|
2000
|
|
|
Batetik, erabiltzen den euskara apurra, euskarari eta euskal kulturari buruz erabiltzen da, batez ere; eta kasuren batzuetan horretarako bakar bakarrik. Ildohorretatik, egunkariek eskainitako euskarazko informazioen artean,
|
ezin
ahaztu bigarren maila batean gelditzen direla, oso atzeraturik gelditu ere, politikari, ekonomiarieta kirolari buruzko albisteak.
|
|
|
iritzi emaileak dira edo kolaboratzaileak. Protagonisten arlo horretan,
|
ezin
ahaztu, beraz, bigarren maila batean gelditzen direla, osoatzeraturik gelditu ere, erakundeetako ordezkariak eta egunkarietako profesionalakberak ere.
|
|
|
Eta hau beti da eskertzekoa, pentsatzea ez baitainoiz ariketa ugaria izan.
|
Ezin
ahaztu ere, ezker abertzalearen baitan eta Euskal Herrianoro har, lehenbizi gauzatu eta gero indartsu bilakatu diren zenbait jarrerak Jose Luisengandutela aitzindari ukaezina. Hori da prezeski, gertakizun berrien zurrunbiloan ibili izanakeman dion ahalmen antizipatzailea.
|
|
2001
|
|
|
d) Azkenik,
|
ezin
ahaztu eta saihestu, arlo hau guk nahiko genukeen bezain ongiaurrera eramateko garrantzitsua den faktore bat: ekimen honek behar dituengiza baliabideak; eta horrekin lotuta, langileon lan baldintzak, etab. Horri aurreegiteko formula magikorik ez dago:
|
|
|
Alabaina, halakoetan narrazioak intertestualitateandautza (kondaira harturikoarekiko intertestualitate jolasean Durangaldean kokatutakoak, adibidez) eta, beraz, halako kronotopo determinatu eta hurbila intertestualitatearen ondorio dela pentsagenezake, hain zuzen, Obabakoakeko osabak eskatzen zuenez, aldaketak behar baitira istorio ezagunbaten gainean beste bat idaztean (istorioa hurbiltzea espazioan nahiz denboran, esaterako). Bestalde,
|
ezin
ahaztu hizpide dauzkagun narrazioetan denbora nahasketak gertatzen direla, iraganean bagaudeere, iragan mitikoan, nahi bada?, gaur egungo errealitatearen objektu eta gauzak agertzen baitira.Nahasketa hauen eskutik irakurleak jolas keinuak jasotzen ditu, batetik; bestetik, istorioak anakronikoak suertatzen dira, irrealtasun ukituarekin lagunduta (eta kronotopoa ere irrealtasun kutsu horrekinguratu...
|
|
2002
|
|
|
Era berean, honek beste betebehar bat erebadakarkigu; hots, kontserbatzen den ondare arkeologikoa babesteko beharrizana, baina hiriaren erritmoak geldotu gabe, hain zuzen. Horixe da hiri arkeologiarenlehen esangura,
|
ezin
ahaztu duguna, zeren eta marko espazialak beti baldintzatukobaitu ikerketa egiteko modua. Zailtasun horrek beste zerbait ekarriko du ondoriomoduan:
|
|
|
Gizabanako guztion oinarrizko eskubideak eta biziraupena jokoan dauden honetan, aniztasuna eta aldaketa ezaugarri nagusitzat edukirik,(, ez dute egitura estatalik bere probetxurako, eta aniztasun harrigarria dute beren baitan, ez daukate botere politikoa eskuratzeko estrategiarik, baizik eta gauzak aldatzeko proposamen gordinak eta legitimoak?), mugimendu eko bakezalearen lekukoa hartu ei duen gizarte sare berri honen indarra azpimarratuz, Barcena ren ustez badago argi izpi txiki bat. Eta aukera txiki hori gutxi izango ez balitz,
|
ezin
ahaztu aro modernoaren altxorra (gizarte bizitza bizitza kolektiboa bezala), munduaren bermea eta biziraupena gizakiaren erabakien eta aukeren esku egotea dela (edo behar luke!).
