|
2003
|
|
|
Turroiarekin berdin berdin jokatzen zuen aitak. Gabonetan ez bada,
|
ezin
jan. Amak gabonetan sobran izandako turroi puskak atera izan ditu mahai gainera, eta aitaren erreakzioa beti berdina izan da:
|
|
2005
|
|
|
Haur zeliakoak ere jakin behar du kontsumi dezakeela jatorrian glutenik ez duten elikagaiak, hala nola haragia, arraina, esnea, arrautzak, lekaleak, frutak, tuberkuluak, barazkiak, barazkiak, koipeak eta Glutenik ez duten olioak, azukrea eta zerealak, hala nola arroza, artoa, artatxikia eta basartoa. Aholku praktikoak Kasu batzuetan, zeliakia duten haurrek ez dute ulertzen lagunek jaten dituzten elikagaiak
|
ezin
jateko arrazoia eta ikaskideak; beraz, garrantzitsua da gurasoek eta hezitzaileak arduratuko dira haurra, behar adina adin duenean, jabetu elikadurak beretzat duen garrantziaz. Artisau produktuak edo soltean saltzen direnak ez erostea gomendatzen da.
|
|
2006
|
|
|
[ON] Bai,
|
ezin
jan, ezin larrua garbituâ? ¦ Hara! Begira zer
|
|
|
Horren ondotik, gehien ezagutzen dugun fasea dator, depresioa. Lehenbiziko sentimentu horiek apaltzen joaten dira eta nekea eta tristura sentitzen dugu,
|
ezin
jan, ezin lo egin… Azkeneko fasea gertatutakoa onartzea eta gainditzea da, pertsona hori gehiago ez dela bueltatuko eta gure bizitza berriz antolatzea.
|
|
2008
|
|
|
(27r),, orain ez neuke errazoarik/ izenau> borraetea;/ ez geiago gazta zaroau>/ ain laster antzietea? (42v),. Azaiteau> galdu lerait/ ardura usatzakeak;/ ene aginok
|
ezin
jan leie/ aragi errebagea;/ estomaguau> galdu leiket/ bianda probatzakeak.? (42v).
|
|
2009
|
|
|
Bariku Guren eguna seinalatua izaten zen Bermeotik heltzen ziren. Ugari agertzen ei ziren, egun horretan okelarik
|
ezin
jan zitekeela eta. Prozesioa ere egiten ei zen Bariku Guren egunez.
|
|
|
Horiek ere gomendatzen dute egunean bost otordu egitea, gosea ondo kudeatzeko. Marta Olmos programaren nutrizionistak esan zuenez, dieta baten jarraipenean nahi duena
|
ezin
jan izatea murriztu egiten da. “Gosearen sentsazio fisiko eta psikologikoak edozein mokadu zapaltzera garamatza ordu artean”, esan zuen.
|
|
|
" Dirua emanen diñe gaxoa:
|
ezin
jan eta ezin erre ditekena... Jainkoa begira zion!"
|
|
2010
|
|
|
bere burua jausgailuz botatzeko aukera, adibidez, frontera joan eta erizain gisa lan egiteko; eta, azkenean, hara: familiarekin AEBetara joan zenean, gerratik ihesi, Europara itzultzea erabaki zuen?. Estatu Batuen abegi ona kontu filantropikoa da,(?) eta nik atseginagotzat jotzen dut pertsekuzioaren helburu izatea??, non tuberkulosiaz gaixotu eta hil egin baitzen, ez bere buruaren eskaintza egin gabe, zeren Simonek, nazien mende zeudèn frantses herritarrek baino gehiago
|
ezin
jan zuela iritzita, medikuen aholkuei uko egin eta gero eta gutxiago jateari ekin baitzion, eta zeren, azken batean, bere jarrera estuaren ondorioz hil baitzen.
|
|
|
Adaren gorputzak, aldiz, ihia bezain mehe eta malgu? beste misterio bat zuen, fruitu debekatua beti baita misterio bat
|
ezin
jan duenarentzat, gorputzen desberdintasun hartan Maria Bibiana amatasun banu bezala, eta Ada emetasun.
