez,
|
gauza
bakoitzak bere lekurat egiten duen arte —azalak azalerat eta mamiak mamirat—; eta ohartzen gara orduan ezen gure lohia eta gure ustela ez dela bertze alderat behatuagatik desagertzen, eta geure lohiarekin eta geure ustelarekin egin behar dugula aitzina —geure mugetarik eta geure hauskortasunetik—, eta besoak ditugula, geure muga horiei buru egiteko, zeren, geure deusezetik ber...
|
|
Ez dakit. Baina, hori hala bada, egia da, halaber, ezen, lehen abiaduraren eta lehen apoderaren ondotik,
|
gauza
bakoitza bere neurrirat etortzen dela, eta, neurri hartan, neurri gabeko sentimendua nagusitu zitzaidala, handik gutirat, Lutheroren alde.
|
|
une baten aberastasuna, besterik ez. zukeen hala ere poetak, nahiko zukeen hala ere kantariak pitin bat gehiago iraun zezan egunaren argi geldiak, pitin bat gehiago iraun zezaten" altzifreek, mahastiek, soro landatuen ordena garbiak, gure hizkuntzak, maite izan dudan
|
gauza
bakoitzaren gaineko begirada pausatu honek!". Bai, horixe zen azken funtsean nire bidaia Lauaxetaren esanetan ganorabakoa:
|
2001
|
|
Nik sinadura jartzen diodan zenbait gauzarekin oso lotuta dago erabaki hau.
|
Gauza
bakoitzak du bere hasiera eta bukaera, baina bukaeratik beste gauza asko sortzen dira. Gauza bera gertatu zen Kortatu, Negu Gorriak edo" Igo bolumena" irratsaioarekin.
|
|
batzuek dira mahai gainean irakurtzekoak. Beraz lan egitekoak, hiztegi bat hartu, arretaz jarri, eta
|
gauza
bakoitzari zer interpretazio eman pentsatzekoak; eta beste batzuek dira sofan jarrita irakurtzekoak. Niretzat irakurtzea gozatzea da, eta gozatzeko bi hiztegi behar baditut, hori jada beste zerbait da, lan egitea.
|
|
|
Gauza
bakoitzari bere denbora eskaini behar zaio, geure buruarentzat ere denbora hartzea ahaztu gabe.
|
|
Erosten duzun
|
gauza
bakoitzaren lorratza segitzea errazago izango duzu horrela.
|
|
Informazioa bilduz.
|
Gauza
bakoitza non dagoen eta eskailera eta pasabideek nora eramaten duten.
|
|
‘Ba nahiko zaila da. Hitza ez da
|
gauza
bakoitzaren gainean jar daitekeen etiketa, hitz egitea zerbait adierazi eta ulertzeko asmo konpartitua da, eta ez pentsa asmo berera ailegatzea erraza denik.’
|
|
|
gauza
bakoitzak bere garaia du eguzkipean:
|
|
Errealitate bakoitzak mugatu eta mugagabe izateko modu ezberdinak ditu, hau da, errealitate hauetako bakoitzaren baitan bi printzipio hauen presentzia eta eraginkortasun moduak ezberdinak dira. Adibide gisa, bere kabuz errealitatea duen
|
gauza
bakoitza beti genero baten barrenean dago, eta honela, mugapena nahiko zehatza da (lehoia, esaterako, ugaztunen generoaren parte da); errealitate kontrajarri eta erlatiboek genero bikoitza dute: berdintasuna (justizia bakarra da) eta ezberdintasuna (bidegabekeria moduak ugariak dira) kontrajarrien kasuan, gehiegikeria (bikoitza) eta gabezia (erdia) erlatiboenean.
|
|
Ideiaren mugapen momentua
|
gauza
bakoitza besteetatik bereizten duena da. Berberatasuna ez da antzekotasuna, pertsona ez da lehoia, kontrajarpena ez da erlazioa.
|
|
Baina gauzek ezaugarriak edukitzeaz aparte" ahalbideak" ere badituztenez, nahasten direnean, diren hori eratzeaz gain, bere izatearen ahalbide bat garatzen dute. Eta
|
gauza
bakoitzaren ahalbide horiek dira gauza horrek lor dezakeen perfekzioa mugatzen dutenak. Izate konkretu batek sekula ez ditu bere ahalbide guztiak gauzatuko, eta honegatik da Platon pentsalari paradoxikoa:
|
|
|
Gauza
bakoitzean urrako bat agertzen da:
|
|
Ez binakoan
|
gauza
bakoitza berdintsua da;
|
|
|
Gauza
bakoitzak bere denbora din
|
|
|
Gauza
bakoitzak bere denbora din
|
2002
|
|
' Tempoa', bai, baina 17 urte beranduago guk esandakoak esatera. Berak beste zerbait esan nahiko zuen,"
|
gauza
bakoitza bere garaian" edo holako zerbait.