|
|
|
Jende uholde horrek kultura originarioak suntsi ditzake; horra hor, esate baterako, europarren lurreratzea Ameriketan. Adibideak ematen jarrita,
|
ezin
ahaztu Euskal Herrian bertokoa eta originarioa dela egun gutxitutakoa, espainiar eta frantziar kultura estatalek horretara bultzatua; euskaldunari exijitzen zaio egokitzapena; ez hainbeste erdaldunari.
|
|
|
|
Ezin
ahaztu gaur egungo mundua horrantz abiatzen ari dela. Eta, agian, atzeraezinezko dirudien garapen horrek eskain ditzakeen abantailez profitatu lirateke gizartea eta gizateria bera ere.
|
|
|
Komunikazio publikoaren deskripzioa egiten ari garen honetan,
|
ezin
ahaztuko dugu kontsumitzaileen presioa bera ere kontuan hartzekoa dela. Kontsumitzaileak ere, erosleak berak?
|
|
|
Kontsumoaren mundura jauzi egin dugula, era berean,
|
ezin
ahaztu kontsumitzaile guztiek ez dutela pisu espezifiko bera, ez produktuen iritzi munduan, ezta ekoizpen estrategietan ere. Aberatsen interesak betetzea gozoago ohi zaio ekoizpen arduradunari.
|
|
2003
|
|
|
ErresumaBatuak, Suediak eta Danimarkak diru batasunetik at geratzea erabaki zuten etaIrlandan ezetza gailendu zen Nizako hitzarmenari buruz eginiko lehen erreferendumean.
|
Ezin
ahaztu, era berean, Frantzia eta Alemaniaren ikuspuntuen artekodesberdintasunak edota Europako Batzorderako presidente iraunkor baten proposamenak estatu handi eta txikien artean eragin zituen desadostasunak.
|
|
|
FernandezDuranek (2001) dioskunez, bestalde, Kofi Annanek 1998an NBEren diru arazoak konpontze alderaNazioarteko Merkataritza Ganberarekin sinaturiko akordioak ez dio legitimotasun handirik erantsiNBEri; egin kontu akordio horretan, multinazionalen presioei men eginez, kapitalen zirkulazio askeaeta mundu osoko merkataritza librea sustatzeko konpromisoa hartu zutela Nazio Batuek.
|
Ezin
ahaztu, azkenik, Erresuma Batuak eta AEBek 2003an Iraken aurka eginiko eraso garaian, NBEk izanikojokabideak ez duela lar lagundu erakunde horren balizko zilegitasuna sendotzen.
|
|
|
Horrela errepidean oinarritutako garraio sistema bultzatzen jarraitzeak ekarditzakeen eragozpen eta mugak aintzakotzat hartu behar dira. Errepidezkoazpiegiturak gainerakoen eta, bereziki, trenbidearen aurrean duen abantailanagusia hura baino askoz ere potentzialtasun egituratzaileagoa duela da, baina kontrako aldean kostu sozial eta ingurumenezko kostu altuagoak izateaz gain
|
ezin
ahaztu daiteke gaur egun agertzen diren kongestio arazoakdirela eta, eta horiei aurre egiteko errepide azpiegitura hedatzeak dakartzanezintasunen ondorioz, beren eraginkortasuna izugarri mugatzen dela.
|
|
|
Elhuyar taldea lehen lehenik: Luis Mari Bandres, Iñaki Azkune eta Mikel Zalbide; Koldo Martinez nafarra, Iñaki Azkoaga eta Patxi Letamendi, beste askoren artean34 Gizonezkoen izenak dira, baina
|
ezin
ahaztu lan isil eta, era berean, garrantzitsuenetan zenbait emakume ere erabili zirela 1976an, adibidez, Beatriz Petralanda, Begoña Urkiaga eta Irene Goikolea, besteak beste, UEUrentzako dirua biltzen ibili ziren.
|
|
2004
|
|
|
Hempel en Fundamentals of Concept Formation in Etnpirical Science (1952) dugu aurkezpen estandarra.
|
Ezin
ahaztu, ostera, tradizio analitikotik at, Cassirer-ek neokantismoan (ikus Cassirer 1910) edo Bachelard ek egindako azterketa sakonak kontzeptualizazioaz (Bachelard, Le nouvel esprit scienftfique, 1934). Gaur egun, ohiko kontzeptuentipologiak hertsiki lotuta daude kontzeptuon metrizazio prozedurei, eta are zehatzagoprozedura horietarako erabilitako eskalen tipoei.