|
|
|
Maria Bibianaren gorputzarekiko begiradan, izan ere, haren beso babesleak nagusitzen zitzaizkidan —magala ere zabal bezain oparoa zuen—, hain arduratsua zen gurekin. Adaren gorputzak, aldiz —ihia bezain mehe eta malgu— beste misterio bat zuen, fruitu debekatua beti baita misterio bat
|
ezin
jan duenarentzat... gorputzen desberdintasun hartan Maria Bibiana amatasun banu bezala, eta Ada emetasun. Eta Adaren emetasunak erakarri egiten ninduen, jakina, ezinbestean erakartzen ere —eguzki bat zen eta txori batek bezain ongi abesten zuen! —, baina baita beldurtzen ere:
|
|
|
bere burua jausgailuz botatzeko aukera, adibidez, frontera joan eta erizain gisa lan egiteko; eta, azkenean, hara: familiarekin AEBetara joan zenean, gerratik ihesi, Europara itzultzea erabaki zuen —" Estatu Batuen abegi ona kontu filantropikoa da,(...) eta nik atseginagotzat jotzen dut pertsekuzioaren helburu izatea" —, non tuberkulosiaz gaixotu eta hil egin baitzen, ez bere buruaren eskaintza egin gabe, zeren Simonek, nazien mende zeudèn frantses herritarrek baino gehiago
|
ezin
jan zuela iritzita, medikuen aholkuei uko egin eta gero eta gutxiago jateari ekin baitzion, eta zeren, azken batean, bere jarrera estuaren ondorioz hil baitzen.
|
|
|
Ezin lan,
|
ezin
jan, bortxaz barauzale. Haize Hegoaren zain zeuden, Xiberoan, baina ez arribatzen.
|
|
2011
|
|
|
Eta haurra alergikoa bada edo elikagai batzuk
|
ezin
jan baditu?
|
|
|
nola etorria den berriro Guatemalara, Mexikotik itzultzekoak diren errefuxiatuei laguntzera, beren herrira itzulitakoan ahalik eta arazo gutxien izan dezaten; egoera oraindik ere arriskutsua dela hemen, eta laguntzera etorritako atzerritarrak biziki ongi hartzen dituztela. Esango lioke, baten batekin hitz egiteagatik besterik ez bada ere, osasunerako ere ezin baita ona izan denbora guztian nor bere baitan bildurik egotea, jan
|
ezinak
janez?, nola kamioneta zahar bat hartu eta, triki traka, Mexikoko mugako La Mesilla raino joan behar duen orain Huehuetenangon barrena, hamar ordutik gora iraungo duen bidaia nekagarrian, eta han elkartuko dela Euskal Herritik eta beste hainbat lekutatik etorritako brigadista internazionalistekin, Mexikotik iristekoa den guatemalar errefuxiatuen zutabeari abegi egin eta Guatemalako partean paratu... Esango lioke, agian, ez balitz dotoreegi jantzita doalako eta, seguruenik, ulertu ere ez liokeelako egingo, nola munduko txiroekiko elkartasuna bideratzeko modu bat den hori, sakrifiziorik eskatzen duena, bai, baina bizipozik ere ematen duena.
|
|
|
lurrak ala bere baitarik ala ongailutan ukanik dituen indarrak, ez baitira berenaz belarki eta landareek beretzeko nahi dituzten heinean. Nola baitira guk gordinik jan ez ditzakegun gauzak, orobat gordin bezala lirateke eta
|
ezin
janak ongailu horiek landare edo belarkientzat.
|
|
|
Ongailua bai, bazuen lur harek, baina, gordina,
|
ezin
jana, beraz. Aski litzateke hori, ikusteko zein den beharra eta baitezpadakoa ihizi xehe horiek gure onetan egiten duten lana.
|
|
|
Badaiteke hautua dutenean ihizi horiek, gu bezala, hoberenetik ari diren; baina, haientzat badira, guretzat bezala, nehola ere
|
ezin
jan ditzaketen gauzak. Gu bizi ahal ote gintezke belar edo lur janez?
|
|
2012
|
|
|
Nik beti erraten diet botikak hartzea ona dela zure bizitza normala ezin duzunean egin: ezin ohetik jaiki,
|
ezin
jan, ezin lorik egin… Orduan, behar beharrezkoak direnean, bai. Baina triste egoteagatik soilik ez.