|
|
beharrezkoa da beraz antolatzea. Baina buruz ikasi gabe dugu esan gaiak eskatzen duen guztia
|
gauza
bakoitza bere lekuan jarrita; horregatik izango da laugarren atala. Hots edo keinu desegokiz esanez gero, ordea, horiek denak kaltetu eta are alferrik galdu egiten dira:
|
|
Arestian aipatu semena guregan bizitu egiten da, helduaroak lohadarrak sendotzen ditueneko.
|
Gauza
bakoitza gauza ezberdinak hunkitzen eta jotzen baitu; eta giza haziari gizakiaren indarrak bakarrik eragiten dio. Egoitza daukan tokitik jaurtia izanaz batera, semena, lohadar eta organoetan zehar, gorputz osotik erretiratu eta nerbioen toki jakinean biltzen da eta gorputzaren alde genitalak berehala kinatzen ditu.
|
|
–Lasai, mutila.
|
Gauza
bakoitza bere tenorean. Ekainean gai guztiak pasatsen badituk, Hondarribiko aireportura eramango haut neure vespan.
|
|
(6] Buruketa: zenbakien idazkerak (billeteetan eta txanponetan ageri dira} edo bildumen marrazkiak erabiliz(
|
gauza
bakoitzak euro 1 balio duelarik) batura atzeman daiteke.
|
2003
|
|
Idaren mugimendu bakoitzari, hitz bakoitza ebakitzeko zuen erari, haren ezpain gorri eta betile luzez inguraturiko begiei, gorputzaren atal garrantzitsu bakoitza erdi agerian uzten zuen jantziari eta axolagabeki gurutzatzen zituen haitzurdinezko zango luzeei, sentsualtasuna zerien. Honek egiten zuen
|
gauza
bakoitzak besteengan zuen eragina ondo neurtuta zeukan. Bera haren ondoan hasiberria baino ez zen; eskerrak Unaxen arreba izanik, lehiarako beharrik edukiko ez zuena...
|
|
Gauza baten xedea ezagutzea da berori zertarako izan den sortua jakitea; hori erdiesten da, nola dagoen eratuta ikustean, hor idoro baitaiteke zertara datorren haren egitura, zalantzagabekoa baita Jainkoak sortu duela
|
gauza
bakoitzaren izaera, berez duen helburuari egokitua.
|
2004
|
|
Halere, arrazoia jainkotzen zuen testuinguru filosofiko hartan, giza adimenaren ahalmenari buruzko ikuspegi neurtu edo erlatibista sortu zen filosofo batzuengan. Heraklitok, esaterako, gorputzak logos s kutsatzen duela antzematen du eta, ondorioz,
|
gauza
bakoitzaren balioaerlatiboa deia, ezinbestean. Alegia, batzuentzat ona dena?, urrea giza aberearentzat etalastoa astoarentzat (Heraklito, Fr. 9) edo, itsasoko ura arrainarentzat (Heraklito, Fr. 61), txarra da besteentzat, urrea astoarentzat, lastoa eta itsasoko ura giza aberearentzat?. Sofistikak garatuko du, hain zuzen, presokratikoen artean salbuespena izan zen hipotesia.Ematen du, ordea, filosofia jarduerari doitasun handiz eskaintzen zitzaion segurtasun sarehura ez zela aintzat hartu gerora.
|
|
1988) hauxe dio: gauza bat da erlijiojarrera eta beste bat sincsturikoa (sinismen antoiatua), cta
|
gauza
bakoitzak ulcrmen etahausnarketa eredu desberdinak ditu, bata?, adieraz.garria?, erantzunik ez daukan galdera.alegia munduaren muga, eta bestea, analiiikoa?. Idealisten xedea ere razionala da, baina egiten duten bidea desbcrdina da oso, aurrekoarekin parekatuz, baita idealismo desberdinekin ere. Arrazoia esaten denean, idealistaobjektihista batek arrazoia modu absolutuan ulertzen du:
|
|
Nire estasia, bai, baita amona Sinforosarena ere! Amonak inozentziaren xarma baitzuen,
|
gauza
bakoitza lehen aldiz gertatzera balihoakio bezala bizitzera bultzatzen zuena, antzeko egoerak aurretik beste mila bider bizi izan arren. Eta partida hartan ere halatsu ibili zen, ni bezalako beste haur bat bilakaturik.