|
|
2005
|
|
|
Alkateak proposamena berea zela, eta helburua Junta eta jaia despolitizatzeazela esan zuen. Behin eta berriz ikusi dugun bezala, jaia despolitizatzearen aitzakiarekin talde politiko jakin baten esku uzten da Alardea(
|
ezin
ahaztu Juntako kideenartean PNV inguruan dagoen jende kopurua handia dela). Bitxia ematen badu ere, eta hiriko soziologiaren erakusle nabaria izanik, talde horretatik urruti kokatzenden pertsona da ordenantzaren aldaketa proposatzen duena.
|
|
|
Lehendabizi, konpainien entseguen kontra34, gerojaietako kartelak banatzen dituztenen kontra, eta azkenik, Alardearen aldekoenkontra. Zentzu honetan,
|
ezin
ahaztu urte honetan, emakumearen alde zegoenpertsona batek jaso zuen jipoi latza, zeinak hiru egun eman zituen ZlUn. BarneSailaren erabakia jakin ostean, 2.000 pertsona inguru udaletxera zuzentzen diraezohiko pleno baten deialdia aldarrikatuz, eta bertan ordutegien aldaketa eskatuz.Eta, noski,, tradizionala?
|
|
2006
|
|
|
Alde horretatik,
|
ezin
ahaztu aipatu bi egileek existentzialismoarekin izanzuten harreman estua. Euren lehen lanetan nabarmena den harreman hori bizikipresente dago etorkizuneko lanetan.
|
|
2007
|
|
|
Eta,
|
ezin
ahaztuzkoa da hirugarren parametroa: etika.
|
|
|
Alabaina, tradizio filosofikoan ez gutxiago interesgarria eta
|
ezin
ahaztuzkoa giza ezagutzaren objetibotasuna hizkuntzan, intersubjektibotasunean, oinarritzeko Humboldt-en saioa izan daiteke243 Pentsamenduaren munduan kontzeptua bakoizten duena, zinez indibiduo bihurtzen duena, hitza da:
|
|
|
Condillac
|
ezin
ahaztu, gomutatzeko bakarrik bada ere, berak halaber, 1) hizkuntzaren jeinuarekin nazioaren jeinua behatzen duela, nazioak eta hizkuntzak bat egiten dutelarik; eta 2) jeinu hori historikoa dela harentzat ere. Historikotasunetik hasita:
|
|
|
|
Ezin
ahaztu, ordea, goian aipatua dagoen legez?, elkarrekitasuna dagoelahizkuntzaren egitamuaren eta jardun intelektualeko beste edozein jardun motaren artean, ik. Ib., 413.
|
|
2008
|
|
|
|
Ezin
ahaztu azken urteotan Psikologiako ikasleak izan direnak. Horiei esker eta, bereziki, etorkizuneko psikologoak izango direnei esker, zentzua du eskuartean dugun liburuak.
|
|
2009
|
|
|
Azken batean, kazetaritza berezituaren funtzio bereziaz mintzatzen ari garahemen. Alde horretatik,
|
ezin
ahaztu daiteke Pedro Orive katedradunak espezialitatehonen inguruan zuen iritzia (1974): «Espezializazioak kazetaritzan, gizarte aldakorhonen arazoak detektatu, balizko konponbideak ezbaian jarri eta hartzailearenganpolemikan sakontzeko jakin mina pizteko balio du».
|
|
|
|
Ezin
ahaztu daiteke, halaber, herri komunikabide bat plaza ezin hobea delakazetari hasi berriarentzat, nahiz eta bertan ari gerenean, kazetariok ez diogunmerezi duen baliorik aitortzen, horixe izango baitu benetako eskola fakultatetikirten berri den ikasleak.
|
|
|
Herri informazioak aukera paregabeaeskaintzen du egunero, astero, hilero, hamabostero izango garelako harremanetanudaleko zinegotzi (ar) ekin, herriko taldeetako buru (ar) ekin edota herriko norbanakoekin. Hori abantaila da zalantzarik gabe, baina
|
ezin
ahaztu daiteke, aldi berean, eguneroko, asteroko, hileroko harreman hori presio ere bihur daitekeela kazetariarentzat. Esan nahi baita, informazio iturriekin zuzenean aritzeak bere alde txarraizan ohi duela.