|
|
|
Horregatik, olio aza eta indaba zuriak jaten ziren gehien gehien, edo patatak saltsa berdean eta porrusalda. Okelarik
|
ezin
jan zenez, ahal zutenek arraina jaten zuten, bakailaoa batez ere, eta bestela sardina zaharrak; osterantzean, arrautzak.
|
|
|
Ematen du ia hil egingo zarela. Gero flexioak, xutunik egoitea, ezin ezarri,
|
ezin
jan, ezin edan. Bost egun horretan egoten dira normalean lo egin barrik eta hori oso gogora da.
|
|
2014
|
|
|
Hasierako urteak oso gogorrak izan ziren guretzat. Gurutzetako larrialdietan sinestezina iruditzen zitzaien umeak
|
ezin
jan ahal izatea. Desinformazio asko dago, gainera.
|
|
|
Trufa arrazistarik ez dut behin ere entzun edo irakurri tsigano populuaren kontra. Menuek haur joko ematen dute,
|
ezin
janak diren gauzak biltzen dituzte, adarrak eta buztanak, pixa eta gatuki. Elkar gohainditzeko xerkatzen ditugun ezin jan gauza guziak.
|
|
|
Menuek haur joko ematen dute, ezin janak diren gauzak biltzen dituzte, adarrak eta buztanak, pixa eta gatuki. Elkar gohainditzeko xerkatzen ditugun
|
ezin
jan gauza guziak. (Parentesia merezi du behor esneak, hau ez da gohaindigarria arraroa baizik, ikusia zuketen edo entzun, usaia ekialde urrunetik datorke.) Miseriaren alegoriaz trufatzen da solasa, Petiri Sanzi toka ari, leku dadin urrunago.
|
|
2015
|
|
|
–Mesedez, erran zuen Rikkak, begiak malkotan?. Ezin dut lorik egin,
|
ezin
jan, ezin edan... Mina dut hemen, bihotzean.
|
|
|
Txarrena izaten zen urdaila larri jartzen zenean:
|
ezin
jan, ezin edan, ezin irakurri. Halakoetan erremedioa izaten nuen egonean egotea, denborari aurrera egiten utzita.
|
|
|
Bukaera aldera, ostera, hasi nintzen usain txarra hartzen zenbait janariri, batez ere egositakoei. Eta
|
ezin
jan. Erizainek esan zidaten lasai egoteko, kimioaren eraginez hipertrofiatu zitzaidala-eta usaimena, eta horregatik hartzen nituela zenbait usain gainerakoek hartzen ez zituztenak.
|
|
|
7 Berorrek zioena, hau da, gure monasterioetako batean egotea, esan zidan berak ere; baina horrek ez darama inora, ez delako egoki laikoak izatea eta emango lizkiokeen janariak ere
|
ezin
janezkoak lirateke. Oraintxe bertan ere, ostatuan okela apailatua eta egosia ematen ez diotenez gero, ezin du jan; pastel batekin kontentatzen da.
|
|
2016
|
|
|
" Ice creama" batzu erosirik gure bihotzak alegeratzeko nik" goxo" hura
|
ezin
jan zintzurra sobera seko.
|
|
|
Sofrikarioekin Aitak
|
ezin
jan edo edan, lau hilaite harturik, kantzerrak zuen bizirik jan!
|
|
2017
|
|
|
Hilabete oso bat morfina hartzen ibili nintzen, min handiarekin. Ezin lorik egin,
|
ezin
jan...". Beste askok hori bizi ostean amore emango zuten, baina Lizarraldek borrokan jarraitzea erabaki zuen, taldeko arduradunek ere animatuta.
|
|
|
Getariako arrantzale kofradiakoek eta antxoa kontserbagileek, esaterako, antxoa sobera zutenean, erregalu ematen zieten Zarauzko Miserikordikoei. Zenbaitetan, hainbeste antxoa
|
ezin
jan eta lurraren ongarri erabiltzen zuten.
|
|
2018
|
|
|
Baina niri ez zait gustatzen! Urtero
|
ezin
janda ibiltzen naiz?
|
|
2019
|
|
|
" Gure arbasoek milaka urtez ezkurrak jan bazituzten, nola da posible egun guk
|
ezin
jan izatea?". Ezkurra elikagai basatia da, Lemak azaltzen duenez, eta gu geroz eta etxekotuago gaude.