|
|
herriko alkatea edo aita santua... nahiz eta bere burua kontrolatzen ere ahalegintzen zen, metodo ezin eraginkorrago batez: gero kontatuko dut hori,
|
gauza
bakoitza bere momentuan.
|
|
Alfabetatzearen bitartez ez dugu munduaren egia lortzen, baina mundua interpretatzeko gai gara.
|
Gauza
bakoitzak zer esan nahi duen argitzen digu alfabetatzeak modu kritikoan, konparatzeko aukera ematen digulako.
|
2005
|
|
|
Gauza
bakoitza bere kutxan
|
|
Antola iezaiozu zorroa, gauzarik astunenak bizkarretik gertuen ipiniz; mantenaraz iezaiozu zorroa beti beti ongi antolatua,
|
gauza
bakoitza bere tokian.
|
|
Etxeko
|
gauza
bakoitza bere lekuan egotearen premia.
|
|
Hori da japoniar sukaldaritzaz dazaguten gauza bakarra, eta beste asiar jaki motak ezagutu gabe saiatzera ez dira ausartu, gauza askok itxura ona izan arren. Badirudi Ametsek ez duela gogorik ezjakintzat har dezaten,
|
gauza
bakoitza zer den galdetzen hasita. Ez dago kexarik, haatik, sushi a primeran dago eta.
|
|
Gizabanako eta giza-talde bakoitza perspektiba indibidualizatzaile batetik, eta ahal bezainbeste aldetatik, ikertu behar da. " Kontua, hain zuzen,
|
gauza
bakoitza bere lurrean, objektu bakoitza aldi berean sostengatzen eta mugatzen duten besteekiko erlazioan, behatzea da" 21 Hemendik abiatuz bakarrik izango da posible pertsonari bere garapen prozesuan laguntzea, ze inork ezin du bere humanizazio prozesuan aurrera egin bere historia ahaztuz eta bere zirkunstantzia espazio tenporalei bizkarra emanez. Egia da, ordea, era honetan planteatutako ikerketa antropologikoak beti aurkituko duela giza-indibidualitateak dakarren muga.
|
|
Hizkuntzaren osagai bikoitz hau, beronen zatitze analitiko arrakastatsu baten laguntzarekin, osoki eta zehazki frogatzea da orain gure eginkizuna: hura norabide guztietan ikertu dugu, honetarako, erregulartasun sistematikoaren arrastoa duen
|
gauza
bakoitzari jarraituko diogularik; zeregin honetan, beti ere, bilatzearen gehiegizko grinan ez erortzeko edota aurkitutakoa asmatutakoarekin ez nahasteko ahalegina egin dugu baita ere. Era honetako zatitze analitikoak, jakina, hizkuntza baten ikasketa erraztu ahal izango du ere.
|
2006
|
|
Irakasleren batek eztabaida hori antzua dela esan dit inoiz. Orduak eta egunak pasa ditzakegu
|
gauza
bakoitza definitu ahal izateko. Antzerkia eta kontaketa zehaztuta ere, bakoitzak bere definizioa dauka.
|
|
Zabalagan lanean hasi zen Chillida, inongo presarik gabe, denbora ez zuelako epeekin lotzen,
|
gauza
bakoitza ondo egiteko beharrezkoa zen denbora neurtzen zuen. Obrak egiten eta lorategian haientzako lekua bilatzen joan zen, naturan egokitzen.
|
|
Baserria ulertzeko, eraikinarekin hitz egin behar zela zioen eta Monterok ere azkenean baserriarekin hitz egiten bukatu zuen. Hain zuzen ere, Zabalagan denboraren eta
|
gauza
bakoitzaren garrantzia antzeman daiteke, dena oso pentsatua eta aztertua baitago. Lan horren guztiaren ondorio, 2000 urtean Chillida Leku inauguratu zen.
|
|
|
Gauza
bakoitza bere toki eta tenperaturan
|
|
Otsailaren 18an gazteen arazoen inguruko eztabaida egin zenean, ia koadrila guztiekin egon ginen. Zaila da antolatzen dugun
|
gauza
bakoitzeko denekin egotea, baina saiatzen gara ahal den guztiekin egon eta guztia elkarbanatzen.
|
|
Amona Erikak esaten zuen sukaldeko txukuntasunak erakusten duela etxekoandre baten nolakoa. Dena jasota zegoen, dena garbi eta
|
gauza
bakoitza bere tokian.
|
|
Lehen orrialdea, Iritzia, Politika, Gizartea, Ekonomia, Estatuak, Nazioartea, Kirola, Kultura, Agenda, Azkena.