|
|
|
Aldiz, jendearruntaren bizitza islatzen du ekonomiak edo, bestela, jende arruntarengan eragitenduten hainbat kontu. Gaiok hartzaileari arrotz gertatzea ez da ulergarria; prestakuntzan oinarrituriko komunikazioa du kazetariak erronka11 Eta
|
ezin
ahaztuzkoa da, Galbraith beraren esana: «Berez, ideia ekonomikoak beti dira garaiaren etalekuaren emaitza:
|
|
|
Ezin ahantzi, hala ere, Goienaren sorburuan Arrasate Press egon zela, eta kazeta hori ez zatekeela posible Xabier Zubizarreta orduko Arrasateko alkateak egitasmoan sinetsi eta berau gogoz babestu izan ez balu. Eta
|
ezin
ahaztu, era berean, gaur egun ere talde horren diru sarreren ia erdia laguntza publikoetatik datorrela160.
|
|
|
Horrez gain, eta bi egunkarien arteko lehiaren ondorioz, lehen urteak oso gogorrak izan ziren Eginentzat, EAJren babes ekonomikoa galduta lanak izan baitzituzten gastu guztiei aurre egiten.
|
Ezin
ahaztu, era berean, egunkari horren baitan izaniko barne liskarrak (Euskadiko Ezkerrarekin lerraturiko hainbat kazetarik alde egin zuten egunkaritik liskar horien ondorioz).
|
|
|
Eta, azkenik, Alberto J. Gorritiberearen Eutsiren txanda izan zen 2007an, Anjel Alkain, Asier Ormaza, Oihana Maritorena eta Nagore Aranburu aktoreen parte hartzearekin. Azken urteotako fruiturik esanguratsuenak hiru horiek izan badira ere50,
|
ezin
ahaztu 2005ean (Bernardo Atxagaren izen bereko eleberrian oinarriturik) Aizpea Goenagak zuzenduriko Zeru horiek telefilma ere, Nagore Aranburu protagonistatzat zuena.
|
|
|
Manuel Ziarsolo «Abeletxe» zuzendari, Agustin Zubikarai erradakzio buru eta Eusebio Erkiaga, Alexander Mendizabal eta Jose Maria Arizmendiarrieta (gerora Arrasateko kooperatiba mugimenduaren aitzindari lanetan ibiliko zen berbera) kazetari. Lana beltz egin behar izan zuten denek ere;
|
ezin
ahaztu, dena dela, laguntzailetalde zabala zeukatela (Iñaki Eizmendi «Basarri», Jesus Insausti «Uzturre» edota Ander Arzelus «Luzear», besteak beste).
|
|
2010
|
|
|
Milioi bat liberatik gorako operazioa zen hau, hortaz, Servicio de Evacuacion de Refugiados Españoles (SERE) Errepublikako gobernuak kontrolatzen zuenerakundearen laguntza ekonomikoa behar zuen Jaurlaritzak eta goiz baino goizagosortu ziren sozialisten eta komunisten arteko gatazkak, bai eta azken bi hauen etaeuskal abertzaleen artekoak ere bai. Eta,
|
ezin
ahaztu sei bat herrialdetan barreiaturik, 32.000 ebakuatutako haur zituela bere ardurapean era berean Jaurlaritzak.Era berean, guda amaitu bezain azkar dimititu zuen Manuel Azaña presidenteaketa, ondorioz, errepublikazale espainolen arteko tirabirak areagotu ziren, nagusikiJuan Negrin (sozialismo ezkertiarra, sasikomunista) eta Indalecio Prietorenartekoak (sozialismo moderatua).
|
|
2011
|
|
|
Gaztelaniazko saioen artean, Pablo Cabeza ren Alguien teesta escuchando eta Cuarto creciente, eta euskarazkoetan, Jon Sanz-en 22 Estudioa, Hamaika aditzeko eta Hau bai musika. Bestalde,
|
ezin
ahaztu egun jarraitzen duenlarunbateroko Top Gaztea tartea.
|
|
|
Hasieran Injineru ikasle talde batek sortu bazuen ELHUYAR, denboran zehar jende berriak indartu du hasierako talde hura eta honela gaur egun, injinerutzan Doktore eta lizentziatu askoren ondoan, Kimikari, Fisikari, Matematikari, Ekonomilari, Abogatu eta abar luze batek osatzen dute taldea. Hauekin
|
ezin
ahaztu ditugu, taldekoak izan gabe, laguntzaile gisa gurekin lan egiten duten hainbat pertsona (Elhuyar Taldea, 1982: 213).