|
|
|
Aizek ez du ulertzen zergatik gertatzen zaion barregarri Leixuriri ogigazta ziztrin hori berak hil izana, baina amorrurik handiena hil duen animalia
|
ezin
jateak ematen dio. Edo, sakonago begiratuta, ikusten ez duen jendearen beldur ibili behar izateak, lur arrotz batean.
|
|
|
Txilibita baserriko Maritxu Oiarbidek gogoan du neskakoskorra zela Akola baserrira joan zela bera bakarrik etxeko ordezkari; mahaian jarrita
|
ezin
jateko ezer hartu mahaiaren erdian zegoen fuentetik, iristen ez zelako; artean ondoko emakumeek edateko ematen zioten eta etxerako bidea zerua oskarbi eta berak tximistak ikusten zituela egin omen zen. Kristina Leonetek esana da gizonezkoek sasi artetik entzun zietela atsolorretik bueltan ziren bi emakumeri:
|
|
|
Bere prusiarrekin batera jarri zen mahaian, baina
|
ezin
jan izan zuen, ezta ahamenik ere. Mutilek itoka jan zuten untxia, atsoaren kontu egin gabe.
|
|
2020
|
|
|
Harridura mingots batetik ezin nintzen atera.
|
Ezin
janez egon ondoren kontatzen didate oka eta oka goitikaz gutxi jana aurtikitzen nuela.
|
|
2021
|
|
|
Getariako arrantzale kofradiakoek eta antxoa kontserbagileek, esaterako, antxoa sobera zutenean, erregalu ematen zieten Zarauzko Miserikordiakoei. Zenbaitetan, hainbeste antxoa
|
ezin
jan eta lurraren ongarri erabiltzen zuten.
|
|
2022
|
|
|
XVI. mendean, Lazarraga idazle gazteak, Agurain inguruko hizkeran, jakitzat ere badakar: " Ene aginok
|
ezin
jan leie/ aragi errebagea".
|
|
|
Han ere, tankeratsu, bere burua desenkusatzen zuen:
|
ezin
jan, edan eta lo egin omen zebilen. “Beti neskazarrak dakazkit gogoan.
|
|
|
Top three. Tutankamonen antzera pasa nituen goiza ohean eta arratsaldea sofan, ameba egoeran,
|
ezin
jan, ezin edan, telebistak proposatzen zidanari men egiten. Eta telebistak, nola ez, pelikula erromantiko bat eskaini zidan.
|
|
|
Bestelakoan, jana ere zaindu egin behar dugu, dietarekin.
|
Ezin
jan nahi dudan guztia, eta jatuna naiz. Baina arazorik ez dut, arraunean ez nabilenean ez dut itxura gabe jaten.
|
|
|
Nahiago nuke ez baldin bazen sekulan izan 1979ko urtarrilaren 13rik, larunbat hotz eta euritsurik. Burasoen etxean
|
ezin
jan. Etzan eta lorik ezin egin.
|
|
|
Ikaslea:
|
Ezin
jana da.
|
|
2023
|
|
|
Nerabeak(
|
ezin
jan,
|
|
|
ez dute maite murtxikatu
|
ezina
jatea
|
|
|
Ramadan betean daude, baina berdin berdin ari dira lanean. " Sukaldatu egin behar, baina
|
ezin
janik probatu", esan du senarrak. " Ohituta gaude, ordea", esan du.
|
|
|
Orduan, zer egingo, eta neureari eutsi; praktikan ikusi nora zihoazen gauzak; mintza zedila denbora. Eta gauzak joan, joan dira; ikusi da gizateria elikatu ahal izateko ezinezkoa dela elikadura, eguneroko ogian ordez, eguneroko haragian oinarritzea, itsaso eta lurreko izakiak zeharo suntsitu nahi ez baditugu behintzat; guztiok larreko ganadutik elikatzekotan, noizbehinka besterik
|
ezin
jan okela. Gaurko egoeran, hala ere, atzera geratu naiz; garai batean barregarri uzteko asmoz entzundakoak en  tzunda, gaur, berriz, epel apal geratzen da begetariano izatea;  orain, beganismoa eta krudiborismoa daude puntaren puntan, nik praktikatu nuenetik pauso bat edo bi harago.
|