|
Gauza
bakoitza bere lekuan, txukun txukun, dena argitasunez eta zehaztasunez azaldu eta interpretatua, ezeri ihes egiteko aukerarik eman gabe.
|
2007
|
|
Transbertsalitateak bakoitzarentzat eta
|
gauza
bakoitzerako esanahi ezberdina du. Josu Jon Imazentzat, adibidez, badakigu zer den:
|
|
Bata bezero partikularrentzat eta bestea handizkakoentzat. Ekoizpen atala ikusi dugu; hona ekarri eta
|
gauza
bakoitza dagokion mahaian jartzen dugu. Horrela, bezeroek erraz eskura ditzakete gure produktuak eta... baldintzarik onenetan eskaitzen dizkiegu.
|
|
Hemen zenbait gauza dauzkat. Esan behar didazu zeinekerabiltzen duen
|
gauza
bakoitza, ados??.
|
|
ID., Prolegomenoak, Klasikoak, Bilbo 1995, 42: «Baina arrazoi hutsa hain da esfera apartekoa, bere baitan hain osotoro ehoa eta lotua, ez baitago horren zatirik ukitzerik gainerako guztiak ere ukitu gabe, eta ez dago hori doitzerik eta artezterik ere, aurrena
|
gauza
bakoitzari bere lekua eta besteetan izan behar duen eragina ondo determinatu gabe(?); atal bakoitzaren balio eta usaera, honek arrazoiaren barruan beste elementuekin daukan harremanaren araberakoa da, eta gorputz organizatu baten egitura batean bezala, gorputz atal bakoitzaren funtzioa ere osotasunaren kontzeptu osatu batetik bakarrik atera daiteke».
|
|
Ederra da gero, Aralar. Nire sasoia ez da garai batekoa, baina patxadak laguntzen dit orain,
|
gauza
bakoitzari behar adina ordu eskainiz. Urrezkoa da denbora.
|
2008
|
|
Bai, gure lehentasuna da. Baina
|
gauza
bakoitzak bere unea eta tokia dauka. Horrela, guztia politagoa eta erakargarriagoa da, antsietate gabe eta su txikian egina.
|
|
egun guztia bertsotan! Eta ez uste niri bertsoa gustatzen ez zaidanik, Ursula;
|
gauza
bakoitza bere garaian, ordea?
|
|
–Mesede bat eskatuko dizut, Regina, hala ere, erantzun zion markesa andereak?. Pasatuak pasatuta gero, senarrak eta biok hemen igaro nahi dugu uda, inora irten gabe, ez iparraldera ez hegoaldera,
|
gauza
bakoitza bere lekuan, aspaldiko partez. Zera esan nahi dizut, alegia, hurrengo hilabeteak ezin garrantzitsuagoak izango direla senarra eta biontzat?
|
|
Gau osoa zalaparta batean pasa genuen,
|
gauza
bakoitza bere tokian jartzen, eta tarteka marteka Trelawney jaunaren lagunez betetako txalupak hurbiltzen zirela, mister Blandlyrekin eta haren gisakoekin, Squireari bidaia ona eta itzulera kalterik gabea opatzera. Sekula ez nuen nik Admiral Benbown halako lanik izan; eta egunsentia baino lehentxeago kontramaisua txilibitua jotzen hasi zenean, eta eskifaia dibidietaren hagak mugitzen, zeharo leher eginda nengoen.
|
|
–
|
Gauza
bakoitza bere garaian, ezta? –baietsi du Joxeanek.
|
|
AGURTZANE: (Atezuan jarriz, urduri) Poliki, dena kontatuko dizut, baina
|
gauza
bakoitza bere garaian.
|
|
Zeinu berezi batzuk erabili behar dira idazteko:
|
gauza
bakoitza nola idatzi behar den ikasten hasten dira.
|
|
Batzuetan teknologia asko eskura dago, baina ez da iristen erabiltzaileengana. Jendeari azaldu behar zaio zer teknologia dagoen eta zertarako balio duen
|
gauza
bakoitzak. Adibidez, telefono kabina guztiek dute kiribilu magnetiko bat, audifonoa daramatenek telefonoz hitz egin ahal izateko.
|
|
Antolatzaileek jakinarazi dutenez ohiko lekuetan eros daiteke bonoa 12 eurotan. Dena den, bonoa erosi gabe ere parte hartu ahal izango da UK Martxan,
|
gauza
bakoitza bere aldetik ordainduz. Iazko eredua gaindituz, aurten bi egunetan egingo da martxa, kilometro kopurua nabarmen handitu dela.