|
|
2012
|
|
|
paradigma «bizkaitarra» edo«sabindarra», haren sortzailearen izena aipatuz. Sabin Arana Goirik, garai hartakoEuropako eta munduko mugimendu nazionalekin ohartuta(
|
ezin
ahaztu harentelegrama Kubaren burujabetzarekin elkartasuna adierazteko, ondorioz kartzelatubaitzuten), ez zuen baztertu eredu forala; aitzitik, gainditu egin zuen, nazio ikuspegiantxertatuz. Sabin Aranak ikuspegi bizkaitarra zeukan eta Nafarroaren errealitateariburuz ez zuen nahikoa hausnartu, baina aurrerapauso erraldoia eman zuen esanzuenean euskaldunak ez direla, ez espainol, ez frantses, baizik eta euskaldunaksoilik; nazio bat osatzen dutela eta, horregatik, independentziarako eskubideadaukatela:
|
|
|
Azkenik, merkatuari dagokionez, jadanik esana dugu ahal den neurrian arautubeharra dagoela haren jarduna, baita kulturan ere. Bestalde,
|
ezin
ahaztu daitekekultur industria gaur egungo munduko ekonomiaren arlo handienetako bat dela, etaez dago zertan joera horretatik apartatu: kulturaren balio ekonomikoa ere kontuanhartzekoa da beraz, eta ekonomia garatzeko arlo gisa ulertu.
|
|
|
|
Ezin
ahaztu, noski, arriskuon geografia eta geopolitika zabalerak kokatzengaituela funtsean desberdinak diren bi agertokiren aurrean, baldin eta egungo monetabakarreko sistema zalantzan jartzeko arrazoia balitz periferiako herrialderen batenbalizko irteera edo eurogunea bera zalantzan jartzea edo erdiguneko herrialderenbatek eurogunea uztea.
|
|
|
Agertoki bakoitza balioesteko garaian, kontuan eduki beharreko gakoetakobat da egungo kontzertu/ hitzarmen ekonomikoa. Egia esan, ikuspegi arauemailetik, kontzertu ekonomikoak onartzen duen benetako autonomia fiskala mugatua da.Aitzitik, baliabide fiskalak kudeatzeko, kontzertu eta hitzarmenek eskatzen dutenardura da estatu independenteen ohiko ezaugarrietako bat, eta
|
ezin
ahaztu daiteke, oro har, ekonomia politiken estrategien azterketan, eta zehazki, moneta politikenazterketan. Azken kasu horretan, hein handi batean, eragiten du uko egitea «txokeasimetrikoak» deritzenak leuntzeko oinarrizko tresnei, moneta unitate baten baitan.Ezin daitekeenez eragin aipatu «txoke»en zerga doikuntza «automatikoa», monetaunitate zabalagoaren parte izateak eragiten dituen kalteak nabariagoak dira EuskalHerria_ bezalako zerga subiranotasun ingurune batean.
|
|
|
Kontziente izan behar dugu, inoiz baino gehiago, baliabide publikoeneskasiaz eta, batez ere, lehentasun argiak ezartzeko beharraz, gastuen esleipenaridagokionez. Nola ez,
|
ezin
ahaztu daiteke doikuntzek edo herstura politikek, ekonomia indartu beharrean, kontrako eragina daukatela maila jakin batetik gora; batez ere, ondokoak ahultzen dituzten unetik: kohesio soziala, egitura sozial etaekonomikoak, hezkuntza politikak edo teknologia hornikuntza.
|
|
|
Laburbilduz, esan liteke Mondragon taldeko kooperatiben esperientziarenpotentzialtasunak oso garrantzitsuak direla eraikuntza nazionalerako, berenelkartze gaitasunagatik, lurraldean errotuta egoteagatik, garapen sozialerakoduten ahalmenagatik eta globalizazioaren erronka ekonomikoei aurre egiteko duengaitasunagatik. Bestalde,
|
ezin
ahaztu daiteke esperientzia horrek oztopoak ere jardiezazkiokeela Euskal Herriaren eraikuntza sozialari (Andoni Esparzak ohartarazizuen horizontean), zeren eredu korporatibista bat sor baitezake, gizartea sistemanintegratuz eta komunitateagatik eta proiektu sozialengatik inola ere interesatzen ezden klase ertain indibidualista eta insolidario bat sortuz.
