|
2023
|
|
|
Hori horrela, EKaren 137 eta 140 artikuluek beren beregi aitortzen dute toki erakundeen autonomia eta, 142 artikuluarekin batera autonomiaren alderdi ekonomikoa aipatzen da, finantza nahikotasuna alegia. Baina toki autonomiaren aipamen gehiago ez da egiten eta, ondorioz Konstituzio Auzitegiaren jurisprudentziak
|
garatu
behar izan du toki autonomiaren kontzeptu hori. Goi epaitegi horrek toki autonomia berme instituzional bezala egituratu du.
|
|
|
Honekin guztiarekin lotuta, eta legezkotasun printzipioaren inguruan hitz egitean jorratu dugun lehenengo ideiarekin lotuta, toki autonomia antolamendu juridikoaren bitartez
|
garatu
behar bada eta, horren mende geratzen baldin bada, hori kontrolatzeko tresnak jorratu behar dira. Hurrengo orrialdeetan jorratuko dugu kontrolari buruzko gaia eta kontrol motei buruzko guztia ere.
|
|
|
Kontrolaren gainean egindako bilakaera historiko horretan tarte ezberdinak topatu ahal ditugu eta horiek autonomiaren inguruan jorratutako bilakaera historikoarekin lotuko ditugu. Autore guztiek udalaren jaiotza (ez gaur ezagutzen dugun kontzeptuan) gizakiak beharrizanak asebetetzeko elkarrekin bizitzeko beharrean aurkitzen dute; kolektibitateek euren intereseko gaiak jorratzeko eta
|
garatzeko
behar zituzten arauak ezartzeko beharra ikusi zutenean. 1924ko Udal Estatutuaren zioen azalpenak esaten zuen moduan" Udalerria ez da legegilearen seme alaba; Estatua baino lehenagoko elkarbizitzarako egitate soziala da, eta aurretiazkoa ere, eta gainera legea baino nagusiagoa" 200.
|
|
|
Toki ogasunen finantza jardueraren lehenengo zeregina baliabideak lortzea da, hau da, beharrezkoak eta berezkoak dituen zerbitzuak emateko eta eskumenak
|
garatzeko
behar dituen baliabide ekonomikoak lortzea da. Toki ogasunek baliabide nahiko lortu behar dituzte eta, horretarako EKren 142 artikuluak baliabideak lortzeko tresna bi mahaigaineratzen ditu:
|
|
|
Toki erakundeen antolamenduan kontabilitatea eramateko eskumenak kontu hartzailetzari dagozkio, eta erregelamenduan beharrezko funtzio publikotzat hartzen dira. Kontu hartzailetzak finantza kontabilitatea eraman eta
|
garatu
behar du, eta aurrekontua gauzatzearen jarraipena egin behar du, finantzei dagokienez, korporazioaren osoko bilkurak emandako arau orokorrekin bat etorriz.
|
|
|
" Toki autonomiak eduki politikoa du, eta ez soilik administratiboa, eta horrek esan nahi du gobernuek haien politika propioak zehaztu eta gauzatu ahal izatea, zerbitzuak emate hutsetik harago. Horregatik, toki autonomiaren bermea, termino horietan ulertuta, bat etorri behar da toki politika horiek
|
garatzeko
behar den finantzaketaren baldintzarik gabeko izaerarekin. Baldintzarik gabeko baliabideen ehuneko edo pisu handiagoak tokiko autonomia handiagoa eskatzen du" 627 Horregatik ETELk baldintzarik gabeko finantzazioaren printzipioa ezarri du, TAEHren zuzeneko aipamenarekin, eta printzipio hori arau orokor moduan ezartzen du.
|
|
|
sorospidetasun printzipioa eta finantza nahikotasuna. Bi printzipio horiek toki autonomiaren hedadura zabaltzeko eta
|
garatzeko
behar beharrezkoak dira, ezinbestekoak. Hurrengo epigrafeetan gaiaren inguruan sakonduko dugu, baina derrigorrezkoa dugu honako aipamen hau egitea:
|
|
|
Horrek esan nahi du, FERREIRO LAPATZAk adierazten duen moduan, berezko baliabide propioak eta horien erabilera erabakitzeko gaitasuna ekartzen duela420 Baina argi utzi behar da ere toki ogasunen autonomia horrek mugak dituela eta, horretan oinarriturik, adierazi behar da inolako zalantzarik gabe tokiko finantza jardueraren esparruan kontrol zehatz batzuk gauzatzeko neurriak hartu ahal direla eta horrek kontrol tresnak ezartzeko betebeharra ezartzen duela. Kontrol neurriak justifikatzeko, EKren 31 artikuluak zehazten duenarekin bat eginez, finantza jardueran
|
garatu
beharreko justizia materialeko helburuak kontuan izan behar ditugu.
|
|
|
KAren 237/ 1992 epaiak adierazten duenari jarraituz," Estatuaren lurralde egitura antolatzen duen autonomia printzipioak, garrantzi handiko norabidea duen izaera ekonomikoa ere eskaintzen du. Nahiz eta autonomiak izaera instrumentala izan, baliabideen tamainak helburuak lortzeko aukera erreala zehazten duelako" 112, hau da, toki autonomiaren bitartez toki erakundeek
|
garatu
behar dituzten eskumen, zerbitzu eta eginbehar guztiak (euren berezko intereseko gai guztiak) modu eraginkorrean eta errealean garatu ahal izateko beharrezkoak dituzten baliabide ekonomikoak izan behar dituzte.
|