|
|
Eta txori bakoitzari bertso bat egin behar badio, pentsa... egun guztia bertsotan! Eta ez uste niri bertsoa gustatzen ez zaidanik, Ursula;
|
gauza
bakoitza bere garaian, ordea...
|
|
–Mesede bat eskatuko dizut, Regina, hala ere –erantzun zion markesa andereak– Pasatuak pasatuta gero, senarrak eta biok hemen igaro nahi dugu uda, inora irten gabe, ez iparraldera ez hegoaldera,
|
gauza
bakoitza bere lekuan, aspaldiko partez. Zera esan nahi dizut, alegia, hurrengo hilabeteak ezin garrantzitsuagoak izango direla senarra eta biontzat... horregatik nahi baitzintuzket etxean, gure zerbitzuan, hain da handia senarrak eta biok zugan dugun konfiantza –eta, Reginari irri bat eskaintzen ziola, jarraitu zuen–:
|
|
Gauzak:
|
gauza
bakoitza eta dena. Eta aritzen naiz dena izatearen, jakitearen eta ahal izatearen kontra (dena diren, dakitenen eta dezaketenen kontra, eta naizena naizen Nineuren kontra), ez kontra egite hutsagatik, baizik eta dena zeratze hori ezina eta gezurra delako erdia pasa.
|
|
Izatekoeta bat izateko modu guztien erreferentzia azkena substantzia izateak beste kategoria guztien —hau da, izatekoeta bat izateko modu guztien— gainetiko substantziaren lehentasuna justifikatzen du.
|
Gauza
bakoitzaren substantzia, forma edo esentzia gisa ulertuta, gauza horren izatearen eta batasunaren kausa da, bai formaz eta materiaz osaturiko errealitateetan, bai forma hutsa direnetan. Bestela esanda, forma definizioan adierazitako esentzia da, substantzia horren xedearekin eta printzipio egituratzaile, banantzaile, bateratzaile eta egintzaratzailearekin identifikatua.
|
|
Izan ere, predikatzen diren beste gainontzeko gauza guztien artean, bat bera ere ez da banangarria (choriston); substantzia da bakarra. Eta nozioari dagokionez ere, substantzia da lehena (beharrezkoa baita
|
gauza
bakoitzaren nozioan substantziarena ematea); azken batean, gauza bakoitza ezagutzen dugula uste dugu, bereziki, gizakia edo sua zer den ezagutzen dugunean, nolakoa edo zenbatekoa edo nongoa den ezagutzen dugunean baino (VII 1, 1028a31 b1).
|
|
Izan ere, predikatzen diren beste gainontzeko gauza guztien artean, bat bera ere ez da banangarria (choriston); substantzia da bakarra. Eta nozioari dagokionez ere, substantzia da lehena (beharrezkoa baita gauza bakoitzaren nozioan substantziarena ematea); azken batean,
|
gauza
bakoitza ezagutzen dugula uste dugu, bereziki, gizakia edo sua zer den ezagutzen dugunean, nolakoa edo zenbatekoa edo nongoa den ezagutzen dugunean baino (VII 1, 1028a31 b1).
|
|
Substantzia, gutxienez, lau zentzutan esaten da bereziki, zentzu gehiagotan ez bada. Izan ere,
|
gauza
bakoitzaren substantzia esentzia (to ti en einai), unibertsala (to katholou) eta generoa (to genos) omen dira, eta laugarren zentzuan, subjektua (to hypokeimenon) (VII 3, 1028b33).
|
|
batetik, 1) azkenengo subjektua, beste ezertaz esaten ez dena; bestetik, 2) zehaztutako zerbait (tode ti) delarik ere 3) banandu daitekeena (choriston). Eta horrelakoa da
|
gauza
bakoitzaren konfigurazioa, forma.
|
|
Jakintsuaren eta jakituriaren iritzi arruntak aztertu ondoren, Aristotelesek ondorioztatzen du ezaugarri haiek kausak eta lehenengo printzipioak ikertzen dituen zientziari dagozkiola. ...engo printzipioak ezagutzen dituenak, nolabait, dena ezagutzen du eta, ondorioz, zientzia unibertsala dauka; b) gizakientzat kausen eta lehenengo printzipioen zientzia ezagutzea zailena da; c) kausen eta lehenengo printzipioen zientziak zehatzenak eta irakasgarriagoak dira; d) kausak eta lehenengo printzipioak beraiengatik ikasten dira, eta ez beste edozein helbururengatik; eta e) zientzia nagusia
|
gauza
bakoitzaren eta izadi osoaren ongia ezagutzen duena da, eta ongia (edo helburu den hori) kausa bat da.