|
|
|
1987tik 1993ra egindako presio paradiplomatikoari esker, 1994an Azpibatzorde mailan HIGEAren onarpena lortu egin bazuten ere, ondorengo bidea oztopoz josita agertu da.
|
Ezin
ahaztu biak PIL eta Azpibatzordearen adituez osoturik daudela, Batzarrean aldiz, diplomatikoak dira nagusi.
|
|
|
Garrantzitsua da gogoratzea, hein handi batean hemen egindako aitorpen instrumentala Lehen Munduan egindako agenda bati ondo datorkiolako egiten dela.
|
Ezin
ahaztu ikuspegi honetan arrotzen jomugak eta interesak direla nagusi eta indigenen kontribuzioa haien arabera egingo dela. Horrelako salaketa hainbat aitzindari indigenaren ahotan dago.
|
|
2015
|
|
|
Aipagarriak dira Echezarretaren kasuan, bertan dirauen Babcock& Wilcox etxeko 1951ko galdara (segur aski mota eta antzinatasun honetako bakarra EAEmailan) eta fabrika horretan jardun zuten 3 paper enpresen dokumentazioa.
|
Ezin
ahaztu zentzuhonetan, babesik gabeko egoeran emandako espoliazioagatik galdutako makinaria guztia.
|
|
|
Zentzu honetan, langabezia, eta epe luzekoa bereziki, estres maila altuko bizi gertakaria delaesan daiteke, familia sistema osoan eragina duuena (Ferguson et al., 1997; Menaghan, 1991; Murphey eta Shillingford, 2011; Schliebner eta Peregoy, 1994; Weckstrom, 2012), baitafamiliarteko zein familiaz kanpoko harremanetan ere (Gough eta Killewald, 2011). Bainainpaktuan eragiten duten bestelako aldagaiak daudela ere
|
ezin
ahaztu daiteke, hala nola, langabezian dagoen pertsonaren sexua eta adina, prestakuntza maila, kargura dituen seme alabakopurua eta adina, bikotekidearen lan egoera, etab. (Waters eta Moore, 2002).
|
|
|
Bigarrenik, paradoxikoa badirudi ere, aipatuberri dugun bezala, umezurtz dagoelako oraindino barne komunikazioa eta kooperatibakbinomioa. Eta, hirugarrenik,
|
ezin
ahaztu dezakegulako MONDRAGON izenez ezagutzen dugunerrealitate kooperatiboa, errealitate erreferentziala dela munduko gizarte ekonomia alorrean.Horrek ematen dio ikerketari inportantzia, oihartzun eta xarma berezia.
|
|
|
Ostean, Eskola Neoklasikoa agertu zen XIX. mendearen bukaera aldera, eta iraunkortasunaren auzian eskola horren oinarriek balio izan dute XX. mendean zehar garatu ziren Ingurumen ekonomiaren (IE) eta Baliabide Naturalen Ekonomiaren (BNE) gailentzerako. XX. mendean zehar ere,
|
ezin
ahaztu Keynes-en eragina pentsaera ekonomikoan (1 gaian aipatu da), nahiz eta ingurumenarekiko harremana ez zuen aztergai nagusi izan; zentzu horretan, haren ekarpena sektore publikoaren esku hartzeak ingurumenean izan dezakeen eraginaren testuinguruan kokatzen da. Bestetik, Ekonomia Ekologikoaren (EE) finkatzea berantiarra da oso, nahiz eta haren printzipioen lehen zantzuak aspaldikoak izan, naturaren ekonomiarekin lotzen baitira.
|
|
|
Paradigma aldaketa horretan,
|
ezin
ahaztu dugu ikus entzuleen papera ere, askoz ere aktiboagoak eta parte hartzaileagoak baitira orain:
|
|
2019
|
|
|
25 mujeres quela musica vasca no deberia olvidar (2015). Eta
|
ezin
ahaztu Pako Aristik garaiko kronika gisaargitaratutako Euskal kantagintza berria, (1985).
|