|
|
Era berean azaltzen du Metafisika ren VII 4an: "...
|
gauza
bakoitzaren esentziaren definizioa definitu beharrekoa esan gabe hura bera adierazten duen esakunea da" (1029b20). Eta ondoren:
|
|
|
Gauza
bakoitza bere substantzia bada eta substantzia eta esentzia berdintzat hartzen badira, orduan gauza banako bakoitza bere esentzia izango da. Aristotelesek azaltzen duenez, gauza banakoa eta haren esentzia gauza bat eta bera bada, gauza banakoa ezagutzea haren esentzia ezagutzea besterik ez da izango," esentzia eta substantzia gauza bat eta bera izan ez ezik, haien esakunea ere bat eta bera da" (1031b33).
|
2009
|
|
Eta ez naiz sinesmen erlijiosoaz ari. Daukazun
|
gauza
bakoitza preziatzen duzu orain". Sendagileek adierazi zioten, funtsean, zortekoa izan zela larrialdia ospitalean gertatu zitzaiolako eta zorionekoa dela.
|
|
73 urte pasa dira, baina iragana ordenatzen, antolatzen, lan handia dago oraindik. Iragana gibelean utzi behar da, baina
|
gauza
bakoitza bere tokian utzita, gertatu zenari dagokion tokia emanez, hildako bakoitzari, desagertu bakoitzari bere tokia eginez, lurpean ez ezik, bihotzean.
|
|
Bai, bai, beirazkoa da. Baina dagoeneko esperientzia handia daukagu, eta dena ondo lotuta jartzen dugu,
|
gauza
bakoitza bere lekuan, ezer hondatu ez dadin. Dena dela, Artikoan giro barea izan genuen.
|
|
Ez litzateke bideragarria izango genomak oso osorik alderatzea. Hori egin ordez, zientzialariek adostu egiten dute genomaren zer zatitan bilatu behar duten ezagutu nahi duten
|
gauza
bakoitza. Aukeratzen dituzten zatiek barne hartzen dute bilatzen ari diren aldakortasuna, eta, hala, asko mugatzen dute egin beharreko lana.
|
|
Kontuan izan behar da hazleak eta fenotipoarekin aritzen zirela lanean, eta artean genetika garatzeko zegoela.
|
Gauza
bakoitza bere garaian ikusi behar da, eta artean ez zuten nahiko ezagutzarik ondo azaltzeko nola gertatzen ziren belaunaldi batetik besterako aldaketak eta herentzia.
|
|
Dendan ikasi nuen
|
gauza
bakoitzak zuela bere izena eta bere lekua, eta gauzak egin behar ziren bezala egin behar zirela. Garbantzuek garbantzuekin behar zutela eta babarrunek babarrunekin; eta saldutako produktuen zerrenda koadernoaren atzeko orrian apuntatu behar zela ezkerrean bi atzamarreko tartea utzita; eta inork erosketaren bat ordaindu gabe uzten bazuen, konfiantzazkoa zela, etxe onekoa bazen, baina aprobetxategia eta xuhurra arropa zarpailak janzten bazituen.
|
|
Eztulaldiaren gailurra atzean utzia zuen arren, eztul egiten jarraitzen zuen Adak: haiek, baina, gehiago ziruditen gezur eztulak egiazkoak baino, Ada denbora irabazi nahian baitzebilen, antza, bukatzear zuèn jertse bat ateratzeko, baita orratzen kaxa ere, nondik titarea hartu eta hatz erakuslean ipini baitzuen; begiratu zuen batera eta bestera,
|
gauza
bakoitza bere lekuan ote zegoen jakiteko.?
|
|
Halakoak ziren anai arreben arteko eztabaidak, eta halakoak beren arteko kontuak, ezusteko batek
|
gauza
bakoitza bere tokian jarri zuenean. Handik gutxira, izan ere, handik hilabetera baino ez?, Gabino gaizki sentitzen hasi zen:
|
|
Hantxe, baina, ezustekoa, Nazario
|
gauza
bakoitza bere tokian jartzera behartu zuena!
|
|
zergatik hau, zergatik hori, zergatik hura, eta, batez ere, zergatik, zergatik?; amaren kasualitateen inguruko argudioei buruz, gainera, urrunago zihoan Damaso, ausaz: zeren berak onar baitzezakeen kasualitatea zela liztor batek Rakeli zizt egitea, edo haurra erori zèn mementoan izeba Ernestina gelan ez egotea, eta Adari besoetatik erortzea; bide hartan barrena, baina, guztia zen kasualitatea, gertatzen zèn
|
gauza
bakoitza bakarra baitzen milaka eta milaka, infinitu, posibilitateren artean, zer, gainera, Jainkoa ere beste kasualitate bat balitz??, harik eta kasualitatearen kasualitateaz Damasori guztia, baita bizitzaren zentzua bera ere?
|
|
Baina Nazario Orbek
|
gauza
bakoitza bere lekuan nahi zuen, eta halaxe mintzatu zen:
|
|
–Baina armadan egon berria zara, eta ulertu zenuke?, aitak esaldi harekin inflexio puntua markatu balu bezala, Domingori askotan etortzen baitzitzaion sarjentu putakumearen irudia, harena kasurik nabarmenena bazen ere, bide bertsutik zebiltzan ofizial eta subofizial gehienak?, eta aitak halako enplegatu leialak nahi baitzituen, antza, ez al zion aitari berari entzun gizon zital bat gizon are zitalago batek bakarrik zuzen zezakeela, lantegiarena bezalako giro gogorretan, Jainkoak zuzen idazten baitzuen, baina lerro okerretan??, kargutxo baten ordainean langileen eta azpikoen mugimenduak kontrolatzen zituztenak, haiek guztiak menderatzeko asmotan; esan nahi baita Domingok horrelako ondorio batera iritsia behar zuela: . Aitak sarjentu putakume hura bezalakoa nahi nau neure egitekoetan, baina hori bai ezetz?!?; hitzak, beraz, ez zuen jada Domingo behartzen, baina, hitza jateko behar adina arrazoi izan arren, ez zuen hori askitzat jotzen,
|
gauza
bakoitzak baitu bere mementoa eta bere abagunea, eta bera. Domingo, berearen zain baitzegoen; mutila isilik zegoen, beraz, egunerokotasunaren errutinak ezinbestean aspertzen zuen arren. Domingok berak gerora aitortuko zuen, behin baino gehiagotan, zeinen itogarria gertatzen zitzaion bulegoko espazio hertsia, halako eran, non, erreakzio gisa edo, portuko belaontziak edo Lobos de mar pelikulako hainbat eszena etortzen baitzitzaizkion gogora ia modu automatikoan, askatasunaren bela zuria eta itsasoaren zerumuga amets?, errealitateak noiznahi asaldatzen zuela eta deseroso sentiarazten; Domingok, ondorioz, disimulatu egiten zuen, haren barruan ekaitza osatuz zihoan bitartean, berandu gabe lehertuko zena:
|
|
Hegan egin arte ez dut dominarik nahi.
|
Gauza
bakoitza bere garaian.
|
|
–Gure automobila ez da, ordea, samariarren anbulantzia, seme,
|
gauza
bakoitza bere lekuan! Eta ospitaletik fabrikara hamar minutu daude anbulantzian, fabrikatik ospitalera beste hainbeste?
|
|
Historiak gauza txar bat bezala begiratu behar dio, ez errepikatzeko; nazismoarekin gertatu den bezala. Orduan, nik uste,
|
gauza
bakoitzari bere izenarekindeitu behar diogula eta horrek askotan biktima asko asetzen du. Biktima asko ezdago epai baten zain baina gauzak ezkutatzearen kontra dago.
|
|
Hauek bilatzendutena zera da, familia bezala haien seme alabei hori guztia transmititzeko moduabilatzea, hau da, aitite edo amama bat izan zutela, duina izaten jakin izan zuela, zentzurik gabe garbitu egin zutela...
|
Gauza
bakoitzari bere izenaz deitzea, kaltearen erreparazioaren zati garrantzitsu bat izaten da askotan. Beste adibide batekinkonparatzeagatik, batzuetan lesio delituak edo lapurretak eta izaten direnean, jendeak sarritan ez du kartzela zigorrik eskatzen.
|
|
Dena eman behar zaio komunikazioari, dena audientziari, gogaitu gabe.
|
Gauza
bakoitza bere tokian eta toki bat gauzabakoitzarentzako. Esatea erraza da, asmatzea ez horrenbeste.
|
|
egiten direla baizik. . Etorkizunak ipiniko du
|
gauza
bakoitza bere tokian?.
|
|
Artea ez da aspergarria. Jakin behar da
|
gauza
bakoitza norentzat egina den.
|
|
Dena dago zainduta, dena dago txukun, azken xehetasuneraino. Eskailera mekanikoetan jende andana dabil gora eta behera, erdi galduta,
|
gauza
bakoitza non dagoen dioten kartelei kasu handirik egin gabe. Gizon eta emakumeak; haurrak, gazteak, helduak eta erretiratuak; familiak, bikoteak eta lagun taldeak... era guztietako jendea dabil.
|
|
Hainbat bezerok janariaren gustua galtzen dute eta ez dakite zer jan duten. Itsuok denborarekin ikasi egiten dugu
|
gauza
bakoitza zer den, baina ulertzekoa da bezeroen egoera, ilunpetan jaten duten lehen aldia izaten baita.
|
|
Baina Nazario Orbek
|
gauza
bakoitza bere lekuan nahi zuen, eta halaxe mintzatu zen:
|
|
Eztulaldiaren gailurra atzean utzia zuen arren, eztul egiten jarraitzen zuen Adak: haiek, baina, gehiago ziruditen gezur eztulak egiazkoak baino, Ada denbora irabazi nahian baitzebilen, antza, bukatzear zuèn jertse bat ateratzeko, baita orratzen kaxa ere, nondik titarea hartu eta hatz erakuslean ipini baitzuen; begiratu zuen batera eta bestera,
|
gauza
bakoitza bere lekuan ote zegoen jakiteko....
|
|
" Baina armadan egon berria zara, eta ulertu zenuke", aitak esaldi harekin inflexio puntua markatu balu bezala, Domingori askotan etortzen baitzitzaion sarjentu putakumearen irudia –harena kasurik nabarmenena bazen ere, bide bertsutik zebiltzan ofizial eta subofizial gehienak–, eta aitak halako enplegatu leialak nahi baitzituen, antza –ez al zion aitari berari entzun gizon zital bat gizon are zitalago batek bakarrik zuzen zezakeela, lantegiarena bezalako giro gogorretan, Jainkoak zuzen idazten baitzuen, baina lerro okerretan? –, kargutxo baten ordainean langileen eta azpikoen mugimenduak kontrolatzen zituztenak, haiek guztiak menderatzeko asmotan; esan nahi baita Domingok horrelako ondorio batera iritsia behar zuela: " Aitak sarjentu putakume hura bezalakoa nahi nau neure egitekoetan, baina hori bai ezetz...!"; hitzak, beraz, ez zuen jada Domingo behartzen, baina, hitza jateko behar adina arrazoi izan arren, ez zuen hori askitzat jotzen,
|
gauza
bakoitzak baitu bere mementoa eta bere abagunea, eta bera –Domingo– berearen zain baitzegoen; mutila isilik zegoen, beraz, egunerokotasunaren errutinak ezinbestean aspertzen zuen arren –Domingok berak gerora aitortuko zuen, behin baino gehiagotan, zeinen itogarria gertatzen zitzaion bulegoko espazio hertsia, halako eran, non, erreakzio gisa edo, portuko belaontziak edo Lobos de mar... lan istripu baten kariaz izan zen, langileetako bati balbula bat lehertu eta lurrun beroak begiak erre zizkionean, goizeko lehen orduan, Nazario Orbe bulego buruarekin eta Domingorekin bilduta zegoèn une haietako batean, astean behin hirurak biltzen baitziren, aitak semearen jarraipena bertatik egiteko asmotan; are gehiago:
|
|
–Gure automobila ez da, ordea, samariarren anbulantzia, seme,
|
gauza
bakoitza bere lekuan! Eta ospitaletik fabrikara hamar minutu daude anbulantzian, fabrikatik ospitalera beste hainbeste... zerbitzu azkarra, inondik ere!
|
|
Halakoak ziren anai arreben arteko eztabaidak, eta halakoak beren arteko kontuak, ezusteko batek
|
gauza
bakoitza bere tokian jarri zuenean. Handik gutxira, izan ere –handik hilabetera baino ez–, Gabino gaizki sentitzen hasi zen:
|
|
zergatik hau, zergatik hori, zergatik hura, eta, batez ere, zergatik" zergatik"; amaren kasualitateen inguruko argudioei buruz, gainera, urrunago zihoan Damaso, ausaz: zeren berak onar baitzezakeen kasualitatea zela liztor batek Rakeli zizt egitea, edo haurra erori zèn mementoan izeba Ernestina gelan ez egotea, eta Adari besoetatik erortzea; bide hartan barrena, baina, guztia zen kasualitatea, gertatzen zèn
|
gauza
bakoitza bakarra baitzen milaka eta milaka –infinitu– posibilitateren artean –zer, gainera, Jainkoa ere beste kasualitate bat balitz? –, harik eta kasualitatearen kasualitateaz Damasori guztia –baita bizitzaren zentzua bera ere– airetik zintzilik geratzen zitzaion arte.
|
|
–moztu zuen Domingok– Hegan egin arte ez dut dominarik nahi.
|
Gauza
bakoitza bere garaian.
|